مطالب مرتبط با کلیدواژه

جامعه


۲۴۱.

مروری بر تاثیرات شبکه های اجتماعی در شکل گیری و تشدید مدگرایی در جامعه

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین در مدیریت کارآفرینی و توسعه کسب و کار جلد ۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶) 32-41

کلیدواژه‌ها: شبکه های اجتماعی شکل گیری مصرفگرایی مدگرایی جامعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۴۱۳
مطالعه حاضر با هدف مروری بر تاثیرات شبکه های اجتماعی در شکل گیری و تشدید مصرف گرایی و مدگرایی در جامعه انجام شد. مصرف گرایی به عنوان یک پدیده جهانی، بیشتر از منظر اثرات جمعیِ مثبت یا منفی اش بر ساختارهای اقتصادی بررسی شده است و دیدگاه های کم شماری به اثرات منفی آن بر هویت فردی مصرف کننده توجه داشته اند. ارزیابی اثرات منفیِ مصرف گرایی با تأکید بر تعارضات هویتی، مسئله ای کلیدی است که پرداختن به آن در جهت شناخت شیوه های مصرف و کاهش عواقب فردی و اجتماعی مصرف گرایی در جامعه ضرورت دارد. در این راستا شناخت نقش عوامل موثر بر مصرف گرایی سیاسی به منظور ارزیابی نظرات مردم، اهمیت بسیار زیادی دارد. پژوهش نشان می دهد تنها میزان فعالیت در شبکه های اجتماعی بر مصرف گرایی سیاسی تاثیر معنی دار داشته است. به عبارت دیگر به هر میزان فعالیت افراد در شبکه های اجتماعی عمق بیشتری می یابد، گرایش آنان به مصرف گرایی سیاسی نیز افزایش پیدا می کند.
۲۴۲.

شاخصه های جامعه مطلوب در تمدن اسلامی از منظر قرآن و روایات

نویسنده:
منبع: مطالعات حدیث پژوهی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵ 50 - 71

کلیدواژه‌ها: شاخص جامعه مطلوب تمدن قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۲ تعداد دانلود : ۹۰۸
بی شک بهترین روشِ دست یابی به جامعه مطلوب استفاده از منبع غنی وحی الهی است تا از طریق آن شاخصه های جامعه مطلوب تبیین شود، شاخصه هایی که کاربرد و اعمال آن در جامعه، می تواند باعث رشد و کمال تمدن اسلامی گردد. با توجه به یافته های تحقیق که به روش توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است، مهم ترین شاخصه های هستی شناختی جامعه مطلوب عبارت اند از: توحید گرایی، معاد باوری و رهبری الهی؛ از شاخصه های مهم ارزش شناختی می توان به تقوا، عدالت، وحدت، توان نظامی، امنیت و رفاه را نام برد همچنین شاخصه های انسان شناختی شامل کرامت انسان، اعتدال، نظارت اجتماعی و پیشرفت می باشند. با توجه به این شاخصه ها می توان گفت که جامعه مطلوب قرآنی در تمدن اسلامی، جامعه ای است که در آن خدای یگانه مورد پرستش قرار گرفته و آحاد افراد آن عدالت را رعایت نموده و در تمامی شئون زندگی اعتدال را سرمشق خویش قرار دهند و با نظارت اجتماعی که ناشی از حس مسئولیت افراد جامعه نسبت به هم می باشد از پلیدی ها و ناهنجاری ها جلوگیری نموده و برای پیشرفت و رشد جامعه اسلامی از هیچ کوششی دریغ ننمایند و در پرتو رهبری الهی و با آمادگی نظامی، امنیت و رفاه در جامعه حاکم باشد.
۲۴۳.

عوامل فرهنگی اجتماعی انحراف جامعه اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات حدیث پژوهی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۸ 39 - 61

کلیدواژه‌ها: انحراف جامعه فرهنگ اجتماع تربیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۵۷۴
انحراف را می توان ناهمنوایی با مجموعه هنجارهای معینی تعریف کرد که شمار زیادی از افراد یک اجتماع یا جامعه پذیرفته اند. تخطی از هنجارها، طیف وسیعی دارد؛ چنان که در سطح کلان جامعه با اتلاف و قصور و بی نظمی و لااُبالی گری تداعی می شود و در سطح میانه جامعه به نظامی گری و ناامنی و بی تخصصی و ناآگاهی تعبیر می گردد و در سطح خرد جامعه سر از بیماری و بزه و جرم و گناه در می آورد . در تحقیق حاضر که به روش علمی تحلیلی – توصیفی و جمع آوری کتابخانه ای صورت گرفته است، یافته های تحقیق حاکی از آن است که عوامل فرهنگی اجتماعی انحراف جامعه اسلامی عبارت اند از:  محیط ناسالم خانواده و اجتماع و فقر، فرهنگ فاسد و رسانه های منحرف کننده که راهکارهای مقابله با آنها شامل توجه به نقش خانواده در تربیت، رعایت حقوق اعضای خانواده و نظارت اجتماعی، توجه به عدالت اجتماعی و نهادینه سازی فرهنگ اصیل اسلامی می باشد. 
۲۴۴.

