ابوالفضل فرید

ابوالفضل فرید

مدرک تحصیلی: استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
پست الکترونیکی: abolfazlfarid@gmail.com

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۶۱ مورد.
۱.

بازنمایی فرایند سنجش استعداد در هدایت تحصیلی دانش آموزان؛ یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سنجش استعداد هدایت تحصیلی داده بنیاد سنجش موقعیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۲۷
هدف از پژوهش حاضر بازنمایی فرایند سنجش استعداد در هدایت تحصیلی دانش آموزان بود. رویکرد پژوهش کیفی و روش پژوهش از نوع داده بنیاد بود. به این منظور ، دوازده نفر از متخصصان حوزه سنجش استعداد و هدایت تحصیلی دارای مدرک دکتری علوم تربیتی و روان شناسی با روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از مصاحبه عمیق مطالعه شدند. داده ها پس از جمع آوری و ثبت و کدگذاری، در قالب مقوله های اصلی دسته بندی شدند و ازطریق فنون کدگذاری کوربین و اشتراس، کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی تحلیل شدند. براساس نتایج به دست آمده، سنجش استعداد به منزله مقوله هسته ای انتخاب شد. شرایط علّی عبارت بود از: شناسایی ابعاد سنجش/ عوامل (فردی اجتماعی و روانی) و مهارت ها و تجارب. بافت و موقعیت سنجش به منزله شرایط زمینه ای و سنجش مستمر استعداد به منزله شرایط واسطه ای انتخاب شدند. راهبردهای استفاده شده ابزارهای شناسایی بودند که عبارت بودند از: مشاهده، مصاحبه، نظر متخصصان، نظر معلمان، خوداظهاری، نظر اولیا، آزمون ها، سنجه های فیزیکی، سنجش موقعیتی، سنجش هم سالان و نمونه کارهای فرد. درنهایت، عملکرد موفقیت آمیز و احساس رضایتمندی پیامد این الگو معرفی شدند. با توجه به اینکه سنجش استعداد یکی از عوامل مهم هدایت تحصیلی است و صرفاً با تأکید بر آزمون ها، شناخت دقیقی از افراد حاصل نمی کند، پیشنهاد می شود سیاست گذاران نظام آموزشی برای تقویت و بهسازی فرایند هدایت تحصیلی، استفاده از سنجش فرایندی، سنجش موقعیتی و ابزارهای متنوع را در دستور کار خود قرار دهند.
۲.

تجربه ی زیسته ی معلمان مدارس چندپایه روستایی از عوامل پرخاشگری دانش آموزان ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجربه ی زیسته پرخاشگری دانش آموز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۲۹
هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی تجربه زیسته ی معلمان مدارس چندپایه روستایی از عوامل پرخاشگری دانش آموزان ابتدایی انجام گرفت.مطالعه حاضر از نوع کیفی و مبتنی بر رویکرد پدیدار شناسی بود. روش: در این مطالعه 20 معلم دوره ابتدایی ازمدارس چند پایه روستایی که در سال 1402-1401 مشغول به تدریس بودند به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند.داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته گرداوری شد، وبرای تجزیه و تحلیل داده ها از روش پدیدارشناسی اسمیت استفاده شد؛که طی آن 5 مضمون اصلی و 27مضمون فرعی از داده ها استخراج گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد که در تعریف پرخاشگری،مصادیق رفتار پرخاشگری و علت های زمینه ساز پرخاشگری با پیشینه همسویی وجود دارد،اما در رابطه با عملکرد معلمان در برابر پرخاشگری نتایج متفاتی دیده شد؛ معلمان بنا بر سبک شخصی قوانینی که در کلاس دایر می کنند از روش های مختلفی در برابر با پرخاشگری ، ازجمله صحبت کردن و موعظه، عصبانیت و نشان دادن خشم، تنبیه بدنی،ارجاع به مدیر مدرسه،به کارگیری تکنیک های اصلاح رفتار،ارجاع به مشاور،فراخواندن والدین به مدرسه،یادآوری قوانین انظباطی و استفاده ازمکانیزم نمره دهی،ایجاد یک فضای صمیمی استفاده می کردند.
۳.

