مطالب مرتبط با کلیدواژه

بین الملل


۱.

مالکیت و مفهوم آن در قراردادهای نفتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حقوق دانشگاه تهران دوره ۴۰ بهار ۱۳۸۹ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: نفت و گاز بین الملل مال: تعهد عینی و ارزش اقتصادی مالکیت و مفهوم آن در حقوق خصوصی و تجارت قراردادهای نقتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق خصوصی حقوق مدنی اموال و مالکیت
  2. حوزه‌های تخصصی حقوق حقوق تجارت بین المللی و اقتصادی
تعداد بازدید : ۲۹۵۷ تعداد دانلود : ۱۵۳۴
بررسی تحول قراردادهای نفتی موید آن است که مالکیت بر منابع زیرزمینی نفت و گاز محل بحث طولانی دولت میزبان و شرکت نفتی خارجی به عنوان نماینده جهان سرمایه بوده است. دل نگرانی تاریخی که خود سبب ایجاد محدودیت در مالکیت شرکت نفتی خارجی بر منابع نفت و گاز به ویژه در کشورهای منطقه خاورمیانه می گردد. معهذا بررسی دقیق حق شرکت نفتی خارجی، و به رغم شکل قرارداد و نیز اختلاف بین مالکیت در زمین منطقه موضوع قرارداد و مالکیت نسبت به منابع نفت و گاز زیرزمینی، می تواند ما را به این واقعیت راهنمایی نماید که ماهیت این حق از دو دیدگاه حقوق خصوصی محض و حقوق تجارت بین الملل مطرح می گردد. بر همین اساس در این مقاله به بررسی وضعیت مالکیت شرکت خارجی نسبت به منطقه اکتشافی و استخراجی و نیز نسبت به منابع زیرزمینی، نفت و گاز می پردازیم.
۲.

نظریه و پژوهش در روابط بین الملل در ایران: مطالعه موردی رساله های دکتری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی دوره پنجم خرداد ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: پژوهش بین الملل نظریه روابط بین الملل رساله دکتری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷۴ تعداد دانلود : ۱۳۳۵
توجه به ایجاد رابطه مناسب میان نظریه و پژوهش یکی از عوامل موجد پیشرفت رشته های علمی و تولید دانش در رشته های مختلف و از جمله علوم اجتماعی و به طور خاص روابط بین الملل است. یکی از حوزه های تولید علم در همه کشورهای جهان، رساله های دکتری تخصصی هستند که در آنها تلاش می شود دستاورد علمیِ درخوری حاصل شود؛ در نتیجه وجود رابطه مناسب میان چهارچوب های نظری و مطالعات تجربیِ رساله های دکتری از شرایط توفیق در تولید علم محسوب می شود. هدف از این پژوهش به عنوان تحقیقی کاوشی و توصیفی، دستیابی به تصویری کلی از وضعیت رابطه میان نظریه و پژوهش در رساله های دکتریِ رشته روابط بین الملل در سه دانشگاه مهم دولتیِ ارائه کننده برنامه های دکتری در این رشته است. یافته های پژوهش حاکی از وجود مشکلات جدی در فهم و برقراری عملیِ رابطه میان نظریه و پژوهش است. یافته های پژوهش نشان می دهد نه پژوهش به شکل مستقیم متکی بر گزاره ها و فرضیه های نظریه است و نه در جهت تکمیل نظریه گامی برداشته می شود، نه تعیین شرایط صدق و کذب نظریه ها مد نظر است، نه به محک زدن نظریه یا گزاره های خاصی در آن توجه می شود، و نه توجهی به نظریه پردازی زمینه مند (نیل به نظریه از طریق مطالعه تجربی) وجود دارد.
۳.

تأثیر انقلاب اسلامی ایران در برجسته شدن موضوع قدرت نرم در روابط بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و سوم مرداد ۱۳۹۳ شماره ۲۰۰ «ویژه علوم سیاسی»

کلیدواژه‌ها: فرهنگ انقلاب اسلامی قدرت نرم بین الملل

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی حکومت اسلامی امور خارجی و روابط بین الملل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه انقلاب و نظام جمهوری اسلامی
تعداد بازدید : ۱۶۸۷ تعداد دانلود : ۱۱۴۶
بازشناسی منابع گوناگون قدرت و چگونگی بهره گیری از آنها در ادوار تاریخ، به ظهور شکل های جدیدی از قدرت منجر گردیده است. گذر از نیمه قرن بیستم و ظهور عواملی همچون رشد و گسترش افکار عمومی، تقویت جایگاه فرهنگ در روابط بین الملل و مانند آن و به طورکلی، هزینه بر بودن جنگ، موجب ظهور رویکردی نوین به موضوع قدرت شده که امروزه به نام «قدرت نرم» شناخته می شود. به اذعان بسیاری از نظریه پردازان انقلاب ها، پیروزی انقلاب اسلامی ایران با اتکا به بنیان های ارزشی و معرفتی، موجب برجسته شدن موضوع فرهنگ در روابط بین الملل و به تبع آن، چرخش راهبردی کشورها به سمت به کارگیری قدرت نرم در تحقق اهداف خود بود. این پژوهش با هدف بررسی نقش انقلاب اسلامی در این تحول راهبردی، چهار کارکرد اساسی انقلاب اسلامی ایران در این روند، مانند احیای دین و معنویت را بررسی می کند.
۴.

