والدین

هدف: هدف پژوهش تعیین نقش واسطه ای خودپنداره در رابطه بین دلبستگی به والدین و همسالان با رفتارهای جامعه پسند بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل تمام دانش آموزان دختر متوسطه اول پایه های هفتم تا نهم مدارس نواحی یک و دو شهرستان همدان به تعداد 21690 بود. میشل 1993، نسبت 10 تا 20 آزمودنی به ازای هر متغیر مشاهده شده و گاداگنولی و ولیسر (1998) نیز در پژوهش با رویکرد الگو یابی و تحلیل مسیر، نمونه ای با حجم 300 تا 450 نفر را ضروری می دانند. بنابراین در این پژوهش با در نظر گرفتن احتمال ریزش نمونه۵70 نفر، به روش نمونه برداری تصادفی دو مرحله ای به این صورت که از هر ناحیه 2 مدرسه به نام مدرسه شاهد 1 و 2 و مدرسه فروغ و فاطمه الزهرا و از هر مدرسه 4 کلاس انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه دلبستگی به والدین و همسالان آرمسدن و گرینبرگ (1987)، پرسشنامه خودپنداره ساراسوت 1984 و مجموعه شخصیت جامعه پسند پنر، فریتشر، کریگر و فرایفلد (1995) بود. پس از حذف 48 پرسشنامه مخدوش و 2 داده پرت، داده ها با استفاده از روش الگویابی معادله های ساختاری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که ضریب مسیر غیرمستقیم دلبستگی به همسالان با رفتارهای جامعه پسند (064/0=β، 001/0=P)، دلبستگی به پدر با رفتارهای جامعه پسند (033/0=β، 018/0=P) و دلبستگی به مادر با رفتارهای جامعه پسند (022/0=β، 037/0=P) مثبت و معنادار است. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود برای کاهش رفتارهای ضداجتماعی و افزایش رفتارهای جامعه پسند در مدارس، برنامه هایی جهت ارتقای خودپنداره نوجوانان و ترمیم دلبستگی آن ها با والدین و همسالان تدوین شود

حضانت در لغت به معنای پروردن و پروراندن است. ریشه این واژه، حِضْن است که در آغوش گرفتن مادر(فرزندش را) و چسباندن او به سینه اش اطلاق مى شود،که کنایه از نگهدارى و تربیت جسمى و روحى کودک است. حضانت نوعی ولایت و سلطنت بر کودک و مجنون به منظور نگهداری و تربیت آنهاست. این امر از حقوق و تکالیف والدین به شمار میرود. موضوع حضانت از مباحث پیچیده حقوق خانواده است. حضانت نگهداری و تربیت اطفال است به گونه ای که صحت جسمانی و تربیت وی با توجه به نیازمندی های حال و آینده او، و وضع و موقعیت والدین طفل تأمین میگردد. مسأله حضانت و اولویت هریک از پدر و مادر برای نگهداری و سرپرستی و ملاقات آنان با طفل زمانی مطرح است که آنها از هم جدا میشوند. در قانون ایران حضانت همان نگهداری و تربیت اطفال است و مواد ۱۱۶۸ تا ۱۱۷۹ قانون مدنی اختصاص به حضانت دارد. و در قانون حمایت از خانواده هم از ماده40تا47 اختصاص داده شده. هنگامی که اساس خانواده به هم می ریزد و کانون جوشان مهر و محبت به جایگاهی برای گروکشی و انتقام گیری از یکدیگر تبدیل می گردد، یا زمانی که مرگ گریبان یکی از والدین را می گیرد، مهمترین چالش پیش روی خانواده سرنوشت کودکان می باشد. حضانت در درجه اول حق و تکلیف طبیعی و قانونی پدر و مادر است که طفل را به دنیا آورده اند، این تکلیف تا زمانی طفل به سن بلوغ نرسیده باقی است. حضانت را باید به کسی واگذار کرد که شایستگی و توانایی برای انجام این کار را داشته باشد.

اختلاف در معنای واژه «ولد» دیدگاه های مختلفی پیرامون ارث فرزندانِ فرزندان را موجب شده است، زیرا از دیدگاه برخی از فقها واژه «ولد» افزون بر فرزند صلبی به نحو حقیقت فرزندِ فرزند را نیز دربر می گیرد. برخی دیگر نیز آن را مجازاً شامل فرزندانِ فرزندان می دانند و در مواردی مانند وقف بر فرزندان، خلع زن در مقابل حضانت یکی از فرزندانش نیز این اختلاف وجود دارد. از همین رو، شیخ صدوق برخلاف مشهور، ارث بردن نوادگان میت را به وجود نداشتن والدین میت منوط کرده است. همچنین بر خلاف دیدگاه مشهور، سید مرتضی بر این باور است که دخترِ پسر میت به اندازه دخترِ میت و پسرِ دخترِ میت به اندازه پسر میت ارث می برند. درباره میزان ارث فرزندانِ دختر در صورت اجتماعشان با فرزندانِ پسر نیز به همین دلیل اختلاف است. واژه «ولد» در کتب لغت و آیات و روایات بسیاری به صورت حقیقت در معنای فرزندانِ فرزندان به کار رفته و در لغت به صورت «کسی که از فرد دیگری نشئت یافته» تعریف شده است. این تعریف، فرزندانِ فرزندان را نیز شامل شده است و عرف و شرع نیز آن را تأیید کرده اند. همچنین حقوق دانان با عبارت «کسی که به واسطه یا بی واسطه از دیگری به وجود آمده باشد» در تعریف واژه «ولد»، کاربرد آن را در معنای فرزند زاده تأیید کرده و همانند دیدگاه مشهور فقها، زنده بودن والدین میت را موجب محرومیت فرزندزادگان از ارث ندانسته اند. در عین حال با توجه به روایات، فرزندانِ دختر و فرزندانِ پسرِ میت سهم متفاوتی دارند.