طراحی و اعتباریابی بسته آموزشی مدیریت رفتار مبتنی بر تئوری انتخاب برای والدین و دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بسته آموزشی مدیریت رفتار تئوری انتخاب روایی محتوایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۲۰۹
زمینه و هدف: مدیریت رفتار به منظور کسب آرامش فردی و حفظ ثبات اجتماعی جزو ضرورت های هر جامعه ای است. هدف پژوهش حاضر نیز، طراحی و اعتباریابی بسته آموزشی مدیریت رفتار مبتنی بر تئوری انتخاب برای والدین و دانش آموزان می باشد. روش ها: روش پژوهش از نوع کیفی و به روش دلفی است که به منظور طراحی بسته آموزشی، از مبانی نظری کتاب تئوری انتخاب ویلیام گلسر (2013)، و جهت کسب اطمینان از روایی مطلوب بسته آموزشی، از روش روایی محتوایی با استفاده از مدل لاوشه (1975)، با پانل خبرگان 8 نفری و از دو ضریب کمیِ نسبت روایی محتوایی (CVR) و شاخص روایی محتوایی (CVI) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تمامی جلسات بسته طراحی شده ضروری است و محتوای تمامی جلسات، کاملا مرتبط با اهداف طراحی شده و یا مرتبط اما نیازمند بازبینی جزئی تشخیص داده شد. در ادامه، بازبینی های خواسته شده متخصصان که 6 درصد تمامی پاسخ ها را در برمی گرفت، اعمال و بسته نهایی در دوازده جلسه تدوین شد. بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهش، تلویحات عملی برای مداخلات تربیتی داشته و بسته آموزشی طراحی شده می تواند ب ه عن وان ی ک برنامه جامع و مورد تأیید برای مدیریت رفتار والدین و دانش آموزان در محیطهای مختلف، به ویژه خانواده و مدرسه کمک کننده باشد و به منظور بهبود کیفیت رابطه والد-فرزندی و همچنین کاهش بی انضباطی و بدرفتاری های دانش آموزان در محیط خانواده و مدرسه، استفاده از آن در جلسات و کارگاههای مشاوره خانواده و مدرسه، در قالب برنامه های آموزش گروهی اکیداً توصیه می شود.
۴.

اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی-هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودتنظیمی هیجانی و علایم اختلال نقص توجه/بیش فعالی در کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال نقص توجه/بیش فعالی خودتنظیمی هیجانی ذهن آگاهی یادگیری اجتماعی - هیجانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷ تعداد دانلود : ۲۵
پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی-هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودتنظیمی هیجانی و علایم اختلال نقص توجه/بیش فعالی در کودکان انجام شد. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان یازده تا چهارده سال مراجعه کننده به مراکز مشاوره کودک شهر خوی در سال 1401-1400 بود. نمونه آماری شامل 30 کودک بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-4) اسپرافکین و همکاران (1984) و چک لیست تنظیم هیجانی (ERC) شیلدز و کیکتی (1997) بود. در این پژوهش، شرکت کنندگان گروه آزمایش برنامه یادگیری اجتماعی-هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی را طی 15 جلسه 60 دقیقه ای دریافت کردند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری انجام شد. تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون بین میانگین پس آزمون خودتنظیمی هیجانی و علایم نقص توجه/بیش فعالی در دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری در سطح 01/0 وجود داشت. با توجه به یافته ها می توان مطرح کرد که مداخله یادگیری اجتماعی-هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی درمان موثری برای بهبود عملکردهای هیجانی و علایم نقص توجه/بیش فعالی در کودکان بوده است.
۵.

رابطه ساختاری خود کنترلی و بی صداقتی تحصیلی: نقش واسطه ای اهمال کاری تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خودکنترلی اهمال کاری تحصیلی بی صداقتی تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۱۳۷
بی صداقتی تحصیلی، به هرگونه رفتار نادرست در امور و تکالیف تحصیلی اطلاق می شود که پدیده ای نگران کننده و با پیامدهای منفی بسیار است. کارشناسان به منظور جلوگیری از این پیامدها، به بررسی عوامل مرتبط و تأثیرگذار بر بی صداقتی تحصیلی پرداخته اند. خودکنترلی و اهمال کاری تحصیلی به عنوان پیشایندهای بی صداقتی تحصیلی در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضراز نوع همبستگی بود و ابزار های مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه خودکنترلی تانجی، بامیستر و بونه (2004)، پرسشنامه بی صداقتی تحصیلی ﻣک کﺎﺑﻰ و ﺗﺮویﻨﻮ (1997) و پرسشنامه تعلل ورزی سولومون و راثبلوم (1984) بود. روابط بین سازه های مدل پیشنهادی با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS ویراست 24 تحلیل شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهرستان اسکو، در سال تحصیلی 1401-1400 با تعداد نمونه 380 نفر بود. شاخص های برازندگی الگوی پیشنهادی مطابق با ملاک های مطرح شده توسط میرز، گامست و گارینو (2006) حاکی از برازش قابل قبولی با داده ها بود. نتایج نشان داد خودکنترلی بر اهمال کاری تحصیلی (01/0= P، 74/0- = ) و بی صداقتی تحصیلی (01/0= P، 36/0- = ) اثر مستقیم و معنادار دارد. ضمن اینکه اهمال کاری تحصیلی نیز دارای اثر مستقیم و معنادار بر بی صداقتی تحصیلی است (05/0= P، 29/0 = ). همچنین نتایج نشان می دهد که اهمال کاری تحصیلی در رابطه بین خودکنترلی دانش آموزان و بی صداقتی تحصیلی آنان نقش واسطه ای ایفا می نماید. بر این اساس پیشنهاد می شود متولیان عرصه تعلیم و تربیت، برنامه هایی در راستای ارتقای مهارت های خودکنترلی دانش آموزان در نظر گیرند.
۶.

