مطالب مرتبط با کلیدواژه

زمان


۲۰۱.

تحلیل مؤلفه های زمان و مکان در آشنایی زدایی از آثار طراحی گرافیک

نویسنده:
منبع: پیکره دوره هشتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۸ 36 - 47

کلیدواژه‌ها: آشنایی زدایی طراحی گرافیک مؤلفه های آشنایی زدایی زمان مکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۵۱۲
در این پژوهش که به شیوه توصیفی-تحلیلی و با هدف شناخت مؤلفه های زمان و مکان در آثار طراحان برجسته گرافیک و کاربرد آن در طراحی گرافیک انجام پذیرفته، تلاش شده تا با مطالعه و بررسی آثار گفته شده، به این پرسش پاسخ داده شود که؛ آشنایی زدایی، زمانی و مکانی در طراحی گرافیک چگونه  امکان پذیر است؟  در این پژوهش پس از بررسی مؤلفه های زمان و مکان در آثار طراحان به نام گرافیک و همچنین آثاری که در مسابقات مقام کسب کرده اند این نتیجه حاصل شد که آشنایی زدایی از مکان تنها محدود به نامتعارف بودن مکان ارائه اثر نیست و با اضافه کردن نقاط گریز متعدد و بررسی اثر از وجوه مختلف، همچنین ایجاد تغییر در مختصات مکان نیز امکان پذیر است. هنرمند با آشنایی زدایی از مؤلفه زمان معماهای هدف مند تولید می کند و با اشاره غیرمستقیم به هدف مورد نظر خود، تصاویری شگفت و متحیر کننده می آفریند این شیوه می تواند شیوه ای اصیل، مؤثر و موفق در طراحی گرافیک باشد.
۲۰۲.

تحلیل ساختارگرایانه ی زمان روایی در داستان موسی(ع) و قوم بنی اسرائیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبی - قرآنی سال هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۸) 83 - 105

کلیدواژه‌ها: قرآن ساختارگرایی روایت زمان موسی (ع) و قوم بنی اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۳۵۹
تحلیل ساختاری روایت به منظور شناخت ابعاد آن و برای توصیف ساختارهای عام و کلی ادبی و نقشی که در تولید معنا ایفا می کنند، از اهمیت بسیاری برخوردار است. زمان، به عنوان بعدی از روایت، در تعیین روابط گاهشمارانه ی سخن و داستان، نقش بی بدیلی دارد. پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای و تحلیلی نگاشته شده است و با بررسی ویژگی های ساختار زمان از دیدگاه ساختارگرایان که در سه مقوله ی اصلی طول زمانی، ترتیب زمانی و تناوب زمانی قابل بررسی است، به تحلیل داستان موسی(ع) و قوم بنی اسرائیل به عنوان یکی از داستان های مهم و طولانی قرآن مجید که در سه سوره ی متفاوت قرار گرفته است می پردازد. این پژوهش در نظر دارد با شناخت بعد زمان در پیرنگ این داستان و چگونگی رابطه ی میان زمان داستان و زمان متن، به شناخت ساختار زمان در این سه سوره و تحلیل و درک یکی از عناصر اعجاز زبانی قرآن و شناخت بعدی از ابعاد روایت در آن بپردازد و بر آن است نخست از منظر ساختارگرایان زمان روایی را در داستان موسی(ع) و قوم بنی اسرائیل تحلیل کند و سپس مهم ترین امکانات زمانی ای را که در روند روایت داستان موسی(ع) و قوم بنی اسرائیل استفاده شده است تبیین نماید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد در داستان مورد بحث، زمان از حالت ساده و خطی عبور کرده و از تمام امکانات زمانی در جریان روایت استفاده شده است.
۲۰۳.

