علیرضا پویا

سنجش و مقایسه کمّی و کیفی انتشارات علمی دانشگاه ها از شیوه های بسیار مفید ارزیابی نسبی تولیدات علمی بر مبنای امکانات و فرصت های موجود است. در نظام های رتبه بندی مختلف، ارزیابی تولیدات علمی بر مبنای شاخص های مختلفی صورت می گیرد که آگاهی از این شاخص ها و بررسی نقاط قوت و ضعف دانشگاه ها با توجه به این شاخص ها، جهت دهنده بسیار خوبی برای رسیدن به جایگاهی برتر و بهتر است. در این تحقیق سعی شده با استفاده از روش های تحلیل واریانس چندمتغیره، وجود یا عدم وجود تفاوت جایگاه دانشگاه های ایران با دانشگاه های برتر جهان در نظام رتبه بندی لیدن بررسی و عوامل مؤثر بر دلایل این تفاوت ها به کمک تحلیل تشخیصی مشخص گردد. برای تحقق این امر، دانشگاه های موجود در رتبه بندی پایگاه Web of Science که در  سال های 2013-2010 دارای تولید علمی بودند مورد بررسی قرار گرفته اند. به این صورت که 13 دانشگاه ایرانی موجود در نظام رتبه بندی لیدن به عنوان گروه یک، 25 دانشگاه هم رتبه با دانشگاه های ایران در این نظام به عنوان گروه دو و 25 دانشگاه برتر این نظام هم در گروه سه قرار گرفتند. با توجه به نتایج بدست آمده هر یک از شاخص های تعداد مقالات، تعداد کل استنادات، تعداد کل استنادات بر اساس رشته و سال، تعداد استناد 1%، سهم انتشارات مشترک داخلی، سهم انتشارات مشترک فاصله طولانی، میانگین استنادات بر اساس رشته و سال باعث شده است دانشگاه های برتر ایران در جایگاهی پائین تر از دانشگاه های برتر جهان قرار گیرند. همچنین ترکیب عواملی همچون تعداد و سهم انتشارات مشترک بین المللی، تعداد انتشارات مشترک فاصله کوتاه، تعداد انتشارات مشترک فاصله طولانی، سهم استناد 1%، سهم انتشارات مشترک بین المللی، سهم انتشارات مشترک صنعت، سهم انتشارات مشترک فاصله کوتاه، سهم انتشارات مشترک فاصله طولانی باعث ایجاد تمایز بین این دو گروه از دانشگاه ها شده است.

کیده تولید چابک یک مدل جدید تولیدی است که نتیجه تغییرات در محیط شرکت ها است. چابکی طی دو دهه گذشته شکل گرفته است و دلیل نیاز به آن در سال های گذشته، ضرورت واکنش هم زمان به رقابت فزاینده و شدید محیطی است؛ بنابراین، سازمان های کشور ما هم برای موفقیت در تولید محصولات باکیفیت در عصر رقابت، باید به سرعت به سوی پیاده کردن این سیستم حرکت کنند. در این تحقیق، با استفاده از مهم ترین عامل های کلیدی چابکی (سرعت، انعطاف پذیری، شایستگی و پاسخگویی)، الگویی مناسب برای تمایز شرکت های چابک از غیرچابک با استفاده از تابع تشخیصی چندمتغیری ارائه می شود. بدین منظور پرسش نامه مربوط به عوامل چابکی را دربین شرکت های صنایع غذایی شهرک صنعتی توس مشهد توزیع و پس از تکمیل، جمع آوری گردید و به وسیله نرم افزار SPSS19 مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که تابع تشخیصی به دست آمده به وسیله این چهار متغیر، به خوبی توانایی تشخیص دو گروه شرکت های چابک از غیرچابک را دارد و می تواند به عنوان الگویی مناسب برای پیش بینی چابکی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، متغیرهای انعطاف پذیری و پاسخگویی بیشترین سهم را در تمایز بین دو گروه دارند. Abstract: Agile manufacturing is a new productive model which is a result of changes in the environment of companies and it was shaped agility in two previous decades, it can also seek necessity of response to the increasingly intense competitive environment. Thus, in competitive era, our organization should implement this system quickly in order to succeed in production of high quality goods. This research, seeks suitable pattern in order to differentiate non-agile and agile companies by the most important factors of agility (speed, flexibility, competence and accountability) throughout multivariate discriminant function. Therefore, a questionnaire related to agility factors has been distributed among food companies of Toos Industries in Mashhad and then collected and analyzed by the software SPSS19. The results indicate that discriminant function obtained by the four variables have ability for differentiating of agility and non-agility companies. Moreover, it can be used in order to forecast agility, responsiveness, and flexibility that has had the most share of differentiation between two companies. Keywords: Agility; Speed; Flexibility; Competency; Responsiveness; Diagnostic Analysis.