فرا تحلیل مداخلات آموزشی و درمانی شناختی و فراشناخت بر اضطراب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اضطراب مداخلات شناختی مداخلات فراشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۷۰
پژوهش حاضر با هدف ترکیب پژوهش های انجام شده درزمینه مداخلات آموزشی و درمانی شناختی و فرا شناختی بر اضطراب با روش فرا تحلیل  بود. بنابراین از شاخص اندازه اثر g هجز به عنوان یک مقیاس مشترک در این پژوهش استفاده شد. جامعه آماری پژوهش های در دسترس مرتبط با مداخلات شناختی و فراشناختی بر اضطراب بود که در بین سال های 1380 تا 1400 در بانک های اطلاعاتی رایانه ای مانند پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)، بانک اطلاعات نشریات کشور (مگیران)، پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)، پرتال جامع علوم انسانی و پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) قابل مشاهده بود. بر اساس ملاک های تعریف شده ورود و خروج پژوهش های اولیه، 67 اندازه اثر از 63 مطالعه اولیه توسط نرم افزار CMA مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. میزان اندازه اثر ترکیبی کل با توجه به معیار کوهن بزرگ ارزیابی شد، که بیانگر اثر مثبت انواع مداخلات بر اضطراب بود. در بررسی نقش متغیرهای تعدیل کننده، نتایج اثربخشی مطلوب مداخلات درمانی و آموزشی را بر انواع اضطراب نشان داد، همچنین بین دو جنس در اثربخشی مداخلات، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. درنهایت پیشنهاد می شود مداخلات درمانی-آموزشی  شناختی و فراشناختی  یکی از موثرترین نوع مداخلات در بهبود انواع اضطراب است
۷.

نقش میانجی پیوند با مدرسه در رابطه بین یادگیری اجتماعی-هیجانی و قربانی شدن ناشی از قلدری

کلید واژه ها: یادگیری اجتماعی-هیجانی پیوند با مدرسه قربانی شدن قلدری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۵۹
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای پیوند با مدرسه در رابطه بین یادگیری اجتماعی-هیجانی و قربانی شدن ناشی از قلدری انجام شد. این پژوهش به لحاظ روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره دوم متوسطه شهرستان خواف در سال تحصیلی 1401-1400 بود که از بین آن ها درنهایت تعداد 364 نفر (190 دختر-174 پسر) با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مقیاس یادگیری اجتماعی-هیجانی کسل (2008)، مقیاس پیوند با مدرسه براون و ایوانز (2002) و مقیاس قربانی چندبعدی ماینارد و جوزف (2000) صورت پذیرفت. به منظور بررسی روابط بین سازه های مدل پیشنهادی، از روش مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS نسخه 24 استفاده شد. نتایج نشان داد یادگیری اجتماعی-هیجانی بر پیوند با مدرسه و قربانی شدن ناشی از قلدری اثر مستقیم و معناداری داشت. ضمن اینکه پیوند با مدرسه نیز دارای اثر مستقیم و معنادار بر قربانی شدن بود. همچنین نتایج نشان داد که پیوند با مدرسه در رابطه بین یادگیری اجتماعی-هیجانی و قربانی شدن ناشی از قلدری نقش میانجی دارد؛ به نوعی که یادگیری اجتماعی-هیجانی از طریق ارتقاء پیوند با مدرسه، ضمن ایجاد محیط های مطلوب و روابط مؤثر، موجبات کاهش قربانی شدن دانش آموزان را فراهم می کند. براین اساس پیشنهاد می شود برنامه ریزان و متولیان تعلیم و-ترتیب به منظور کاهش پدیده قربانی شدن و پیامدهای آن، با تدوین محتوا و برنامه های یادگیری اجتماعی-هیجانیِ مدرسه محور، ضمن ارتقاء مهارت های اجتماعی مؤثر در دانش آموزان، پیوند با مدرسه را در دانش آموزان تقویت نمایند تا از این طریق بروز پدیده قربانی شدن را کاهش دهند.
۸.

مقایسه اثربخشی آموزش فنون توجه آگاهی و فنون شناختی-رفتاری بر علائم اضطراب امتحان دانش آموزان دختر