شاخصه های سیاسی جامعه منتظر در اندیشه آیت الله خامنه ای

نویسنده:
منبع: جامعه مهدوی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 56 - 82

کلیدواژه‌ها: سیاست جامعه انتظار جامعه منتظر آیت الله خامنه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۲۲۷
انتظار، با «شوق وافر و تکاپوی دائم برای فراهم ساختن زمینه های حضور موعود» تعریف می شود. در این رویکرد، هر حرکت و کنشی که با تفکر امام، همسو و همجنس باشد در تسریع در امر ظهور مؤثر است. از اینجا ضرورت زمینه سازی برای ظهور، با این پرسش مطرح می شود که برای قرب به عصر ظهور چه باید کرد و لوازم و زمینه هایی که باید تدارک دیده شود چیست و شاخص های سیاسی جامعه منتظر کدامند؟ آیت الله خامنه ای – حفظه الله- در این خصوص، اهتمام نظری و بیانی جدی داشته و به مناسبت های مختلف به آن پرداخته است. این مقاله با هدف بررسی نظرگاه این بزرگوار در خصوص شاخص های سیاسی جامعه منتظر تدوین شده است. روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی است و تلاش شده با مراجعه به مجموعه مطالب رهبر معظم انقلاب اعم از کتب، سخنرانی ها، پیام ها، گفت وگوها و نامه ها، شاخص های سیاسی جامعه منتظر در چارچوبی منسجم بررسی و تبیین گردد. یافته ها نشان می دهد در نظرگاه رهبر انقلاب، مهم ترین شاخص های سیاسی جامعه منتظر عبارتند از: «وحدت کلمه»، «ولایت مداری و نفی طاغوت»، «تمام خواهی و کمال طلبی»، «تحول خواهی و انقلابی گری»، «امید و اعتماد به وعده الهی» و «عدالت و مبارزه با ظلم».
۲۴۵.

پیشگیری از جرم با تکیه بر فرهنگ عامه

نویسنده:
منبع: رهیافت پیشگیری از جرم دوره چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 13 - 44

کلیدواژه‌ها: پیشگیری از جرم جامعه جرم ضرب المثل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۱۹۱
زمینه و هدف: ضرب المثل ها به عنوان بخشی از فرهنگ عامه، دربردارنده نصایح و دستورات اخلاقی و منشأ تغییر و تحول در ادبیات و علوم اخلاقی ملت ها هستند و می توانند در پیشگیری از جرم تأثیر بسزایی داشته باشند. این پژوهش در راستای این پرسش که نظریه های جرم شناسی پیشگیری در ضرب المثل های فارسی کدام اند و با هدف بازشناسی نظریه های جرم شناسی پیشگیری در آنها انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است که با رویکرد کیفی و به روش تحلیل محتوا و با تکنیک کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل 99621 هزار ضرب المثل است که در دوره دوجلدی فرهنگ بزرگ ضرب المثل های فارسی گردآوری شده است. با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند، ضرب المثل ها انتخاب و پس از کدگذاری داده ها، حدود 991 ضرب المثل با مفهوم جرم شناسی پیشگیری گزینش شدند. در مرحله کدگذاری باز ضرب المثل ها، یعنی خردکردن، مقایسه کردن و مقوله پردازی داده ها، به کشف خصوصیات و ابعاد مقولات و مفهوم سازی آنها با استفاده از روش استقرا پرداخته شد و سپس مقایسه مستمر کدهای باز و جمع موارد مشابه، ذیل یک مقوله در مرحله کدگذاری محوری انجام شد. یافته ها و نتایج: بررسی کامل ترین فرهنگ ضرب المثل های فارسی مشتمل بر 99621 ضرب المثل، نشان داد حدود 991 مورد منطبق با نظریه های جرم شناسی پیشگیری هستند. به گونه ای که هر دو شاخه پیشگیری غیرکیفری یعنی پیشگیری وضعی و پیشگیری اجتماعی در ضرب المثل ها به خوبی نمایان است. در نتیجه می توان گفت سه مؤلفه هسته ای فرد، جامعه و خانواده خلاصه مضامین ضرب المثل های مرتبط با نظریه های پیشگیری از جرم را تشکیل می دهند.
۲۴۶.

