کارت امتیازی متوازن (BSC)

روشهای متداول ارزیابی عملکرد قبلی عمدتا بر جنبه های مالی سازمان توجه داشتند و شاخص های خود را حول آن متمرکز کرده بودند ولی کارت امتیازی متوازن شاخص های خود را به چهار چشم انداز مالی؛ فرآیندها؛ مشتری و یادگیری و رشد نیروی انسانی توسعه داده و به دنبال ایجاد توازنی بین اهداف مالی به عنوان نتیجه عملکرد گذشته (شاخص های گذشته نکر) و سه شاخص دیگر (شاخص های آینده نگر) است.اندازه گیری راندمان یا کارایی همیشه یکی از مباحث مهم مدیریت بوده استو مدلهایDEA ، میزان توانایی هر واحد تصمیم گیرنده (DMU) در تبدیل ورودیها به خروجیها را ارزیابی می کند که این میزان توانایی، کارایی نامیده می شود. در این مقاله یک مدل تلفیقی DEA و BSC ارایه گردید که ورودیها و خروجیها از کارت امتیازی متوازن استخراج می شوند. و همچنین کاربرد مدل مذکور را برای سرپرستی یکی از بانکهای ایران مورد بررسی نموده و نتایج را در قالب جداولی بیان شده است.

اهداف: چشم انداز در سازمان، توسط استراتژی ها تحقق می یابد و این استراتژی ها می توانند توسط کارت امتیازی متوازن تبیین شوند. هدف از انجام این مطالعه، ارایه چارچوب مدل مفهومی تلفیقی از دو مدل کارت امتیازی متوازن ( BSC ) و مدل تعالی سازمان EFQM با استفاده از ماتریس ( QFD ) برای بهبود عملکرد مستمر در محیط دانشگاهی بود. روش­ها: در این مطالعه توصیفی برای گردآوری داده ها از تلفیق مطالعه اسنادی و میدانی (مصاحبه سازمان یافته و پرسش نامه) استفاده شد. پس از بررسی مفاهیم نظری به بررسی و مقایسه دو مدل پرداخته و نقاط قوت و ضعف دو مدل بیان و سپس مدل مفهومی مدیریت عملکرد با استفاده از تلفیق دو مدل ارایه شد. برای شناسایی اهداف استراتژیک با رویکرد کارت امتیازی متوازن و متناسب با چشم­انداز تعیین شده، از دو پرسش نامه روایی و پایایی استفاده شد. برای تعیین روابط علت و معلولی اهداف و تلفیق دو مدل، از ماتریس گسترش عملکرد کیفیت استفاده شد. یافته­ها: پس از تعیین اهداف استراتژی و روابط بین آنها، با نظرخواهی از خبرگان، نقشه استراتژی دانشگاه رسم شد. همچنین پس از تعیین روابط بین اهداف BSC با معیارهای EFQM ، روابط بین آنها نیز توسط ماتریس QFD ترسیم شد. نتیجه­گیری: مدل های ارزیابی متوازن و تعالی سازمانی EFQM در صورت تلفیق ، می­توانند چارچوب مناسبی را برای ارزیابی عملکرد فراهم نمایند. همراستاسازی این دو مدل، قادر است بهبود مستمر و افزایش بهره وری در دانشگاه را در پی داشته باشد .

پژوهش حاضر به ارائه الگویی جهت ارزیابی عملکرد راهبرد4 مدیریت دانش بر کارکردهای مدیریت منابع انسانی در کتابخانه های دانشگا هی و مؤسسات آموزش عالی می پردازد. روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی و روش جمع آوری داده ها، کتابخانه ای- میدانی است. در راستای اهداف تحقیق، با توجه به ادبیات پژوهش و نظرات کارشناسان خبره، 38 شاخص جهت ارزیابی مدیریت دانش در سطح منابع انسانی استخراج و سپس، این شاخص ها در 10 عامل کلی در قالب رویکرد کارت امتیازی متوازن (BSC)4 طبقه بندی گردیدند. نتایج حاصل از ارزیابی راهبرد مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاهی شهر یزد به عنوان مورد مطالعه حاکی از آن است که این راهبرد در منظرهای مشتری، فرایندهای داخلی، دیدگاه رشد، و یادگیری، عملکرد مطلوب داشته است، اما در منظر مالی و شاخص های بهره وری کارکنان و برنامه های آموزشی نتوانسته پیامد موفقیت آمیز و قابل توجهی برای کتابخانه های دانشگاهی شهر یزد داشته باشد.