زمینه و هدف: اختلال نقص توجه/ بیش فعالی (Attention Deficit Hyperactivity Disorder یا ADHD) یکی از اختلالات شایع روان پزشکی است که باعث آسیب تحصیلی، اجتماعی و خانوادگی می شود. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی نوروفیدبک (Neurofeedback) و ترکیب نوروفیدبک و آموزش والدگری بارکلی (Barkly parental training) بر ابعاد توجه و ادراک دیداری کودکان مبتلا به ADHD بود. مواد و روش ها: این مطالعه یک کار آزمایی بالینی با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه، در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری ده هفته ای بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر مبتلا به ADHD شهر اصفهان در مقطع دبستان در سال تحصیلی 97-1396 بود. تعداد 42 نفر از بین مراجعه کنندگان به کلینیک آموزش وپرورش اصفهان به همراه مادرانشان به شیوه هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی و با نسبت های مساوی در گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. همه کودکان با آزمون عملکرد پیوسته دیداری/شنیداری (Integrative Visual and Auditory Performance Test یا IVT) در سه مرحله، مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر (Repeated measures ANOVA) مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد در مراحل پس آزمون و پیگیری بین دو گروه آزمایش در نمرات هوشیاری دیداری (96/0≥p)، کانون توجه دیداری (76/0≥p)، زمان واکنش دیداری (87/0≥p) و ادراک دیداری (42/0≥p) تفاوت معناداری وجود ندارد، اما در هر دو گروه آزمایش نسبت به گروه گواه افزایش معناداری در نمرات ابعاد توجه و ادراک دیداری مشاهده شد. نتیجه گیری: نوروفیدبک و ترکیب نوروفیدبک و آموزش والدگری بارکلی تأثیر یکسانی در افزایش ابعاد توجه و ادراک دیداری کودکان مبتلا به ADHD دارند.

زمینه: هدف پژوهش حاضر این بود تا با روش مرور سیستماتیکِ منابع علمی، جدیدترین ویژگی ها، سبب شناسی و راهکارهای درمانی اختلال اضطراب جدایی در کودکان را شناسایی و معرفی کند. نتیجه گیری: نتایج بررسی نشان داد که پس از گذشت چندین دهه از شناسایی و معرفی اختلال اضطراب جدایی، همچنان این اختلال به عنوان یکی از اختلال های اضطرابی شایع در آسیب شناسی روانی کودکان مطرح است. نتایج همچنین بیانگر این بود که بروز حالت ترس و نگرانی مفرط در موقعیت های جدایی کودک از والد یا خانه به عنوان مهمترین ویژگی این اختلال شناخته می شود و ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و خانوادگی در کنار یادگیری اضطراب و دخالت عوامل شناختی در سبب شناسی آن تاثیر گذارند. افزون بر این، نتایج نشان داد که اثربخش ترین درمان های شناخته شده برای این اختلال شامل درمان شناختی رفتاری، درمان های خانوادگی، بازی درمانی و درمان دارویی است. در این راستا آموزش والدین و مربیان و معلمان در فرایند درمان اهمیت بسیاری دارد.

