کاربرد عوامل انسجام در ابیات تخلص قصاید منوچهری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
انسجام از دیدگاه زبان شناسی سیستمی - نقشی برای به وجودآوردن متن های یکپارچه مهم است. عوامل انسجام به دو دسته ی دستوری و واژگانی تقسیم می شوند و هر دسته زیرمجموعه هایی را دربرمی گیرد. کاربرد عوامل انسجام در متن ادبی به لحاظ کمّی و کیفی با متون دیگر تفاوت دارد؛ بااین حال بخش هایی از متون ادبی ازجمله بیت تخلص قصیده این تفاوت را بیشتر نشان می دهند که شاعر در این بیت می کوشد هرچه بیشتر آغاز قصیده را با بدنه ی آن پیوند بزند. در پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی، کاربرد عوامل انسجام در بیت تخلص قصاید منوچهری به عنوان یکی از نمایندگان سبک خراسانی تحلیل شده است. همچنین تلاش شده تا با تکیه بر پژوهش های پیشین، الگویی فارسی برای بررسی انسجام در شعر ارائه شود که مشخص شد در دیوان منوچهری از میان 57 قصیده، 41 قصیده بیت تخلص دارند. به طورکلی در محدوده ی تخلص قصاید منوچهری 1007 مورد گره انسجامی یافت شد که بسامد عامل انسجام واژگانی (32/82%) بیشتر از عام ل دستوری (67/17 %) بود. در میان عوامل زیرمجموعه ی عامل دستوری، ارجاع (81/11%) بیشترین نقش و عامل ربط (89/0%) کمترین نقش را در انسجام دادن به تخلص های این شاعر سبک خراسانی داشت. در میان عوامل انسجام واژگانی، عامل باهم آیی (54/50%) بیشترین بسامد و عامل تقارن نحوی (29/1%) کمترین بسامد را داشت.Cohesive Devices in Transition Verses of Manoochehri's Ode
Cohesion is significant in creating cohesive texts. Cohesive Devices can be divided to lexical and grammatical factors, each having subcategories. Using cohesive devices in literary texts is quantitatively and qualitatively different to other texts. Yet parts of literary texts such as transition-verses in odes, better demonstrate this difference as the poet attempts to further link the beginning of the ode to the body. Using a descriptive-analytical method, this study investigates the cohesive devices in transition verses of a Khorasani-style representative, Manoochehri. Moreover, based on previous research, an attempt has been made to create a model for examining cohesion in Persian poetry. It was also revealed that 41 of the 57 odes extracted from Manoochehri's poem collection include transition verses. In general, 1007 cohesive devices were discovered in the transition verses of Manoochehri's odes, with lexical cohesive devices (82.32%) outnumbering grammatical cohesive devices (17.67%). Among the subcategories of grammatical cohesive devices, references (11.81%) played the most important role in making this poet’s transition verses cohesive, while conjunctions (0.89%) played the least important role. Collocations (50.54%) were the most frequent lexical cohesive device, whereas syntactic parallelisms (1.29%) were the least frequent.
تبلیغات