واکاوی نقش اسرائیل در انتشار و بازتولید نژادپرستی در محیط بین الملل

نویسنده:
منبع: فصلنامه مطالعاتی صیانت از حقوق زنان سال چهارم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: نژادپرستی ایدئولوژی اسرائیل بین الملل آپارتاید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۶ تعداد دانلود : ۱۲۷۰
نژاد و قومیت، اساس ایدئولوژی سیاسی اسرائیل را تشکیل می دهد. به گونه ای که استفاده ابزاری آنان از شریعت یهود زمینه نژادپرستی مذهبی و قومی رژیم صهیونیستی را فراهم کرده است. رژیم صهیونیستی خود را تنها دولت یهودی در جهان قلمداد کرده و کوشیده است، بر روی همه شکاف های اجتماعی و سیاسی اش، هویتی واحد برای خود دست و پا کند. ورود این تفکر در عرصه بین الملل موجب چند دستگی شده است و می توان ادعا کرد ریشه منازعات چند سال اخیر در خاورمیانه و حتی فراتر از آن به نژادپرستی اسرائیل مرتبط است. در این تحقیق تلاش شده تا به این پرسش پاسخ داده شود که ریشه نژاد پرستی در عملکرد رژیم صهیونیستی چیست؟ در پاسخ به این سؤال این فرضیه به آزمون گذاشته می شود که ایدئولوژی نژادپرستی رژیم صهیونیستی بر پایه تحریف آیین یهود و تلاش این رژیم در راستای تسلط بر سایر ملل استوار شده است.
۵.

آسیب ها و چالش های تبلیغ در عرصه بین الملل در حوزه علمیه با تکیه بر آرای رهبری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۷) 136 - 159

کلیدواژه‌ها: تبلیغ بین الملل آسیب حوزه علمیه رهبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۶ تعداد دانلود : ۴۱۴
از آنجائی که دین اسلام دینی فرانژادی، فرامنطقه ای، فرازمانی و فرا مکانی است و به عبارت دیگر جهان شمول است، خطابات قرآن عموماً با «یا ایها الناس» شروع شده است. ما وارث مکتبی هستیم که اگر بتوانیم آرمان های ارزشمند این مکتب را به گوش جهانیان برسانم، می توانیم جهان فرورفته در فساد، گناه و ظلمت را به واسطه اسلام ناب نورانی کنیم؛ افزون بر اینکه به برکت انقلاب اسلامی اقبال به اسلام و تشیع در سطح جهان بسیار گسترده تر از گذشته است، تا آنجا که در مقام مقایسه معادل هزار سال در گذشته است. به موازات این اقبال جهانی تبلیغات دشمنان هم برای مقابله با «اسلام و تشیع» «انقلاب اسلامی » و تلاش برای «نشر افکار باطل» نیز غیرقابل مقایسه با تاریخ بشریت است. شیطان با تمام قوی و با استفاده از انواع ابزار ها و فناوری جدید و فضای مجازی، تمام قد در مقابل ما ایستاده است. این مهم با اقدامات حوزه علمیه در عرصه تبلیغ همخوانی ندارد، به رغم اینکه حوزه علمیه در مقایسه با قبل انقلاب گام های ارزشمندی برداشته است. با وجود این برخی کاستی های نرم افزاری و سخت افزاری و اشکالات مبنایی و مدیریتی و عدم پشتیبانی های لازم، جریان نشر اسلام ناب را با چالش جدی روبه رو کرده است. در این راستا عموماً مصاحبه هایی از بزرگان حوزه خصوصاً مقام معظم رهبری و مقالات معدودی نظیر مقالات مجله حوزه، شماره 43 و44، منتشر شده است. مقاله حاضر در مقام بررسی آسیب های نرم و سخت در محور تبلیغ عرصه بین الملل است که با پرداختن به رفع این آسیب ها و ضعف ها و تبدیل آنها به قوت ها، گام های اساسی در این عرصه برداشته باشیم. روش ما در مقاله تبینی و انتقادی و تکنیک ما کتابخانه ای و میدانی است.
۶.