زمینه: کودکان به علت ویژگی هایی که ازنظر سنی دارند بسیار آسیب پذیرترند و به حمایت و مراقبت نیاز دارند. همچنین بزرگ کردن فرزندان یکی از دشوارترین و پرمسئولیت ترین کار ممکن بر عهده ی انسان است و در صورت عدم آگاهی و نبود دانش کافی جهت پیشگیری و راهبردهای مقابله ای والدین و مراقبان، ممکن است آسیب های متعددی مانند آزار جنسی گریبان گیر کودکان شود. هدف از این مقاله ی توصیفی افزایش آگاهی و دانش والدین و مربیان آموزشی مدارس از کودک آزاری جنسی و همچنین آشنایی با راهبردهای کاربردی جهت پیشگیری از این مشکل روانی-اجتماعی بود. روش: بدین منظور پژوهشگر با گردآوری منابع گوناگون طی چندین سال اخیر در این حیطه، پژوهشی کوتاه، مفید و کاربردی جهت استفاده والدین، مراقبان، اولیای مدرسه و افراد مسئول در قبال کودک ارائه کرده است. این پژوهش می تواند خلاءهای موجود را در جهت آگاهی بخشی کودک آزاری جنسی و همچنین از راهکارهای پیشگیرانه و راهبردهای مقابله ای تا حدودی پر کند و همچنین می توان در راستای کاهش این پدیده مورد استفاده قرار گیرد. نتیجه گیری: در پژوهش حاضر مشخص شد آموزش به والدین، مربیان و خود کودک یکی از مهم ترین راهبردهای مهم و ضروری پیشگیری از کودک آزاری جنسی است و البته در این مقاله راهکارهای کلیدی از روش ها گوناگون به والدین و نمونه ای از شیوه آموزش به کودک بیان شده است. یکی از مشکلات اساسی عدم آموزش یا آموزش ناکافی والدین و سایر مسئولان در قبال کودک جهت پیشگیری از آزارهای جنسی است. این پژوهش آشنایی با کودک آزاری جنسی و انواع آن، عوامل زمینه ساز، پیامدهای مربوط به آن، علائم مهم و کلیدی برای شناسایی آزار جنسی کودک، و چگونگی آموزش را به والدین و کودک را ارائه می دهد.

زمینه و هدف : کیفیت عملکرد تحصیلی دانش آموزان تحت تأثیر عوامل مختلفی است. دانش آموزان در مدرسه نه تنها دانش و مهارت های شناختی کسب می کنند، که هیجان های خوشایند و ناخوشایند مرتبط با یادگیری و پیشرفت را نیز تجربه می کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی روابط هیجان های تحصیلی دانش آموزان، والدین، و معلمان با عملکرد تحصیلی درس علوم بود. روش: طرح این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه هشتم مشغول به تحصیل در مدارس شهرستان میاندوآب در سال تحصیلی 97-1396 بودند که 330 نفر از آنها با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های هیجان تحصیلی دانش آموزان (پکران و همکاران، 2002)، و هیجان تحصیلی والدین و معلمان ( فرنزل و همکاران، 2009) پاسخ دادند. همچنین کارنامه نوبت اول درس علوم برای تعیین عملکرد تحصیلی استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش همبستگی و رگرسیون همزمان انجام شد. یافته ها: نتایج آزمون همبستگی نشان داد که بین لذت و اضطراب دانش آموزان، لذت والدین و معلمان با عملکرد تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد (0/05 > p ). همچنین، بین هیجان های والدین و معلمان به جز اضطراب معلم با هیجان های دانش آموزان، رابطه معنی داری وجود دارد (0/05 > p ). نتایج رگرسیون هم نشان داد که هیجان های لذت و اضطراب دانش آموز، لذت والدین و معلمان، سهم بیشتری در پیش بینی عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارند. نتیجه گیری : واکنش های هیجانی والدین و معلمان به ویژه لذت و اضطراب، پیامدهای تحصیلی برای دانش آموزان دارد در نتیجه معلمان و والدین باید از تجربیات هیجانی خود،آگاه باشند و به اهمیت و کیفیت هیجان های خود توجه کنند.

