"مطابق با دیدگاه بسیاری پژوهشگران، «فرهنگ» عامل اصلی شکلگیری خانه است و نقش مهمی در پایداری اجتماعی دارد، لذا مطالعه فرهنگهای دینی برای شناخت الگوهای رفتاری اقوام و مذاهب گوناگون اهمیت مییابد. با وجود این، عوامل تاثیرگذار فرهنگ بر محیط انسانساخت در شهر کرمان، که تکثر فرهنگی و محلات مسکونی متعلق به مسلمانان، زرتشتیان و کلیمیان دارد، کمتر مطالعه شده است. این مطالعات میتواند برنامهریزان را در تدوین ضوابط راهنمای طراحی و نوسازی این محلات یاری کند. این مقاله با الگویی ترکیبی، ابتدا با استفاده از متون مقدسی همچون قرآن کریم و با تحلیل منطقی، به موضوع حریم و مهماننوازی در فرهنگ اسلامی پرداخته و تاثیر آنرا بر شکلگیری خانههای محله مسلمانان بیان میکند. سپس افزون بر مطالعات قومنگاری، با مراجعه به اوستا و تورات نشان میدهد که چون فضای معماری قابلیت فرهنگپذیری دارد و فرهنگ نیز در قالب فضای کالبدی به ظهور میرسد، لایه اول تاثیرگذار بر معماری خانههای کرمان، ناشی از فرهنگ اسلامی (بهعنوان فرهنگ حاکم) و در اصولی همچون حفظ حریم خصوصی، رعایت حقوق همسایه و تکریم مهمان است. لایه دوم مؤثر، که در معماری خانه یهودیان و زرتشتیان دیده میشود، براساس عقاید و رسوم مذهبی آنها با بازتعریف و حدودبخشی به این اصول، شکلگیری فضاهای فعالیت اختصاصی را برای رسیدن به امنیت، تامین معیشت و رعایت دستورات شریعت در رابطه با زنان و همکیشان موجب شده است. ادامه این تحقیق، بهدنبال شناخت روش تبدیل یافتههای نظری این مقاله به ضوابط اجرایی راهنمای طراحی است.
"