آسیب شناسی سیاستگذاری در حمایت از محیط زیست بر اساس آموزه های دینی و مقررات بین المللی

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال چهارم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 1 - 27

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی سیاست بین الملل حقوق محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۴۳۲
درعصر حاضر یکی از دغدغه های مشترک جامعه جهانی، جلوگیری ازتخریب محیط زیست و بررسی روشهای حفاظت از آن است به گونه ای که سازمان ملل یکی از مهمترین مولفه های حمایت از امنیت انسانی را امنیت زیست محیطی قلمداد کرده است؛ اهمیت این موضوع از منظر همه جوامع، به حدی است که ضرورت حفاظت از محیط زیست در اسناد مختلف داخلی، منطقه ای وبین المللی، به کرات مورد توجه وتاکید بوده است. از آنجا که تامین هدف حفاظت از محیط زیست درگرو اتخاذ یک سیاست جنایی منسجم وکارآمد در قبال جرایم زیست محیطی است، در این تحقیق با تمرکز برآسیب شناسی قوانین و سیاستهای کیفری ایران، تلاش شده تا ضمن نقد قوانین، یکی از مهمترین بخش های سیاست جنایی، یعنی سیاست کیفری در قبال جرائم زیست محیطی را مورد نقد قرارداده و در پرتو آن با درک خلاها و کاستی های سیاست کنونی، زمینه اتخاذ یک سیاست کیفری مطلوب و کارآمد فراهم شود. در این تحقیق که از طریق مطالعه کتابخانه ای و به روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته، مشخص شد که سیاست کیفری ایران در قبال جرائم زیست محیطی به مواردی نظیر تشتت قوانین، خلا ضمانت اجرا های کارآمد، ناکارآمدی دچار است.
۷.

آلودگی صنعتی و حق بر محیط زیست، رویکردی به اسناد بین المللی

نویسنده:
منبع: تمدن حقوقی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۷ 162 - 174

کلیدواژه‌ها: محیط زیست آلودگی صنعتی حق بین الملل کنوانسیون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۹ تعداد دانلود : ۴۰۷
این مقاله به بررسی آلودگی صنعتی و حق بر محیط زیست در حقوق بین الملل می پردازد. در ابتدا به این سوال پاسخ می دهد که حق بر محیط زیست و عاری از آلودگی های صنعتی چگونه به عنوان حقوق بنیادین انسان محسوب شده و در رابطه با آلودگی های ناشی از فعالیت های صنعتی و حق بر محیط زیست دارای چه ضمانت هایی می باشد؟ در پاسخ چنین بیان شده که حق بر محیط زیست سالم و عاری از آلودگی های صنعتی جزء مقوله سوم حقوق بشر یا حقوق همبستگی تلقی گردیده و دارای ضمانت بین المللی ناشی از معاهدات و اسناد بین المللی و مسئولیت دولت ها در حقوق بین الملل می باشد. روش این پژوهش نظری و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و روش تجزیه تحلیل اطلاعات به صورت توصیفی و تحلیلی می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد آلودگی صنعتی شامل آلودگی صوتی، شیمیایی و بیولوژیکی می باشد. آلودگی خاک بیشترین تاثیر را بر خاک، آب و هوا داشته و قوانین حقوقی بین المللی قوانینی در حمایت از عدم آلودگی و حق بر محیط زیست وضع نموده است. قوانین و اسناد بین المللی جهت کاهش آلودگی های صنعتی تدوین شده است و برای خسارت به محیط زیست ضمانت های اجرایی وجود دارد و هر چند قدرت های بزرگ بیشترین تولیدکننده آلودگی صنعتی هستند از تعهدات و قوانین بین المللی سرباز می زنند و حقوق بشر و حق بر محیط زیست سالم برای انسان را ناامن می نمایند.
۸.

راهکارهای حقوقی اعمال شیوه نامه های بهداشتی و مجازات افراد مخل قوانین مرتبط در مهار شیوع بیماری کرونا در حقوق بین الملل

نویسنده:
منبع: پژوهش های حقوقی قانون یار دوره سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۲ 77-99