پافشاری غیرمنطقی بر تعهدات و تصمیمات، پدیده شناخته شده ای است که در آن افراد و سازمان ها به سرمایه گذاری در آنچه که اقدامی شکست خورده است، ادامه می دهند. عوامل مختلفی درصدد تبیین این پدیده هستند که از آن میان، عوامل روان شناختی بیشترین نقش را در توجیه این پدیده دارند. هدف در تحقیق حاضر، تعیین تأثیرگذاری عوامل روان شناختیِ خود کارآمدی، خود توجیهی و امید بر پافشاری بر تعهدات مدیران شرکت های بازرگانی مستقر در شهر مشهد با توجه به نقش واسط ادراک از ریسک می باشد. روش تحقیق، ماهیتی پیمایشی- کاربردی دارد. داده های این تحقیق با نظرسنجی از مدیران شرکت های بازرگانی شهر مشهد، از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ بزرگ تر از 70/. برای سازه های مختلف پرسشنامه، پایایی آن را مورد تأیید قرار داد. تحلیل آماری داده ها با استفاده از روش آماری مدل های معادلات ساختاری انجام شد. نتایج نشان داد که عوامل خود کارآمدی، خود توجیهی و امید، توجیه کننده پدیده پافشاری بر تعهدات در میان مدیران بازرگانی شهر مشهد است.

امروزه شواهد و تحقیقات در کشور ما نشان می دهد که با وجود افزایش سطح تحصیلات خانم ها و تمایل آن ها به کار در سازمان های دولتی، پیشرفت آن ها در مشاغل مدیریتی محسوس نبوده است. تحقیقات مختلفی نشان داده اند که سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی از عوامل تأثیر گذار در موفقیت و ارتقاء شغلی محسوب می شوند. در این پژوهش تأثیر سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی زنان بر کسب پست های سازمانی بررسی شده است. داده های میدانی از طریق پرسشنامه ای استاندارد از نمونه ای از زنان کارمند در بانک سپه خراسان رضوی به تعداد 115 نفر جمع آوری شد. نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که سرمایه انسانی در کلیه سطوح سازمانی می تواند خانم ها را در کسب پست های سازمانی کمک کند و سرمایه اجتماعی بر کلیه سطوح سازمانی تأثیر یکسانی دارد و خانم ها، پست های بالاتر را به دلیل داشتن سرمایه انسانی بیش تر به دست آورده اند.

