روانشناسی شناختی

پژوهش بررسی علّی تنظیم هیجان، فراشناخت امتحان مدل کارکرد اجرایی بخش (مدل آموزان پژوهش از همبستگی-معادلات بوده است. بدین <span style="font-family: " b="" nazanin";="" font-size:="" 12pt;="" mso-ascii-font-family:="" "times="" new="" roman";="" mso-hansi-font-family:="" roman";"="" lang="AR-SA">منظور 1000 دانش آموز دختر و پسر پایه های دوم و سوم دبیرستان مدارس دولتی، نمونه دولتی و تیزهوشان در رشته های ریاضی، تجربی و انسانی در بازه زمانی آبان تا آذر سال تحصیلی 1394 از طریق نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای در پژوهش شرکت کردند و پرسشنامه اضطراب امتحان ) ابوالقاسمی وهمکاران، 1995 ( ، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان ) گارنفسکی وهمکاران، 2001 ( و پرسشنامه فراشناخت ) کارترایت-هاوتون و ولز، 2004 ( را تکمیل کردند. یافته های پژوهش نشان داد تنظیم شناختی هیجان مثبت و منفی، در رابطه با باورهای فراشناخت و اضطراب امتحان نقش میانجی گری دارد. فراشناخت هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم از طریق تنظیم شناختی هیجان مثبت و منفی با اضطراب امتحان رابطه دارد و لازم به ذکر است بیشترین نقش میانجی گری فراشناخت با اضطراب امتحان از طریق تنظیم شناختی هیجان منفی بوده است. با توجه به یافته های پژوهش تمرکز بر شیوه های تنظیم شناختی هیجان در دانش آموزان می تواند اثر مهمی در اضطراب امتحان آنها داشته باشد. پیشنهاد می شود مداخلات درمانی مبتنی بر فراشناخت و تنظیم شناختی هیجان منفی در درمان اختلال اضطراب امتحان مورد توجه قرارگیرد.

هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر تعاملی زمان ارائه تمرین های هوازی و قدرتی و ریتم شبانه روزی بر عملکرد حافظه روزمره، گذشته نگر و آینده نگر در جوانان بود. تحقیق حاضر از نوع نیمه تجربی و طرح آن پیش آزمون – پس آزمون با گروه های تصادفی بود. تعداد 48 شرکت کننده به طور تصادفی در چهار گروه تمرین هوازی تی آر ایکس در صبح (12= n )، تمرین قدرتی فیتنس در صبح (12= n ) تمرین هوازی تی آر ایکس در عصر (12= n ) و تمرین قدرتی فیتنس در عصر (12= n ) در دوره تمرینی 2 ماهه (8 هفته ،3 بار در هفته، و هر بار 45 دقیقه) قرار گرفتند. شرکت کنندگان پرسشنامه کیفیت خواب پترزبورگ ( PSQI )، پرسش نامه چرخه های شبانه روزی هورن استنبرگ، پرسش نامه حافظه آینده نگر و گذشته نگر و پرسش نامه حافظه روزمره را تکمیل نمودند. از شاخص های آمار استنباطی نظیر آزمون تحلیل واریانس یک راهه در مرحله پیش آزمون و تحلیل واریانس دو راهه در مرحله پس آزمون و آزمون تعقیبی بونفرونی برای تحلیل داده های پژوهش استفاده شد. یافته ها نشان داد افراد شرکت کننده در تمرینات تی آر ایکس در صبح و قدرتی در عصر دارای میانگین بالاتری در حافظه روزمره بود. و افراد شرکت کننده در تمرینات تی آر ایکس و قدرتی در هر دو نوبت صبح و عصر دارای حافظه گذشته نگر ضعیف تری بودند. میانگین عملکرد حافظه آینده نگر و گذشته نگر در تمرینات تی آریکس و فیتنس در دو نوبت صبح و عصر از نظر آماری تفاوت معنادار دارد و افرادی که در صبح فعالیت دارند دارای حافظه آینده نگر و گذشته نگر بهتری نسبت به افرادی که در عصر فعالیت می کنند، دارند. همچنین میانگین عملکرد حافظه روزمره در تمرینات تی آریکس و فیتنس در دو نوبت صبح و عصر از نظر آماری معنادار است و افرادی که در عصر فعالیت دارند دارای حافظه روزمره بهتری هستند (P < 0.05) . انجام فعالیت های بدنی و تمرینات هوازی و قدرتی باعث افزایش حافظه روزمره می شود. در این بین انجام تمرینات هوازی در صبح و قدرتی در عصر باعث بهبود بهتر عملکرد می شود.

