نگرشی تحلیلی به چرایی سلسله مراتب و اطاعت پذیری در آموزش های نظامی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زمینه و هدف: یکی از راه های پی بردن به حقیقت اشیاء و پدیده ها، «طرح سؤال» است و انسان براى بر طرف کردن شک خود از آن سؤال می کند ولیکن این خلأ چندین ساله در حوزه آموزش های نظامی سبب گردیده است تا فراگیران پاسخی برای سؤالات خود پیدا نکنند. پژوهش حاضر با هدف نگرش تحلیلی چرایی سلسله مراتب و اطاعت پذیری در آموزش های نظامی انجام شده است. روش: روش پژوهش توصیفی تحلیلی از نوع تحلیل محتوای کیفی است. جامعه آماری مورد نظر شامل تعداد 16 نفر از نخبگان و پیش کسوتان نیروهای مسلح بوده که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب گردیدند. جمع آوری داده های تحقیق با استفاده از مصاحبه ساختاریافته شامل تعداد 17 سؤال در مورد چرایی سلسله مراتب و اطاعت پذیری انجام شده است. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش و پس از تحلیل مصاحبه ها و بهره گیری از منابع و متون مختلف، در قالب محتوای کلیدی و گزاره های اصلی، چرایی هریک از این آموزش ها به طور مفصل تبیین گردید فلسفه و چرایی سلسله مراتب و اطاعت پذیری در آموزش های نظامی در دوازده طبقه شامل: هماهنگی با موازین اسلامی، سلوک مادون و مافوق، تمرین شایستگی، مسیر اجرایی فرمان ها و دستورات، حفظ توان و کارایی یگان، امکان نظارت فرماندهان، تمایز بین جایگاه و مسئولیت افراد، زمینه نظم خواهی و نظم پذیری، نظام پاسخگویی و انجام وظیفه، محور قدرت و تکیه گاه نیروها و بسترساز رشد و تعالی نیروها قابل دسته بندی است. نتیجه گیری: اطلاع از چرایی آموزش های نظامی نه تنها به مبنا بودن و اصالت آن ها لطمه ای وارد نمی کند بلکه تبیین آن ها امکانی را فراهم می سازد تا باورپذیری به این آموزش ها به عنوان تجارب چندین هزارساله بشری برای دانشجویان و فراگیران محقق شود. علاوه براین نتایج حاصله دربردارنده دستاوردهای نظری و کاربردی در حوزه تربیت و آموزش نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است.