مقدمه: باتوجه به اهمیت درک ارتباط بین ویژگی های شغلی با سبک تصمیم گیری، شخصیت و ویژگی های جمعیت شناختی برای مدیریت منابع انسانی صنایع دفاعی و با استفاده از تحقیقات مشابه در صنایع مورد مطالعه، اطلاعات مدیران سطوح مختلف مورد بررسی قرار گرفت. روش: با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره سه راهه (MANOVA) به بررسی تأثیر شخصیت (تیپ شخصیتی (AیاB) و مرکز کنترل درونی/بیرونی) و سبک تصمیم گیری 42 نفر از مدیران سطوح مختلف بر ویژگی های شغلی ایشان، پرداخته شد. نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که تعامل تیپ شخصیتی و نوع استخدام، تعامل تیپ شخصیتی و سابقه کاری و نیز تعامل مرکز کنترل و نوع استخدامِ مدیران بر درک آنها از بردار ویژگی های شغلی تأثیرگذار است. همچنین باتوجه به MANOVA یک راهه، می توان گفت هرکدام از متغیرهای تیپ شخصیتی، حوزه کاری، سطح سازمانی و نوع استخدام، بطور جداگانه بر درک مدیران از ویژگی های شغلی تأثیرگذارند، اما سبک تصمیم گیری بر درک آنها از ویژگی های شغلی تأثیری نداشته است. بحث: از آنجا که در حوزه صنایع دفاعی ویژگی های شغلی خاصی حکمفرماست، لذا تیپ شخصیتی و مرکز کنترل مدیران این صنایع، بر درک آنها از این ویژگی های شغلی تأثیرگذار است. اما از آنجا که انعطافی در سبک تصمیم گیری وجود ندارد، تأثیر خاصی بر درک آنها از ویژگی های شغلی شان نداشته است. همچنین حوزه کاری و نوع استخدام مدیران به عنوان عوامل مؤثر بر درک آنها از ویژگی های شغلی شناخته شد.

مسأله انتخاب تأمین کنندگان، یکی از موضوعات بسیار مهم در مدیریت زنجیره تأمین است و از آن به عنوان عاملی مؤثر برای بقا در محیط رقابت یاد می شود. این موضوع به نوعی مسئله تصمیم گیری چند معیاره تبدیل شده است که می تواند در عملکرد کل زنجیره تأمین تأثیرگذار باشد. هدف این مقاله، ارائه یک مدل مناسب تصمیم گیری چندمعیاره برای انتخاب بهینه تأمین کننده می باشد. در این تحقیق که در شرکت آب معدنی برف دانه انجام شده است، نخست مهم ترین معیارهای انتخاب تأمین کننده درب های بطری آب معدنی های این شرکت بر اساس مطالعات گذشته و مصاحبه با مدیران شرکت شناسایی شدند. سپس برای جمع آوری نظرهای مدیران از دو پرسشنامه بهره گرفته شده است. در پرسشنامه اول، میزان اهمیت معیارهای شناسایی شده از مدیران شرکت نظرسنجی شد. با توجه به نظرهای مدیران شرکت، بر اساس تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی، وزن های نسبی هر یک از معیارها مورد محاسبه قرار گرفت. در پرسشنامه دوم، سه تأمین کننده شرکت بر اساس معیارهای تعیین شده امتیازدهی شدند. در نهایت با تشکیل جدول تصمیم حاصل از نتایج دو پرسشنامه، تأمین کنندگان با استفاده از روش ویکور رتبه بندی شدند.

اکثر کسب و کارهای کوچک، شرکت های کوچک خانوادگی هستند که معمولاً از مهارت های بازاریابی بی بهره بوده و فاقد قابلیت های زیرساختی برای عملیاتی کردن فعالیت های به روز سیستم های توزیعی بازاریابی می باشند. آنها بیشتر درگیر فعالیت های روزانه، خرید و فروش اعتباری و وصول مطالبات هستند و زمان اندکی را صرف توسعه ی مهارت های بازاریابی و شبکه های حمل و نقل می کنند. از این رو، این پژوهش به دنبال شناسایی عوامل مهارت های بازاریابی و حمل و نقلی است که با عملکرد شرکت های کوچک و بزرگ مرتبط می باشد. بر این اساس، پرسشنامه ای در میان 173 شرکت که در شهرک های صنعتی شهر مشهد مشغول به فعالیت بودند، توزیع گردید. گفتنی است، روایی صوری و محتوایی پرسش نامه از طریق بررسی نظرات متخصصان مربوطه تأیید گردید و روایی سازه نیز از طریق تحلیل عاملی تأییدی بررسی گردید و همچنین، پایایی آن توسط آلفای کرونباخ محاسبه شد. تحلیل رگرسیون چندگانه در این مطالعه نشان داد که عوامل خدمات تأمین کننده و خدمات خریدار به شرکت، عملکرد شرکت های کوچک و عوامل خدمات تأمین کننده و خریدار و خدمات شرکت به خریدار، عملکرد شرکت های بزرگ را توضیح می دهند. تحلیل تشخیصی نیز نشان داد که خدمات شرکت به خریدار بیشترین نقش را تمییز عملکرد شرکت های کوچک و بزرگ ایفا می کند.