کلیدواژه‌ها: کرونا شیوه نامه های بهداشتی مجازات مهار شیوع بیماری بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۳۹۳
رعایت شیوه نامه های بهداشتی به عنوان یکی از اصول اساسی پیشگیری و مقابله با کرونا توسط دانشمندان و محققین مطرح شده است. به عنوان یک اصل حقوقی، اصل «حق بر سلامت» یکی از اصول اساسی حقوق بشر است که باید توسط دولت تأمین گردد و از بعد بین الملل تمامی دولت ها باید بصورت مشترک اقدام به تأمین سلامت افراد جامعه نمایند. قوانین سخت گیرانه جهت مجازات افراد مختل کننده شیوه نامه های بهداشتی می تواند گامی مهم در مهار این بیماری داشته باشد. از آنجایی که وجود ضرر و فعل زیانبار و رابطه سببیت و انتساب آن به دولت در معنای اعم حقوق عمومی آن مستلزم توجه به تعریف دولت و شناخت از انواع اعمال دولت و درنهایت مسئولیت حقوقی و کیفری دولت از منظر حقوق بین الملل راجع به از بیماری فرامرزی است، باید مختصراً به بررسی آن پرداخت و موضوع مسئولیت دولت ها در پیشگیری و جبران خسارات ناشی از امراض فرامرزی را شرح داد.
۹.

ضمانت نامه های بانکی مستقل از قرارداد در مقررات بین المللی

نویسنده:
منبع: مطالعات نوین بانکی دوره سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۰ 7-33

کلیدواژه‌ها: اصل استقلال بین الملل تعهد ضمانت نامه بانکی قرارداد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۷ تعداد دانلود : ۲۴۵
ضمانت نامه مستقل بانکی که از مهم ترین ابزار مورد استفاده در تجارت بین الملل است، پدیده ای منبعث از رویه و عرف بین المللی می باشد و جهت تضمین تعهدات قراردادی بکار می رود. ضمانت نامه بانکی دارای ویژگی های می باشد که اصلی ترین آن، استقلال از قرارداد پایه است. به این معنا که تعهد ضامن به پرداخت وجه ضمانت نامه، صرفاً با مراجعه به شروط مقرر در متن ضمانت نامه تعیین می گردد و توافقات و تعهدات طرفین در قرارداد پایه، هیچ تأثیری در حق ذی نفع جهت وصول وجه ضمانت نامه ندارد. ضمن این که رابطه ی بین طرفین قرارداد اصلی که منجر به صدور ضمانت نامه شده است از رابطه ی بین ضامن و ذی نفع کاملاً مستقل باشد. مقاله حاضر می کوشد، تا به شیوه توصیفی – تحلیلی به تبیین ضمانت نامه های بانکی مستقل از قرارداد در مقررات بین المللی بپردازد، و هدف از تحقیق مذکور مشخص نمودن این که ضامن نمی تواند در مقابل ذی نفع به ایرادات ناشی از قرارداد پایه استناد نماید و متعهد است بدون بررسی مفاد قرارداد مزبور و صرفاً در صورت تحقق شروط مقرر در متن ضمانت نامه، وجه آن را پرداخت نماید.
۱۰.

دیپلماسی سلبریتی و جذابیت و ساده سازی سیاست بین الملل در ادراک عامه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۷ 126 - 150

کلیدواژه‌ها: سیاست بین الملل سلبریتی دیپلماسی عامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۸۳
دیپلماسی سلبریتی ابزار اساسی جذب و جلب توجه افکار عمومی به مسائل و بحرانهای سیاست بین الملل است. در طول دو دهه گذشته، سلبریتی ها به طور فزاینده ای از قدرت و شهرت خود برای جلب توجه جهانی به مسائل مهم بین المللی مانند فقر، بحران بدهی ها، بیماری های واگیر دار و مسری، جنگ و ... استفاده کرده اند و بر همین مبنا ، به عنوان دیپلمات های سلبریتی شناخته شده اند. این امر باعث به کارگیری گسترده سلبریتی های در سیاست بین الملل شده است. بر همین اساس سوال اساسی پژوهش حاضر این است که دیپلماسی سلبریتی چه تاثیری بر سیاست بین الملل دارد ؟ در پاسخ به این سوال و با روشی توصیفی- تحلیلی پژوهش حاضر با چشم اندازی مثبت بر این امر تاکید می کند که فعالیت دیپلماتیک سلبریتی ها در سیاست بین الملل باعث افزایش توجه و تمرکز افکار عمومی و شهروندان عادی به مسائل بین المللی و بحرانهای سیاسی می شود. توجه و تمرکزی که در غیر اینصورت و از طریق دریچه و روندهای دیپلماسی سنتی و رسمی- دولتی غیر ممکن بود.
۱۱.