بر پایه آمارهای جهانی، حدود 1 تا 5/2 درصد کودکان به اختلالات طیف اوتیسم (درخودماندگی) مبتلا هستند (1) و تکامل و استقلال یابی آنها تحت تأثیر نواقص و انحرافات جدی رشدی و اختلال های همراه خواهد بود (2). به دلیل ماهیت این اختلالات، کودکان مبتلا در زندگی با چالش های مهمی روبه رو می شوند و به حمایت شدید خانواده، مدرسه، جامعه و دولت نیاز دارند. نیازها و رفتارهای خاص این کودکان و پیش آگهی نامطلوب این اختلالات، تنش زیادی برای خانواده به همراه دارد و این تنش ممکن است بر روابط آنها با کودک و عملکرد کودک و کل خانواده تأثیر بگذارد (3). در طول روند تشخیص گذاری بر کودک، خانواده دچار عواطف و ارزیابی منفی از خود و در بسیاری از موارد دچار رفتارهایی، مانند انکار و پنهان کردن مسأله می شود (4). والدین کودکان درخودمانده به طور معنی داری تنش و احساس ملامت بیشتری نسبت به والدین کودکان دچار مشکلات ذهنی، فلج مغزی یا اختلال های ژنتیکی تجربه می کنند و بیشتر به افسردگی مبتلا می شوند (4). در آسیای میانه، بسیاری از والدین دلیل پنهان کردن مشکل فرزندشان را این چنین بیان می کنند: «ما خود از این که فرزندی با نیازهای ویژه داریم، خجالت زده نیستیم. اما اگر به جامعه نگاه کنید، می بینید که نمی توانیم بگوییم فرزندمان نیازهای خاص دارد، بنابراین باید واقعیت را پنهان کنیم» (5). پژوهش ها نشان داده اند بیشتر کودکان دچار اختلالات طیف اوتیسم در منزل نگه داری می شوند و بنابراین مشکل اجتماعی شدن آنها باعث تشدید مشکلات آنها در آینده می شود. یکی از دلایل نگهداری این کودکان در منزل، وابستگی عملکردی آنها به والدین و رفتارهای ناسازگارانه بسیار شدید آنهاست. دغدغه مسائل مالی نیز یکی دیگر از دلایل است. هزینه های تحمیلی به خانواده این کودکان سه برابر بیشتر از کودکان هم سن آنها و بسیار بیشتر از هزینه هایی است که کودکان عقب مانده ذهنی یا معلول جسمی به خانواده تحمیل می کنند (6). در کشورهای آسیایی، هزینه های درمانی و مراقبتی این کودکان تقریباً هفتاد درصد حقوق یک کارمند دولت است؛ بسیاری از خدمات درمانی دور از محل زندگی خانواده ارائه می شود و بنابراین، خانواده مجبور است برای دریافت این خدمات به نقاط دیگر برود (5). سیمسک 2 و کروگلو 3 مشغله های فکری والدین کودکان درخودمانده را بررسی کردند (7). بیشترین نگرانی این والدین ناتوانی در تأمین نیازهای اولیه فرزندانشان بود. آنها نگران بودند اگر یکی از والدین یا هر دو فوت کنند، چه کسی از فرزندشان مراقبت می کند. آنها شیوه درست برخورد با مشکلات ناشی از این اختلال را نمی دانستند و به مراکزی نیاز داشتند که مشکلاتشان را با روشی جامع و مسأله محور مدیریت کنند. والدین از انواع درمان های مربوط به درخودماندگی بی اطلاع بودند و امکان انتخاب میان روش های مختلف درمان برای آنها وجود نداشت. آنها به توضیح پزشک درباره بیماری کودک و مشاوره برای رفع مسائل رفتاری کودک نیاز مبرم داشتند (7). در پژوهش دیگری مشغله های والدین کودکان درخودمانده بدین شکل بیان شد (8): بسیاری از خدمات درمانی در مدارس ارائه نمی شود و برای کودکان از ابتدای کودکی تا پایان تحصیلات و ورود به جامعه، روند منظم خدمات حمایتی وجود ندارد. بدین صورت که در ابتدای مداخلات تشخیصی و درمانی، بر درمان و پیگیری تأکید می شود، اما بقیه روند زندگی این کودکان بر عهده والدین است؛ مانند این که یک فرد دیابتی فقط در سه سال اول تشخیص دیابت، تحت نظر قرار گیرد و بعد به حال خود رها شود (2)! این در حالی است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته، برنامه ریزی برای انتقال از دوره تحصیلات به جامعه و یافتن کار و حمایت از تحصیل در مقاطع بالاتر، از عادی ترین کارهایی است که برای افراد مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم انجام می شود. در عین حال، تلاش می شود در تمام طول زندگی فرد و در دوره های حیاتی زندگی، از جمله نوجوانی، جوانی و بزرگسالی، حمایت هایی فراهم شود (8). احمدی و همکاران، در سال 2011، نیازهای خانواده های ایرانی دارای کودک درخودمانده را با خانواده های کانادایی مقایسه کردند (3). بر اساس این پژوهش، در سه زمینه تشابه وجود داشت: کمبود اطلاعات والدین در مورد چگونگی دسترسی به خدمات مورد نیاز، همکاری ضعیف والدین و متخصصان در برنامه ریزی، اجرا و ارزیابی خدمات درمانی، و ناهمگونی خدمات ارائه شده در مراکز متفاوت. نیازهای والدین ایرانی بسیار بیشتر از والدین کانادایی بود. اساسی ترین نیازهای والدین ایرانی عبارت بود از درخواست تداوم خدمات درمانی برای تمام طول زندگی این کودکان، درک و همدلی بهتر متخصصان و حتی جامعه با خانواده، چرخه آموزشی کارآمد که کودک را برای زندگی مستقل آماده کند و داشتن زمان فراغت برای والدین که با اعضای خانواده یا دوستان تفریح کند (3).

هدف : هدف این پژوهش بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه های پذیرش و طرد والدین (نسخه پدر و مادر) و همسر به عنوان شریک عاطفی بود. روش : 220 شرکت کننده (120 زن و 100 مرد) متأهل از 4 دانشگاه در شهر تهران به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و پرسشنامه های پذیرش- طرد والدین، پذیرش- طرد شریک صمیمی و پرسشنامه ارزیابی شخصیت را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، ضریب آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها : روایی محتوایی پرسشنامه ها توسط 3 متخصص تأیید شد. همسانی درونی در هر سه نسخه بالای 80/0 بوده و همچنین ضریب پایایی بازآزمایی نشان دهنده ثبات نمرات در فاصله 3 ماه بود. همبستگی پذیرش و طرد والدین و همسر با زیرمقیاس های عدم سازگاری روانشناختی نشان دهنده روایی ملاکی مناسب آزمون بود. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده برازش مناسب مدل چهار عاملی ابزار بوده و تأیید کننده روایی سازه ابزار بود. نتیجه گیری : به طور کلی نتایج نشان داد که ابزار پذیرش و طرد والدینی و همسر از روایی و پایایی مناسبی در دانشجویان ایرانی برخوردار بوده و در پژوهش ها و موقعیت های بالینی قابل استفاده است.