جامعه یادگیری اعضای هیأت علمی(FLC)؛ به مثابه توسعه حرفه ای درون زا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی آموزش عالی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۳ 43-68

کلیدواژه‌ها: اعضای هیت علمی توسعه حرفه ای جامعه یادگیری دانشگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۳۷۵
پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مولفه های جامعه یادگیری اعضای هیات علمی دانشگاه انجام گرفته است.این پژوهش از نوع کیفی بوده که در آن از رویکرد پدیدارشناسی استفاده شده است.شرکت کنندگان از میان اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه انتخاب شدند.شرکت کنندگان مبتنی بر هدف پزوهش انتخاب شدند و تا رسیدن به اشباع نظری با 15 شرکت کننده انجام گرفت.روش اصلی جمع آوری داده ها ، استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته و روش تجزیه تحلیل اطلاعات با استفاده از روش تحلیل مضمونی گرانهایم صورت گرفت.روایی و پایایی مطالعه حاضر از روش بازنگری توسط شرکت کنندگان،مرور توسط افراد غیر از شرکت کنندگان(اساتید دانشگاه و همکاران پژوهشگر) بررسی شد.یافته های بدست آمده شامل :67 کد اولیه باز ، 9 مقوله ی محوری و4 تم اصلی:1)اهداف و چشم انداز مشترک 2) یادگیری جمعی 3) عمل حرفه ای مشترک 4) بازتاب حرفه ای مشترک بوده است.هم چنین نتایج پژوهش نشان می دهد مولفه های احصا شده در قالب الگوی جامعه یادگیری حرفه ای به عنوان مراحلی از یک چرخه مداوم بهبود مستمر در دانشگاه می باشد که تا حصول به نتایج دلخواه می تواند ادامه یابد.
۲۴۷.

بنیادهای هستی شناختی فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قبسات سال بیست و ششم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۰۱ 107 - 136

کلیدواژه‌ها: فرهنگ دین انسان فطرت ارتباط جامعه طبیعت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵
«فرهنگ» در تلقی غالب علوم اجتماعی، عام ترین و گسترده ترین مفهومی است که همه فراورده های غیر مادی و معنایی (و در برخی تعاریف حتی فراورده های مادی) را که بشر در طول حیات اجتماعی تاریخی پرفراز و فرود خود بدان دست یافته، پوشش می دهد. از جمله موضوعات مطرح در فلسفه فرهنگ و نیز در جامعه شناسی و مردم شناسی فرهنگ، سؤال از خاستگاه، منشأ، علل ایجادی و اعدادی و در یک کلام، مبانی هستی شناختی فرهنگ است. این نوشتار در صدد است با غور و تأمل در ارا و اندیشه های عرضه شده با رویکردهای مختلف به این سؤال در حد امکان پاسخ گوید؛ از این رو سؤال اصلی آن چیستی مصادر، منابع، مناشی، خاستگاه ها و زمینه های معرفتی و غیر معرفتی فرهنگ به مثابه یک کل (و بالتبع عناصر و مؤلفه های ان) است. روش آن در مقام گردآوری داده ها، اسنادی و در مقام تفسیر یافته ها، تحلیلی، تبیینی و استنباطی است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد فرهنگ یا منظومه فرهنگی بشر، درکل تحت تأثیر مجموعه درهم پیچیده ای از استعدادها و ظرفیت های فطری، ارتباطات چندگانه انسانی، عوامل محیطی (اعم از طبیعی و اجتماعی)، عوامل ماورایی (دین و تعالیم وحیانی) و تجربه های تاریخی متراکم تکون یافته و از طریق فرایند جامعه پذیری در امتداد نسل های متمادی استمرار یافته است.
۲۴۸.

چالش هایِ فرارویِ نظامِ نیمه آزادی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی دوره ۵۱ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۶) 150 - 127

کلیدواژه‌ها: بازپروری جامعه زندان محکوم نظام نیمه آزادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۷ تعداد دانلود : ۲۰۲
نظامِ نیمه آزادی از نوآوری های قانون مجازات اسلامی 1392 است که به پیروی از دگرگونی های علوم جنایی در کشورهای غربی و در پاسخ به کاستی های مجازات حبس به نظام کیفری کشورمان راه یافته است. در این نهاد کیفری، فرد محکوم اوقاتی از محکومیت خود را با هدف شتاب بخشی به روندهای بازپروری و اصلاح و نیز کاستن از پیامدهای ناگوار تحمل مجازات حبس، در خارج از محیط آسیب زای زندان سپری می کند. این نهاد کیفری همانند دیگر نهادهای کیفری هرچند سودمند وارداتی، با وجود همه پیامدهای سازنده خود با چالش هایی همراه است. چالش های حقوقی (فقدان رویه قضایی، ابهام در ضمانت اجرا، مرجع صادرکننده، لزوم یا عدم لزوم درخواستِ آن از سوی محکوم علیه، مرجع صادرکننده، پیوند آن با نهادهای کیفری دیگر، چیرگی حبس گرایی نظام کیفری، باورمندی کمتر به نهادهای ارفاقی کیفری و نیز استثنا کردن برخی از جرائم از شمول این نهاد کیفری) و فراحقوقی که به دو دسته جرم شناختی (چالش مربوط به کارکردهای متعارف نظام عدالت کیفری و چالش های پس از آزادی از زندان در نظام نیمه آزادی) و نیز اجرایی (کمبود نیروی انسانی کارامد و باورمند و حبس گرایی دادرسان) تقسیم می شود، از این حیث سزاوار یادآوری هستند. این پژوهش که با روش توصیفی و با بهره گیری از منابع دسته اول پژوهشی نگاشته شده، درصدد است مهم ترین چالش های پیش گفته را شناسایی و راهکارهای مناسبی را در برابر آنها به دست اندرکاران نظام عدالت کیفری ایران پیشنهاد کند.
۲۴۹.

