نادر سلیمانی

مقدمه: آموزش به عنوان عامل اصلی در توسعه پایدار، همواره مورد تاکید برنامه ریزان بوده است و یکی از موفق ترین روش ها آموزش شایستگی محور است، لذا هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد و مولفه ها و عوامل تاثیر گذار بر آموزش مبتنی بر شایستگی و طراحی الگوی مناسب هنرستان های فنی و حرفه ای و کاردانش است. روش کار: روش پژوهش از نوع کیفی با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد می باشد. بدین منظور از نمونه گیری هدفمند و مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته با خبرگان علمی آشنا با موضوع تحقیق استفاده شده است که جمع آوری آن در بازه زمانی مهر 1397 تا فروردین 1398 صورت گرفته و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. به منظور تحلیل داده ها از سیستم کد گذاری باز، محوری و انتخابی استفاده گردید. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که شرایط علّی از 4 مقوله اصلی(لزوم کاربردی نمودن آموزش، تربیت نیروی انسانی ماهر، اشتغال و تراکم غیر منطقی داوطلبین در رشته های نظری)، پدیده اصلی از دو مقوله جنبه عینی شایستگی (دانش و مهارت) و جنبه ذهنی شایستگی (نگرش، بینش، توانایی و انگیزه)، شرایط زمینه ای از 4 مقوله اصلی حمایت ها؛ عوامل اقتصادی؛ اقدامات آموزش و پرورش؛ عوامل فرهنگی؛ شرایط مداخله گر از3مقوله اصلی و 9 مقوله فرعی شامل توانمند سازی هنرآموزان؛ عوامل آموزشی؛ اقدامات آموزش و پرورش؛ و راهبردها از دو مقوله اصلی اقدامات آموزش وپرورش و توانمند سازی(هنرجویان) و پیامدها از دو مقوله اصلی فردی و اجتماعی تشکیل شده است. نتیجه گیری: برای آموزش مبتنی بر شایستگی باید به عوامل موثر بر آن توجه شود و با یک نگرش سیستمی و همه جانبه در قالب عوامل و مولفه ها، شرایط علّی، راهبردها، عوامل زمینه ای، شرایط محیطی و پیامدها مورد توجه قرار گیرد.

پژوهش حاضر با عنوان "آسیب شناسی عوامل مؤثر در تربیت شایستگی های شهروندی دانش آموزان دوره متوسطه" با هدف احصاء و استخراج تهدیدها و شناسایی نقاط ضعف مرتبط با برنامه تربیت شهروندی در مدارس انجام شده است. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی بوده و به روش کیفی انجام شده است. در این پژوهش اطلاعات حاصل از مصاحبه با تکنیک تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این تکنیک، داده های خام حاصل از پیام های گفتاری بر اساس استنباط صورت گرفته، معنا سازی و مقوله بندی گردید. مشارکت کنندگان نیز به روش نمونه گیری هدفمند از میان متخصصین تعلیم و تربیت در دو حوزه آموزش عالی و آموزش و پرورش انتخاب و تا رسیدن به اشباع داده ها انجام شد. این مطالعه با مشارکت 15 صاحب نظر انجام گردید. انتخاب مشارکت کنندگان با حداکثر تنوع سبب شد که اعتبار داده ها افزایش یابد. آسیب های شناسایی شده در 6 گروه اساسی اعم از موانع ناشی از نظام سیاستگذاری، گسیختگی و نابسامانی نظام برنامه ای، مدیریت ناکارآمد مدارس، مدیریت و جریان غیر اثربخش کلاس درس، فرهنگ ضعیف مدرسه و تسری اصل این همانی در مدارس- بازتولید در حلقه معیوب- (از کوزه همان برون تراود که در اوست) طبقه بندی گردید.کلید واژگان: آسیب ها، تعلیم و تربیت، شهروندی، مدارس متوسطه