کلید واژه ها: توجه آگاهی شناختی - رفتاری اضطراب امتحان دانش آموزان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۸۴
اضطراب امتحان یکی از پدیده های رایج است که بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان تأثیر منفی دارد. در سال های اخیر روش های گوناگونی برای درمان آن مورد استفاده قرار گرفته است که پژوهش حاضر، با هدف مقایسه اثربخشی آموزش فنون توجه آگاهی و شناختی- رفتاری بر علائم اضطراب امتحان دانش آموزان دختر انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر پایه دهم شهرستان ازنا در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل داده بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 45 دانش آموزی که نمره بالاتر از 50 از آزمون اضطراب امتحان اسپیلبرگر (1980) کسب کرده بودند، برای نمونه پژوهشی انتخاب شدند. آزمودنی ها به صورت تصادفی در سه گروه، آموزش فنون توجه آگاهی، فنون شناختی -رفتاری و گروه گواه جایگزین شدند. به یکی از گروه های آزمایشی فنون توجه آگاهی، گروه دیگر آزمایشی فنون شناختی- رفتاری در طی 10 جلسه آموزش داده شد و گروه گواه هیچ آموزشی دریافت نکردند. داده ها قبل از و بعد از مداخله ها با استفاده از پرسشنامه اضطراب امتحان اسپیلبرگر (1980) جمع آوری شد. تحلیل داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری و چند متغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد که آموزش فنون توجه آگاهی و فنون شناختی -رفتاری تأثیر معناداری بر کاهش اضطراب امتحان و مؤلفه های آن در دانش آموزان دختر دارد (001/0>P). همچنین، نتایج آزمون تعقیبی نشان داد که میزان تأثیر فنون توجه آگاهی بر اضطراب امتحان و مؤلفه نگرانی بیشتر از فنون شناختی-رفتاری بود (001/0 > P) و بر مؤلفه هیجان پذیری تفاوت معناداری بین دو روش وجود نداشت (05/0<P). بر اساس یافته ها می توان گفت هر دو مداخله در کاهش علائم اضطراب امتحان دانش آموزان دختر اثربخش هستند و فنون توجه آگاهی می تواند جایگزین مناسبی برای فنون شناختی-رفتاری در درمان اضطراب امتحان باشد.
۹.

فراتحلیل تفاوت های جنسیتی در انواع هیجان های تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فراتحلیل هیجان های تحصیلی هیجان های تحصیلی مثبت و منفی هیجان های تحصیلی فعال و غیرفعال کننده جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۲۳
در طول سه دهه اخیر پژوهشگران زیادی به بررسی تفاوت های جنسیتی در هیجان های تحصیلی پرداخته-اند ولی نتایج بسیاری از آن ها باهم متناقض بوده است؛ بنابراین انجام یک فراتحلیل جهت دستیابی به یک نتیجه جامع در این زمینه ضروری به نظر می رسید. در این راستا هدف پژوهش حاضر ترکیب نتایج حاصل از پژوهش های موجود در زمینه تفاوت های جنسیتی در هیجان های تحصیلی است. روش مورداستفاده این پژوهش فراتحلیل است. جامعه آماری کلیه پژوهش های منتشرشده در کشور بین سال-های 1370 تا 1400 بود. بعد از بررسی پژوهش های اولیه بر اساس ملاک های ورود و خروج، 146 اندازه اثر از 80 پژوهش منتخب وارد فرآیند تحلیل شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از چک لیست مصرآبادی (1395) و به منظور تجزیه وتحلیل داده ها، از اندازه اثر ترکیبی با دو مدل اثرات ثابت و تصادفی، نمودار قیفی، تحلیل حساسیت، فرارگرسیون استفاده شد. در این پژوهش از بین انواع شاخص-های d از شاخص g هجز استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت به دست آمده در شاخص هیجان های تحصیلی کل و انواع هیجان ها، با توجه به تفسیر معیار d کوهن پایین تر از سطح کوچک است. با توجه به ناهمگنی اندازه های اثر، به تحلیل زیر مؤلفه ها پرداخته شد. مبتنی بر اندازه های اثر به دست آمده بین دختران و پسران در شاخص هیجان های تحصیلی کل و انواع هیجان ها تفاوتی وجود ندارد.
۱۰.

اثربخشی بسته آموزشی مدیریت رفتار مبتنی بر نظریه انتخاب در کاهش بی انضباطی دانش آموزان در مدرسه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بسته آموزشی مدیریت رفتار نظریه انتخاب بی انضباطی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۴ تعداد دانلود : ۳۱۶
بی انضباطی دانش آموزان در کلاس های درس و محیط مدرسه همواره برهم زننده فرایند آموزشی بوده و از مشکلات رفتاری شایع در دوران نوجوانی است. هدف از پژوهشِ حاضر بررسی اثربخشی بسته آموزشی مدیریت رفتار مبتنی بر نظریه انتخاب در کاهش بی انضباطی دانش آموزان در مدرسه بود. این پژوهش از نوع تک آزمودنی است و با خط پایه چندگانه هم زمان و با پیگیری دوماهه انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه نهم (اول متوسطه) مدارس شهر جوانرود، در سال تحصیلی 1399 ۱۴۰۰، بود. از میان آن ها 3 دانش آموزی که ملاک های ورود داشتند ازطریق مقیاس رفتارهای اضطراب آور دانش آموزان در کلاس درس و به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. هریک از گروه ها شامل دانش آموزان و والدینشان می شد و هرکدام به صورت جداگانه در 12جلسه آموزش های بسته دریافت کردند. این بسته های آموزشی را پژوهشگران از پیش طراحی و اعتباریابی کرده بودند. داده ها به روش های ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (RCI)، فرمول درصد بهبودی و اندازه اثر d کوهن تحلیل شدند. بر اساس یافته ها، اجرای بسته آموزشی مدیریت رفتار مبتنی بر نظریه انتخاب در کاهش بی انضباطی دانش آموزان در مدرسه ازنظر آماری (0.5<P) و بالینی تأثیر معنی داری دارد. بنابراین توصیه می شود از آموزش های این بسته، که برگرفته از مبانی آموزشی درمانی نظریه انتخاب است، ازطریق مراکز مشاوره و به ویژه هسته های مشاوره آموزش وپرورش به صورت فردی و گروهی استفاده شود.
۱۱.

