تحلیل گفتمان انتقادی شاخ ه ای از تحلیل گفتمان است که به بررسی چرایی و توجیه مطالب و به عبارتی رونمایی اطلاعات می پردازد. پژوهش حاضر، در پی آن است تا در چارچوب گفتمان شناسی انتقادی، متن های روزنامه انگلیسی و فارسی از لحاظ به کارگیری مؤلفه های گفتمان مدار جامعه شناختی- معنایی بررسی کرده و میزان رازگونگی هر یک را نمایان سازد. به این منظور، از الگوی یارمحمدی (Yarmohammadi, 2012) که برگرفته از الگوی ون لیوون (Van Leeuwen, 1996) بوده، بهره گرفته شد. پیکره پژوهش مشتمل بر 6 مقاله فارسی روزنامه «نسیم آنلاین» و 5 مقاله انگلیسی روزنامه «گاردین» بوده که با روش نمونه برداری هدفمند انتخاب شدند. یافته های پژوهش بر مبنای آزمون مجذور خی نشان داد این دو روزنامه مؤلفه های گفتمان مدار و جامعه شناختی را از جنبه صراحت و پوشیدگی به طور یکسان استفاده نکرده اند. به بیان دیگر، روزنامه گاردین مطالب را با صراحت بیشتری بیان کرده و بنابراین میزان رازگونگی آن نسبت به روزنامه نسیم آ نلاین کمتر بوده است. نتیجه کلی از این قرار است که روزنامه فارسی با صراحت کمتر و روزنامه انگلیسی با صراحت بیشتری، به بیان مطالب پرداخته اند که این یافته با الگوی گفتمانی کاپلن (Kaplan, 1972) مطابقت دارد.