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی برای مدیریت غیرمتمرکز در آموزش وپرورش در سال تحصیلی 1397-98 انجام پذیرفت. این پژوهش ازنظر روش گرداوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بود و ازنظر روش رویکرد پژوهش کیفی و به شیوه نظریه داده بنیاد انجام شد. جامعه پژوهش حاضر کلیه کارکنان آموزش وپرورش منطقه 18 آموزش وپرورش شهر تهران بودند که ازاین بین 23 نفر از افراد صاحب تجربه در زمینه موضوع مطالعه (متخصص در مدیریت آموزشی از دو حوزه آموزش وپرورش و آموزش عالی) به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و در فرایند مصاحبه های پژوهش که به صورت نیمه ساختاریافته و عمیق انجام شد، مشارکت داده شدند. پایایی مصاحبه ها با استفاده از دو بار ارائه به متخصصین مورد تأیید قرار گرفت. داده های گردآوری شده مورد تحلیل مضامین قرار گرفتند و بر اساس نظام کدگذاری باز، گزینشی و محوری در روش نظریه پردازی داده بنیاد (مطابق با رویکرد اشتراوس و کوبین) تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها مدل مفهومی نهایی پژوهش نشان داد که عوامل شناسایی شده حاصل از بخش کیفی شامل 1) عوامل تشکیل دهنده که دربرگیرنده برنامه ریزی استراتژیک مربیگری و ارزشیابی 2) عوامل اثرگذار که عبارت بودند از فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی و صلاحیت حرفه ای و 3) عوامل اثرپذیر که عبارت بودند از تغییرپذیری، یادگیری مستمر سازمانی و اشتیاق شغلی. همچنین یافته ها حاصل از گراندد تئوری نشان داد که از میان 147 شاخص (گویه) موجود، 33 مؤلفه اصلی قابل شناسایی بودند بر اساس ادبیات، پیشینه و نظریه های موجود این ابعاد و مؤلفه ها نام گذاری شده اند. نتایج این یافته ها نشان می دهد که با اعمال مدیریت غیرمتمرکز، می توان به توسعه و بهسازی سازمان آموزش وپرورش امید داشت و از طرف دیگر، همه افراد ذینفع آموزش وپرورش یاد می گیرند که مسئول یادگیری خود باشند. این موضوع، انجام مدیریت غیرمتمرکز را تسریع و تسهیل می کند و علاوه بر ایجاد انگیزه، به اشتیاق نسبت به کار کمک می کند.

    پژوهش حاضر با هدف کشف مؤلفه های آموزش شایستگی محور در هنرستان های فنی حرفه ای و کار دانش انجام گرفت. این پژوهش از هدف کاربردی و از نظر روش آمیخته بود. مشارکت کنندگان در بخش کیفی شامل 15 صاحب نظر در حوزه تعلیم وتربیت بودند که به طور هدفمند انتخاب شدند که با آن ها مصاحبه های نیمه ساختاریافته صورت گرفت. سپس داده ها از طریق کدگذاری و تحلیل مضمون، تحلیل شدند. برای اعتبار داده ها از بازبینی مجدد توسط محققین، مشارکت کنندگان داخل و استادان بیرون از پژوهش و برای پایایی از ضریب توافق بین کدگذاران و پایایی بازآزمون (78% و 82%) استفاده شد. جامعه آماری در بخش کمّی شامل 1373 نفر از دبیران و مدیران هنرستان های فنی حرفه ای و کاردانش استان قم بودند که با استفاده از نرم افزارsample power 273 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بر اساس یافته های کیفی فاز اول بود که روایی صوری و محتوایی با دو شاخص CVI و CVR و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمارهای توصیفی و استنباطی (تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی) از طریق نرم افزارهای SPSS 24 ، Smart-PLS 20 استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش مبتنی بر شایستگی دارای چهار مؤلفه «دانش»، «مهارت های علمی-کاربردی»، «مهارت های ارتباطی» و «نگرش» و عوامل تأثیرگذار عبارتند از: «آموزشی»، « فرهنگی»، «اقدامات آموزش وپرورش» و « اقتصادی». برازش مدل پژوهش نیز نشان داد که مجموع عوامل شناسایی شده توانستند 71/0متغیر شایستگی را پیش بینی کنند. در نهایت، مدل پیشنهادی از سطح برازش مناسبی برخوردار است (52/0=GOF).

هدف این پژوهش طراحی و اعتبارسنجی مدل الگوی مدیریت مدارس متوسطه و ارتقای ساختار سازمانی در راستای سیاست های کلی نظام و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در ایران است. این پژوهش از لحاظ روش گردآوری داده ها، توصیفی و از جهت شیوه اجرا، کیفی کمّی است. در بخش کیفی، با استفاده از رویکرد تحلیل مضمون، ابعاد و مؤلفه های ارتقای مدارس توسط پانزده نفر از استادان و متخصصان مدیریت آموزشی به شکل هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری شناسایی و انتخاب شد و پژوهشگر با استفاده از روش کیفی به طراحی الگویی جهت مدل مدیریت مدارس و ارتقای ساختار سازمانی آن پرداخت. جامعه تحلیلی شامل دو بخش متون مرتبط با چارچوب ها، سیاست ها و اصول مدیریت و متن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش مصوب آذر ماه 1390 بود. ابزار اندازه گیری در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و نیز سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بود. داده های اسنادی به شیوه کیفی با استفاده از شاخص های توصیفی در فرایند تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت. در بخش کمّی، جهت اعتبارسنجی، جامعه آماری پژوهش مدیران مدارس متوسطه دولتی شهر کرج بود که با استفاده از جدول مورگان و نامحدود بودن جامعه آماری، تعداد 384 نفر ارزیابی شد. برای تجزیه وتحلیل یافته های پژوهش نیز نرم افزارهای اسمارت پی ال اس 3 و اس پی اس اس 22 مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش بیانگر این است که چارچوب ها و سیاست های طراحی مدل مدیریت مدارس و ارتقای ساختار سازمانی را می توان براساس مدارک و مستندات مرتبط در شش چارچوب و سیاست کلان و سیزده خرده چارچوب، سیاست و زیرمؤلفه های آن تدوین کرد. از مجموع 385 فراوانی مرتبط با چارچوب ها و سیاست های طراحی مدل مدیریت مدارس و ارتقای ساختار سازمانی در سیاست های کلی نظام و سند تحول بنیادین، بیشترین فراوانی با شصت فراوانی مضامین پایه (48.4 درصد) به منافع و سیاست های کلان اختصاص یافته است. همچنین در بین چارچوب ها و مؤلفه های سیاست «طراحی مدل مدیریت مدارس و ارتقای ساختار سازمانی»، ضرایب بارهای عاملی و مقادیر معناداری ابزار اندازه گیری نشان می دهد ابعاد، زیرمؤلفه ها و گویه های مرتبط با آن ها دارای بار عاملی قابل قبول و در سطح خطای 0.05 معنادار است. نتایج پژوهش نشان داد الگوی مدل مدیریت مدارس و ارتقای ساختار سازمانی براساس سیاست های کلی نظام و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش اعتبار دارد و شامل مؤلفه های مالی، آموزشی، اخلاقی، فرهنگی، راهبردی و اداری است.