قصه سیدنا موسى (ع)القرآنیه (دراسه سردیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۹ سال ۱۴۳۳ شماره ۳ 33-54
تعداد بازدید : ۵۱۱ تعداد دانلود : ۲۵۱
ترجع أهمیه هذه الدراسه إلی مکانه القصّه فی القرآن، على هذا الأساس قمنا بدراسه قصه سیدنا موسی(ع) من خلال مکوّناتها الأساسیه: (الشخصیه، والزمان، والمکان). تُعدّ الشخصیه من أهمّ العناصر التی ینهض علیها البناء القصصی، نظراً إلی الدور الکبیر والحیوی الذی تؤدّیه فی بناء القصّه، إذ لا وجود للقصّه من غیر شخصیات تتحرّک لتقوم بالدور المرسوم لها. ولتطوّر أحداث القصّه ونماء شخصیاتها صله وثیقه بما یسمى بالفضاء. ویعدّ الزمن فیها إشکالیه أساسیه مطروحه. ولا ننسى دور المکان فیها. فمن خلال دراسه المکان تتکشّف أوضاع المجتمعات وأوضاع البشر ونفسیاتهم. واقتضت طبیعه هذه الدراسه الإعتماد على المنهج الوصفی (الاستقرائی - التحلیلی) من أجل الإستنباط ومحاوله الدخول إلی محتوى النص القرآنی، وتقنیات المناهج الحدیثه. وکما استفاد من معطیات النظریات الأدبیه الحدیثه فی تحلیل الأسلوب القصصی فی القرآن، واستعان بالدراسات الحدیثه المتخصصه فی أسالیب القصه بالقدر الذی یقتضیه البحث، مع الحرص على ما یلائم طبیعه وقداسه النص القرآنی. حیث إستفدنا من نظریه غریماس (Greimas) فی تصنیف الإشتغال العاملی للشخصیّه. وعلی حسب هذه النظریه، سندرس عوامل محدده. وسنعالج بالإشتغال العاملی شخصیه موسى فی القصّه، کعامل الذات، عامل الموضوع والمخاطب وعامل المرسل والمرسل إلیه ... وماهیه الشخصیات القصصیه من حیث البنیه الفیزیائیه والنفسیه الثقافیه. وعلاوه علی ذلک قمنا بدراسه علاقات الترتیب کالإسترجاع والإستباق وعلاقات الدیمومه: کالتلخیص والمشهد والقفزه، لکی نصل إلی النتیجه النافعه بإستعانه هذه العلاقات والعوامل التی تقوم به من ترویح عن النفس، وتثقیف للعقل بالحکمه، ولقدرتها على تنویر أفکار المجتمع، و تربیه الفکر بالموعظه الحسنه.
۲۰۴.

درک انسان شناختی سرعت به مثابه یک تجربه فرهنگی: بررسی مقایسه ای میان ایران و آلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۵ 231 - 266

کلیدواژه‌ها: انسان شناسی مکان مقصد زمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۸ تعداد دانلود : ۴۰۹
الگوی فرهنگی درک سرعت نقشی عمده در شکل گیری فرهنگ رانندگی در جهان دارد. این مقاله سعی دارد تا از طریق یک رویکرد و نگرش تطبیقی میان دو کشور ایران و آلمان، تفاوت موجود بر نظام های ادراکی و تفسیری سرعت در میان مردم را مورد مطالعه قرار داده و نقش آن ها را در وقوع تصادفات جاده ای نشان دهد. با توجه به اهمیت مطالعه «تجربه» به عنوان منبع بازنمایی نظام تفسیری و ادراکی سرعت، در این مقاله روش مطالعه میدانی و کیفی مورد استفاده قرار گرفته است. مشاهده مشارکتی، گفت گو با مطلعان کلیدی و گفت و گو با گروه اسمی از روش های عمده در این تحقیق بوده اند. این پژوهش نشان می دهد پویایی تاریخی الگوهای فرهنگی رانندگی در ایران دو دوره کاملا متقاوت پیش و بعد از نوسازی (مدرنیزیشین) را در برداشته است. دوره دوم با گسست از الگوهای فرهنگی نخست همراه بوده و در آن با تفسیری جدید از عناصری چون سرعت، حرکت، مکان، زمان، مقصد و راه به عنوان تجربه ای فرهنگی روبه رو هستیم.
۲۰۵.

پژوهشی در باب چیستی پدیدارشناسی کربن (مطالعه ای تطبیقی با تکیه بر مسائل اساسی پدیدارشناسی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هستی و شناخت جلد پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 43 - 63

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی هوسرل هایدگر کربن آگاهی هستی زمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۵۵۱
در این گفتار تلاش بر این است که از معبر تلاشی تطبیقی و با در نظر گرفتن نسبت(های) مسائل اساسی پدیدارشناسی کربنی، یعنی «آگاهی»، «هستی»، «زمان» و «پدیدارشناسی به مثابه روش»، با سنت معهود پدیدارشناسی (هوسرل و هایدگر) پرتوی تازه بر چیستی پدیدارشناسی کربنی که غالباً مفروغ عنه پنداشته شده افکنده شود. بااین هدف، به اختصار از سرگذشت این مسائل در سنت پدیدارشناسی سخن گفته ایم و پس از آن تلقی کربن از این مسائل را بررسی کرده ایم. ماحصل این تلاش تطبیقی آشکار شدن تفاوت های دیدگاه کربن با دیدگاه سردمداران جنبش پدیدارشناسی است؛ به نحوی که تا حد زیادی می توان به این نتیجه نزدیک شد که پدیدارشناسی کربنی از اساس متفاوت و حتا مغایر با آنی است که در زبان اهل فلسفه پدیدارشناسی خوانده می شود. به عبارت دیگر، بار یزدان شناسانه این پدیدارشناسی سنگین تر از آن است که بتوان به همسان انگاری «تأویل» کربنی با پدیدارشناسی سنتی چیزی که در آثار نویسندگان و مترجمان ایرانی شاهد آن هستیم رأی داد. آنچه در ادامه خواهد آمد کندوکاوی در باب نسبت این مبادی تصوری با آن چیزی است که در سنت پدیدارشناسی سراغ داریم.
۲۰۶.