مطالعه حاضر با هدف آزمون ساختار عاملی و تغییرناپذیری اندازه گیری فهرست مقابله با موقعیت های تنیدگی زا اندلر و پارکر(1999) در والدین کودکان عادی و استثنایی انجام شد. روش: در مطالعه همبستگی حاضر 800 والد(400 والد کودکان عادی و 400 والد کودکان استثنایی)، به نسخه کوتاه فهرست مقابله و نسخه کوتاه فهرست پنج عامل بزرگ رامستد و جان (2007) پاسخ دادند.به منظور آزمون ساختار عاملی و تغییرناپذیری ساختار عاملی فهرست مقابله از روش های آماری تحلیل عامل اکتشافی، تحلیل عامل تأییدی و تحلیل عامل تأییدی چندگروهی استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش واریمکس نشان داد که فهرست مقابله در والدین از سه سبک مقابله مسئله مداری، اجتنابی بودن و هیجان مداری تشکیل شده است. شاخص های برازش تحلیل عامل تأییدی بر پایه نرم افزار لیزرل وجود عوامل سه گانه را در دو گروه تأیید کرد. نتایج روایی بین گروهی، هم ارزی ساختار سه عاملی فهرست مقابله را در دو گروه نشان داد.ضرایب همبستگی بین زیرمقیاس هاس مقابله با عوامل شخصیتی روان رنجور خویی، روایی همگرای آن را تأیید کرد. ضرایب آلفای کرانباخ برای سه عامل مسئله مداری، اجتنابی بودن و هیجان مداری در والدین کودکان عادی و استثنایی نشان داد که نسخه کوتاه فهرست مقابله از پایانیی قابل قبولی برخوردار است. . نتیجه گیری: به واسطه هم ارزی ساختار عاملی و اعتبار فهرست مقابله دروالدین کودکان عادی استثنایی، این فهرست ابزار معتبر و قابل استفاده ای برای سنجش سبک ترجیحی این دو گروه بزرگسال ایرانی در مواجهه با تجارب تنیدگی زای وابسته به نقش والدینی است

هدف: هدف این مطالعه تعیین عوامل مؤثر در درمان درخودماندگی از منظر والدین بود. روش: روش مطالعه از نوع کیفی و جامعه آماری، والدین 150 کودک دچار درخودماندگی دو مرکز ساماندهی درمان و توانبخشی اختلالات اتیستیک-تهران اتیسم و به آرا در سنین دو تا هشت سال در زمان اجرای پژوهش بود. نمونه گیری به صورت در دسترس تا جایی ادامه یافت که داده جدیدی اضافه نشود و به اشباع برسد و اشباع مورد نظر با انتخاب 30 والد (28 مادر و 2 پدر) اتفاق افتاد. برای گردآوری اطلاعات از شیوه مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده و داده ها با شیوه تحلیل محتوا تحلیل شد. یافته ها: پس از تحلیل، یازده عامل به دست آمد که به ترتیب شامل والد-کودک، محیط خانواده، عامل های ثابت، ویژگی شخصیتی، ژنتیک، درمان، ویژگی کودک، دانش خانواده درباره درخودماندگی، والد-والد، آسیب شناسی روانی و عوامل فراخانواده بود . نتیجه گیری: از میان عامل های مطرح شده، عامل های ثابت، و همچنین ویژگی های کودک و درمان، قابل دستکاری در برنامه های درمانی والد محور نیستند و باید به عنوان متغیرهای همتاسازی گروه های مقایسه در نظر گرفته شوند. سایر عامل ها در طراحی برنامه های خانواده محور باید مد نظر قرار گیرد