بررسی رویکرد جامعه شناختی طرح خاورمیانه بزرگ در چاچوب نظریه سازه انگاری

نویسنده:
منبع: قلمروهای جغرافیایی قرن جدید دوره اول پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: خاورمیانه سازه انگاری جامعه بین الملل جامعه شناسی آمریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۱۳۱
بررسی کارکرد جامعه شناسی و تحولات تاریخی نشان میدهد جامعه شناسی و تاریخ دو روی یک سکه هستند. در مطالعات خاورمیانه ای ، اهمیت جامعه شناسی تاریخی مشتمل بر ویژگی خاص زمان ، مکان و کارگزار تاریخی مورد توجه قرار دارد ، هر گاه گروه ها ، نهاد ها ، سازمانها ، تشکیلات و موسسات جامعه را به توالی تاریخی و سنواتی مورد واکاوی قرار دهیم تا چگونگی و چرایی پیدایش و گسترش و تحول آنها و قانونمندی  حاکم و روابط و مناسبات فراوان و پیچیده آنان را متوجه شویم ، به جامعه شناسی تاریخ آنها پرداخته ایم. پژوهشگر در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال میباشد که درک عوامل جامعه شناختی خاورمیانه به چه میزان درموفقیت یا عدم موفقیت طرح خاورمیانه بزرگ تاثیر گذار بوده است؟. یافته های تحقیق نشان می دهد این طرح کماکان در دستور کار جدی آمریکا و غرب قرار دارد .خاورمیانه بزرگ از جمله مناطق است که در آن هویت های گوناگون و متضادی در کنا ر یکدیگر هستند و مسئله هویت در ان با دیگر نقاط جهان متفاوت است. 11 سپتامبر نقطه عطفی در تاریخ معاصر روابط بین الملل به شمار می رودزیرا تصمیمات وبازیگران جدیدی را وارد سیستم بین المللی و بازیافت مفاهیم و قواعد جدید مبتنی بر قدرت راوارد این بازی کرده ومباحث مهم و اساسی همچون دموکراسی سازی ؛ هویت؛ طرح خاورمیانه بزرگ و تروریسم را بعنوان دستور العمل جدید بین المللی باز تعریف نموده است.در چنین فضایی نه تنها مشکلات گذشته منطقه حل نشده ، بلکه با چالشهای فزاینده داخلی و خارجی مواجه گردیده است. نگاهی به مهمترین عناصر سیاست خارجی آمریکا از جمله توسعه طلبی ؛ دموکراسی سازی؛ گسترش تجارت؛ افزایش سیطره بر جهان ؛ حفظ توازن قوا؛ پیگیری امنیت دسته جمعی؛ افزایش موافقتنامه های صلح برای منازعات و... نشان می دهد که خاورمیانه بخش اعظم این عناصر را پوشش داده است. در این پژوهش از روش توصیفی و تحلیلی استفاده شده است.
۱۲.

بررسی تطبیقی نقش مسئولیت مدنی در جبران خسارت مؤثر نقض حقوق بشر با تأکید بر قطعنامه اصول و رهنمودهای اساسی درباره حق جبران خسارت و غرامت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حقوق تطبیقی جلد ۱۷ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۶) 7 - 30

کلیدواژه‌ها: جبران خسارت حقوق بشر مسئولیت مدنی بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۲۶۴
جبران خسارت نقض حقوق بشر، از راهکارهای اصلی حقوق بین الملل برای حمایت از افراد در برابر آسیب است که به صورت جامع در قطعنامه «اصول و رهنمودهای اساسی درباره حق جبران خسارت و غرامت برای قربانیان موارد نقض فاحش مقررات بین المللی حقوق بشر و نقض های جدی حقوق بین الملل بشردوستانه» منعکس شده است. در حقوق ایران، التزام به جبران خسارت در چهارچوب مسئولیت مدنی مطرح بوده و این سؤال مطرح است که حق جبران خسارت، در نهاد داخلی مسئولیت مدنی با ساختارهای بین المللی آن تا چه میزان سازگاری دارد تا قربانیان نقض حقوق بشر بتوانند از طریق مکانیزم مسئولیت مدنی به جبران خسارت مؤثر دسترسی یابند. قواعد بین المللی جبران خسارت، ریشه در حقوق داخلی دارد. ازاین رو، مطالعه این دو نهاد داخلی و بین المللی در یک پژوهش حقوق تطبیقی، نشانگر امکان سازگاری هرچه بیشتر هر دو نظام حقوقی در موضوع جبران خسارت است که باید از ظرفیت های موجود نظام داخلی، بهره مندی لازم در این خصوص صورت گیرد. در این رابطه، در نظر گرفتن مسئولیت بدون تقصیر و همچنین، تنوع در روش های جبران خسارت و توسعه صندوق های دولتی جبران خسارت مورد توجه است.
۱۳.