مفهوم زمان، وضع طبیعی، قرارداد در زیست -جهان فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۰ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 447 - 458

کلیدواژه‌ها: زمان شبکه فضا قرارداد وضع طبیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۲۷۱
مقوله  «زمان» در فضای مجازی به تعبیر ویتگنشتاین مانند «مفاهیم خوشه ای» عمل می کند، به این معنا که هسته مرکزی ثابتی ندارد، ولی محل تلاقی مفاهیم متعددی قرار می گیرد. فضای مجازی با نوعی تکوین و تجدیدی در وضعیت استاتیک انسان ذیل دوگانگی 0-1 تا بی نهایت «محل بودن ما» را مشخص می کند. پرسشی که در این بحث مطرح می شود عبارت است از اینکه این بودن در زمان چگونه خود را در شبکه ذهن کاربر باز می یابد؟ پاسخ به این پرسش را با درنظر گرفتن این مسئله درنظر می گیریم که معیار خود را  فرایند پا گرفتن ساختارهای نوین می یابیم. فیلسوفان به این زمان می گویند زمان اعتباری. این زمان اعتباری ایجادکننده یک زمانه است. زمان در قالب سه مفهوم زمان لحظه ای- جریان زمان و زمان تجاری در این نوشتار مورد بحث قرار می گیرد و سرنمون بحث مزبور در خصوص مفهوم وضع طبیعی در فضای مجازی است. مفهوم وضع طبیعی در زمانه و زیست- جهان فضای مجازی مولد نوعی قرارداد نیز است که در نهایت انسان جدیدی را خلق می کند.
۲۰۷.

آیا «یک ثانیه بر ثانیه» پاسخ مناسبی به پرسش از آهنگ گذر زمان است؟ پاسخی به برادفورد اسکو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ علم دوره ۱۶ پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۵) 247 - 257
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۲۲۰
استدلال خواهم کرد که بر خلاف موضع گیری اسکو به نفع پاسخ «یک ثانیه بر ثانیه»، این پاسخ در واقع پاسخ مناسبی به پرسش از آهنگ گذر زمان نیست. در بخش اول استدلال خواهم کرد که تعبیر ارائه شده توسط او، در واقع یک تعبیر متمایز از جهتی که مد نظر دارد نیست: یا دو تعبیری که ساخته است متمایز نیستند یا اگر دو تعبیر متمایز باشند، در هر دو یک ثانیه بر ثانیه عبارت است از یک ثانیه تقسیم بر یک ثانیه و لذا مقدمات استدلال علیه «یک ثانیه بر ثانیه» بودن آهنگ گذر زمان، که او قصد رد کردن آن را دارد، در هر دو تعبیر صادق اند و استدلال در هر دو تعبیر صحیح است. در بخش دوم استدلال خواهم کردم که یک بودن مقدار آهنگ گذر زمان منجر به استدلال جدیدی علیه مناسب بودن پاسخ «یک ثانیه بر ثانیه» می شود. بحث خواهم کرد که پاسخ «یک ثانیه بر ثانیه» در پرسش از آهنگ گذر زمان چیزی در مورد عالم خارج نمی گوید. حتی اگر زمان واقعاً نگذرد نیز می توان آهنگ گذر یک ثانیه بر ثانیه را به آن نسبت داد زیرا این بیان یک اینهمان گویی است. بنا بر این مدافع گذر زمان باید به دنبال پاسخ دیگری برای پرسش از آهنگ گذر زمان باشد.
۲۰۸.

بررسی رابطه بین مدیریت زمان و سازمان های پاسخگوی سریع و تاثیر آن بر عملکرد کارکنان

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم مدیریت سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 91-98

کلیدواژه‌ها: زمان پاسخگویی سریع استرس مدیریت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸ تعداد دانلود : ۲۸۴
مدیریت زمان، مجموع هایی از مهارت هایی است که منجر به استفاده موثر از زمان شده و از آن می توان در حوزه های مختلف از جمله در محیط کار استفاده کرد و استراتژی پاسخگویی سریع سازمان به دنبال کاهش زمان پیشبرد در تمامی وجوه سازمان ها است. هدف از این تحقیق بررسی رابطه بین مدیریت زمان و سازمان های پاسخگوی سریع و تاثیر آن بر عملکرد کارکنان بوده است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است که از طریق پرسشنامه محقق ساخته و جمع آوری گردیده است. جامعه آماری کارکنان کارخانه ها و سازمان ها استفاده نموده اند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که میان مدیریت زمان و سازمان های پاسخگوی سریع رابطه مثبت و معنی دار زیادی وجود دارد و باعث افزایش تعهد در بین کارکنان و همچنین سودآوری برای سازمان ها شده است.
۲۰۹.