مناسبات دولت و جامعه مصر در عصر جهانی شدن از 1980 تا 2010(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی سال هفتم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲۷ 123 - 153

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن دولت جامعه مصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۴۷
تا قبل از انقلاب 2011، پژوهشگران مناسبات دولت و جامعه مصر را در عصر جهانی شدن تهی از تأثیر گذاری ارزیابی می کردند و هرگونه تغییر و تحول را غیر ممکن می دانستند، اما جنبش های مردمی در خاورمیانه و سقوط آسان حکومت ها نشان داد، رابطه دولت و جامعه منفعلانه نبوده است. این پژوهش با تمرکز بر این پرسش ها که «چرا و چگونه رابطه دولت جامعه در مصر که بر هژمونی اقتدارگرایی مبتنی بوده است، دچار گسست و بحران شد؟ و نیز نحوه مواجهه دولت با تغییر و تحول جامعه مدنی چگونه بوده است؟» می کوشد روابط دولت و جامعه را بازبینی کند. یافته های پژوهش نشان می دهد، اگرچه نحوه مواجهه دولت با جهانی شدن ناقص و تقلیل گرایانه بوده است، اما کاهش کنترل دولت بر اقتصاد، کاهش خدمات به جامعه و افزایش بحران های نابرابری، شکاف طبقاتی، بیکاری و تورم را سبب شده است. از دست رفتن عوامل هژمونی دولت به پیدایش سوژه های سیاسی ناراضی و طغیان گر منجر شد و دولت در برابر این وضعیت بر کارکردهای سرکوب گرایانه، غیرایدئولوژیک و غیردموکراتیک خود اصرار ورزید. دولت با ضعف در بازتولید قدرت خود در جامعه مدنی و ناتوانی در درک تغییر شاکله حسی و رفتاری سوژه در مواجهه با جنبش آنی مردم شکست خورد و نیروهای اجتماعی سیاسی جامعه با کمک امکانات رسانه ای جدید، حکومت را برکنار کردند.
۲۵۰.

کمالِ «مردم سالاری دینی» در اندیشه رهبران انقلاب اسلامی؛ رویکرد تمدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۷) 145 - 170

کلیدواژه‌ها: کمال آرمان عدالت جامعه استقلال مکتبی تمدن صیرورت الی الله عبودیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۴۲
در دامان تبیین غایت شناسانه از حرکت مردم ایران در فرایند انقلاب اسلامی، این پرسش به پیش کشیده شد؛ که کمالِ نظام اسلامی برآمده از آن، یعنی مردم سالاری دینی به چیست و چه مواردی هستند؟ در واقع، سوالِ این مقاله از «مقصد» و «مقصودِ» همه ی این حرکت ها از انقلاب اسلامی تا برپایی نظام و مناسبات اسلامی است. از آنجا که مستندترین مرجع و اساس حجت ها برای فهم غایتِ مردم سالاری دینی، اندیشه و نظرِ رهبران انقلاب اسلامی به عنوان پایه گذاران و اشاعه دهندگان آن نظام سیاسی هستند؛ از این رو سوال مقاله در متن اندیشه و نظر رهبران انقلاب اسلامی پی گرفته شد. بررسی این نوشته با روشی اسنادی و بازخوانی و تحلیل عناصر اندیشگی رهبران انقلاب نشان داد؛ در اندیشه امام خمینی، «تحقق عدالت اسلامی»، «استقلال همه جانبه» و «تحقق ظرفیت های مردم سالاری دینی»، به عنوان «مقصد» و تحقق غایات الهیِ حکومت که با آنها زمینه سازی می شود؛ به عنوان «مقصود» مطرح است. همچنین در اندیشه آیت الله خامنه ای، «جامعه سازی اسلامی»، «استقلال مکتبی»، «وحدت عائله بزرگ اسلام و «وجه ابزاری تمدن سازی» مقصدِ حکومت، برای تحقق بخشیدن به وجه حقیقی تمدن اسلامی و عبودیت الهی به عنوان «مقصود» مطرح است. حکومت در اندیشه رهبران انقلاب اسلامی، موضوعیت خود را از بستر تحقق بخشیدن به همین آرمان ها می گیرد و تحققِ آنها نسخه کمالِ «مردم سالاری دینی»، منبع الهام بخشی و تداوم آن است. در مجموع به دست آمد که آنچه به عنوان «مقصد» و «مقصود» بیان می شوند؛ عناصر تعین بخشِ غایات «مردم سالاری دینی» و «کمال» آن در اندیشه رهبران انقلاب اسلامی هستند.  
۲۵۱.