هدف از پژوهش حاضر ارائة الگویی به منظور ارزیابی عملکرد سازمان های ورزشی با رویکرد کارت امتیای متوازن (BSC) و تاپسیس (Topsis) بود. جامعة آماری این پژوهش، کلیة کارکنان ادارة کل تربیت بدنی استان یزد و مربیان و ورزشکاران این استان بودند که 119 نفر با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه برای جامعة نامحدود به عنوان نمونة آماری پژوهش مدنظر قرار گرفتند. به منظور جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامة محقق ساخته استفاده شد که پس از تأیید روایی صوری آن توسط صاحب نظران، پایایی آن نیز در یک مطالعة راهنما (90 /0 =α ) تأیید شد. روایی سازة ابزار سنجش نیز با روش تحلیل عاملی اکتشافی بررسی شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل شاخص های گرایش مرکزی و شاخص های پراکندگی و آمار استنباطی شامل آزمون t تک نمونه ای، ANOVA یکطرفه، تحلیل واریانس رتبه ای کروسکال والیس و تکنیک تاپسیس فازی استفاده شد. یافته ها نشان داد که ادارة کل تربیت بدنی استان یزد در دو منظر فرایندهای داخلی و رشد و یادگیری عملکرد مطلوب داشته و در دو منظر مشتری و مالی (مناظر BSC) عملکرد مطلوبی نداشته است. همچنین تکنیک تاپسیس فازی اولویت 37 شاخص را به تفکیک چهار منظر مذکور نشان داد.

سازمان­های امروزی در محیط­های بسیار متغیر و پیچیدة داخلی و بین­المللی با چالش­های متعددی مواجه­اند. در چنین فضایی، ارزیابی عملکرد و مدیریت عملکرد، بسیار پیچیده و دشوار خواهد بود. تا کنون، چندین مدل برای ارزیابی عملکرد سازمان­ها طراحی شده است. یکی از موفق­ترین مدل­ها، کارت امتیازی متوازن (BSC) است. اما همچنان کاستی­هایی در این مدل وجود دارد. در مدل اولیة BSC، فرض بر این است که اهمیت منظرها و اهدافی که در این چهار منظر قرار دارند، به صورت مساوی و یا متوازن است. این در حالی است که صحت این فرض مورد سؤال است. در این مقاله، ابتدا با استفاده از مدل کارت امتیازی متوازن، به طراحی مدل ارزیابی عملکرد در یک شرکت فعال در صنعت سازه و ساختمان پرداخته شده است. پس از آن، به منظور رفع ایرادِ متوازن بودن منظرها و اهداف، از فرایند تحلیل سلسله­مراتبی (AHP) به منظور وزن­دهی استفاده شده است. روش AHP میزان سلیقه­ای بودن وزن­دهی اهداف را کاهش می­دهد. همچنین، وزن­هایی که در این تحقیق برای منظرهای مالی، بازار، فرایندهای داخلی و رشد و یادگیری استخراج شده، تفاوت قابل ملاحظه ای دارند و این موضوع بر لزوم وزن­دهی در مدل کارت امتیازی متوازن تأکید دارد.

بهبود عملکرد در حال حاضر در صدر صورت جلسات بسیاری از سازمان ها در سطح جهان بوده و با توجه به گسترش روش های ارزیابی عملکرد سازمان، لازم است توجه کافی به انتخاب روشی گردد که تا حد امکان بیشترین میزان بازگشت سرمایه گذاری را داشته باشد (وانگرسمی، 2003) . کارت امتیازی متوازن (BSC) و مدل کیفیت اروپائی (EFQM) ابزارهای برای ارزیابی عملکرد سازمان با هدف بهبود مستمر سازمانی هستند. این مقاله به مقایسه و بررسی این دو مدل پرداخته و پس از بررسی و مقایسه ی توانایی ها و ضعفهای هر یک، از دو منظر تعالی سازمانی و اندازهگیری عملکرد، به این نتیجه میرسد که هر دو مدل از بسیاری از موارد مفهوم مشابهی دارند. در حالی که EFQM از اصول TQM پشتیبانی می کند، کارت امتیازی متوازن بر استراتژی سازمان تأکید دارد.

هدف: ارزیابی عملکرد اداره کل اطلاع رسانی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و شناسایی نقاط قوت و ضعف آن براساس مدل کارت امتیازی متوازن (BSC) و ارائه راهکار و پیشنهاد به منظور بهبود و اصلاح سیستم ارزیابی عملکرد آن روش/رویکرد پژوهش:. جامعه آماری این پیمایش تمامی کارکنان اداره مربوطه شامل 74 نفر، و 1500 نفر کاربران فعال آن است. تعداد 306 نفر از بین کاربران، 57 نفر از بین کارکنان و 8 نفر از بین مدیران براساس جدول مورگان انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته، و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای برای پاسخ به پرسش های پژوهش استفاده شد. یافته ها: منظر مشتری بالاترین سطح توازن، و بعد ازآن منظر فرایندهای داخلی بهترین سطح توازن را داراست. دو منظر رشد و یادگیری و مالی در پایین ترین سطح توازن قرار دارند. نتیجه گیری: عملکرد در دو منظر مشتری و فرایندهای داخلی متوازن و در دو منظر مالی و رشد و یادگیری غیرمتوازن است.