هدف این پژوهش تعیین مولفه های برنامه درسی مبتنی بر مشارکت والدین در دوره ابتدایی با توجه به عنصر ارزشیابی می باشد. جامعه آماری تحقیق صاحب نظران برنامه درسی می باشند که در کار تالیف برنامه های درسی فعالیت می نمایند روش پژوهش با توجه به موضوع و ماهیت آن روش دلفی می باشد.روش نمونه گیری دربخش کیفی از نوع گلوله برفی وحجم آن بر اساس قانون اشباع در تحقیقات کیفی بوده که در نفر چهاردهم به اشباع رسید. روش جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده که در بخش کیفی از پرسشنامه بدون ساختار و در بخش کمی از پرسشنامه ساختارمنداستفاده گردید.برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی ازروش رتبه بندی وچارک سوم به عنوان ملاک توافق و در بخش کمی از ضریب هماهنگی کندال برای تعیین توافق بین نظرات خبرگان استفاده گردید. با توجه به یافته های تحقیق مولفه های مشارکت والدین در برنامه های درسی دوره ابتدایی با توجه عنصرارزشیابی عبارت از: مشارکت درارزشیابی برای جمع آوری اطلاعات،مشارکت در ارزشیابی اهداف نگرشی،مساعدت در جمع آوری ونگه داری پوشه کار فراگیران، مشارکت از طریق حضور منظم و مستمر والدین در مدرسه،مشارکت درارزشیابی فعالیتهای خارج از مدسه،احترام وپای بندی به نتایج ارزشیابیهای مدرسه،فراهم کردن زمینه های تشویق معلمان و فراگیران،مشارکت در فراهم سازی فضای عاطفی مناسب درجلسات ارزشیابی،کمک به معلمان در شناسایی نقاط قوت و ضعف فراگیران. نتیجه اینکه توجه وبکار گیری این مولفه ها زمینه مشارکت والدین رادر برنامه های درسی دوره ابتدایی با توجه به عنصر ارزشیابی فراهم نموده و به تولید برنامه های پویا و سازنده کمک نماید.

این پژوهش با هدف پیش بینی نشانه های اختلال وسواس فکری- عملی دانشجویان بر اساس کمال گرایی والدین و تکانشگری انجام گرفت. جهت انجام پژوهش از روش توصیفی- همبستگی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد روهن در نیم سال تحصیلی اول 95-1394 بود که به صورت نمونه برداری تصادفی چندمرحله ای 150 نفر انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل سیاهه کمال گرایی هیل و همکاران، پرسشنامه تکانشگری بارات و پرسش نامه وسواس فکری عملی پادوآی ساناویو بود. تحلیل داد ها با استفاده از تحلیل رگرسیون چندمتغیری صورت گرفت. کمال گرایی والدین و تکانشگری با وسواس فکری- عملی در سطح 5 درصد رابطه ی معنادار دارند و مثبت بودن این ضرایب در واقع نشان دهنده این است که با افزایش این عوامل، میزان وسواس فکری- عملی افزایش می یابد. براساس یافته های پژوهش می توان گفت ویژگی های شخصیتی والدین مانند کمال گرایی بر شکل گیری و استمرار اختلال وسواس فکری- عملی تأثیر دارد. همچنین ناتوانه در کنترل تکانه بر بروز وسواس فکری- عملی اثرگذار است.

زمینه: اختلال طیف اُتیسم ( ASD ) اختلالی عصبی-رشدی است که جنبه های مختلف رشد و تحول کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد. یکی از نهضت هایی که اخیراً به منظور توانمندسازی این کودکان و حضور آنها در جامعه مطرح شده است، نهضت فراگیری سازی است. از جمله مدل هایی کاربردی فراگیری سازی در حوزه اُتیسم، مدل تجارب یادگیری و برنامه جایگزین ( LEAP ) برای دانش آموزان پیش دبستانی با اختلال طیف اُتیسم و والدین آنها است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش مروری در پایگاه های اطلاعاتی Science Direct , ProQuest , PubMed , Google scholar با کلید واژه های LEAP model , inclusion model , Learning Experiences and Alternative Program , autism inclusion منابع علمی مرتبط جمع آوری شد. پس از جمع آوری منابع، تاریخچه مدل تجارب یادگیری و برنامه جایگزین، مولفه ها، اثربخشی و کاربرد آن توصیف شد. نتیجه گیری: هدف عمده این مدل، کمک به کودکان در دستیابی به پتانسیل کامل رشدی است تا بتوانند از جریان غالب آموزش عمومی استفاده کنند. در این مقاله سعی شده است تا مؤلفه های اصلی این مدل شناسایی و معرفی شوند و یافته های تجربی در زمینه اثربخشی مدل تجارب یادگیری و برنامه جایگزین ( LEAP ) بر رشد مهارت های عملکردی، بازی مستقل، تعامل اجتماعی، کسب پیش نیازهای مهارت های تحصیلی، دستیابی به مهارت های گفتاری و زبانی و رفتار سازگارانه ارائه شود.

از بنیادی ترین موضوعات در عقیده راهنماشناسی، باور به عصمت پیامبران است، با این وجود روایاتی- که مقدار آن ها نیز اندک نیست- در آثار فریقین انعکاس یافته است که لازمه پذیرش آن ها، خدشه دار شدن عقیده عصمت پیامبران الهی است. اگرچه پاره ای از این روایات را عالمان و پژوهشگران از نظر سند و متن نقد کرده اند، اما همچنان پاره ای دیگر از روایات بلا تکلیف مانده اند. از جمله چند روایتی است که برابر با مفاد آن ها حضرت یوسف (ع) به هنگام ملاقات پدرش یعقوب (ع) تحت تأثیر عظمت زمامداریش از مرکب فرود نیامد و خداوند با خارج کردن نور نبوت از دودمانش، او را تنبیه کرد. برخی از شارحان روایات نیز در صدد توجیه این روایات برآمده و رفتار یوسف (ع) را بر ترک اولی حمل کرده اند. در این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی تمام روایات از مصادر اولیه- که در کتاب هایی چون کافی، علل الشرایع و امالی گزارش شده- گردآوری گردیده است و آن گاه به بررسی اسناد و محتوایی آن ها پرداخته است. نتایج تحقیق در بررسی سندی از ضعف اسناد تمام روایات حکایت دارد و در بررسی محتوایی تعارض آن ها با دلایل نقلی و عقلی را نشان می دهد.