بررسی رویکرد جامعه شناختی طرح خاورمیانه بزرگ در چاچوب نظریه سازه انگاری

نویسنده:
منبع: قلمروهای جغرافیایی قرن جدید دوره اول پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: خاورمیانه سازه انگاری جامعه بین الملل جامعه شناسی آمریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۱۳۴
بررسی کارکرد جامعه شناسی و تحولات تاریخی نشان میدهد جامعه شناسی و تاریخ دو روی یک سکه هستند. در مطالعات خاورمیانه ای ، اهمیت جامعه شناسی تاریخی مشتمل بر ویژگی خاص زمان ، مکان و کارگزار تاریخی مورد توجه قرار دارد ، هر گاه گروه ها ، نهاد ها ، سازمانها ، تشکیلات و موسسات جامعه را به توالی تاریخی و سنواتی مورد واکاوی قرار دهیم تا چگونگی و چرایی پیدایش و گسترش و تحول آنها و قانونمندی  حاکم و روابط و مناسبات فراوان و پیچیده آنان را متوجه شویم ، به جامعه شناسی تاریخ آنها پرداخته ایم. پژوهشگر در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال میباشد که درک عوامل جامعه شناختی خاورمیانه به چه میزان درموفقیت یا عدم موفقیت طرح خاورمیانه بزرگ تاثیر گذار بوده است؟. یافته های تحقیق نشان می دهد این طرح کماکان در دستور کار جدی آمریکا و غرب قرار دارد .خاورمیانه بزرگ از جمله مناطق است که در آن هویت های گوناگون و متضادی در کنا ر یکدیگر هستند و مسئله هویت در ان با دیگر نقاط جهان متفاوت است. 11 سپتامبر نقطه عطفی در تاریخ معاصر روابط بین الملل به شمار می رودزیرا تصمیمات وبازیگران جدیدی را وارد سیستم بین المللی و بازیافت مفاهیم و قواعد جدید مبتنی بر قدرت راوارد این بازی کرده ومباحث مهم و اساسی همچون دموکراسی سازی ؛ هویت؛ طرح خاورمیانه بزرگ و تروریسم را بعنوان دستور العمل جدید بین المللی باز تعریف نموده است.در چنین فضایی نه تنها مشکلات گذشته منطقه حل نشده ، بلکه با چالشهای فزاینده داخلی و خارجی مواجه گردیده است. نگاهی به مهمترین عناصر سیاست خارجی آمریکا از جمله توسعه طلبی ؛ دموکراسی سازی؛ گسترش تجارت؛ افزایش سیطره بر جهان ؛ حفظ توازن قوا؛ پیگیری امنیت دسته جمعی؛ افزایش موافقتنامه های صلح برای منازعات و... نشان می دهد که خاورمیانه بخش اعظم این عناصر را پوشش داده است. در این پژوهش از روش توصیفی و تحلیلی استفاده شده است.
۲۵۲.

رویکردی الهیاتی به نسبت دین و فرهنگ(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال نهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۵) 7 - 44

کلیدواژه‌ها: دین دینداری فرهنگ الهیات جامعه نهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۴۷
ادیان الهی هم خود ظرفیت بسیار غنی و تجدیدشونده ای برای تولید و عرضه یک فرهنگ متعالی متناسب با ظرفیت های آموزه ای و اهداف و رسالت این جهانی خود به بشر اجتماعی دارند و هم بسته به ظرفیت آموزه ای، موقعیت اجتماعی، کمیت وکیفیت موالیان، نحوه تعامل آنها با تعالیم وحیانی، قرائت ها و تفسیرهای ارائه شده از سوی دین پژوهان، فرصت ها و محدودیت های محیطی و مانند آن؛ نقش بسیار قاطع و تعیین کننده ای در مواجهه هدفمند با فرهنگ عرفی مستقر و مولفه های آن دارند. از این رو، نسبت میان دین و فرهنگ و نحوه تعامل آن دو به ویژه در فرایند تاریخ اجتماعی بشر، ازجمله موضوعاتی است که عموما از سوی جامعه شناسان دین مطرح شده و در مقام پاسخ بدان، دیدگاه ها و مواضع مختلفی اتخاذ شده است. این نوشتار، درصدد است تا با تامل در آرا و اندیشه های دین پژوهانی که عمدتاً با رویکرد های الهیاتی و کاوش های درون دینی صراحتاً یا ضمنا به این موضوع ورود کرده اند، پاسخ سوال فوق را از منابع و متون مربوطه استخراج و تحلیل نمایند. براین اساس، سوال اصلی آن نسبت های محتمل میان دین و فرهنگ به مثابه دو نظام معنایی از منظر الهیاتی و از دیدگاه اندیشمندان منتخب است. روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و روش تحلیل، تفسیری استنباطی است.
۲۵۳.