محور، مدرن/ فمنیسیتی و اسلامی مفهوم مادری با توجه به سه رویکرد سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۸ 151 - 172

کلیدواژه‌ها: اینترنت شبکه های اجتماعی تنهایی زمان مکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۴۴۶
این مقاله، به بررسی مفهوم مادری مبتنی بر سه رویکرد سنت محور، مدرن/ فمنیستی و اسلامی می پردازد. هرچند که مفهوم مادری در نگاه اوّلیه، ذهن را به سوی جنس مؤنث که حامل و زاینده فرزند است، رهنمون می کند، اما واکاوی متون علوم اجتماعی، گستردگی و پیچیدگی های این مفهوم را نشان می دهد. در رویکرد سنت محور، مادری، شاخصه هویتی زن است، اما در رویکرد مدرن/ فمنیستی زن و مادری از هم تفکیک شده و با فناوری های جدید، واژگانی چون مادر ژنتیک، مادر زیستی و مادر اجتماعی مطرح شده است. بنابراین، مطالب موجود در این حوزه، بر اساس دو رویکرد سنت محور و مدرن/ فمنیستی جمع آوری شد که رویکرد مدرن/ فمنیستی مرهون تلاش فمنیست ها برای مقابله با رویکرد سنت محور بوده است. اما از آنجا که این رویکرد نیز در موج سوم فمنیسم بازگشت به مادری را در برنامه خود قرار داده و همچنان با ابهاماتی مواجه است، رویکرد اسلامی مورد بررسی قرار گرفت تا در کنار ادبیات مفهومی موجود، به معرفی مادری با محوریت قرآن بپردازد.
۲۱۰.

خوانش زمان در هنر مینیمال، مفهومی و پسامفهومی

نویسنده:
منبع: پژوهش در هنر و علوم انسانی سال پنجم شهریور ۱۳۹۹ شماره ۵ (پیاپی ۲۸) جلد دوم 15-28
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۶۶۰
زمان به عنوان پدیده ای مفهومی، در قلمرو هنر همواره مورد توجه بوده است و این مسئله با تحولات ناشی از اوج هنر مدرن در نیمه دوم قرن 20 میلادی و شکل گیری تکثرگرایانه گرایش ها و جنبش های هنری، ظهوری متفاوت از قبل و ماهیتی جدید پیدا نمود. بر این اساس در پژوهش حاضر به منظور شناخت ماهیت و چیستی زمان و چگونگی بازتاب آن در آثار هنرمندان هنر مینیمال، مفهومی و پسامفهومی از روش اکتشافی استفاده گردید و قصد بر آن است تا برای مخاطبان این آثار، بازخوانشی جدید مبتنی بر مسئله زمان ارائه گردد؛ بنابراین رویکردی کیفی اتخاذ گردید که هدفی بنیادین در پی داشت. همچنین از شیوه جمع آوری اطلاعات، مبتنی بر روش کتابخانه ای و از ابزار یادداشت برداری بهره گرفته شد. چارچوب نظری پژوهش حاضر مبتنی بر دیدگاه نشانه شناسی چارلز سندرس پیرس است و سه گانه وی برای تحلیل آثار مورد توجه قرار گرفت. نتایج حاصله نشان از آن داشت که خوانش زمان در نیمه دوم قرن بیست از هنر ماقبل خود کاملاً متفاوت است و زمان را می توان در سه حوزه نشانه های شمایلی، نمادین و نمایه ای در آثار هنر مینیمال، مفهومی و پسامفهومی بازخوانی و جستجو کرد.
۲۱۱.