این پژوهش به رتبه بندی ابعاد چهارگانه انطباق پذیری مسیرشغلی  با کاربرد رویکرد فراتحلیل می پردازد.پژوهش حاضر از نظر هدف،توصیفی و از نظر نوع استفاده،یک پژوهش کاربردی است .هدف از انجام این پژوهش ،ترکیب یافته های کمی پژوهشهای قبلی در زمینه انطباق پذیری مسیرشغلی با استفاده از روش فراتحلیل است تا با ترکیب این نتایج،شدت اثر هریک از عوامل موثر بر انطباق پذیری شغلی از طریق اثر متوسط محاسبه گردد.بر این اساس با مراجعه به فصلنامه های علمی-پژوهشی داخلی و خارجی ،کلیه پژوهشهای مرتبط داخلی و خارجی در فاصله بین سالهای 1397-1390 و 2018-2005 جمع آوری شده و مورد بررسی قرار گرفتند.که از میان همه این مقالات، براساس  روش سرشماری، تعداد 18 پژوهش داخلی و 34 پژوهش خارجی انجام شده در زمینه ابعاد چهارگانه  انطباق پذیری مسیرشغلی با استفاده از چک لیست انتخاب پژوهش ها از نگاه فنی و روش شناسی مشتمل بر روشهای نمونه گیری،روش تحقیق،آزمون آماری مناسب و تحلیل های آماری مناسب انتخاب شده اند.برای پایایی شناسایی براساس توافق داوران در خصوص استفاده از مفاهیم خاص برای کدگذاری متغیرها و نیز پایایی سطح اندازه اثر و معنی داری براسا توافق در محاسبات  از نظر دو نفر تحلیل گر انجام شده است. یافته های این پژوهش نشان دهنده این است که از میان 124 اندازه اثر،یک اندازه اثر متوسط(3/0تا5/0)،بیست اندازه اثر متوسط روبه بالا(5/0تا7/0)،سی اندازه اثر بالا (7/0تا1) و هفتاد و سه اندازه اثرخیلی بالا(بالاتر از 1) است.ابعاد چهارگانه انطباق پذیری مسیر شغلی یعنی ،اعتماد،کنجکاوی،کنترل و دغدغه مسیرشغلی به ترتیب بیشترین تا کمترین اندازه اثر را به خود اختصاص داده اند.

این پژوهش با هدف ارائه الگوی دانشگاه کارآفرین با تاکید بر دانشگاه آزاد اسلامی و با رویکرد کیفی و با استفاده از روش نظریه داده بنیاد(طرح نظام مند) انجام شد. مشارکت کنندگان در این پژوهش بر اساس قاعده و اصل اشباع نظری شامل20 نفر از افراد صاحب نظر و خبرگان در حوزه دانشگاه کارآفرین بودند که با روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختمند می باشد. داده ها با استفاده ازنرم افزار MAXQDA ، در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اعتبار داده ها با استفاده از روش تأیید پذیری توسط مشارکت کنندگان صورت پذیرفت. بر اساس یافته های پژوهش، ابعاد و عوامل مؤثر بر دانشگاه آزاد اسلامی کارآفرین در 6 طبقه شامل پدیده محوری، دانشگاه کارآفرین با زیرمولفه های نظام آموزشی، نظام پژوهشی، خلاقیت و نوآوری و منابع درآمدی ، بعد شرایط علّی با زیر مولفه های رهبری ومدیریت دانشگاهی، بین المللی شدن و فرهنگ سازمانی، بعد شرایط زمینه ای با زیرمولفه های چارچوب های قانونی، ارتباط با صنعت، تعامل با محیط پیرامونی و مسائل اقتصادی، بعد عوامل مداخله گر با زیرمولفه های سیستم پاداش و موقعیت و جایگاه دانشگاه، بعد راهبردها با زیرمولفه های مدیریت منابع انسانی، زیرساخت های نوآوری و تأمین مالی و بعد پیامدها و نتایج با زیرمولفه های پویایی و سازگاری با محیط، بهبود عملکرد، سرمایه انسانی و توسعه اجتماعی و اقتصادی شناسایی گردید.