مؤلفه های فرامادّی تمدن ساز از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن، فرهنگ و تمدن سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 127 - 150

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم تمدن جامعه اسلام مؤلفه های فرامادّی توحید انبیای الهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۱۱۳
رسیدن به یک تمدن مطلوب، مدینه ی فاضله و آرمان شهر، هدف آرمانی یک نظام اجتماعی بالنده است. اما حل این معما که چه مؤلفه ها و شاخصه هایی بسترساز این تمدن است و آیا در قرآن کریم، به این مسئله پرداخته شده یا نه، پرسشی جدّی است که باید به آن پاسخ داده شود. در نگاهی کلی به تمدن مطلوب قرآنی، دو گروه عناصر اساسی با تعریف و جایگاهی ویژه ایفای نقش می نمایند. از سویی تمامی مظاهر مادی و اسباب سخت افزاری و نعمت های دنیوی با انگاره ی «طیبات»، به عنوان اهداف میانی و ابزار حرکت انسان به سوی افق های برتر، دارای ارزش است (و نه آنکه مطرود باشد) و از سوی دیگر، ارزش هایی قرار دارد که مربوط به بُعد حقیقی وجود انسان و بخش نرم افزاری حیات مطلوب و انسانی اوست که از آن تعبیر به «فرامادّی» شده است. مؤلفه هایی چون: باور توحیدی، معادمحوری، عدالت، آزادی، امنیت، وحدت گرایی، اخلاق مداری، راهبری مصلحان اجتماعی، حقیقت گرایی و برابری گرایی که منشأ زیست هدفمند انسان است.
۲۵۴.

راهبرد اساسی قرآن کریم در پیشگیری از جرم و انحراف و تشکیل جامعه سالم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن، فرهنگ و تمدن سال اول بهار ۱۴۰۰شماره ۳ 30 - 43

کلیدواژه‌ها: قرآن پیشگیری از جرم جامعه سلامت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۱۴۵
از نظر قرآن کریم، دو نوع اختلاف و درگیری بین مردم وجود دارد که باعث شکل گیری رفتارهای مجرمانه و کج روانه می شود: نخست، اختلاف ماقبل مذهبی و به تعبیر رساتر، اختلاف در امور فرومایه مادی و دنیوی؛ دیگر، اختلاف مابعدمذهبی، که در آن، افراد و جوامع، با انگیزه ها و ادعاهای مذهبی، به ارتکاب جرم و خشونت علیه یکدیگر دست می زنند. هر یک از این دو نوع اختلاف و بالتبع، هر یک از این دو نوع رفتارهای منحرفانه، مقابله و پیشگیری خاص خود را می طلبد. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که: دیدگاه قرآن کریم برای مقابله با اختلافات، نزاع ها و درگیری ها و نیز گسترش توحید در جامعه چیست؟ هم چنین راهبرد قرآن کریم در ایجاد جامعه سالم تا چه حد مؤثر بوده است؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که از نظر قرآن کریم، کامل ترین راه مقابله با اختلافات، نزاع ها و درگیری ها، گسترش توحید در جامعه است. راه حل توحید برای حل چالش های نوع اول عبارت است از: نظام حقوقی مبتنی بر دین، که هیچ روش دیگری نمی تواند جایگزین آن گردد؛ چنان که تمامی راه های رفته توسط بشر تاکنون بی نتیجه بوده است. روش توحیدی، برخلاف وضع قانون و پرورش روحیه اخلاقی، روشی است که نتیجه آن دائمی و ضمانت شده است و هیچ گاه اجازه تعدی و تجاوز به انسان نمی دهد. اما اختلاف نوع دوم که از حسادت و بغی نشأت می گیرد، در حقیقت نوعی بیماری روحی است که با روش های مذکور در مواجهه با انحراف نوع اول قابل درمان نیست و به مثابه غده ای سرطانی است که به منظور جلوگیری از سرایت به سایر افراد، باید به صورت فیزیکی حذف گردد. در این مقاله، با استناد به انسان شناسی و جامعه شناسی قرآنی، که برآمده از نظرات فلسفی و تفسیری علامه طباطبایی است، به سؤالات فوق پاسخ داده می شود.
۲۵۵.

عوامل و موانع تعمیق باورهای دینی در فرهنگ عمومی جامعه (مطالعه موردی: رویکرد شهید مطهری به دین، با تکیه بر آیات قرآن کریم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن، فرهنگ و تمدن سال اول تابستان ۱۴۰۰شماره ۴ 98 - 119

کلیدواژه‌ها: قرآن دین جامعه شهید مطهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۲۴۳
ایمان و باورهای دینی برگرفته از کتاب های آسمانی همواره می تواند الگوی مناسبی برای سعادت مندی بشر در طول تاریخ باشد. چنان چه تاریخ نشان داده است که هر موقع سطح ایمان و باور های دینی مردم یک جامعه افزایش یافته، اصلاحات اجتماعی و بحران ها بهتر مدیریت شده و آرامش در جامعه گسترش یافته است و هر موقع این سطح در بین جامعه کاهش یافته، معضلات اجتماعی و به تبع آن آسیب های اجتماعی افزایش یافته است. به همن دلیل است که در تاریخ معاصر به خصوص در دهه 20 تا 50 هجری جریان های مختلف علمی سیاسی سعی در تعریفی از دین و فرهنگ دین داری بودند که بتوانند جامعه را با خود همراه نمایند. در این بین اندیشمندانی همچون شهید مطهری با استفاده از علوم روز و با تبیینی قرآنی سعی در بیان معارف اسلامی داشت که هم از یک سو برای افکار معاند سدی ایجاد کند و هم از سوئی برای جویندگان حقیقی معارف اسلامی، مطالبی ارزشمند ارائه نماید. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی-کتابخانه ای در پی تبیین عوامل و موانع تعمیق ایمان و باورهادی دینی در فرهنگ عمومی جامعه از دیدگاه شهید مطهری با تکیه بر آیات قرآن کریم هستیم که نتایجی همچون لزوم جهان بینی توحیدی، آموزش بر مبنای فطرت الهی را جزو عوامل و نحله های فکری، تقیه، محبت افراطی به اولیاء الهی و .. را از موانع دست یابی به این مهم در می یابیم.
۲۵۶.

