شباهت ها و تفاوت های واژگانی در ترکی رایج درکرمان و ترکی آذری تبریزی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی شباهت ها و تفاوت های واژگانی ترکی رایج در آبادی های ترکی زبانِ شهرستان ارزوئیه در استان کرمان و ترکی آذری گونه تبریزی پرداخته است. پیکره پژوهش از داده های موجود در نرم افزار اطلس ملی زبانی ایران اقتباس شده است؛ اطلس زبانی ایران که در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در حال تدوین است. این داده ها، به وسیله پرسشنامه ای مشتمل بر 105 واژه و پاره گفته و 36 جمله به روش مصاحبه رودرو از گویشوران ترکی زبان ساکن در آبادی های ترک زبان شهرستان ارزوئیه در استان کرمان گردآوری شده اند. پیکره این پژوهش شامل 860 واژه است. داده ها بر اساس مبنای نظری پژوهش، توصیف و تحلیل شده و با واژه های ترکی آذری گونه تبریزی مقایسه شده اند. مبنای مقایسه برای ترکی آذری، شمّ زبانی نگارنده و فرهنگ های ترکی است. ترکی رایج در شهرستان ارزوئیه استان کرمان، از جنبه واژگانی، شباهت های بسیاری با ترکی آذری گونه تبریزی دارد. تفاوت های واژگانی بین این دو گونه ترکی ناشی از معادل هایی است که گویشوران تحت تأثیر زبان فارسی محلی رایج در آن منطقه در گویش خود به کار می برند. به سبب آنکه هدف از پژوهش حاضر بررسی شباهت های واژگانی بین این دو گونه ترکی است، تفاوت های آوایی در این معادل های واژگانی، نادیده انگاشته می شوند. به طور کلی، شباهت های بسیار زیادِ معادل های واژگانی در زبان ترکی رایج در آبادی های ترکی زبانِ شهرستان ارزوئیه استان کرمان با معادل های زبان ترکی آذری گونه تبریزی، نشان می دهد که ترکیِ رایج در منطقه مورد بررسی، همانند ترکی آذری گونه تبریزی از شاخه اوغوز در خانواده زبان های ترکی تبار است.Lexical Similarities and differences between Kerman Turkic and Azeri Turkic (Tabriz Variety)
The main geographic locations of Turkic languages speakers are Turkey, the Caucasus, Iran, Kazakhstan, Uzbekistan, Turkmenistan, Kyrgyzstan, and Tatarstan. There are also substantial Turkic-speaking communities in northwestern China (Kornfilt, 1991). Johanson (1998) distinguishes following 6 branches for Turkic languages, attempting to combine the area distribution of this language family with typological and genetic features:1-Southwestern branch, Oghuz Turkic 2-Northwestern branch Kipchak Turkic 3-Southeastern branch Uyghur Turkic4-Northeastern branch Siberian Turkic 5- Chuvash representing, Oghur or Bulghar Turkic 6-Khalaj representing, Arghu Turkic. Each branch includes subbranches that due to article limitation, they are not mentioned here. Azeri Turkic, is the language of a large part of northwestern of Iran, including East Azerbaijan, West Azerbaijan, Ardabil and Zanjan provinces and also some parts of central areas of Iran and Gilan province. Azeri Turkic has different varieties which are spoken in cities like Tabriz, Ardabil, Urmia, Khalkhal, Sarab, Pars Abad and other cities in Iran. The Turkic language which is spoken in Iran and all over Azerbaijan, south of Caucasus, and Anatolia is the Oghuz Turkic. There are two Turkic-speaking tribes in Kerman province. Afshar tribe whose language is Oghuz Turkic (Field,1964, p.49; Hamedani,1959, p.35) and Bochaghchi tribe.The present study aims at surveying the lexical similarities and differences between the Turkic spoken in some Turkic-speaking villages in Orzuiye county in Kerman province and Tabriz variety of Azeri Turkic. The corpus of study consists of available data in Iran linguistic atlas (ILA) which have been gathered based on the questionnaire prepared for this atlas. The data belongs to 10 villages of Orzuiye county in Kerman province including, Damane Tiroft, Sorkhan, Sargaz Dolat Abad, Shahmaran, Ali Abad, Fath Abad, Mahmood Abad, Motor Bistohaft-e Khordad, Motor Zargarha and Motor Ghorkhmazei. The main questions of the present study are as follow:1-How much lexical similarities and differences are there between the studied words in Turkic spoken in Kerman Province and their equivalents in Tabriz variety of Azeri Turkic statistically?2-What is language contact effect on the language of the Turkic-speaking villages of Orzuiye county in Kerman province? Has local Persian which is spoken in the neighboring villages of the studied ones effected on their Turkic language?