آینده ما و فرهنگ ما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنر و تمدن شرق سال هشتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۲۹ 5 - 12

کلیدواژه‌ها: فرهنگ تمدن زمان آینده فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۷ تعداد دانلود : ۲۷۰
توجه به آینده فرهنگ ضمن آنکه از مقوله های چالش برانگیز محسوب می شود، پرداختن به آن را نیز ضروری می کند، چنانکه سرنوشت فرهنگ با سرنوشت انسان گره خورده است و بر اهمیت آینده بشری تأکید می کند. زیرا نزاع انسان با خود و تباهی و دورشدن از اصل انسانی خود آینده او و فرهنگ را تباه می کند. در این نوشتار مراد از فرهنگ، فرهنگ بالذات است و نه تجربه مادی آن که به تمدن تعبیر می شود. تفحص در واژگان به ویژه تناظر واژگانی ادبیات زبان فارسی با سایر زبان ها روشن می کند که «Kulture» به عنوان واژه متناظر با واژه فرهنگ در ادبیات فارسی مفهومی است که نمی تواند مسئله آینده و سرنوشت فرهنگ را در بر گیرد. این تفاوت واژگانی می تواند نشان از جهان بینی های متفاوت فرهنگ های مختلف چون فرهنگ شیعی-ایرانی یا فرهنگ مسیحی-اروپایی داشته باشد که نه تنها هرکدام بنا به مقتضیات خود برای انسان آینده ای دیگر رقم می زنند که می توانند بر آینده فرهنگ خود نیز تأثیرگذار باشند.
۲۱۲.

نقش و جایگاه زمان در ایجاد تعلیق و ضدّتعلیق در رساله الطیرهای فارسی و عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۰ 107-139

کلیدواژه‌ها: زمان تعلیق ضدّتعلیق ژنت رساله الطیرها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۳۹۹
در یک نگاه کلی، رساله الطیرها اغلب متونِ رواییِ کوتاه قلمداد می شوند. معتقدان به این دیدگاه، کاربرد اندک عوامل تعلیق آفرین و حداکثریِ عناصر ضدّتعلیقی را دلیل این اختصار می دانند. در این مقاله، می خواهیم براساس اصل زمان روایت، ثابت کنیم نه تنها عناصر تعلیق آفرین و ضدّتعلیقی همپای هم در این آثار نقش آفرینی کرده اند، چه بسا، عناصر تعلیق آفرین بیشتر از عناصر ضدتّعلیقی کاربرد داشته اند، همچنین به دنبال آن هستیم تا دلیل و جایگاه کاربرد عناصر تعلیقی و ضدّتعلیقی را در این آثار بررسی کنیم. این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی به این نتایج رسیده است که عناصر تعلیقی در این آثار با بسامد یازده نسبت به عناصر ضدّتعلیقی با بسامد سه کاربرد بیشتری داشته اند. در عناصر تعلیق آفرین، تعویق از طریق تکرار و برای تأکید بر درون مایه عرفانی، بیشترین و در عناصر ضدّتعلیقی، حذف مطالب به جهت بی اهمیت بودن، کمترین بسامد را دارند. این امر حاکی است موضوع عرفانی تعلیمی و حالات روایت شنو تعیین کننده اصلی کاربرد این گونه عناصر بوده است. هر جا راویان باید برای آموزش، مطلبی را تکرار کنند از تعلیق استفاده کرده و هر جا شرایط روایت شنو اقتضا می کرده، مطالب را حذف و به ضدّتعلیق روی آورده اند.
۲۱۳.

بررسی تطبیقی علی نامه و افتخارنامه از نظر زمان روایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادب حماسی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۰ 173-198

کلیدواژه‌ها: زمان سرعت بسامد تداوم علی نامه افتخارنامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۳۸۹
در بررسی حماسه ها، به ویژه حماسه های دینی که قهرمانان آن ها، انبیاء و اولیاء و رجال برجسته دینی هستند و به منبع وحی و الهام متصلند و از اکثر، اگر نگوییم همه، رخ دادها و فرجام شخصیت ها آگاهند و از گذشته های دور و نزدیک خبر می دهند و آینده را پیش گویی می کنند، زمان روایی اهمیتی به سزا دارد. این مقاله براساس دیدگاه های نظریه پردازانی چون ریمون کنان، جرالد پرین، هایدگرو به ویژه ژرار ژنت به بررسی تطبیقی عنصر زمان در دو منظومه علی نامه ربیع، اولین حماسه دینی پس از اسلام (شیعه) و افتخارنامه صهبا، از آخرین حماسه های دینی می پردازد و در آن سه مبحث نظم و ترتیب، تداوم و بسامد را مورد تحلیل قرار می دهد. بررسی هایی که در این جستار به روش توصیفی تحلیلی و روی کرد ادبیات تطبیقی انجام داده ایم، به خوبی نشان می دهد که این دو اثر به دلیل به کارگیری پرش های زمانی فراوان و بسامد بالای آینده نگری نسبت به گذشته نگری قابل تحقیق و بررسی هستند. بررسی عنصر تداوم نشان می دهد که شتاب در اکثر بخش های داستان این دو اثر به ویژه در افتخارنامه مثبت است و عنصر بسامد نشان می دهد که سراینده علی نامه به دلیل به کارگیری بسامد مکرر شتاب کندتری نسبت به افتخارنامه دارد که از بسامد بازگو بیش تر بهره گرفته است.
۲۱۴.