تبیین سبک زندگی براساس آموزه های تربیتی نبوی و علوی

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم انسانی سال هفتم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 29 - 44

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی سبک زندگی اسلامی خانواده جامعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۱۸۶
سبک زندگی کلیت بی همتا و فردی زندگی که همهٔ فرایندهای عموم، زندگی، ذیل آن قرار دارد. مجموعه ای از طرز تلقی ها، ارزش ها، شیوه های رفتار، حالت ها و سلیقه ها در هر چیزی را دربرمی گیرد. سبک زندگی روشی است که فرد در طول زندگی انتخاب کرده و زیربنای آن در خانواده پی ریزی می شود که متأثر از فرهنگ، نژاد، مذهب، وضعیت اقتصادی، اجتماعی، اعتقادات و باورها می باشد. سبک زندگی در قرآن کریم با اوصافی مانند حیات طیبه، شیوهٔ زندگی بایسته، شیوهٔ زندگی فوق العاده ارزنده، شیوهٔ زندگی بر مبنای حق گرایی، شیوه ای زندگی که یکسره طاعت خداست و زندگی خاصی که با اسلام یا تسلیم توأم است. در این پژوهش احادیث و روایات (آموزه های اسلامی) فراوانی آمده است که درخور توجه ویژه ای می باشد. درنهایت اینکه زندگی خاصی که با اسلام یا تسلیم توأم باشد به دلیل برنامه جامعی که برای انسان نگاشته بسترساز تفکری درخور شأن است و ولایتمداری انسان را به عنوان اشرف مخلوقات متبلور می نماید. درواقع انسان در مسیر یک آزمون الهی قرارگرفته تا از راهه ای گوناگون کدام را برگزیند از دعوت و ندای عقل و نفس و جاذبه دنیا و آخرت و کوشش های خدایی نفسانی به کدام یک پاسخ مثبت دهد. با در نظر گرفتن مطالب فوق می توان گفت در این پژوهش با ارجحیت رفتارهای مناسب در موقعیت های مختلف زندگی آشنا می شویم.
۲۵۷.

سازه مفهومی جامعه پذیری سیاسی و جایگاه آن در فرهنگ سیاسی دینی

نویسنده:
منبع: مدیریت دانش اسلامی سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 137 - 168

کلیدواژه‌ها: جامعه جامعه پذیری جامعه پذیری سیاسی فرهنگ سیاسی فرهنگ سیاسی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵ تعداد دانلود : ۱۹۴
«مفهوم شناسی» از گام های اساسی در هر پژوهش است و همه بخش های پژوهش ارتباط تنگاتنگی با آن پیدا می کنند یا بر آن مترتب اند. این نوشتار با بهره گیری از روش اسنادی، تلاشی است به منظور شناخت و تعریف سازه جامعه پذیری سیاسی که طی آن علاوه بر واژه شناسی، به معانی، کاربردها، کارکردها، قرابت ها و تقابل های معنایی آن پرداخته است و نیز چگونگی انبعاث، اشتقاق و ارتباط آن با مفاهیم جامعه، جامعه پذیری، فرهنگ و فرهنگ سیاسی واکاوی شده است و درنهایت به این نتیجه دست یافته است که جامعه پذیری سیاسی فرایندی است که طی آن باورها، ارزش ها، دانش ها و رفتارهای سیاسی از نسل های پیشین به نسل های جدید منتقل می شوند و اگر به گونه ای درست تفسیر و تبیین شوند، باعث نشاط سیاسی است و آینده مطلوب تری برای جامعه سیاسی، به ویژه فرهنگ سیاسی دینی و نظام اسلامی رقم می زند.
۲۵۸.

آزادی های مدنی و توسعه حسابداری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۳ 27 - 48

