مسئله ترس از موقعیت سیاسی در دانشگاه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مقاله حاضر به مسئله تجربه ترس از رویارویی با موقعیت سیاسی در دانشگاه می پردازد. دانشگاه ایرانی از ابتدای تأسیس خود تا به امروز همواره با موقعیت و گفتمان سیاسی حاکم درگیر بوده است. در پژوهش هایی که پیرامون این مسئله انجام شده است بیشتر رویکرد تاریخی در نظر گرفته شده و تاکنون بررسی عمیق و کیفی مناسبی در این زمینه در دوران معاصر صورت نگرفته است. به این ترتیب، بررسی موقعیت سیاسی در دانشگاه با مقتضیات زمان حال پیوند می خورد. پژوهش حاضر بعد از رخداد 1388، و  برخوردهای امنیتی که با دانشجویان شد، انجام گرفت. بنابراین، برای دانشجویان، تجربه موقعیت سیاسی با رجوع به وقایع آن دوران با ترس و سرخوردگی همراه است. به همین منظور، با بررسی سه دانشگاه امیرکبیر، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، و دانشکده پزشکی دانشگاه تهران به بررسی مفهوم ترس از موقعیت سیاسی در دانشگاه پرداخته ایم. پنجاه مصاحبه از دانشجویان فعال سیاسی، از طیف های مختلف، و غیرفعال گرفته شده است و در تلاش بوده ایم به پرسش های «مفهوم ترس از موقعیت سیاسی برای دانشجویان چگونه معنی پیدا می کند؟» و «دانشجویان فعال سیاسی چگونه با آن روبه رو شده اند؟»، پاسخ دهیم. در نتیجه گیری آمده است که خانواده ها مهم ترین منبع ایجاد ترس برای فرزندان به منظور دورکردن آنان از موقعیت های سیاسی اند. خانواده ها نگران آینده فرزند خود برای یافتن کار و ادامه تحصیل اند. بنابراین، دانشجویان هم، در طول زندگی روزمره خود، در دانشگاه به یکدیگر نسبت به کنش سیاسی هشدار می دهند. اما دانشجویانی که از دروازه ترس عبور، و درگیری با موقعیت سیاسی را تجربه کرده اند، همانند غربالی برای ترغیب و برانگیختن دانشجویان برای عبور از ترس خود در برابر موقعیت سیاسی عمل می کنند.