نظریه میرداماد درباره چگونگی تحقق خارجی حرکت و معانی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نشریه فلسفه سال ۴۸ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 127 - 145

کلیدواژه‌ها: میرداماد ابن سینا حرکت توسطیه قطعیه زمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۰ تعداد دانلود : ۲۸۴
حرکت و تغییر در مقابل ثبات، از مسائل دیرین فلسفه است که از دیرباز فیلسوفان بزرگ هر یک سعی در تببین و تحلیل آن داشته اند. از این جهت بررسی چگونگی تحقق خارجی حرکت نیز وارد مباحث فیلسوفان بزرگ از جمله میرداماد شده است. میرداماد نظریه خویش را درباره وجود خارجی حرکت در چند بخش کلی ارائه می کند: تعریف دوگونه حرکت توسطیه و قطعیه، ارائه براهینی در اثبات وجود خارجی داشتن حرکت قطعیه و وجود ذهنی یا خیالی حرکت توسطیه، وجود خارجی حرکت قطعیه در عبارات و نظریات ابن سینا. در پژوهش پیش رو به بررسی نقادانه نظریه میرداماد در این زمینه ها پرداخته و اثبات شد که تعریف میرداماد از حرکت قطعیه، تبیین و تحلیل حرکت توسطیه در نظر ابن سینا با توضیحات تفصیلی بیشتر است و ارتباطی به تعریف حرکت قطعیه که ابن سینا آن را ذهنی و خیالی می داند، ندارد؛ بنابراین حرکت قطعیه ای که میرداماد آن را خارجی می داند، با حرکت توسطیه ای که ابن سینا آن را خارجی می داند، تفاوت ندارد. اگرچه میرداماد با نقل عباراتی از ابن سینا و استدلال بدانها، بر تفاوت معنایی این دو اصرار دارد، اما به نظر می رسد که عبارات منقول و مورد استدلال، دلالتی بر مدعای میرداماد ندارند و اثبات کننده نظریه او نیستند.
۲۱۵.

چهره ی زروان در«کوش نامه»

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۷ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۵ 163 - 184

کلیدواژه‌ها: زروان کوش نامه زمان تقدیر مرگ جبر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۵۰۹
مقاله حاضر به بررسی آیین زروانی در متن حماسی « کوش نامه » اثرایرانشان(ایرانشاه) بن ابوالخیر می پردازد. زروان، خدای زمان، از آیین های رایج ایران باستان است که  فلسفه و اندیشه های آن در متون فارسی به خصوص متن های حماسی، بازتاب گسترده ای یافته است. در این پژوهش با استفاده از تحلیل محتوایی، ابتدا زروانیسم و فلسفه آن به صورت مختصر، معرفی شده؛سپس با بررسی متن « کوش نامه» چهره و اندیشه های این آیین از خلال بیت های آن نمایان شده است.  بابررسی محتوای « کوش نامه » این نتیجه حاصل می گردد که چهره زروان در دو قالب زمان و سپهر به صورت گسترده ای در این متن بازتاب داشته است. زمان در قالب زمان کرانمند و بیکران شامل شب و روز، سرنوشت و تقدیر و چهره سیاه و گریز ناپذیر مرگ رخ می نماید. سپهر نیز چهره خود را به صورت ستارگان و تأثیر آنان در سرنوشت و بخت آدمی، طالع بینی، ستاره شناسی و تقدیر جبرگرایانه، نمودار ساخته است
۲۱۶.

بررسی ساختار زمان در خسرو و شیرین نظامی گنجوی بر اساس الگوی زمان و روایت ژنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۹ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳۳ 153 - 196

کلیدواژه‌ها: روایت شناسی ژرارد ژنت زمان خسرو و شیرین نظامی گنجوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۲۷۱
الگوی روایی ژنت یکی از مؤثرترین نظریه ها در روایت شناسی است. در بخشی از این نظریه ژرارد ژنت زمان داستان را در سه مبحث عمده نظم، تداوم و بسامد بررسی می کند. او نشان می دهد که هریک از مؤلفه هایی که در این سه مبحث تعریف می شود یکی از سه حالت شتاب: مثبت، منفی و یا ثابت را به روایت داستان می دهد. خسرو و شیرین نظامی گنجوی یکی از شاهکارهای بی نظیر در قلمرو ادبیات داستانی است. این اثر ماندگار ادب فارسی به دلیل داشتن ظرفیت های دقیق روایی، توانایی محک خوردن با معیارهای نوین ادبیات داستانی و دانش روایت شناسی را دارد. بنابراین، این پژوهش در تلاش است که با تحلیل جایگاه و کارکرد عنصر زمان و بررسی زمان مندی روایت های خسرو و شیرین، رویکردی نوین در مطالعه داستان های خمسه را معرفی و الگوهای روایی داستان ها را شناسایی نماید. علاوه بر شناخت دستور زبان روایی نظامی در این داستان، ایجاد پیوند بین ادبیات کهن پارسی با رویکردهای مدرن مد نظر پژوهشگر بوده است.
۲۱۷.