در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش نظریه داده بنیاد برگرفته از نظریه Strauss & corbinاستفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را صاحب نظران و متخصصان با تجربه و آگاه در حوزه های مدیریت منابع انسانی و مدیریت آموزشی تشکیل دادند که از طریق نمونه گیری هدفمند و اشباع نظری تعداد 18 نفر انتخاب و با آنان مصاحبه شد و از راهبرد نظریه داده بنیاد مشتمل بر کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. یافته ها منجر به شناسایی شرایط علّی، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر و ابعاد بی تفاوتی سازمانی در معلمان دوره دوم متوسطه منطقه 12 شهر تهران شد. نتایج پژوهش نشان دهنده 14 مقوله کلی بود که در قالب الگویی: شامل شرایط علّی (عوامل فردی، سازمانی، آموزشی و اقتصادی)، مقوله کانونی ( بی تفاوتی سازمانی)، راهبردهای مدیریت بی تفاوتی سازمانی (آموزش و به سازی، حمایت مادی و معنوی و مشاوره شغلی)، عوامل زمینه ای (عوامل اجتماعی، عوامل مدرسه ای) شرایط مداخله گر (عوامل خانوادگی) و پیامدها (کیفیت آموزشی، اثربخشی، رضایت شغلی و سلامت روانی)؛ فرایند مدیریت بی تفاوتی سازمانی در بین معلمان دوره دوم متوسطه شهر تهران و روابط بین ابعاد مختلف آن را منعکس می کنند. براساس نتایج ، برای پیش برد اهداف آموزش و پرروش در مدارس، مدیران و مسؤولان باید به متغیرهای رفتار فردی و سازمانی معلمان توجه بیشتری داشته باشند.

هدف این پژوهش تدوین الگویی برای دانشگاه کارآفرین مبتنی بر مهارت ها و مشاغل آینده به منظور باز آموزی مهارت در آموزش عالی است. روش تحقیق از نوع ترکیبی است که ابتدا براساس روش کیفی گرندد تئوری و با مصاحبه با 20 نفر از خبرگان موضوع، به استخراج مولفه های دانشگاه کارآفرین مبتنی بر مهارت ها و مشاغل آینده پرداخته شده و سپس در مرحله کمّی، با تدوین پرسشنامهء برگرفته از مرحله کیفی و بر اساس 385 نمونه معتبر، به اعتباریابی ساختار عاملی الگوی مذکور پرداخته شد. یافته های تحقیق نشان داد که این الگو دارای 6 بعُد و 20 مولفه است. این ابعاد شامل بعُدِ « کارآفرینی دانشگاهی مبتنی بر مهارت ها و مشاغل آینده »، «شرایط علّی»، «شرایط زمینه ای»، «عوامل مداخله گر»، «راهبردها» و «پیامدها و نتایج» می باشند. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که بارهای عاملیِ همه شاخص ها بالاتر از 4/0 است. شاخص های نیکویی برازش مدل نیز نشان داد که الگوی ساختاری استخراج شده از بخش کیفی، برازش مناسبی با جامعه آماری دارد. مقدار شاخص کای دوی نسبی، کمتر از 3 و شاخص برازش اصلاح شده (AGFI) بالای 7/0 بودند. مقدار ریشه میانگین مربعات خطا (RMSEA) کوچکتر از 1/0 بود. همچنین مولفه های الگو پایایی مناسبی داشتند و نشان می دهد که الگوی مذکور تبیین مناسبی در جامعه آماری دارد. در نتیجه می توان گفت دانشگاه کارآفرین مبتنی بر مهارت ها و مشاغل آینده می تواند در توسعه و ارتقای کارآفرینی و بازآموزی مهارت به منظور آمادگی برای مشاغل آینده مشارکت حیاتی داشته باشد.