جامعه شناسی تاریخی قرارداد اجتماعی در جهان عرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۷ (پیاپی ۶۷) 205 - 233

کلیدواژه‌ها: ناآرامی قرارداد اجتماعی دولت جامعه بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۴۳
ناآرامی های اخیر در جهان عرب که به مانند موج پیشین از شمال افریقا آغاز شد و به طور محدود به دولت های عراق و لبنان در خاورمیانه عربی گسترش یافت، ضرورت توجه مجدد به مناسبات بین دولت و مردم در جهان عرب را برجسته می سازد. سیر ارتباط بین دولت و مردم در کشورهای عربی طی دوره پسااستقلال، مبین سه دوره تاریخی می باشد. صرف نظر از مشخصات و شرایط ظهور دوره های مذکور که در متن مقاله مورد اشاره قرار خواهد گرفت، تاثیر محیط بین الملل در تعیین کم و کیف رابطه دولت- جامعه در جهان عرب غیر قابل انکار است. بعبارت دیگر، قرارداد اجتماعی جهان عرب در دوران مدرن (پس از جنگ جهانی اول)، بیش از آنکه متاثر از مولفه های داخلی باشد تحت تاثیر منافع و سیاست های بازیگران بزرگ در محیط بین الملل بوده است. این مقاله قصد دارد در پرتو نظریه جامعه شناسی تاریخی روابط بین الملل، قرارداد اجتماعی جهان عرب را در یک چشم انداز تاریخی بررسی کند. در این ارتباط، ضمن تمرکز بر قرارداد اجتماعی منتهی بر ناآرامی های عربی، پاره ای از موانع شکل گیری قرارداد اجتماعی جدید و فراگیر در جهان عرب مورد اشاره قرار خواهند گرفت. 
۱۴.

ظهور دولت مدرن در خاورمیانه از منظر رویکرد جامعه شناسی تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی سال هفتم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۸ 33 - 58

کلیدواژه‌ها: دولت مدرن خاورمیانه جامعه شناسی تاریخی قوه قهریه بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۷۷
آنچه که امروزه بعنوان دولت مدرن در سرزمین های خاورمیانه شناخته می شود در اکثر کشورهای منطقه به طور جدی با الگوی اولیه آن که در طول بیش از سه قرن در اروپای غربی شکل گرفت، متفاوت است. یکی از نشانه های دولت مدرن استفاده انحصاری از قوه قهریه توسط نظام سیاسی حاکم می باشد که این مهم در الگوی اروپایی به واسطه فرآیند چانه زنی بین نیروهای اجتماعی و دولتمردان شکل گرفت؛ این در حالی است که نیروهای اجتماعی فعال در خاورمیانه معاصر نقش بسیار کمرنگی در روند نهادینه سازی قوه قهریه در دستان دولت ها داشتند. حال این پرسش مطرح می شود، چرا فرآیند دولت سازی و روند تثبیت انحصار دولت بر قوه قهریه در مناطق مورد بحث، سرنوشتی متفاوت داشت. در این رابطه به نظر می رسد نقش بازیگران بین المللی در شکل گیری دولت مدرن خاورمیانه ای باعث شد تا اکثر دولت های منطقه بیش از آنکه بر قدرت زیرساختاری معطوف به جریان های اجتماعی جوامع مربوطه متکی باشند بر قدرت استبدادی برآمده بر زور و اجبار تکیه کنند. بعبارت دیگر حمایت قدرت های بین المللی از رهبرانی که به طور عمده از بقایای نظام سیاسی سابق به حساب می آمدند، باعث گردید طول مدت ظهور دولت مدرن در خاورمیانه تنها به چند دهه تقلیل یابد. این نوشتار می کوشد ضمن اشاره به دیدگاه های رقیب پیرامون ظهور دولت مدرن در چارچوب تحلیلی جامعه شناسی تاریخی، ریشه های ظهور دولت مدرن در خاورمیانه معاصر را در پرتو جامعه شناسی تاریخی روابط بین الملل بررسی نماید.
۱۵.

جایگاه مردم در نظام حقوق بین الملل

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال پنجم شهریور ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 10 - 25
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۱۲۶
هدف از این تحقیق بررسی جایگاه مردم در نظام حقوق بین الملل بوده است که روش انجام این تحقیق، تحلیلی و توصیفی بوده است. آنچه که از این مقاله دریافته ایم نشان از این است که در مقالات و کتب درسی، نویسندگان متعددی به موضوعات جایگاه فرد در حقوق بین الملل پرداخته اند. اگرچه به نظر می رسد موضوع یکی از موضوعات کلاسیک مطالعه و تحقیق در حقوق بین الملل باشد، اما نظرات به شدت در مورد وضعیت و موقعیت حقوقی فرد در حقوق بین الملل و همچنین آنچه که پیشینه و مرزهای این حقوق را تشکیل می دهد، متفاوت است. اما آنچه که مسلم است این است که حقوقدانان و نویسندگان بسیاری جایگاه ویژه ای را برای مردم در قوانین بین المللی مد نظر قرار داده اند.
۱۶.