اصول مدیریت زمان و آسیب شناسی آن در دیوان اعتصامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۱۰ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۸ 59 - 82

کلیدواژه‌ها: زمان اصول مدیریت بهینه سازی زمان آسیب شناسی زمان دیوان اعتصامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۲۷۱
مسئله زمان پیوسته ذهن و دل ، حاضر و غایب ، و دیروز و امروز انسان را به خود مشغول کرده است. حقیقتی است که با وجود انسان پیوند یافته است و انسان همیشه خود را در چنبره ی آن می یابد ، گویا انسان اسیرِ زمان است و راهی برای برون رفت از این اسارت ندارد. بهره گیری از زندگی و رسیدن به موفّقیّت از جمله اهداف اساسی انسان ها است. یکی از مهم ترین گام ها در این راستا تسلّط بر زمان و مدیریت صحیح آن می باشد. در این دیدگاه افراد به تعیین و الویت بندی اهداف، تصمیم گیری و برنامه ریزی عملیاتی شایسته توصیه شده و نیز از سستی، شتابزدگی و هرگونه اقدامی که انجام به موقع و شایسته امور را تهدید می کند، باز داشته شده اند. پروین در این بررسی به بازتابی از وقت و ارزش زمان که بیانگر ارزش وجودی هستی است اشاره ای می کند و یافته ها نشان می دهد در باورها ، انسان ها به سوی کمال تا رسیدن به اصل ، با گذر از آفندهای روزگار( تلف کردن وقت) طی طریق می کنند. نتیجه اینکه کسی ارزش وقت را بداند ارزش عمر را دانسته است. آنچه در این مقاله بازیابی و بررسی می شود  روش بهینه از زمان و عوامل آسیب رسان در دیوان پروین است که مضمون اشعار پروین بر گذرا بودن عمر و غنیمت شمردن لحظه و زیستن حال تأکید دارد و همین امر ، میزان اهمّیّت این موضوع و ضرورت بررسی آن را نشان می دهد. تحقیق با کنکاش در منابع مکتوب با شیوه ی پژوهشی توصیفی انجام شده است.
۲۱۸.

نقش زمان در تکوین، تبیین و تداوم نظریه با نگاه ویژه به نظریه های علوم انسانی

نویسنده:
منبع: پژوهش در هنر و علوم انسانی سال پنجم آبان ۱۳۹۹ شماره ۷ (پیاپی ۳۰) جلد دوم 1-14
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۲۵۰
نظریهها روایتهایی هستند درباب چگونگی کارکرد واقعیت، و با دیگر روایتها از آن روی متفاوتند که به توصیف و تبیین روابط میان پدیدهها پرداخته، قابلیت پیشبینی و کنترل به دست میدهند و انتزاعی فارغ از زمان و مکان خاص هستند. در رویکردهای متداول به نظریهپردازی، "زمان" در کنار" مکان" و تنها به عنوان شرایطی که محدوده اعتبار نظریه را تعیین مینماید، در نظر گرفته میشود و نقش تعیینکنندهای که زمان و ابعاد زمانی میتواند به ویژه در نظریههای علوم انسانی و از جمله نظریههای ناظر بر وجه هنری معماری در تعیین چیستی پدیدهها و چگونگی روابط بین آنها و در نتیجه در ساخت نظریه و معنای نسبت داده شده به آن داشته باشد را نادیده میانگارند.ا ین مقاله بدین منظور در مطالعه نقش زمان در نظریهپردازی در گام اول از نقش زمان در تکوین نظریه میگوید و در گام دوم به بیان نقش زمان و زمانمندی در ساخت نظریه میپردازد و بدین منظور سه بازه زمانی، "بازه زمانی وجودی"، "بازه زمانی مشاهده، ثبت و گردآوری" و "بازه اعتباری" را تعریف میکند. درگام سوم نیز تداوم نظریهها در زمان را بررسی میکند. این مقاله در انجام پژوهش از روش کتابخانهای و رجوع به دادههای اسنادی موجود بهره گرفته است و با استفاده از استدلال منطقی تحلیلهای لازم و ساختار مقاله را صورتبندی کرده است و برین باور است که نسبت و زمان و نظریه، فراتر از تنها یکی از شرایط محدود کننده اعتبار نظریه است و زمان عاملی است که هم در آغاز نظرورزی و هم در انجام آن و نیز در فرآیند ساخت نظریه به ویژه نظریه در علوم انسانی جایگاهی ویژه دارد و توجه به نقش آن میتواند به داشتن نظریههایی دقیقتر با قابلیت تبیین و پیشبینی صحیحتر منجر شود.
۲۱۹.