بررسی اثربخشی مداخله های روانشناختی بر اهمال کاری تحصیلی: یک مطالعه فراتحلیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مداخله های روان شناختی اهمال کاری تحصیلی فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۶۷
پژوهش حاضر باهدف ترکیب مطالعات انجام شده و حصول یک نتیجه کلی درزمینه اثربخشی مداخله های روان شناختی بر اهمال کاری تحصیلی به شیوه فراتحلیل انجام شد. جامعه آماری شامل پژوهش های در دسترس و مرتبطی بود که در فاصله سال های 1390 تا 1400 به صورت مقاله تمام متن، پایان نامه و طرح پژوهشی در فصلنامه ها و مجلات علمی پژوهشی کشور منتشرشده اند. پس از اعمال ملاک های ورود و خروج و نیز تحلیل حساسیت 136 اندازه اثر از 83 مطالعه اولیه به عنوان نمونه انتخاب و توسط نرم افزار CMA2 موردبررسی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد اندازه اثر ترکیبی در هر دو مدل ثابت و تصادفی معنی دار است و میزان تأثیر طبق ملاک تفسیری کوهن بزرگ ارزیابی شد(1/47ES=). در کاهش اهمال کاری تحصیلی یافته ها حاکی از تأثیر بیشتر مداخله آموزش خودتنظیمی در مقایسه با سایر مداخله ها بود. همچنین بررسی متغیرهای جنسیت و مقطع تحصیلی فراگیران به عنوان متغیرهای تعدیل کننده در پژوهش نشان داد جنسیت آزمودنی ها تأثیری بر میزان اثربخشی مداخله های روان شناختی نداشته است اما تأثیر این مداخله ها در مقاطع تحصیلی تفاوت معنی داری نشان داد. این پژوهش دارای تلویحاتی برای درمانگران و مشاوران در راستای کارایی مداخله های روان شناختی بالأخص آموزش مؤلفه های خودتنظیمی است تا با ارائه برنامه هایی اهمال کاری تحصیلی فراگیران را بهبود بخشند.
۱۲.

ارایه مدل ساختاری رابطه ی اداراک دانش آموزان ازکیفیت تدریس معلم و ساختار کلاس با خودکارآمدی دانش آموزان: میانجی گری حمایت عاطفی معلم

کلید واژه ها: کیفیت تدریس ساختار کلاس حمایت عاطفی معلم خودکارآمدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۸۸
پژوهش حاضر باهدف ارائه مدل علی برای پیش بینی خودکارآمدی دانش آموزان بر اساس متغیرهای کیفیت تدریس و ساختار کلاس با واسطه گری حمایت عاطفی معلم انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه ی دانش آموزان پسر پایه دوم دبیرستان شهر خوی در سال تحصیلی 99-98 است که تعداد کل آن ها 1901 نفر می باشد. حجم نمونه ی آماری، براساس فرمول کرجسی و مورگان (1970)، 320 نفر و با شیوه ی تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های کیفیت تدریس معلم کمپل (2000)، ساختار کلاس الیوت و چرچ (2001)، خودکارآمدی شرر (1982)، حمایت عاطفی ساکیز (2007) استفاده شد. برای تجزیه تحلیل داده ها روش تحلیل مسیر داده ها با نرم افزار Amos18، به کاربرده شد. مطابق با یافته های پژوهش، ادراک دانش آموزان از ساختار کلاس اثر مستقیم بر خودکارآمدی دانش آموزان دارد. همچنین اثر غیرمستقیم ساختار کلاس و کیفیت تدریس از طریق حمایت عاطفی معلم بر خودکارآمدی دانش آموزان معنادار است. در کل کیفیت تدریس و ساختار کلاس از طریق حمایت عاطفی می تواند خودکارآمدی دانش آموزان را افزایش دهد.
۱۳.

