نوآوری اجتماعی: کنکاشی بر مفهوم سازی مبتنی بر تحلیل محتوای تعاریف (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

امروزه نوآوری اجتماعی به عنوان یک موضوع مهم و حیاتی در جوامع مطرح است. با این حال، مطالعه ادبیات موضوع نشان می دهد یکپارچگی چندانی میان نویسندگان مختلف وجود نداشته و طیف وسیع و گسترده ای از تفسیرها و تعریف ها در مورد آن ارائه شده است. در این شرایط، واکاوی تعریف های موجود و ارائه تعریفی واضح، روشن، یکپارچه و جامع از نوآوری اجتماعی ضرورتی اجتناب ناپذیر است که می تواند به برداشت و درک مشترک و منطقی از آن کمک نماید. برای این منظور، با مراجعه به اسناد و مدارک معتبر قابل دسترس، تعداد 100 تعریف ارائه شده مراکز علمی و تحقیقاتی معتبر و نویسندگان مختلف در مورد نوآوری اجتماعی بر اساس سه دسته کلی معیار «هدف»، «تمرکز» و «ماهیت» جمع آوری گردید. به منظور شناخت مفاهیم تشکیل دهنده، ابعاد و مؤلفه های تاثیرگذار، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. در ادامه به منظور اعتبارسنجی مفاهیم استخراج شده، از روش پانل دلفی با حضور تعدادی از صاحب نظران و خبرگان استفاده شد. در پایان، یافته های پژوهش در قالب 7 گزاره شامل «ایده کالا و خدمات عمومی»؛ «مدلی از حکمرانی»؛ «مدلی از مدیریت سازمانی»؛ «معطوف به اهداف اجتماعی»؛ «کارآفرینی اجتماعی»؛ «تغییر نهادی»؛ و «تحول اجتماعی» برای بیان مفهوم نوآوری اجتماعی ارائه گردید.