بایسته های اخلاقی در بانکداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 191-210

کلیدواژه‌ها: اخلاق بانکداری اسلامی بانکداری متعارف سود ربا زمان معاملات سلف معاملات نسیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۰ تعداد دانلود : ۴۳۱
روایتی از پیامبر گرامی اسلام(ص) نقل شده که می فرمایند: (العباده سبعون جزئا افضلها طلب الحلال) یعنی عبادت هفتاد جزء دارد که برترین آنها کسب حلال است. بر این اساس مومنین واقعی به اخلاق حرفه ای بانکداری برای کسب حلال خود اهمیت ویژه میدهند بنا بر این از نظر انها بانکی که میخواهد بر اخلاق اسلامی استوار باشد می بایست 6 هدف اصلی به شرحی که درمتن مقاله شرح داده شده از جمله اجرای عدالت اقتصادی در سطح جامعه را دنبال نماید لذا ایده بانکداری اسلامی اولین بار در دهه 1950 مطرح و اولین بانک سرمایه گذاری اسلامی در دهه 1960 در مالزی و مصر تأسیس شد و هم اکنون بیش از 100 نوع بانک اسلامی وجود دارد اما در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران قانون بانکداری بدون ربا در سال 1362 شمسی تصویب شد اما هنوز بحث نظری و فقهی موجود در افکار عمومی که خود را متخلق به اخلاق اسلامی میدانند به طور واقعی حل نشده لذا در وجدان خود استفاده از عقود اسلامی را صوری می انگارند و تصور می کنند سود رد و بدل شده ربا می باشد. لذا در این مقاله سعی شد با بررسی عملیات بانک ها با تکیه بر ارزش پولی زمان و ارزش زمانی پول از نظر فقه اسلام بررسی و سعی کنیم پاسخ در خوری بیابیم. بدیهی است بانک به هنگام تجهیز منابع ، به سپرده گذاران سود پرداخت میکند و نیز هنگام تخصیص منابع به مشتریان از انها سود دریافت میکنند این دو در بستر زمان اتفاق می افتند، نحوه پرداخت و دریافت این سودها راه بانکداری اسلامی را از بانکداری متعارف جدا می کند و ربا که جزء حرام های مسلم شرع مقدس اسلام است از گذر زمان پدید می آید. به همین دلیل به مسلمات فقه از جمله معاملات سلف و نسیه که مورد اجماع فقهائ است استناد میکنیم تا فرق این دو را با ربا بیابیم.
۲۲۰.

همگرایی تمدنی و بحران واگرایی در جهان اسلام

نویسنده:
منبع: تمدن اسلامی و دین پژوهی سال اول تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 74 – 95

کلیدواژه‌ها: اندیشه دینی انسان زمان زمین غرب و تمدن نوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۳۲۰
تاریخ معاصر جهان اسلام با چالش ها و بحران های متعددی مواجهه است. از مهم ترین چالش ها و بحران ها، واگرایی و تفرقه است که به نوعی بحران و چالش های دیگر به همین بحران برمی گردد. رهایی از این بحران، دست یافتن و رسیدن به همگرایی اسلامی است که مستلزم نظریه پردازی، عمل و رفتار همگرایانه می باشد. متفکران و نخبگان اسلامی نسبت به این مسأله، پاسخ ها و راه حل های گوناگونی و ارزشمندی را ارائه دادند. در این مقاله، راه حل پیشنهادی آیت الله خامنه ای و مالک بن نبی را با عنوان همگرایی تمدنی بر اساس مدل مفهومی بحران اسپریگنز موردمطالعه قرار می دهیم. بر اساس نظریه بحران اسپریگنز که چهار مرحله دارد و هر مرحله بر مرحله قبلی بنیاد نهاده می شود، شرایط کنونی ما، جهت گیری به سمت وسوی همگرایی ندارد و مشکل و بحران کنونی ما، بحران تمدنی است که ریشه و عوامل آن مشکلات فکری، فرهنگی و شبکه روابط اجتماعی است و باید برای رسیدن به تصویر آرمانی یعنی امت واحده، به سمت وسوی همگرایی تمدنی درحرکت باشیم که راه حل این مشکل و بحران به نظر می رسد.