ناآرامی های عربی: ریشه های اجتماعی در بستر تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۸) 38 - 7
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۹۱
بروز و گسترش قیام های فراگیر در اواخر 2010 در کشورهای عربی خاورمیانه که از آن با عنوان ناآرامی های عربی یاد می شود یکی از مراحل حساس تاریخی منطقه به حساب می آید. با تمرکز بر روی شعارهای معترضین در طول ناآرامی های مورد بحث مشخص خواهد شد که عمده نارضایتی جوامع عربی ریشه در نابسامانی های سیاسی-اقتصادی این کشورها دارد. بررسی تاریخ خاورمیانه بیانگر آن است که وضعیت سیاسی-اجتماعی جوامع عرب در طول تقریباً یک سده اخیر برآیندی از اتصال محیط های داخل و خارج است؛ این ارتباط به گونه ای درهم تنیده می باشد که امکان جدایی آنها قابل تصور نیست. به عبارت دیگر، شرایط درونی این دولت ها از یک سو ناشی از کاستی های داخل و از سویی دیگر متأثر از محیط بین الملل می باشد بر این اساس، برای فهم کامل چرایی بروز قیام های عربی ضروری است ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دولت های عربی به عنوان یک کلیت در بطن روابط بین الملل مورد واکاوی قرار گیرد. در این راستا، با توجه به اشتراکات سیاسی، فرهنگی، هویتی و اقتصادی جوامع عربی و سرشت چندگانه ناآرامی های مورد بحث (سیاسی، اجتماعی، اقتصادی) مقاله حاضر از منظر جامعه شناسی تاریخی روابط بین الملل به بررسی موضوع پرداخته است.
۱۷.

سیاست خارجی: ابزار پیشرفت اقتصادی برزیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره هفتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۲۶) 77 - 98
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۱۰
با نگاهی سطحی به تحولات محیط بین الملل مشخص می شود که در طول یک دهه گذشته و به طور خاص پس از بحران مالی در سال های 9-2008، نقش و جایگاه نسبی برخی از دولت ها در معادلات ثروت و قدرت دستخوش تغییر گردیده است. نشانه این تغییر شکل گیری دولت های گروه 20 (G 20)  و تاثیر نسبی آنها در اداره نهادهای اقتصادی-مالی بین الملل و ظهور قدرت های اقتصادی نوظهور می باشد. شرایط مذکور برای سایر بازیگران در حوزه بین الملل به ویژه بازیگران پیرامونی و نیمه پیرامونی متضمن دو پیام مشخص است: اول، جابه جایی موقعیت بازیگران در محیط جدید بین الملل دور از دسترس نمی باشد؛ دوم، تغییر جایگاه بازیگران در نردبان جهانی منوط به ارتقاء وضعیت اقتصادی آن ها است. به طور کلی بهبود وضعیت اقتصادی یک کشور در پرتو تلاش جمعی و استفاده از فرصت های موجود در محیط های داخلی و خارجی شکل می گیرد و موفقیت دولت ها منوط به برخورداری از  استراتژی دقیق و فراگیر می باشد. حال پرسش اصلی آن است که سیاست خارجی قدرت های نوظهور برای استفاده از فرصت های محیط بین الملل به چه مؤلفه هایی توجه دارد؟ پاسخ به این پرسش رهگشای دیگر دولت های پیرامونی در مسیر بهبود جایگاه مربوطه می باشد. با توجه به تحولات مذکور به نظر می رسد امکان ارتقاء موقعیت تمامی بازیگران منوط به آشنایی با قواعد جدید بازی در محیط بین الملل و بکارگیری آنها است. در مقاله حاضر سعی خواهد شد جایگاه سیاست خارجی برزیل در هموارسازی مسیر پیشرفت اقتصادی این کشور در پرتو مدل تحلیلی  مستخرج از سیاست خارجی دولت های توسعه گرا مورد بررسی قرار گیرد
۱۸.