هدف از این پژوهش «طراحی و اعتبار سنجی الگویی برای توسعه حرفه ای مدیران آموزشگاهی به شیوه آمیخته» بود. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش آمیخته است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی؛ صاحب نظران مدیریت آموزشی بود. ابتدا بامطالعه مبانی نظری و پیشینه تحقیقات، در دو بخش داخلی و خارجی، مؤلفه های توسعه حرفه ای مدیران آموزشگاهی شناسایی شدند. سپس با انتخاب نمونه ها، با روش نمونه گیری هدفمند، با آنان مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد و هر مصاحبه ای که انجام می شد، از طریق نرم افزار NVivo کدگذاری ها صورت می گرفت. این روند تا جایی ادامه یافت، که محقق به اشباع نظری رسید. جامعه آماری در بخش کمی مدیران مدارس متوسطه شهرستان های تهران برابر 2711 نفر است که با فرمول کوکران و با نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، معادل 385 نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن توسط 10 نفر از صاحب نظران حوزه مدیریت آموزشی مورد تأیید قرار گرفت و سنجش پایایی آن ، از ضریب آلفای کرونباخ (864/0) و پایایی ترکیبی (899/0) انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داد که توسعه حرفه ای مدیران دارای 8 مؤلفه؛ «سازمانی»، «سیاست گذاری»، «اقتصادی»، «فرهنگی»، «ارزشی»، «اجتماعی»، «فردی» و «فناوری» است که در توسعه حرفه ای مدیران 80 درصد واریانس را تبیین می کنند. از طرفی، وضعیت موجود مؤلفه های سازمانی و سیاست گذاری پایین تر از حد متوسط و نامطلوب و بقیه مؤلفه ها در حد متوسط بودند و با وضعیت مطلوب فاصله زیادی دارند. درنهایت، الگوی تحقیق بر مبنای فلسفه و اهداف الگو، مبانی نظری و عوامل مؤثر در توسعه حرفه ای مدیران تدوین گردید که با اطمینان 99 درصد مورد تأیید قرار گرفت.

امروزه به دنبال افزایش نگرانی های ناشی از آلودگی های زیست محیطی ، آموزش عالی به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه پایدار به منظور ارتقا نظام آموزشی و تربیت نسل سبز اندیش ملزم به پذیرش اصول مدیریت سبز در کلیه امور ( آموزشی -پژوهشی و خدماتی ) شده است . براین اساس در این پژوهش برای یافتن راهبردهای لازم جهت تحقق اهداف سیاست های کلی محیط زیست در موسسات آموزش عالی ایران ، به بررسی تجارب و نگرش صاحبنظرانی از حوزه های وزارت علوم ، تحقیقات وفناوری ، وزارت نیرو ، و سازمان محیط زیست پرداخته شد . این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی – توسعه ای ، و از نظر نوع داده ها کیفی بوده وبا تاکید بر مصاحبه های نیمه ساختاریافته ومنابع کتابخانه ای تا رسیدن به اشباع نظری انجام شده است . مصاحبه با 15 نفر از خبرگان به روش نمونه گیری به صورت هدفمند و گلوله برفی صورت گرفت . نتایج حاصل از فرآیند مقایسه مستمر ، کد گذاری باز و محوری داده های جمع آوری شده ، شناسایی و احصاء راهبرد های ( درون گرایی و برون گرایی با رویکرد سبز، سازمان دهی مجدد عملیات دانشگاه ، توسعه فرصتهای آموزشی و پژوهشی سبز ، تقویت فرهنگ سبز اندیشی ، و توسعه فناور ی سبز ) را نشان می دهد.

این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه آموزش شهروندی در مدارس دوره متوسطه شهر تهران انجام گردید. پژوهش حاضر از نظر "هدف" کاربردی و از نظر نوع داده ها، "کیفی" و از نظر شیوه اجرا "تحلیل مضمون" می باشد. داده های این پژوهش حاصل مصاحبه ی نیمه ساختار یافته با مشارکت 20 تن از "صاحبنظران آموزش شهروندی"، «مدیران ارشد آموزش و پرورش» و «مدیران و دبیران مدارس متوسطه شهر تهران» بوده که به شیوه نمونه گیری نظری و هدفمند انتخاب شده اند. این داده ها در 3 مرحله ی کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شده است. یافته ها از نظر شاخص تکرارپذیری و پایایی بین دو کدگذار مورد تایید است. یافته های پژوهش در 40 مقوله فرعی، 12 مقوله اصلی و 3 طبقه تحت عناوین عوامل درون نهادی، فرا نهادی و بین نهادی طبقه بندی گردید. براساس نظرات اشباع یافته خبرگان "بینش استراتژیک"، "برنامه درسی مرتبط با موضوع شهروندی"، "معلمان متخصص و متعهد"، "تسهیم دانش و تجربه" ،"توسعه و نگهداشت سرمایه انسانی" ، "استقرار نظام ارزیابی و بازخور"، "فرهنگ و جو اجتماعی" در عامل درون نهادی ؛ "حکمروایی" ، "فرهنگ عمومی" و " تأمین امکانات و منابع مالی" در عامل فرا نهادی و "مشارکت و شبکه سازی" و"همسازی مدرسه و خانواده" در عامل بین نهادی از عوامل مؤثر بر توسعه آموزش شهروندی در مدارس متوسطه شهر تهران می باشد.