مطالعات تطبیقی در حوزه ادیان، افزون بر ارتقای سطح معرفت پیروان ادیان نسبت به یکدیگر، بسیاری از ادراکات ناصحیح را مرتفع می سازد. از دیگر سو، برای اثبات بهره مندی اسلام از حقیقت تام و کامل نیز روشی عالمانه و به دور از تعصب ورزی است. در این میان، خانواده به عنوان اصلی ترین نهاد اجتماعی در ارتقا و تعالی جامعه، همواره مورد توجه ادیان، پیامبران الاهی و کتب مقدس بوده است؛ چراکه ایجاد هر نوع تغییر اجتماعی در جامعه، مستلزم نظرداشت این نهاد به ظاهر کوچک ولی به جهت کارکرد عظیم و اثربخش است. پژوهش پیش رو با عنایت به اهمیت این مسئله با روشی علمی تطبیقی درصدد است با تکیه بر قرآن مجید و کتاب مقدس (عهدعتیق و عهدجدید)، تکالیف و مسئولیت های اخلاقی فرزندان در مقابل والدین را بررسی و واکاوی کند. مسئولیت های اخلاقی فرزندان در برابر والدین در عهدین در شش مقوله احترام، اطاعت، مراقبت، تکریم، پشتیبانی و احترام در پیری و در قرآن در هفت مقوله احترام، احسان، اطاعت، ادب ورزی، مراقبت در کهنسالی، پشتیبانی و دعا برای آنان طبقه بندی و بررسی شده است. روش پژوهش کتابخانه ای و مبتنی بر کتب مقدس است، ولی برای تبیین موضوع از برخی از شروح و تفاسیر آنها نیز بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد تشابهات بسیاری میان قرآن و عهدین در این باره وجود دارد که می توان به مکلّف بودن فرزند در برابر والدین، اطاعت از آنها در همه حال غیر از معصیت خدا، توجه به حقوق آنها حتی پس از مرگ و... اشاره کرد؛ ولی در عین حال، تفاوت هایی هم وجود دارد که از آن جمله می توان به محوریت جامع و تام خداوند در تمام آیات قرآن، توجه ویژه به مادر در قرآن و توجه بیشتر به پدر در عهدین و بیان مجازات های سخت برای فرزندان در عهدین برای مخالفت با فرمان والدین به خلاف قرآن و ... اشاره کرد.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی مشاوره کارکردی خانواده با رویکرد اسلامی بر مشکلات بین نوجوان و والدین و نگرش نسبت به والدین به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود انجام شد. بیست خانواده (شامل پدر، مادر و پسران نوجوان آنها) با روش نمونه گیری در دسترس از بین نوجوانان پسر شهر اصفهان و والدین آنها انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی و گواه به صورت تصادفی قرار گرفتند. داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه نگرش نوجوان نسبت به والدین و مقیاس مشکلات بین نوجوان و والدین جمع آوری و با آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. یافته ها نشان داد که مشاوره کارکردی خانواده با رویکرد اسلامی، مشکلات بین نوجوان و والدین را کاهش داده و نگرش نسبت به والدین را بهبود بخشیده است( 0/05 > P). همچنین نتایج بین دو مرحله پس آزمون و پیگیری پس از یک ماه، حاکی از پایداری تغییرات و بهبودی مستمر در گروه آزمایشی بود. نتیجه این پژوهش نشان داد که مشاوره کارکردی خانواده با رویکرد اسلامی بر مشکلات بین نوجوان و والدین و نگرش نسبت به والدین تأثیر مثبت دارد.