تبیین وضعیت ایران و ترکیه در حقوق رقابت بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 129 - 160
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۹۰
این در صدد است وضعیت ایران و ترکیه در حقوق رقابت بین الملل را بصورت مقایسه ای بررسی کند و با نگاهی به حقوق رقابت ترکیه که حاوی قواعد جدیدی نظیر موضوع ماده 59 قانون حمایت از رقابت است، رویکرد افتراقی قانون گذار ایرانی را تبیین کند. در ایران، حقوق رقابت رشته ای نوپاست، به همین دلیل چالش هایی در مسیر توسعه حقوق رقابتی وجود دارد در حالی که ترکیه اقدامات بیشتری انجام داده است. برای نمونه، بودجه سازمان رقابت ترکیه بصورت درصد ثابتی از کارمزدهایی است که توسط شرکت های خصوصی به دولت پرداخت می شود. اما در ایران جزیی از بودجه دولت می باشد. در ایران علیرغم وجود زمینه های مناسب جهت تدوین حقوق رقابت و ممنوعیت رویه های مورد اشاره تا قبل از تصویب فصل نهم، قانون اصلاح قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی، بصورت غیرمنسجم می توانستیم تعدادی از ممنوعیت این رویه ها را در قوانین ملاحظه نماییم. رویه های ضدرقابتی ایران به دلیل عدم وجود قانون منسجم توسط مراجع رسیدگی کننده، مشخص و ارائه نگردیده است. لذا سوال اصلی مقاله این است که وضعیت ایران و ترکیه در حقوق رقابت بین الملل به لحاظ تدوین و اجرای قوانین چگونه است؟ فرضیه اصلی نیز بر این اساس است که ترکیه با انجام اقدامات بیشتر در حقوق رقابت بین الملل از جمله تدوین قوانین و تفکیک بودجه نسبت به ایران وضعیت بهتری یافته است هرچند که چالش هایی هنوز پیش رو دارد. روش تحقیق در این مقاله حقوقی-تطبیقی است.
۱۹.

نگرشی فقهی- اصولی بر اعتبار و حجیت عرف بین الملل(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت سیاسی سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 75-92

کلیدواژه‌ها: فقه اصول فقه حکومتی عرف بین الملل حجیت و اعتبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۹۵
امروزه به جهت ماهیت سکولاری حاکم بر جهان بینی دولت ها، باید و نبایدهای عرفی نقش بسزایی را در تنظیم الگوی رفتاری دولت ها ایفا می کنند. در حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل نیز عرف بین الملل مهم ترین نقش را در تنظیم الگوی رفتاری دولت ها عهده دار است. بنابراین نظر به اهمیت عرف بین الملل، مقاله حاضر الزام برآمده از عرف مذکور را مورد توجه قرار داده، اعتبار شرعی آن را به بحث می گذارد. در همین راستا مقاله حاضر از منظر اصول فقه حکومتی و با تکیه بر روش اجتهادی، نشان می دهد که حتی براساس مبنای آن دسته از فقیهانی که در حجیت عرف، معاصر بودن آن با عصر معصوم را شرط نمی دانند نیز نمی توان معیارهای حجیت عرف فقهی را برای عرف بین الملل اثبات کرد. بنابراین در صورت عدم سازگاری حکم شرعی با بایدها و نبایدهای عرف بین الملل، حکم شرعی به عنوان حکم اولی قابل تخصیص نبوده و التزام به آن به صورت موجبه جزئیه و با اذن ولی امر جامعه اسلامی و در قالب عنوان ثانوی مصلحت امت اسلامی، قابل توجیه خواهد بود.
۲۰.

چالش های حمایت از کودکان آسیب پذیر در نظام حقوق بین الملل از زمان تصویب کنوانسیون ملل متحد و راهکارهای حکومت اسلامی با آموزه های امام علی (ع)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 1226 - 1241

کلیدواژه‌ها: حقوق بین الملل کنوانسیون سازمان ملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۴۹
حقوق بشر منعکس کننده آرمان جهانی عدالت و جامعه ای است که در آن، هر انسانی بتواند از زندگی شرافتمندانه، همراه با مساوات و کرامت بشری برخوردار گردد و در حکومت اسلامی- شیعی دارای منشای آسمانی است که در عین حال با حقوق طبیعی و وجدان بشریت عجین می باشد. . پیمان نامه حقوق کودک یک کنوانسیون بین المللی است که حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کودکان را بیان می کند. هدف از تدوین این مقاله تبیین حقوقی و ضرورت رسیدگی به نحوه حمایت از کودکان به عنوان اقشار آسیب پذیرجامعه و تطبیق آن با حقوق بین الملل و شرح چرایی و چگونگی حمایت از این گروه در بیانات امام علی (ع) می باشد. منابع این پژوهش کتابخانه ای و اسنادی است و به منابع دیجیتال و سایت های معتبر نیز مراجعه شد. برداشت های مدرن از تربیت کودک و مرتبط با تکامل تدریجی فردی سازی در جوامع غربی، تأکید بر حقوق فردی کودکان با تلقی از کودکی به عنوان کودک مستقل، آن قدر که در ابتدا به نظر می رسد، راهگشا نیست. بنابراین، به نظر می رسد که تعریف فرزندپروری برحسب حقوق کودکان مبحثی بسیار گسترده است که تابع زمان و مکان و قواعد می باشد و همانطور که معصوم (ع) تربیت فرزند را در سه دوره تقسیم بندی نمودند، نشان از اهمیت حقوق کودکان دارد