ارزیابی عملکرد به عنوان یک ابزار کنترلی همواره مورد توجه مدیران در سازمان ها و کارخانجات بوده است. دراین مقاله قصد داریم تا مدلی جدید جهت ارزیابی عملکرد و رتبه بندی شرکت های صنعتی در شرایط عدم قطعیت ارائه دهیم. بر همین اساس ارزیابی عملکرد را بر اساس روش کارت امتیازی متوازن پیاده نموده ایم. به علاوه به جای استفاده از متغیر های زبانی و اعداد قطعی سعی در استفاده از اعداد خاکستری سه پارامتره نموده ایم. سپس ارزیابی و وزندهی شاخص های چهارگانه با استفاده از روش ترکیبی بولزای- شاپلی که رویکردی جدید در این مقاله به حساب می آید انجام پذیرفته است. استفاده از اعداد خاکستری سه پارامتره و روش های تلفیقی در این مقاله به منظور کاهش عدم قطعیت محیطی حاکم بر داده ها و مدل بوده است. این روش تلفیقی وزندهی می تواند به عنوان روشی جدید در علم تصمیم گیری مورد استفاده واقع شود. در انتهای این مقاله مطالعه موردی بر روی شرکت های صنعتی (میخ سازی) صورت گرفته است که رتبه بندی این شرکت ها با استفاده از روش تاپسیس خاکستری (تعمیم روش تاپسیس کلاسیک برای اعداد خاکستری سه پارامتره) بدست آمده است.

به منظور پیشرفت علمی، تحول و توسعه، بهبود عملکرد و تبدیل دانشگاه مورد مطالعه به یک دانشگاه راهبردمحور، استفاده از مدیریت عملکرد سازمانی و پشتیبانی از تحقق چشم انداز ضرورت می یابد که یکی از الزامات آن استفاده از مدل های ارزیابی عملکرد می باشد. بررسی های انجام شده نشان می دهد که با تلفیق مدل های ارزیابی متوازن(BSC) و تعالی سازمانی(EFQM) می توان چارچوب مناسبی را برای ارزیابی عملکرد فراهم نمود. در این مقاله، پس از بررسی مفاهیم نظری و مقایسه ی مدل های یادشده، نقاط قوت و ضعف هر یک مورد بررسی قرارگرفته و در پایان به ارایه ی مدل مفهومی مدیریت عملکرد پرداخته که نتایج مفیدی در بر داشته است. برای شناسایی اهداف راهبردی با رویکرد کارت امتیازی متوازن و متناسب با چشم انداز تعیین شده، از دو ایزار مصاحبه و پرسش نامه ی استفاده شد. سپس برای تعیین روابط علّی اهداف، از ماتریس QFD استفاده شد. درپایان، به منظور هم راستاسازی این دو مدل و تحقق دو عامل اثربخشی و کارآیی، ماتریسQFD مورد استفاده قرارگرفت که تلفیق دو مدل، باعث بهبود مستمر و افزایش بهروری در دانشگاه می شود

هدف این پژوهش، رتبه بندی شاخص های متناسب با چهار معیار کارت امتیازی متوازن (BSC) یعنی مالی، مشتری، رشد و یادگیری و فرآیندهای داخلی از طریق بکارگیری رویکرد تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) برای کاستن رویکرد ذهنی و گزینشی افراد در ارزیابی عملکرد می باشد. روش پژوهش، از نظر هدف کاربردی بوده و ماهیتی توصیفی دارد که با بکار گیری ابزار پرسشنامه و روش پیمایشی داده های مورد نیاز را جمع آوری کرده است. جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران و روسای بخش ها در شرکت توزیع برق یزد می باشد و از نمونه گیری به روش هدفمند استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که معیار مشتری و رشد و یادگیری، به ترتیب دارای بیشترین وزن در بین معیار ها می باشند. همچنین در اولویت بندی شاخص ها،  شاخص های رضایت مشتری، رضایت سنجی کارکنان راندمان تولید و سود خالص در اولویت هستند.