طراحی و اعتبار سنجی الگوی آموزش خواندن در فضای مجازی مبتنی بر تعامل معلم-دانش آموز و والد-کودک برای دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش خواندن الگوی آموزش خواندن آموزش مجازی تعامل معلم- دانش آموزان تعامل والد - کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۳۶
این پژوهش با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگوی آموزش خواندن در فضای مجازی انجام شده است. جهت طراحی الگو از روش کیفی با مرور نظام مند ادبیات پژوهشی و جهت اعتبار سنجی از روش پیمایشی استفاده گردید. جامعه آماری این تحقیق جهت طراحی الگوی آموزشی شامل تمامی کتاب ها، مقالات پژوهشی، پایان نامه ها و منابع اطلاعاتی اینترنتی درزمینه آموزش خواندن با توجه به فضای مجازی و تعاملات معلم- دانش آموز و والد- کودک بود؛ جامعه آماری جهت اعتبارسنجی الگو، متخصصان رشته های روانشناسی تربیتی، برنامه ریزی درسی، فنّاوری آموزشی، و نیز مدرسان و معلمان آموزش خواندن بودند که 15 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها یک پرسشنامه 8 سؤالی در مقیاس لیکرت بود. بر اساس یافته های این مطالعه، الگوی مفهومی با چهار عنصر اصلی شامل برنامه درسی خواندن، راهبردهای آموزشی، فناوری و تعاملات انسانی جهت طراحی الگوی پیشنهادی آموزش خواندن تعیین شد. همچنین، طراحی الگوی روندی در هشت مرحله شامل 1) پیش خوانی 2) زوج خوانی 3) آموزش راهبردها 4) تمرین راهبردها 5) بازخوانی 6) مرور راهبردها 7) روان خوانی 8) ارزیابی صورت گرفت. یافته های اعتبار سنجی نشان داد که الگوی پیشنهادی آموزش خواندن ازنظر متخصصان و معلمان دارای اعتبار مناسب است. درنتیجه می توان بر اساس نظر متخصصان از این الگوی هشت مرحله ای آموزش خواندن برای طراحی و آموزش خواندن در فضای مجازی مبتنی بر تعامل معلم-دانش آموز و والد-کودک در دوره ابتدایی بهره گرفت.
۱۴.

تجارب زیسته دانشجویان کارشناسی نسل Z از عوامل مؤثر بر تاب آوری در دوران شیوع ویروس کرونا : یک مطالعه پدیدارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پدیدارشناسی تجارب دانشجویان کارشناسی نسل Z تاب آوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۸۲
هدف پژوهش حاضر پی بردن به تجارب دانشجویان کارشناسی نسل Z بود که در دوران شیوع ویروس کوید_ 19، تاب آوری بالایی داشتند. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع پدیدارشناسی بود. مصاحبه نیمه ساختاریافته با 8 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه فرهنگیان تبریز که در سال تحصیلی 1401-1400 مشغول به تحصیل بوده و به صورت هدفمند انتخاب شده بودند، انجام شد. مصاحبه های ضبط شده به صورت کتبی ثبت شدند و به روش هفت مرحله ای کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تحلیل تجارب زیسته دانشجویان موجب شناسایی و دسته بندی و استخراج مقوله های اصلی «عوامل فردی»، «عوامل اجتماعی» و «عوامل محیطی» شد. در ادامه از مقوله های اصلی ذکرشده، مقوله های فرعی عوامل فردی مشتمل بر مهارت های تنظیم هیجان، سازه های روانشناسی مثبت (خوش بینی، امیدواری و عزم و اراده)، مهارت های خودتنظیمی، باورهای مذهبی قوی، واقع بینی و نداشتن کمال گرایی، به کارگیری مهارت های حل مسئله، انعطاف پذیری، معنا در زندگی و عوامل اجتماعی (روابط بین فردی) شامل حمایت های اجتماعی خانواده دوستان و مراکز آموزشی، حفظ روابط به وسیله شبکه های اجتماعی، یادگیری مشاهده ای و تجارب جانشین و درنهایت عوامل محیطی (زیرساخت ها و امکانات) شامل تجربه شرایط سخت و کمبود امکانات، تجارب مثبت قبلی در مدارس و سایر نهادها، استخراج شدند. یافته های این پژوهش توانست تصویر روشنی از عوامل مؤثر بر بهبود و ارتقای تاب آوری ارائه کند.
۱۵.

فرا تحلیل رابطه هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

کلید واژه ها: هوش هیجانی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۳۹۵
هدف پژوهش حاضر فرا تحلیل رابطه هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی در بین دانش آموزان می باشد. روش انجام پژوهش حاضر فرا تحلیل می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل مطالعات در دسترس بود که در فاصله سال های 1385 تا 1398 در داخل کشور به صورت مقاله تمام متن، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد و دوره دکتری و طرح های پژوهشی که چاپ شده اند و در دسترس بودند. در ابتدا تعداد 63 پژوهش انتخاب شدند که بر اساس ملاک های ورود و خروج و تحلیل حساسیت 23 اندازه اثر تحقیق موردبررسی قرار گرفتند. نتایج مربوط به ترکیب اندازه اثرهای رابطه ی هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان برای مدل تصادفی 0/314 همچنین اندازه اثر ترکیبی برای مدل ثابت نیز 0/287 به دست آمد که ازنظر آماری معنادار بودند. بنابراین بر اساس نتایج به دست آمده بین هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی رابطه ی مثبت و معنادار وجود دارد.
۱۶.

