موانع اجرای حکم فقهی شورش و بغی در عصر حاضر

چکیده

بحث بغی و شورش یکی از مباحثی است که حکومت اسلامی درگیر آن است و فقهای شیعه آن را «خروج بر امام عادل» یا «قیام برای براندازی حکومت مشروع» معنا کرده اند. قصد براندازی حکومت یا حاکم مشروع یکی از مهم ترین ارکان شورش و بغی است و در مورد برخورد با باغیان و شورشیان مباحثی مطرح شده است. دولت های زیادی بعد از وفات پیامبر تشکیل شده اند ولی روش برخورد هرکدام با شورشیان متفاوت بوده است که بهترین حکومت بعد از وفات پیامبر به دست امام علی7 تشکیل شد و الگوی کشورهای اسلامی و بالأخص ایران در برخورد با باغیان و شورشیان نمونه الگوی امام علی7 بوده است. از همین روی، در فقه اسلامی ضوابط و احکام خاصی برای نوع اعتراض، محدوده اعتراض و شرایط اعتراض شهروندان بیان شده است. در عصر حاضر، به دلیل وجود سازمان های ناظر بین المللی «که عمدتاً با مبانی و برنامه های اسلامی زاویه دارند» نحوه مواجهه دولت اسلامی با باغیان از ویژگی های خاصی برخوردار است که درگذشته سابقه نداشته است، ازاین رو، پژوهش حاضر درصدد ذکر موانع داخلی و خارجی اجرای فقهی شورش و بغی در عصر حاضر است. در این تحقق پس از ذکر موانعی (داخلی- خارجی) که برای احکام شورشیان ذکرشده است مشخص می شود که به چه دلیل نمی توان احکام کیفری را برای باغیان و شورشیان به مرحله اجرا درآورد.