سابقه و هدف: ﺑﯿﻦ معنویت در محیط کار با ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺑﻌﺎد ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ (روابط بین فردی کارکنان و ﺗﻌﻬﺪ شغلی) رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد. هدف اصلی در این مطالعه بررسی رابطه ی بین معنویت در محیط کار و سلامت سازمانی بود. روش کار: این پژوهش با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی ساینس دایرکت، مگیران، پاب مد، گوگل اسکولار، اس.آی.دی، پرو گوئست و جستجوگر گوگل با استفاده از کلیدواژه های معنویت در محیط کار، سلامت سازمانی، اخلاق اسلامی، مدیریت منابع انسانی و بهداشت روانی در اسلام در فاصله ی زمانی بین سال های 2000 تا 2018 صورت گرفت. در مجموع 35 مقاله ی داخلی و خارجی انتخاب شد و با مرور نظام مند رابطه ی بین معنویت در محیط کار و سلامت سازمانی بررسی شد. نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: مرور مطالعات مختلف نشان داد وجه مشترک معنویت در محیط کار و سلامت سازمانی کار معنادار، احساس همبستگی و همسویی با ارزش های سازمان، درستکاری، تعهد و مسؤلیت پذیری است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از این مطالعه، ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻌﻨﻮﯾﺖ در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر سلامت سازمانی کارکنان نیز افزایش می یابد. بنابراین با تلفیق و یکپارچه ساختن کار و زندگی معنوی افراد می توان به ارتقای عمکلرد آنان به منظور استفاده ی بهینه از کارکنان سازمان کمک نمود.

این پژوهش کاربردی و باهدف بررسی تحلیل و اعتباریابی ساختار پرسشنامه فرهنگ ایثار و شهادت همراه با گزارش روایی عاملی و پایایی آن در پرستاران اجرا شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل پرستاران بیمارستان های اصفهان که برابر 700 نفر است که از میان آن ها، تعداد 248 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان (1970) به روش نمونه گیری تصادفی متناسب به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است. روش تحلیل داده ها، تحلیل عاملی اکتشافی، تأییدی و همسانی درونی با استفاده از نرم افزار SPSSنسخه 23 و Amos نسخه 24 بود. یافته های تحلیل عاملی اکتشافی، شش عامل برای ساختار این آزمون را نشان داد که روی هم رفته 35/74 درصد از واریانس کل داده ها داشت. بر اساس نتایج حاصل از مرحله اول و دوم، پرسشنامه اولیه در اختیار 30 نفر از اعضای گروه پانل قرار گرفت و روایی صوری و محتوایی به صورت کمی و کیفی بررسی شد که مقادیر CVR و CVI، 62/0 و 91/0 به دست آمد و بعد از کنار گذاشتن گویه های غیرمرتبط این مقادیر به 69/0 و 95/0 افزایش یافت. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، نشان دهنده این بود که الگوی شش عاملی برازش قابل قبولی با داده ها داشت. همچنین ضرایب آلفای کرونباخ در زیرمقیاس ها بین 74/0 تا 92/0 به دست آمد که نشان دهنده همسانی درونی قابل قبول پرسشنامه بود. نتایج، حاکی از آن است که بر اساس مدل ارائه شده این پرسشنامه با شش عامل و 28 گویه می تواند ابزار مناسبی برای سنجش عوامل یا مؤلفه های فرهنگ ایثار و شهادت در میان جامعه پرستاری و بر اساس آزمون فریدمن مؤلفه تقویت روحیه شهادت طلبی و ازخودگذشتگی از رتبه بالاتر و مسئولیت پذیری و خودکارآمدی می تواند از رتبه پایین تر در میان پرستاران برخوردار باشد.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل مؤثر در ﻧﻈﺎم رتبه بندی ﻣﺪارس ﻣﺘﻮسطه دوره دوم و طراحی مدلی برای آن است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، و از نظر روش آمیخته است. جامعه پژوهش در بخش کیفی، 12 نفر از متخصصان حوزه مدیریت آموزشی بودند که به شیوه هدفمند انتخاب شدند، و در بخش کمّی، 406 نفر از مدیران مدارس متوسطه دوم شهر تهران بود. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 198 نفر در نظر گرفته شد که به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای انجام دادن پژوهش، نخست از طریق مطالعه مبانی نظری و مصاحبه با صاحب نظران، عوامل و مؤلفه های مؤثر در نظام رتبه بندی مدارس متوسطه شناسایی شد. سپس، با به کارگیری مؤلفه های استخراج شده، پرسشنامه طراحی شد. تجزیه وتحلیل داده ها در بخش کیفی با بهره گیری از نرم افزار کیفی NVivo کدگذاری و تحلیل شد و در بخش کمّی، تحلیل عاملی تأییدی با نرم افزار SPSS انجام گرفت. نتایج نشان داد عوامل مؤثر در نظام رتبه بندی مدارس شامل هشت مؤلفه «امور پرورشی» در جایگاه نخست، «امور آموزشی» در جایگاه دوم، «امور حرفه ای» در جایگاه سوم، «امور خدماتی» در جایگاه چهارم، «امور رهبری» در جایگاه پنجم، «امور ارزشیابی» در جایگاه ششم، «امور پژوهشی» در جایگاه هفتم و «امور سرمایه ای» در جایگاه هشتم قرار دارد که در نظام رتبه بندی مدارس 143/69 درصد واریانس را تبیین می کنند. در نهایت، براساس عوامل شناسایی شده مدل نهایی پژوهش با به کارگیری تحلیل عاملی تأییدی تدوین شده است.