سیستم های تولیدی با نظام های کنترلی فشاری در تولید از برنامه ریزی احتیاجات مواد برای برنامه ریزی خرید و ساخت منابع فیزیکی خود استفاده می کنند. بنابراین یک سیستم برنامه ریزی مواد، پایه ای برای زمان بندی تولید و خرید مواد ایجاد می کند. با توجه به اینکه عدم اطمینان های محیطی از قبیل نوسانات در تقاضا و تأمین مواد اولیه اجتناب ناپذیر است،واحدهای تولیدی به دنبال راهی برای مواجهه با این نوسان ها و عدم اطمینان ها هستند.یکی از راهکارهای پیش رو استفاده از ذخیره احتیاطی است که مقدار مشخصی از اقلام است که به صورت موجودی برای مقابله با عدم اطمینان هانگه داشته می شود. با وجود اهمیت ذخیره احتیاطی چارچوبی جامع برای تصمیم گیری در خصوص آن وجود ندارد. هدف این مقاله ارائه مدلی داینامیک برای سیستم MRP است که با استفاده ازاین مدل بتوان به سیاست مناسب ذخیره احتیاطی و در نتیجه مقدار مناسب آن در راستای کاهش هزینه های کل موجودی دست پیدا کرد. برای شبیه سازی سیستم از رویکرد پویای شناسی سیستم استفاده شده است و برای نزدیک شدن به شرایط واقعی، تقاضا و زمان پیشبرد احتمالی در نظر گرفته شده است. پس از طراحی مدل، سناریوهای مختلفی برای ذخیره احتیاطی پیشنهاد شده است. معیار انتخاب سناریوی مناسب، هزینه های کل موجودی می باشد و در نهایت سناریو با کمترین مقدار هزینه کل موجودی به عنوان سناریوی برتر انتخاب می شود.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر رفتار شهروندی سازمان بر موفقیت نظام برنامه ریزی منابع سازمان می باشد. برنامه ریزی منابع سازمان به مثابه یک نظام نرم افزاری در حوزه کسب وکار است که از طریق ارائه یک راه حل یکپارچه و جامع، سازمان را قادر به استفاده موثر و کارآمد از منابع خود شامل مواد، نیروی انسانی، سرمایه و اطلاعات می سازد. پژوهش ها نشان داده است بسیاری از این نظام ها در مراحل پیاده سازی و گسترش در عمل با شکست مواجه می شوند که دلایل عمده آن ها مشکلات رفتاری کاربران تشخیص داده شده است. در این میان، رفتار شهروندی سازمان به عنوان یکی از مفاهیم جدید مدیریت رفتارسازمانی که بر رفتارهای فرانقشی کارکنان و مدیران تاکید می ورزند، در عملکرد فرایندهای سازمانی نقشی تعیین کننده ایفا می کند. در پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر رفتار شهروندی از نظر ابعاد سه گانه رفتارهای کمکی ، فضیلت مدنی و روحیه جوانمردی بر موفقیت نظام ERP از روش پیمایشی استفاده شد. به همین منظور پرسشنامه ای تنظیم و در میان کاربران این نظام ها در چندین شرکت که این نظام در آن ها پیاده سازی شده بود توزیع گردید. از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی استفاده شد و 244 پاسخنامه جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که بین این ابعاد و موفقیت نظام ERP رابطه مثبتی وجود دارد، اما تاثیر غیرمستقیم رفتارهای کمکی بعنوان یکی از ابعاد این رفتار از طریق دلواپسی نسبت به استفاده از رایانه بر موفقیت ERP مورد پذیرش قرارنگرفت.