در عصر اطلاعات و محیط های بسیار متغیر و پیچیده داخلی و بین المللی، سازمان ها با چالش های بسیاری برای بهبود وضعیت و ارتقاء عملکرد مواجه هستند، در چنین شرایطی ارزیابی عملکرد برای سازمانها و صنایع از جمله صنعت بیمه، کاری بس دشوار خواهد بود. هدف اصلی این تحقیق ارائه مدلی بهبود یافته برای ارزیابی عملکرد و رتبه بندی شرکت های بیمه با بهره مندی از روش های نوین کیفی و کمی است. با توجه به خصوصیات رویکرد کارت امتیازی متوازن (BSC)، از این روش در تعیین شاخص ها و سنجه های یکپارچه ارزیابی عملکرد بهره برده می شود و برای تعیین جایگاه هر کدام از شرکت های بیمه در میان رقبا، از رویکرد برنامه ریزی ریاضی «تحلیل پوششی داده ها» (DEA) استفاده شده است. امتیاز این مطالعه نسبت به سایر مطالعات انتخاب روش تحلیل عاملی و تحلیل مؤلفه های اصلی(PCA) برای ایجاد استقلال بین شاخصها و کاهش مؤلفه های مورد بررسی و افزایش انعطاف مدل با دخالت اوزان تصمیم گیرندگان به روش آرمانی است. قدرت تفکیک پذیری و رتبه بندی نهایی حاصل از مدل اعتبار نتایج را میان تصمیم گیرندگان افزایش داد، چنانکه پس از تجزیه و تحلیل، رتبه 1 به شرکت بیمه 1 اختصاص یافت و شرکت های بیمه 6 و 12 در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند.

هدف: ارزیابی عملکرد کتابخانه های سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و شناسایی وضعیت آنها بر اساس مدل کارت امتیازی متوازن (BSC) و ارائه پیشنهاد به منظور بهبود و تقویت سیستم ارزیابی عملکرد آن است. روش پژوهش: جامعه آماری این پژوهش تعداد 475 نفر از کارکنان کتابخانه های سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران بوده اند. این تعداد شامل؛ 214 نفر از بین کاربران و 165 نفر از کارکنان و 96 نفر از مدیران که بر اساس جدول مورگان انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته خانم سهیلا نبی زاده استفاده شده است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و برای پاسخ به پرسش های پژوهش از آزمون t تک نمونه ای استفاده شده است. یافته ها: منظرهای «مشتری» و «فرآیند های داخلی» بالاترین سطح توازن و در مرحله بعد منظر «مالی» بهترین سطح توازن را کسب کرد. و منظر «رشد و یادگیری» در پایین ترین سطح توازن قرار گرفت. نتیجه گیری: عملکرد در سه منظر «فرآیند های داخلی»، «رضایت مشتری» و «مالی» متوازن و در منظر «رشد و یادگیری» غیر متوازن است.

مشکل کیفیت و استحکام نامناسب ساخت و سازهای روستایی با توجه به سانحه خیزی عمومی کشور، موضوع بهسازی و نوسازی مسکن روستایی را طی دو دهه اخیر، جزء برنامه های ثابت دولت در خصوص نواحی روستایی کرده است. هدف از تحقیق حاضر؛ ارزیابی عملکرد دولت در زمینه مسکن روستایی بر اساس برنامه چهارم و پنجم توسعه با استفاده از منظرهای کارت امتیازی متوازن (شهروندان و ارباب رجوع، فرآیندهای داخلی، رشد و یادگیری، مسئولیت اجتماعی و مالی) می باشد. روش تحقیق این پژوهش از نظر هدف؛ کاربردی و از نظر روش؛ توصیفی- پیمایشی است. از ابزار پرسشنامه و ارقام کمی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان اصفهان جهت جمع آوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر در بررسی برخی از شاخص ها تمام روستاهای استان و در برخی دیگر از شاخص ها، روستاهای انتخاب شده توسط محقق می باشد. جهت تعیین حجم نمونه آماری از جدول کرجسی- مورگان و به روش طبقه بندی شده تصادفی استفاده شده است، یعنی با انتخاب یک روستا از هر بخش استان ابتدا جامعه آماری را طبقه بندی نموده و سپس پرسشنامه ها به صورت تصادفی بین گروه های مربوط به جامعه آماری توزیع گردیده است که حجم نمونه لازم برای گروه های دهیاران، روستاییان، ناظران فنی ساختمان و کارکنان به ترتیب 40، 380، 186و 25 نفر محاسبه گردید. برای تعیین روایی شاخص ها و پرسشنامه ها از روایی محتوا استفاده شده است. ضریب پایایی (آلفای کرونباخ) پرسشنامه ها در هر چهار گروه بیشتر از 0.75 بوده است. یافته های تحقیق نشان داد که میزان تحقق اهداف 28 شاخص از 40 شاخص مورد مطالعه بیشتر از 70 درصد بوده است. همچنین دولت در منظر فرآیندهای داخلی با 88.49 درصد بیشترین و در منظر مالی با 66.19 درصد کمترین میزان تحقق اهداف را داشته است. لذا به منظور بهبود عملکرد و دستیابی به اهداف پیش بینی شده؛ فرهنگ سازی و آشنا نمودن روستاییان با برنامه های طرح بهسازی، افزایش مبلغ تسهیلات و بهبود فرآیندهای اداری پیشنهاد می گردد.