مقدمه و هدف: در قرن بیست و یکم، توسعه ی مهارت های رهبری مدارس از بزرگ ترین و مهم ترین جنبه های  حیات مدرسه در تعالی مدرسه و توسعه دستاوردهای فراگیران آن، از الزامات است. از این لحاظ ارتقای کیفی و ایجاد تحولات بنیادین در مدارس، نه تنها به کیفیت و صلاحیت های مدیریتی و تخصّصی مدیران بستگی دارد، بلکه به میزان بسیار زیادی نیز متاثر از مهارت های رهبری آن ها نیز هست. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی مهم ترین ابعاد مهارت های رهبران آموزشی در مدارس است. روش شناسی پژوهش: پژوهش حاضر، با روش آمیخته اکتشافی انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل اساتید دانشگاهی دارای دستاورد علمی در حوزه رهبری و مدیریت آموزشی؛ و در بخش کمّی، تعداد 200 نفر از مدیران با سابقه مدارس متوسطه شهرستان گرمسار در سال تحصیلی 99-98 بود. روش نمونه گیری در بخش کیفی از نوع گلوله برفی و حجم نمونه با اشباع نظری، 15 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمّی، پرسشنامه ساختارمند بود که اعتبار آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (82/0) تائید شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، در بخش کیفی از روش های کدگذاری باز، محوری و گزینشی و در بخش کمّی با استفاده از آزمون فریدمن انجام شد. یافته ها: از میان ابعاد مهارت های رهبران آموزشی، مهارت های بین فردی بترتیب دارای بیشترین اولویت و مهارت های فردی و رفتاری، سازمانی و حرفه ای-تخصصی به ترتیب در رتبه های بعدی طبقه بندی شدند. در نهایت، توجه به ابعاد مهارت های رهبری آموزشی و اولویت آن ها در انتخاب، انتصاب و حتی ارزیابی عملکرد، همچنین تدوین برنامه ها و محتوای آموزشی مرتبط با پودمان های مهارت افزایی رهبران مدارس، پیشنهاد گردید. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد در میان ابعاد مهارت های رهبران آموزشی در مدارس، نقش مهارت های بین فردی رهبران آموزشی از طریق ایجاد تغییر، کارآفرینی، جلب مشارکت، مدیریت و اجرای سیاست ها، به بهترین وجه می تواند منجر به ایجاد تغییرات مطلوب بر عوامل کلیدی اثرگذار بر فرایندهای یاددهی و یادگیری در بافت نظام آموزشی از طریق اثر بر عواملی چون انگیزه های بیرونی معلمان، جو حاکم بر مدرسه و خودکارآمدی و مثبت اندیشی کادر آموزشی در مدرسه عمل کند.

زمینه و هدف: آینده پژوهی انتقادی یکی از رویکردهای آینده پژوهی است که در واقع از آینده پرسش می کند که با تحلیل و آزاد سازی و عمق بخشی آینده، به درک ما از آن کمک می کند. پژوهش حاضر باهدف بررسی آینده مدارس ایران با رویکرد انتقادی، وضعیت حال حاضر مدارس را با پرسش هایی از آینده مدارس به چالش می کشد تا دیگر مثل امروز که با روش های گذشته نسل آینده نوجوان و جوان را تربیت می کنیم! پیش نرویم. شاید آینده پژوهی انتقادی به ما مسیر آینده را روشن و شفاف نشان ندهد اما با ترسیم آینده های نامطلوب و محتمل ما را نسبت دفع خطرهای احتمالی هشیار می سازد تا بتوانیم در برنامه های بلند مدت از مضامین محوری آن استفاده کنیم. روش پژوهش: مطالعه حاضر از نوع کیفی"تحلیل مضمون" است. به کمک مطالعات کتابخانه ای و مشخص شدن حوزه های مرتبط با آینده مدارس به روش" به گزینی" مصاحبه های نیمه ساختارمند با وزرای سابق آموزش و پرورش، جامعه شناسان و روشنفکران تاثیرگذار جامعه، مدیران و معلمان مدارس علاقه مند به آینده مدارس و آینده پژوهان علاقه مند به آموزش انجام شد. محقق فرآیند تحلیل مضمون را با پیاده سازی داده ها و درگیری با آغاز کرد، سپس اقدام به مقوله بندی و کدسازی کرده است. در ادامه کار نیز به جستجو برای یافتن مضمون ها و نمایش دیداری مضمون ها پرداخته است. در مراحل بعدی نیز مرور مضمون ها به قصد پالایش، مفهوم سازی مضمون ها و نهایتاً تحلیل، تفسیر و نتیجه گیری انجام شده است. یافته ها: 8 عامل کلیدی با عناوینِ سلطه ایدئولوژی، دغدغه آموزش و پرورش برای حاکمیت، مدیریت اداری آموزش و پرورش، بی اعتمادی خانواده ها به مدرسه، توسعه نیافتگی معلمان، پایان مدارس، بی عدالتی آموزشی و غلبه فضای مجازی، شناسایی شده و به تحلیل تک تک عوامل پرداخته است. نتیجه گیری: ارتباط بین مضمون ها بسیار به هم پیوسته و در هم تنیده است. بعضی از این مضامین نقش تاثیرگذاری بیشتری دارند و بعضی از آن ها نیز بیشتر تاثیر پذیر هستند که این وابستگی نشان از پیچیدگی تغییر دارد.