مهم ترین مسئله هنگام پیاده سازی فناوری گروهی در واحدهای صنعتی، در درجه ی اول تشکیل خانواده ی قطعات و دسته بندی قطعات براساس آن و در مرحله دوم حفظ سازگاری و ثبات این دسته بندی در طول زمان است. برای دسته بندی قطعات، رویکردهای مختلفی وجود دارد و اگر رویکرد استفاده از خصوصیات قطعات برای دسته بندی آن ها مورد استفاده قرار گیرد، اولین و مهم ترین گام، طراحی و پیاده سازی ساختاری برای کدگذاری و شناخت قطعات براساس خصوصیات آن ها است. در این  پژوهش، کاربرد یک شبکه عصبی پس انتشار برای دسته بندی قطعات درقالب یک مطالعه ی موردی برای پین های کانکتورها و براساس خصوصیات آن ها مورد بررسی قرار گرفته و نتایج حاصل از آن با دسته بندی های صورت گرفته توسط تحلیل خوشه ای K میانگین، روش ضریب شباهت و خوشه بندی آرایش رتبه ای (ROC) برای همان قطعات مقایسه شده است. نتایج نشان دهنده قابلیت شبکه های عصبی برای دسته بندی قطعات براساس خصوصیات آن ها و برتری آن نسبت به روش تحلیل خوشه ای K میانگین است.

مطالعات استراتژی تولید بر روی محتوا وفرایند استراتژی تولید متمرکز است و کمتر توجهی به بررسی تاکسنومیکی در این حوزه شده است. مطالعه تاکسنومی استراتژی تولید نه تنها توصیف مناسبی از گروههای استراتژیک سازمان در اختیار قرار می­دهد بلکه زمینه لازم را برای مطالعات تخصصی­تری چون بررسی عملکرد، شکل مناسب تصمیمات تولیدی در هر گروه و نظریه­پردازی در آن را فراهم می­آورد. تحقیقات تاکسنومیک به تعداد محدود در نقاط مختلف جهان انجام شده است و از طرفی تغییر منطقه و زمان بعنوان عوامل موثر بر خوشه­های استراتژیک شناخته شده­اند. در این تحقیق، مطالعه تاکسنومیک استراتژیهای تولید در ایران انجام شده است. از تحلیل خوشه­ای K-mean برای تحلیل داده­ها استفاده گردید و چهار خوشه استراتژیک شناسائی گردید. یافته­ها نشاندهنده تفاوت این خوشه­ها نسبت به مطالعات دیگر می باشد. دلالت­ها برای هر خوشه آورده شد و در نهایت محدودیت­ها و پیشنهادات جهت تحقیقات آتی ارائه گردید.

تصمیم گیرندگان سازمانی گاهی دچار رفتاری می گردند که در آن علیرغم دریافت بازخوردهای منفی حاصل از تصمیمات گذشته شان بر این تصمیمات پافشاری و آن را ادامه می دهند. علل مختلفی در رابطه با این پدیده سازمانی بیان شده و دسته بندی هایی برای آنها ارائه گردیده است که به علت نگاه تک بعدی و قدیمی بودن، جامع و دربرگیرنده تمامی علل این پدیده نمی باشند. در مطالعه حاضر با مروری جامع بر ادبیات تحقیق این پدیده، علل توجیه کننده آن شناسایی گردید و سعی شد به منظور ارایه نوع شناسی علل شناسایی شده پرسشنامه ای طراحی شود و سپس به روش تحلیل عاملی تاییدی فرضیه های تبیین شده مورد آزمون قرار گیرد. یافته های تحقیق نشان دهنده هفت نوع علت برای این پدیده بود که مشتمل بر عوامل روانی، ترس و نگرانی، اجتماعی، نظارت سازمانی، کارگزاری، پروژه ای و عوامل محیطی بودند که البته برای عامل کارگزاری شواهد تجربی کافی یافت نشد. در پایان نیز محدودیتهای تحقیق برشمرده و پیشنهاداتی برای پژوهشهای آتی آورده شد.