مقایسه اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی-هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی با / و بدون تحریک فراجمجمه ای مغز بر توجه پایدار و بازداری پاسخ در کودکان دارای اختلال نقص توجه / بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال نقص توجه/بیش فعالی توجه پایدار بازداری پاسخ یادگیری اجتماعی - هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۱۲۷
پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی-هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی با/ و بدون تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز بر توجه پایدار و بازداری پاسخ در کودکان دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی انجام شد. این پژوهش از نوع مطالعات نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان 11 تا 14 سال مراجعه کننده به مراکز مشاوره کودک و نوجوان شهر خوی در سال 1401-1400 بود. از میان مراجعان به مراکز درمانی 45 کودک با اختلال نقص توجه/بیش فعالی از نوع مرکب به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش اول برنامه یادگیری اجتماعی هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی توأم با تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مغز و گروه آزمایش دوم برنامه یادگیری اجتماعی هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی را به مدت 8 هفته دریافت نمودند، اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. همه شرکت کنندگان قبل و پس از آموزش با استفاده از آزمون عملکرد مداوم و آزمون برو-نرو مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیری در برنامه SPSS استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد که مداخله یادگیری اجتماعی-هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی توأم با تحریک الکتریکی فراجمجمه ای نسبت به دو گروه دیگر و نیز یادگیری اجتماعی-هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی در مقایسه با گروه کنترل اثربخشی بیشتری بر توجه پایدار و بازداری پاسخ داشتند. با توجه به یافته ها می توان مطرح کرد که مداخله یادگیری اجتماعی-هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی توأم با تحریک الکتریکی فراجمجمه ای مداخله مؤثری برای بهبود عملکردهای شناختی کودکان دچار نقص توجه/بیش فعالی است.
۱۷.

چالش های یادگیری معکوس: تحلیل محتوای کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: یادگیری معکوس چالش ها موانع تحلیل محتوای کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۴۹
طی دهه های اخیر، با پیشرفت سریع فناوری موبایل، ظهور سایت های وب 2.0 و گسترش شبکه های اجتماعی و از طرف دیگر همه گیری کووید-19، نظام های آموزشی را به سمت آموزش مجازی و مدل های ترکیبی مثل یادگیری معکوس هدایت کرده اند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و طبقه بندی چالش های اجرایی یادگیری معکوس انجام شده است. روش پژوهش، کیفی و از نوع تحلیل محتوای استقرایی بوده و از مصاحبه نیمه ساختاریافته و  مرورنظام مندِ مقالات فارسی و انگلیسی مستخرج از بانک های اطلاعاتی داخلی(نور مگز، بانک اطلاعاتی نشریات ایران و پایگاه علمی جهاد دانشگاهی) و خارجی (SCOPUS, ProQuest, Wiley, PubMed, Springer, Elsevier, Google scholar) با استفاده از کلیدواژه های "یادگیری معکوس"، "آموزش معکوس "، "کلاس معکوس، "چالش" و "موانع" به همراه معادل انگلیسی آن ها در بازه زمانی 1401-1395 و 2022-2013 استفاده شد. نتیجه جست وجوی اولیه، در مجموع تعداد 1113 مقاله شد. پس از اعمال ملاک های ورود و خروج در مجموع 100 مقاله( 28 مقاله فارسی و 72 مقاله انگلیسی) برای تحلیل انتخاب شدند. نتایج نشان می دهند چالش های اجرایی یادگیری معکوس را می توان در 8 طبقه شناسایی کرد. چالش های مرتبط با: فرد یادگیرنده؛ معلم و مدرسه؛ محتو؛ آموزش؛ خانواده؛ مدیریتی و عملیاتی؛ اخلاقی و امنیتی؛ فنی و تکنولوژیکی. با توجه به علاقه معلمان و محققان به یادگیری معکوس و تأثیرات ناشی از ویروس کووید-19 ضروری بود شکاف ها و چالش های اجرایی یادگیری معکوس مورد بررسی، شناسایی و طبقه بندی گردد تا آگاهی و اطلاعات محققان و مربیان بیشتر؛ و زمینه ی ارایه راهکارهای بهبود و ارتقا این مدل؛ و از سوی دیگر راهنمای عمل، آمادگی و امکان برنامه ریزی بهتر برای اجرا و کاربرد  اثربخش آن فراهم شود.
۱۸.

نقش تنظیم شناختی هیجان و اجتناب شناختی در پیش بینی اضطراب امتحان دانش آموزان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اجتناب شناختی اضطراب امتحان تنظیم شناختی هیجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۴۰۰
اضطراب امتحان یک حالت هیجانی ذهنی است که عملکرد دانش آموزان را کاهش می دهد. استفاده از راهبردهای تنظیم هیجان سازش یافته و ناسازش یافته و اجتناب شناختی بر شیوه خارج شدن دانش آموزان از شرایط استرس زا تأثیر مهمی دارد. هدف از پژوهش حاضر نقش تنظیم شناختی هیجان و اجتناب شناختی در پیش بینی اضطراب امتحان دانش آموزان دختر بود. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دهم شهرستان ازنا در سال تحصیلی 99-1398 بودند که تعداد 336 دانش آموز دختر به روش در دسترس از بین آنها انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسشنامه اضطراب امتحان ( TAI ؛ اسپیلبرگر، 1980)، تنظیم شناختی هیجان ( CERQ ؛ گارنفسکی و کرایج، 2006) و اجتناب شناختی ( CAQ ؛ سکستون و دوگاس، 2008) بود. داده های پژوهش با اس تفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تحلیل شد. نتایج نشان داد اضطراب امتحان با راهبردهای خودسرزنشگری، پذیرش، نشخوارگری، فاجعه نمایی، دیگر سرزنش گری، فرونشانی، جانشینی فکر، حواس پرتی، اجتناب از محرک و تصورات رابطه مثبت و با ارزیابی مثبت رابطه منفی دارد ( P<0/05 ). نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که از میان راهبردهای سازش یافته تنظیم شناختی هیجان ارزیابی مثبت، به صورت منفی، از میان راهبردهای ناسازش یافته تنظیم شناختی هیجان فاجعه نمایی، دیگر سرزنش گری و خودسرزنشگری و از راهبردهای اجتناب شناختی فرونشانی فکر و جانشینی فکر به صورت مثبت، ۴۱ درصد از نمره اضطراب امتحان را تبیین می کنند. این نتایج نشان می دهند راهبردهایی که دانش آموزان برای تنظیم شناختی هیجاناتشان استفاده می کنند می تواند در تعیین اضطراب امتحان عامل مهم باشد و تقویت راهبردهای سازش یافته به منزله یک هدف برای مداخله های آموزشی و درمان کاهش اضطراب امتحان مورد توجه قرار گیرد.
۱۹.