لازمه تدوین و اجرای برنامه های استراتژیک وجود تفکر استراتژیک است و فقدان تفکر استراتژیک در مدیران یک کمبود اساسی در سازمان ها به شمار می رود که امکان کشف فرصت های جدید را تضعیف می کند. پژوهش حاضر باهدف مطالعه نظام مند و ارائه فرا ترکیبی از الگوهای نظری و پژوهش های انجام شده صورت گرفت. روش بررسی این پژوهش، کیفی و از نوع سنتز پژوهی است که با روش تحلیل محتوا به کمک فرا ترکیب انجام شده و ازنظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش و اصلی ترین منابع گردآوری اطلاعات، پژوهش های متعددی است که در سنوات اخیر در حوزه تفکر استراتژیک در داخل و خارج از ایران انجام شده است. از مجموع 10 جلد کتاب و 79 مقاله ای که از پایگاه های معتبر داخلی و خارجی مورد مطالعه قرار گرفت، متناسب با ارتباط موضوعی داده ها، تعداد 61 نمونه به صورت هدفمند انتخاب، 12 مؤلفه پرتکرار شناسایی و در نهایت 56 مفهوم به عنوان مؤلفه های نهایی استخراج شدند. در مراحل بعدی، کدگذاری و طبقه بندی اطلاعاتی از پژوهش های انجام شده صورت گرفته و الگوها، پایه های نظری حوزه تفکر استراتژیک و مقولات و مضامین اصلی استخراج شدند. حاصل تحلیل محتوای استقرایی و ترکیبی مقولات و نتایج تحلیل و ترکیب ها، استخراج یک چهارچوب مفهومی در حوزه مطالعات تفکر استراتژیک حول 3 سطح، فردی، گروهی و سازمانی است. نتایج حاصله دال بر ارتباط تفکر استراتژیک مدیران با میزان موفقیت سازمان ها بوده و یکپارچه سازی تفکر استراتژیک در سازمان قابلیتی حیاتی ایجاد می کند که پایه یک مزیت رقابتی پایدار را تشکیل می دهد و بر این اساس الگوی مفهومی تفکر استراتژیک طراحی شد.

هدف تحقیق حاضر ارائه ی مدل روابط علی خط مشی گذاری شبکه ای در آموزش های مهارتی غیررسمی کشور بود.این تحقیق از روش آمیخته متوالی بوده که دربخش کیفی استخراج مؤلفه ها و شاخص های اصلی بر اساس روش تحلیل مضمون با استفاده از مصاحبه با خبرگان و سیاست گذاران آموزش های مهارتی غیررسمی کشور جمع آوری گردید؛ جامعه آماری در بخش کیفی به تعداد 18 نفر و در بخش کمی 286 نفر بوده است. روش نمونه گیری در بخش کیفی به صورت هدفمند و در بخش کمی به صورت تصادفی ساده بر اساس فرمول کوکران به تعداد 165 نفر بوده است. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه 45 سوالی استفاده شد که153 نفربه سؤالات پاسخ دادند. روایی پرسشنامه بر اساس قضاوت خبرگان به صورت صوری و محتوایی تعیین و پایایی آن بر اساس روش همبستگی بین مؤلفه ها( الفای کرونباخ) تعیین شده است. تجزیه وتحلیل داده ها در بخش کیفی، کدگذاری مصاحبه ها و در بخش کمی، استفاده از آمار توصیفی و استنباطی( تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی)بود. ابزار تجزیه وتحلیل داده ها به صورت دستی- کاغذی و spss 20 و PLS Smart بوده است. یافته هاحاکی از آن است که مدل خط مشی گذاری شبکه ای دارای 9 بعد و45 شاخص است که ابعاد آن شامل اهداف و فلسفه، استراتژی ها، فرهنگ شبکه، قوانین و دستورالعمل ها،فناوری ها، مدیریت و رهبری، فرایندهای و فعالیت های سازمانی، نظام ارزشیابی و تضمین کیفیت، توسعه و رشد حرفه ای منابع انسانی، در نظام خط مشی گذاری شبکه ای در آموزش های مهارتی استهمچنین اعتبار سنجی مدل که بر اساس معیارهای t، R2 و میانگین واریانس استخراج شده AVE مشخص ساخت که مدل موردنظر تا حدود زیادی می تواند فرایند خط مشی گذاری شبکه ای را تبیین کند.