شرکتهای تولیدی با توجه به بازار و امکاناتشان، سیستم تولیدی مناسبی را برای خود انتخاب و طراحی می کنند. سیستم ها یا فرایندهای تولیدی مبتنی بر متغیرهایی معرفی می شوند که یکی از شناخته شده ترین آنها ماتریس محصول- فرایند هایز و ویل رایت(1984) می باشد که بر اساس دو متغیر بلوغ محصول و بلوغ فرایند فرایندهای تولیدی را شناسایی و معرفی کرده اند. در این تحقیق پس از بررسی مطالعات قبلی، ابعاد جدیدی برای معرفی سیستم های تولیدی شناسایی شدند. این ابعاد براساس تصمیمات تولیدی ساختاری و زیرساختاری تعریف گردیدند. به این منظور، نمونه ای 245تایی از شرکتهای تولیدی در ایران انتخاب گردید. برای تحلیل داده ها از تحلیل تشخیصی چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که سیستمهای تولیدی در ایران را می توان در یک صفحه روی دو بعد ""تکنولوژی-تامین کنندگان"" و "" برنامه های کیفیت"" معرفی نمود. در پایان نتیجه گیری و پیشنهادات برای تحقیقات آتی آورده شد.

مطالعات تاکسنومی در حوزه تولید نه تنها توصیف مناسبی از گروههای غالب سازمانی را در اختیار قرار می دهد بلکه زمینه لازم را برای مطالعات تخصصی تری چون بررسی عملکرد، شکل مناسب تصمیمات تولیدی در هر گروه و نظریه پردازی در آن را فراهم می آورد. تحقیقات تاکسنومیک برای شناسایی سیستم های تولیدی به تعداد محدود در نقاط مختلف جهان انجام شده است. در این تحقیق، مطالعه تاکسنومیک سیستمهای تولید در ایران مبتنی بر نه طبقه تصمیم تولیدی انجام شده است. از تحلیل خوشه ای K-mean برای تحلیل داده ها استفاده گردید و چهار خوشه شناسائی گردید. این خوشه ها تحت عناوین سیستم های تولیدی متوسط صنعت، کلاس جهانی، نابالغ و پیشرفته نامگذاری شدند. همچنین عملکرد تجاری این سیستم ها مورد بررسی قرار گرفت. دلالت ها برای هر خوشه آورده شد و در نهایت محدودیت ها و پیشنهادات آورده شد.

مقاله حاضر، مطالعه ای اسنادی درباره نقش ارتباطات و رسانه های جمعی در توسعه و به طور خاص سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران است. نظر به اهمیت زیاد، تأثیر قابل ملاحظه و پیامدهای نقش حمایتی رسانه ها از راهبردهای توسعه، وظایف رادیو و تلویزیون در این میان، برجسته و منحصر به فرد معرفی شده و توجه به سازوکار های تأثیر رسانه ها، ارزش ها و نگرش های حاکم بر افکار عمومی، دین و نهادهای دینی و نیز آگاهی از محتوای سند چشم انداز و ضرورت جلب مشارکت عموم و صاحبنظران، مورد تأکید قرار گرفته است. در این مقاله، نویسنده تلاش کرده است ضمن پرداختن به این مباحث، حوزه نظری بحث را به حوزه عملی نزدیک کند تا از مجموع مطالب، نتایجی کاربردی برای همکاری رسانه در توسعه پایدار و تحقق سند چشم انداز بیست ساله کشور به دست آید.