اثربخشی برنامه آموزشی کارکردهای عالی عصبی- اجرایی بر خلاقیت دانش آموزان دوره اول متوسطه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلاقیت سیالی بسط ‏انعطاف ابتکار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۷۹
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش کارکردهای عالی عصبی- اجرایی بر خلاقیت دانش آموزان دوره اول متوسطه انجام گرفت. روش پژوهش کنونی از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری تحقیق را تمام دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل می دادند. که از این جامعه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند دبیرستان پسرانه دوره اول متوسه شاهد و دبیرستان پسرانه دوره اول متوسطه ولایت به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی دبیرستان پسرانه شاهد (19 نفر) در گروه آزمایش و مدرسه ولایت (21 نفر) در گروه کنترل قرارگرفت. به دانش اموزان گروه آزمایش، کارکردهای عصبی- اجرایی در زمینه انعطاف پذیری شناختی در 8 جلسه، برنامه ریزی و مهار هدف در 15 جلسه و تقویت حافظه کاری در 6 جلسه آموزش داده شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه خلاقیت عابدی استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که آموزش کارکردهای عالی عصبی- اجرایی در افزایش خلاقیت با میزان اثر 76/0 معنادار بوده است (01/0 p< و 87/115F=) و در ضمن در ارتباط با اثربخشی کارکردهای عالی عصبی- اجرایی بر مؤلفه های سیالی، بسط، ابتکار و انعطاف به ترتیب با میزان اثر 69/0، 54/0، 51/0 و 55/0 معنادار گزارش شده است. نتایج نشان دهنده آن است که این روش می تواند به منزله رهیافتی آموزشی در رشد فرآیندهای عالی شناختی چون خلاقیت در یادگیرندگان مورداستفاده قرار گیرد که این امر باید مورد توجه و کاربست گروه هایی چون مشاوران، مربیان مدارس و برنامه ریزان آموزشی و پرورشی قرار گیرد.
۲۰.

تبیین علّی سرزندگی تحصیلی بر اساس تعامل معلّم- دانش آموز ، خودکارآمدی و امید تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرزندگی تحصیلی تعامل معلم - دانش آموز خودکارآمدی تحصیلی امید تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۲۷۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین تعامل معلّم-دانش آموز و سرزندگی تحصیلی با واسطه گری خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی انجام شد. روش اجرای این پژوهش توصیفی و طرح پژوهش، همبستگی و از نوع معادلات ساختاری بود. کلیه دانش آموزان دوره دوّم متوسطه شهر ارومیه در سال تحصیلی 99-98 جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دادند. روش نمونه گیری، تصادفی خوشه ای چند مرحله ای بود و در کل 205 نفر به عنوان شرکت کننده پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس تعامل معلم-دانش آموز مورای و زوریچ (2011)؛ مقیاس خودکارآمدی تحصیلی پاتریک، هیکس و رایان (1997)؛ مقیاس امید تحصیلی خرمائی و کمری (1396) و مقیاس سرزندگی تحصیلی حسین چاری و دهقانی زاده (1391) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار LISREL استفاده شد و ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تعامل معلّم-دانش آموز، خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی به صورت مستقیم با سرزندگی تحصیلی دانش آموزان رابطه دارد. همچنین تعامل معلّم-دانش آموز به صورت غیرمستقیم و از طریق خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی با سرزندگی تحصیلی دانش آموزان رابطه دارد. نتایج پژوهش حاضر از نقش واسطه ای خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی در روابط علی تعامل معلم-دانش آموز با سرزندگی تحصیلی حمایت می کند. بر این اساس می توان نتیجه گیری کرد که با بهبود تعامل معلم-دانش آموز، میزان خودکارآمدی تحصیلی و امید تحصیلی دانش آموزان افزایش پیدا می کند و این عوامل در کنار یکدیگر موجب افزایش سرزندگی تحصیلی آنان می شوند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان