سمیه علوی

تغییرات در پروژه ها اجتناب ناپذیر بوده و اثرات زیان باری را در قالب تاخیر، افزایش هزینه و کاهش بهره وری بر پروژه های عمرانی می گذارد. مدیریت تغییرات نقش بسزایی در افزایش موفقیت پروژه ها دارد. جستجوی مکانیزمی منعطف برای تسهیل مدیریت پروژه که سازگاری بیشتری با تغییرات داشته باشد، انگیزه اولیه برای انجام این پژوهش است. مدیریت پروژه چابک فرصت های مدیریتی جدیدی را از طریق پذیرش تغییر، که جزء اجتناب ناپذیر فرآیند مدیریت پروژه در بخش ساخت و ساز است، ارائه می دهد. از آنجا که هزینه های سرمایه گذاری تغییرات بالا است، نیاز به اولویت بندی راهبردها و استراتژی های اصلی می باشد. بنابراین، این پژوهش با هدف معرفی و اولویت بندی عوامل چابک برای مدیریت تغییر پروژه های عمرانی انجام شد. برای این منظور بحرانی ترین تغییرات از طریق ادبیات در حوزه ساخت و ساز شناسایی شد. با استفاده از تکنیک ترکیبی AHP-TOPSIS فازی، اوزان معیارها و رتبه بندی استراتژی های چابک مشخص شدند. در بین معیارهای اصلی، معیار مشتری با وزن 0.631 رتبه اول، معیار پیمانکار با وزن 0.168 رتبه دوم، معیار مشاور با وزن 0.147 رتبه سوم و معیار عوامل خارجی با وزن 0.054 رتبه چهارم را کسب کرده است. در میان استراتژی های چابک، بهبود مستمر از طریق جلسات روزانه رتبه اول ، نظارت و ارزیابی پیشرفت پروژه به طور مداوم رتبه دوم و جریان کاری انعطاف پذیر رتبه سوم را کسب کردند.

با توجه به افزایش قابل توجه ریسک های زنجیره تأمین در سال های اخیر، ارزیابی ریسک زنجیره تأمین امروزه بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی ریسک های زنجیره تأمین بر اساس کارت امتیازی متوازن و ارائه راهکارهایی برای تاب آوری زنجیره تأمین است. برای شناسایی ریسک های زنجیره تأمین به بررسی و مطالعه منابع، مقاله ها و کتب حوزه زنجیره تأمین و ریسک زنجیره تأمین پرداخته شد. در نهایت لیستی از ریسک های مرتبط با زنجیره تأمین تهیه شد. سپس ریسک های موجود در شرکت تارآبگین بر اساس ابعاد پنج گانه کارت امتیازی متوازن دسته بندی شدند. در این گام از روش FMEA برای امتیازدهی ریسک ها استفاده شد؛ در گام بعدی پژوهش برای اولویت بندی ابعاد کارت امتیازی متوازن از روش ابتکاری که بر اساس سه شاخص FMEA یعنی شدت، وقوع و تشخیص و روش تصمیم گیری چندشاخصه AHP شکل گرفته شده است، استفاده شد و رتبه بندی ابعاد کارت امتیازی متوازن به دست آمد. سپس مجددأ از سه شاخص FMEA استفاده شد و این بار به کمک روش تصمیم گیری TOPSIS ریسک هایی که در هر دسته قرار گرفته بودند رتبه بندی شدند در نهایت درگام آخر بر اساس ریسک ها، راهکارها و استراتژی های تاب آوری که از مطالعه منابع این حوزه به دست آمده بودند ارائه شد تا تاب آوری زنجیره تأمین شرکت تارابگین امکان پذیر شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بعد مشتری دارای بیشترین اولویت و بعد رشد و یادگیری دارای کمترین اولویت برای شرکت تارابگین ذوب آهن اصفهان است.

هدف: مقاله حاضر با هدف سنجش و ارزیابی عملکرد شعب بانک ها به ویژه در زمان شیوع کووید-19 انجام شده است. طراحی و روش تحقیق: 23 شعبه بانک از دیدگاه  ISO10002:2018 با استفاده از تحلیل پوششی داده ها (DEA) بر اساس مدل افزایشی اندازه و با داده های نامطلوب مقایسه شدند. شاخص های ارزیابی عملکرد بر اساس ISO10002:2018 و کارت امتیازی متوازن   (BSC) در چهار بعد مالی، رشد و یادگیری، فرآیند داخلی و مشتری تعیین گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که از بین کل بانک های خصوصی، 14 بانک (ایران زمین، اقتصاد نوین، آینده، پارسیان، پاسارگاد، خاورمیانه، رفاه، ملت، صادرات، قوامین، کارآفرین، گردشگری، سامان، مهر ایران) ناکارآمد بودند و سایر بانک ها  (تجارت، مهر اقتصاد، پایتخت، شهر، رسالت، انصار، مهر ایران، سینا، روز، خرد ایرانیان) کارآمد شدند. یافته های کاربردی: سطح کارایی و نرخ تغییر داده ها (شاخص های ISO10002:2018) برای بانک های ناکارآمد برای رسیدن به مرز کارایی و بهینه سازی عملکردشان تعیین شد. نتایج می تواند در مدیریت و برنامه ریزی برای بهبود عملکرد بانک ها مورد استفاده قرار گیرد. اصالت/ارزش: استفاده از شکایات مشتریان و رضایت مشتری در مطالعه عملکرد بانک ها می تواند بینش بهتری در بهبود کیفیت خدمات ارائه دهد. از میان موضوعات مختلف در شکایات مشتریان، سنجش و ارزیابی عملکرد واحدها و شعب بانک ها به ویژه در زمان شیوع کووید-19 از طریق DEA و بر اساس ISO10002:2018 این مطالعه را از مطالعات قبلی متمایز می کند.

هدف و نوآوری پژوهش حاضر علاوه بر ارزیابی ریسک استقرار پروژه ERP ، مقایسه رتبه ریسک ها در هر دو فاز قبل از استقرار و حین استقرار است. همچنین روش AHP ابتکاری در نظر گرفته شده در فاز حین استقرار که با FMEA تلفیق شده نتایج دقیق تری ارائه می کند. لذا، در این پژوهش در ابتدا ریسک های پیاده سازی ERP مطابق چهار دسته کارت امتیازی متوازن (BSC) شامل ذینفعان، رشد و یادگیری، فرایند و مالی شناسایی و تقسیم بندی شده است. سپس در دو فاز پیش از استقرار با روش تخصیص خطی و فاز حین استقرار با تلفیق روش FMEA و AHP ابتکاری و ابتدا مؤلفه های کارت امتیازی متوازن به صورت کلان و در ادامه زیر ریسک های هر دسته به صورت مجزا در شرکت اسنوا اولویت بندی گردید. جامعه آماری این پژوهش شامل هفت نفر از خبرگان می باشد که در حوزه پیاده سازی ERP نقش داشته اند می باشد. نتایج تحلیل نشان می دهد که در مرحله پیش از استقرار ریسک مالی پرخطرترین و در مرحله حین استقرار ریسک مرتبط به فرایند در رتبه اول قرار گرفت. این امر نشان دهنده ویژگی بالقوه بودن ریسک است زیرا با توجه به اینکه در مرحله ی قبل از استقرار در جایگاه سوم قرار داشت، در مرحله حین استقرار ریسک های فرایندی بروز خواهد کرد که نشان از اهمیت ریسک های مرتبط با فرایند جهت پیاده سازی ERP در سازمان است.

علیرغم اینکه رهبری تحول گرا و تعالی از مهم ترین متغیرها در ادبیات سازمان ها می باشند، هنوز اطلاعات کمی در مورد این دو متغیر و عوامل تاثیرگذار بر آن و تاثیرپذیر از آن وجود دارد. هدف از این مطالعه ارزیابی تاثیر رهبری تحول گرا بر تعهد، رضایت و عدالت سازمانی و هم چنین تاثیر عوامل مذکور بر تعالی می باشد که بکارگیری سه متغیر مذکور به عنوان متغیر میانجی در رابطه رهبری تحول گرا و تعالی سازمانی، جنبه نوآورانه پژوهش حاضر می باشد. پژوهش حاضر، در بازه زمانی 6 ماهه اول سال 1400، با جمع آوری داده ها از 141 نفر از کارکنان شرکت ذوب آهن اصفهان، اجرا گردید. روایی محتوای پرسشنامه ها با استفاده از نظر خبرگان و روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تائید شده است. فرضیه های پژوهش با مدل سازی معادلات ساختاری مدلسازی گردید و با بکارگیری نرم افزار AMOS آزمون شد. مطابق با یافته های پژوهش، رهبری تحول گرا بر رضایت شغلی (86/0= β)، عدالت سازمانی (81/0= β) و تعهد سازمانی (98/0= β) تأثیر معنادار دارد. همچنین رضایت شغلی (23/0= β)، عدالت سازمانی (52/0= β) و تعهد سازمانی (17/0= β) بر تعالی سازمانی تأثیر معنادار دارد. پژوهش حاضر به مدیران سازمانها و بالاخص شرکت ذوب آهن پیشنهاد می کند به منظور ارتقاء تعالی سازمانی بر افزایش رضایت شغلی کارکنان، ایجاد عدالت سازمانی و ارتقاء تعهد کارکنان متمرکز شوند.

در یک شبکه زنجیره تامین، اجرای یک سیستم مدیریت صحیح در فرآیند ارسال کالا میتواند با بهبود جریان انتقال محصولات منجر به کاهش هزینهها و افزایش رضایت مشتریان گردد. ازاینرو در این پژوهش، یک مدل ریاضی چندهدفه جهت بهینهسازی مسئله مسیریابی وسایل نقلیه با مکانیابی انبار در زنجیره تأمین سبز که همزمان عملیات دریافت و تحویل کالا، ارائه و حل گردید. محدودیتهای اصلی در نظر گرفته شده در این مدل عبارتاند از ظرفیت تولیدکنندهها، ظرفیت خودروها، انتخاب خودرو بر اساس معیارهای زنجیره تأمین سبز، مسیریابی خودرو و مکانیابی انبار تقاطعی جهت کمینهسازی هزینهها و مصرف سوخت و کاهش آلودگی میباشد. در این مسئله کالاهایی که از تأمینکنندگان دریافت میشود، پس از دستهبندی در انبار تقاطعی به مشتریان در مسیر تحویل میشود و یا در صورت لزوم بهطور مستقیم به مشتریان تحویل داده شود. فرض بر آن است که برداشت و تحویل محصول در یک مسیر مجاز میباشد و یک افق برنامهریزی برای دریافت محصولات در فرابارانداز نیز وجود دارد. بهطورکلی هدف مدل بدست آوردن تعیین بهترین مسیر در حالت زنجیره تأمین سبز و تعداد بهینه وسیله نقلیه مورد استفاده در شبکه توزیع میباشد به نحوی که کل هزینه عملیاتی و جابجایی در حداقل ممکن باشد. مدل ارائه شده با استفاده از نرم افزار گمز و روش معیار جامع صحهگذاری و اعتبار سنجی شد و نتایج بدست آمده متناسب با مقالات ارائه شده در این حوزه کارا ارزیابی شده و به نسبت مقالات مشابه بهبود حاصل شده است.

هدف: مدیریت پروژه سبز (GPM) ، شامل مجموعه ای از اقدامات مدیریتی است که شناسایی و ارزیابی تأثیر فعالیت ها بر محیط زیست همراه با کنترل و بهبود عملکرد محیطی را امکان پذیر می سازد. بر این اساس، مفاهیم ناب و پایداری به عنوان نیروی محرکه جایگاه ویژه ای دارند، زیرا می توانند نقش بسزایی در بهبود و ارتقای کیفیت محیط داشته باشند. بنابراین هدف این مطالعه شناسایی و اولویت بندی فعالیت های مرتبط با GPM بر اساس مفاهیم ناب و پایداری است. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد - پژوهش حاضر ابتدا ابعاد ناب و پایداری در GPM را شناسایی کرده و سپس فعالیت ها را از نظر اهمیت فعالیت و نه ترتیب عملکرد، برای دستیابی به GPM با اهداف ناب و پایدار در سازمان پارک ها و فضای سبز اصفهان اولویت بندی کرده است. داده ها از طریق توزیع پرسشنامه بین خبرگان مکان مورد مطالعه در دو مرحله به دست آمدند. در مرحله اول با استفاده از روش دلفی، ابعاد ناب و پایداری و همچنین فعالیت های GPM در سازمان پارک ها و فضای سبز شناسایی شدند. سپس در مرحله بعد، فعالیت های GPM توسط فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اولویت بندی شدند. یافته ها- نتایج این پژوهش با توجه به  اهداف ناب (شامل ابعاد محیطی، اجتماعی، فرآیندها و رویه ها) و همچنین اهداف پایداری (شامل سه بعد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی) به دست امدند. اولویت بندی فعالیت های GPM از نظر اهداف ناب و پایدار به ترتیب شامل فعالیت های اجرایی، فعالیت های مرتبط با برنامه ریزی، فعالیت های اولیه، نظارت و کنترل و فعالیت های نهایی مشخص گردید . محدویت های تحقیق/ کاربردها - این مطالعه می تواند مشوقی برای مدیران پروژه و سازمان ها جهت توجه به مدیریت پروژه با در نظر گرفتن اهداف ناب و پایدار باشد. مدیران سازمان پارک ها و فضای سبز باید به ترتیب فعالیت های اجرایی، فعالیت های مربوط به برنامه ریزی، فعالیت های اولیه، نظارت و کنترل و فعالیت های نهایی را در اولویت کارهای خود قرار دهند. اصالت/ارزش- در این مقاله سعی شده است با در نظر گرفتن ابعاد ناب و پایداری، فعالیت های مدیریت پروژه سبز شناسایی شود. سپس اولویت بندی فعالیت ها (از نظر اهمیت فعالیت برای دستیابی به GPM ( با رویکرد ناب و پایدار در سازمان پارک ها و فضای سبز اصفهان انجام شده است. تازگی و اصالت پژوهش در این است که فعالیت ها بر سه مفهوم سبز، ناب و پایدار در پروژه های مدیریت پارک ها و سازمان های فضای سبز شناسایی و اولویت بندی شده اند.

تحقق اهداف استراتژیک، شرط لازم برای رسیدن به چشم انداز است. از آنجا که بحث اولویت بندی در تمامی سیستم های استراتژیک اهمیت دارد، باید در مرحله اول اولویت ها مشخص باشند تا بتوان برخی اهداف را به نفع برخی دیگر کنار گذاشت و سپس در مرحله دوم موانع پیش روی این اهداف را بررسی و سپس جهت رفع این موانع راهکارهایی ارائه نمود. پژوهش حاض ر ب ا ه دف شناسایی و الویت بندی اهداف استراتژیک بر اساس وجوه کارت امتیازی متوازن در شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت اصفهان و ارائه راهکارهایی برای رفع موانع پیاده سازی آنها ص ورت پذیرفت ه اس ت. در مرحل ه اول اهداف با روش های تصمیم گیری چند معیاره AHP وزن دهی و اولویت بندی شدند. نتای ج نش ان داد ک ه در می ان ش اخص های ارزیاب ی عملک رد، منظ ر فرآینده ای داخل ی در اولوی ت اول و مناظ ر مش تری، رش د و یادگی ری، و مال ی ب ه ترتی ب در اولویت های بع دی ق راردارد. نتایج حاصل از رتبه بندی واحدهای مختلف شرکت با استفاده از روش تاپسیس بیان می کند واحد تعمیرات ابزار دقیق دارای رتبه اول و پس از آن واحد تعمیرات خط و واحد تعمیرات مکانیک به ترتیب دارای رتبه دوم و سوم هستند. در پایان یک مدل پویایی سیستم ترسیم گردید و متغیرهای کلیدی در یک بازه زمانی 60 ساله مورد شبیه سازی قرار گرفتند.

با توجه به اهمیت توسعه مالی در دستیابی به رشدپایدار اقتصادی، هدف محوری این پژوهش بررسی اثر باز بودن اقتصادی (باز بودن مالی و باز بودن تجاری)، بر توسعه مالی دو گروه از کشورهای درحال توسعه نفتی و غیرنفتی (با تاکیدبر مولفه های نهادی) است. در این پژوهش، از الگوی داده های تابلویی مبتنی بر خودرگرسیون با وقفه توزیعی (Panel ARDL) در سال های 2017-2000 استفاده می شود. نتایج برآوردمدل نشان می دهدکه باز بودن مالی به لحاظ آماری اثری مثبت و معنادار بر توسعه مالی کشورهای درحال توسعه نفتی دارد، ولی اثر آن بر توسعه مالی کشورهای درحال توسعه غیرنفتی در بلندمدت منفی و معنادار است. همچنین، نتایج نشان می دهدکه در بلندمدت، باز بودن تجاری از نظر آماری اثری مثبت و معنادار بر توسعه مالی کشورهای درحال توسعه غیرنفتی دارد، در حالی که در کشورهای درحال توسعه نفتی، رابطه باز بودن تجاری با توسعه مالی از نظر آماری معنادار نیست. همچنین، بیش تر متغیرهای نهادی در کشورهای درحال توسعه نفتی، نقش معناداری در ارتقای شاخص توسعه مالی در کوتاه مدت و بلندمدت دارند، با وجوداین، اثر متغیرها بر توسعه مالی در کشورهای درحال توسعه غیرنفتی در کوتاه مدت محدودو در بلندمدت منفی است.

هدف تحقیق حاضر، بررسی ارتباط پویا و سیستمی بین یادگیری سازمانی، نوآوری و تاثیر این رابطه بر عملکرد در یک مرکز تحقیق و توسعه است. دو عامل رهبری تحول گرا و مدیریت دانش به عنوان عوامل موثر بر یادگیری سازمانی و نوآوری تشخیص داده شده و سپس روابط علّی- معلولی طراحی و شبیه سازی شده است. نتایج اجرای مدل، حاکی از آن است که حمایت رهبری سازمان از یادگیری موجب ارتقاء سطح دانش در سازمان و در نتیجه افزایش نوآوری می شود. از سوی دیگر حمایت رهبری از نوآوری موجب بهبود سطح عملکرد سازمان خواهد شد که بازخورد آن در سازمان موجب افزایش تعهد به اجرای سیاست هایی برای ارتقاء یادگیری سازمانی خواهد بود.