بررسی دیدگاه های مختلف در باب ولایت فقیه و امکان سنجی جعل ولایت برای فقیهان متعدد در امر و زمان واحد

چکیده

قریب به اتفاق علماء امامیه در طول تاریخ تشیع، ولایت فقیه را مفروض دانسته و در عمل و قول به آن پایبند بوده ولکن در کیفیت و کمیت آن اظهارنظرهای گوناگون نموده اند. پرسشی که در اینجا به نظر می رسد آنکه با توجه به نظرات مختلف در باب محدوده ولایت و کیفیت آن، اعمال ولایت توسط فقیهان به صورت هم زمان در امر واحد چگونه است؟ با بررسی نظرات مختلف می توان نتیجه گرفت که به طورکلی شیعه معتقد به نصب فقیهان از جانب امامان معصوم7 می باشد، اما در اعمال ولایت فقیهان در امر واحد نظرات از سه صورت خارج نیست: الف) نصب عام فقیهان به صورت هم زمان و اعمال ولایت توسط ایشان به صورت فردی و عدم تداخل ایشان با یکدیگر در امر واحد. ب) نصب عام فقیهان به صورت هم زمان و اعمال ولایت توسط ایشان به صورت جمعی یا حداقل رضایت تمامی فقیهان در اعمال ولایت توسط برخی از ایشان. ج) نصب بالقوه فقیهان و فعلیت پیدا کردن این ولایت به واسطه انتخاب مردم و عدم تداخل ایشان با یکدیگر در امر واحد.