ارتباط و تعامل با دیگران از مؤلفه های مؤثر در زندگی اجتماعی و تضمین سلامت و بهداشت روان آدمی محسوب می شود و با تمرکز بر رویکردهای پیشگیرانه و درمانی به تقویت ارتباط و درنهایت سلامت انسان ها کمک می کند. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی روان درمانی جامع دینی و تقویت ارتباط بین فردی دانش آموزان دختر متوسطه دوم با والدین آنان انجام شد. هدف نهایی روان درمانی جامع دینی، حل مشکل و پیشگیری از آسیب ها و اختلالات و معرفی انسان سالم می باشد که در این پژوهش با تمرکز بر این مدل به پیشگیری از آسیب های مربوط به ارتباط معیوب و تقویت ارتباط و تعامل در خانواده و والد- فرزند و بالعکس می باشد. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی و طرح آن پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت بود از کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه منطقه سه آموزش وپرورش شهر تهران که در سال تحصیلی 1397-1396 مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 24 نفر از دانش آموزان بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به این صورت که با استفاده از پرسش نامه غربالگری، تعداد 100 نفر را که بیشترین مشکل را در ارتباط بین فردی داشتند، انتخاب شدند. سپس به صورت تصادفی در دو گروه 12 نفری (آزمایش و کنترل) تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه بر اساس پروتکل مبتنی بر روان درمانی جامع دینی تحت آموزش قرار گرفتند. از پرسش نامه های الف- SCL90 (دروکاتیس و همکاران، 1973)، ب- الگوی ارتباطی خانواده (RFCP، ریچی و فیتر پاتریک، 1990) ج- GHQ (سلامت روان) برای جمع آوری های داده های پژوهش استفاده شد. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس نشان داد، اثر گروه آزمایش بر پس آزمون نمرات ارتباط بین فردی معنی دار است. نتایج این تحقیق نشانگر مؤثر بودن آموزش روان درمانی جامع دینی در تقویت ارتباط بین فردی والدین و دانش آموزان بود. لذا روان درمانی جامع دینی برای نوجوانان از سوی بسیاری از درمانگران مورداستفاده قرار گیرد. این پژوهش لزوم توجه و مؤثر بودن آموزش روان درمانی جامع دینی را خاطرنشان می سازد.

در طرح ملی شهاب که به منظور شناسایی استعداد دانش آموزان در مدارس ابتدایی اجرا می شود، تنها نظر معلم به عنوان ملاکی برای استعدادبرتر بودن است، درحالی که تجربیات سایرکشورها نشان می دهد که می بایست از منابع متنوعی همچون نظر والدین استفاده نمود؛ لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی همبستگی نظر معلمان و والدین در خصوص استعداد دانش آموزان است تا اطلاعات لازم برای گسترش منابع اطلاعاتی و استفاده از ابزار طرح شهاب را فراهم آورد. روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری پژوهش، کلیه معلمان و والدین دوره دوم ابتدایی شهر بیرجند است که نمونه آماری بر اساس روش خوشه ای-طبقه ای و طبق جدول مورگان تعداد 364 نفر انتخاب شد. ابزار پژوهش، چک لیست استاندارد طرح شهاب بوده که روایی و پایایی این چک لیست ها در پژوهش آزادگان (1394) تائید شده است. تجزیه وتحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل همبستگی پیرسون انجام گردید. یافته های پژوهش نشان داد که در حوزه های استعدادی حرکتی-ورزشی، اجتماعی، فرهنگی-دینی، ریاضی، کلامی و استعدادکلی دانش آموزان، بین نظر معلمان و والدین همبستگی معناداری وجود دارد و در سایر موارد همبستگی وجودندارد. همچنین والدین نسبت به معلمان در تمامی حوزه های استعدادی امتیاز بیشتر به فرزندان خود داده اند. نتیجه پژوهش مبنی بر نبود یا پایین بودن اتفاق نظر در برخی از حوزه های استعدای بین نظر معلم و والدین، نشان دهنده آن است که یا معلمان و والدین برداشت یکسانی از پرسش های چک لیست های استعدادی ندارند و یا مشخصات ابزار به گونه ای است که برای استفاده معلمان و والدین به طور یکسان می بایست مورد تجدید نظر و یا اصلاح قرار گیرد

زمینه : جهت گیری هدفی در دانش آموزان از مسائل بسیار مهم است، اما مسئله اینست، آیا برنامه ی آموزش فلسفه برای والدین می تواند بر جهت گیری هدفی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی تأثیرگذار باشد؟ هدف : طراحی و آزمون برنامه ی آموزش فلسفه برای والدین و اثربخشی آن با برنامه ی آموزش فلسفه برای کودکان در جهت گیری هدفی دانش آموزان دختر است. روش : پژوهش از نوع نیمه آزمایشی (پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه) بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل کلیۀ دانش آموزان دختر مدارس دورۀ ششم ابتدایی و مادران آنان در شهر ایلام بود. 100 نفر از دانش آموزان به همراه مادرانشان به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارتند از: پرسشنامۀ جهت گیری هدف وندی ویل (1997)، و مک گریگور (2001) . تجزیه و تحلیل داده ها با روش (تحلیل کواریانس تک متغیره و چندمتغیره) انجام شد. یافته ها: برنامه ی آموزش فلسفه بر جهت گیری یادگیری، عملکرد گرایشی، عملکرد گریزی ، بلاتکلیفی تأثیر داشت (0/0001 > P ). نتیجه گیری : والدین و دانش آموزانی که در برنامه ی آموزش فلسفه شرکت کردند در جهت گیری هدف بهبود قابل ملاحظه ای نشان دادند.