کلیدواژه‌ها: آزادی های مدنی جامعه توسعه حسابداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۳۲
آزادی مدنی می تواند موجب رشد و شفافیت روابط انسان ها، کار گروهی، مقررات و قوانین، ظرفیت های اجتماعی و ایجاد فرصت های برابر و در نهایت عدالت اجتماعی گردد. حسابداری حرفه ای است متأثر از محیط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که این اثرات موجب تغییر در حرفه حسابداری می گردد. هدف این مقاله مطالعه اثر شاخص های مختلف آزادی های مدنی در قالب آزادی بیان، آزادی سازمان ها، حاکمیت قانون و آزادی اشخاص بر توسعه حسابداری در ایران می باشد. در این پژوهش از پرسشنامه برای جمع آوری داده ها و از مدل معادلات ساختاری و تحلیل عاملی و درخت مسیر برای آزمون فرضیه ها استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که بین آزادی های مدنی و توسعه حسابداری در ایران رابطه معنی داری وجود دارد و به ترتیب متغیرهای آزادی بیان، حاکمیت قانون، آزادی احزاب و آزادی های شخصی بیشترین بارهای عاملی بر توسعه حسابداری در ایران را دارد. Transparency in human relationship, teamwork, legal and lawsuit, social capacities, opportunities equivalence at the society and at last social justice can be promoted by Civil liberties. Accounting as a profession has affected by social, economic and political environment, which can create changes in accounting. Research aim to survey of several civil liberties indexes as expression freedom, freedom of organizations and parties, law governance and personal freedom on accounting development in Iran. Questionnaire used for collecting of research data and Assumptions tested under factor analyses, pathway and structural equation modeling. research result indicate that there is a significant relationship between civil liberties indexes and accounting development in Iran and the main Load factors in order of importance are expression freedom, law governance, freedom of organizations and parties and personal freedoms.  
۲۵۹.

پژوهش عملیاتی درمسائل قانونی و تنظیمی

نویسنده:
منبع: پژوهش های پیشرفت و تعالی دوره ۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: پژوهش عملیاتی مسائل قانونی و تنظیمی جامعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۳۴
حکمرانی قانونی و تنظیمی بعنوان رویکردی نوین در مدیریت و ریل گذاری عمومی،بر همیاری حکومت،جامعه ی مدنی و بازار کسب و کار تاکید میکند.این مفهوم بر این اصل بنیادی که حکومت ها بجای اداره ی جامعه به تنهایی بهتر است در کنار مردم،بخش خصوصی و جنبش های مدنی،تنها بعوان یکی از نهاد ها با مجموعه مسئولین در اداره جامعه بصورت نظارتی و قانون گذاری بنا شوند.با این رویکرد،حکومت نقش تنظیم کننده و زمینه ساز بسط و توسعه جامعه در سطح کلی و جزیی میکند.حکمرانی نوین در قالب حکمرانی تنظیمی و قانونی بر روش هایی متمرکز است که بخش خصوصی و دولتی میتوانند بواسطه آن با موفقیت در کنار هم همکاری کنند و بر اهمیت حاکمیت مشارکتی و خود تنظیمی از طریق تبیین نهاد ها و نیز نهادینه کردن فرهنگ نظارت و خود سازمانی تاکید و اصرار دارد. کاربرد پژوهش عملیاتی به عنوان ابزاری برای تصمیم سازی وتصمیم گیری یکی از شاخصه های حکمرانی مدرن وامروزی است . در این مقاله به کاربرد های پژوهش عملیاتی در اجزا و ارکان مسایل قانونی و تنظیمی که به طور خلاصه توضیح داده شده است ، پرداخته می شود .
۲۶۰.

دغدغه های اجتماعی شعر قیصر امین پور

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبی و بلاغی سال دوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۵) 81 - 89

کلیدواژه‌ها: قیصر امین پور جامعه آزادی صلح ستم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۰۲
شعر معاصر، توجّه به مسائل اجتماعی را سرلوحه مضامین خویش قرار داده است وشاعرانی را به تاریخ معرفی کرده است که در راستای تصویر مفاهیم اجتماعی و حل مشکلات جامعه خویش کوشیده اند. قیصر امین پور، شاعر انقلابی معاصر از جمله ادیبانی است که تعهّد به مسائل اجتماعی بخش بزرگی از دغدغه های ذهنی ایشان بوده است وآثار شعری فراوانی در این موضوع از خود برجای گذاشته است. پژوهش حاضر ، به بررسی بازتاب مسائل اجتماعی در شعر این شاعر بزرگ پرداخته است همچنین ابزار های بیان شاعرانه که توسط امین پور برای نشان دادن مسائل اجتماعی مورد استفاده قرار داده مورد ارزیابی قرار گرفته است. این پژوهش، تحلیلی- توصیفی است و مهمترین درونمایه های اجتماعی شعر قیصر، در قالب چهار عنوان: « آزادی، صلح طلبی، بازتاب ظلم و فساد جامعه وتشویق به مبارزه و جهاد» بررسی شده اند داده های مورد استفاده در این پژوهش: «مجموعه کامل اشعار قیصر امین پور» که شامل هفت دفتر؛ «دستور زبان عشق»، «گلها همه آفتابگردانند»، «آینه های ناگهان»، «تنفس صبح»، «مثل چشمه مثل رود»، «به قول پرستو»، «منظومه ظهر روز دهم»، به اضافه ی مجموعه «در کوچه آفتاب» است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که از آن است که گرچه امین پور در تمام دوره های زندگی ادبی وشعریش تابع اندیشه های محوری و مرکزی انقلاب بوده است و قلم وشعرش در جهت خدمت به ضرورت های این عقیده حرکت نموده است؛ اما با گدر زمان سیر حرکت او به سمت رهایی همه بشریت تغییر کرده است