به دلیل اهمیت گسترده ارزیابی توانایی ها و همچنین نقایص شناختی در افراد بهنجار و آسیب دیده و استفاده از ابزار و آزمون های شناختی به عنوان مهم ترین بخش در ارزیابی شناختی و عصب شناختی در زمینه پژوهشی و درمانی ، هدف پژوهش حاضر استانداردسازی ابزار نقایص شناختی در افراد بهنجار بود. روش پژوهش حاضر، از نظر شیوه جمع آوری داده ها از نوع توصیفی- ابزارسازی است. گروه نمونه مورد مطالعه، 200 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه سنندج بود که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته های تحلیل عاملی اکتشافی، نشان از وجود پنج عامل موجود در نسخه فارسی آزمون با 29 آیتم بود. تحلیل آیتم ها و محاسبه ضرایب همگونی درونی و بازآزمایی ابزار نیز نشان از ویژگی های مناسب آیتم ها و عامل های استخراج شده است. تحلیل عاملی تاییدی نیز مدل پنج عاملی اصلی را تایید کرد؛ بنابراین، می توان نتیجه گرفت آزمون نقایص شناختی از روایی و اعتبار مناسبی جهت سنجش نقایص شناختی در جامعه ایرانی برخوردار است؛ بنابراین از این آزمون می توان به عنوان ابزاری جهت سنجش نقایص شناختی در زمینه های پژوهشی و درمانی استفاده نمود.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه روش های یادگیری کم خطا، پرخطا و مقیاس بندی تجهیزات بر دقت پرتاب بسکتبال کودکان در شرایط فشار روان شناختی بود. بدین منظور 50 دانش آموز پسر مقطع ابتدایی 10-12 سال به طور تصادفی در پنج گروه آزمایشی تمرین با روش کم خطا، پر خطا، تجهیزات استاندارد، تجهیزات مقیاس بندی شده و ترکیبی قرار گرفتند. پس از 5 جلسه اکتساب، آزمون یادداری و انتقال (تحت فشار روان شناختی) در حضور تماشاگران و ارزیاب اجرا شد. قبل از آزمون یادداری و بلافاصله بعد از آزمون انتقال، پرسشنامه اضطراب حالتی رقابتی- 2 توسط شرکت کنندگان تکمیل گردید. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مرکب و t زوجی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد اجرای گروه تمرین با تجهیزات استاندارد (اندازه کامل) در آزمون انتقال نسبت به آزمون یادداری، افت معنی داری داشته است. بااین وجود در گروه های تمرین با تجهیزات مقیاس بندی شده افت معنی داری بین دو آزمون مشاهده نشد. با توجه به نتایج پژوهش حاضر به نظر می رسد استفاده از تجهیزات مقیاس بندی شده در روشی مشابه با تمرین کم خطا باعث یادگیری پنهان دانش آموزان شده و از افت اجرا تحت شرایط فشار روان شناختی ممانعت می کند. بنابراین می تواند به عنوان روشی مناسب برای آموزش مهارت های حرکتی برای کودکان استفاده شود.

براساس نظریه سیستم های مغزی رفتاری گری و مدل سرشت ترکیبی عاطفی-هیجانی AFECT یک الگوی زیستی از شخصیت ارائه شده است که اساس تفاوت های فردی را تشکیل می دهد و فعالیت هر یک از آن ها به فراخوانی واکنش های متفاوتی منجر می شود. هدف پژوهش حاضر الگوی ارتباطی سیستم های مغزی رفتاری با ابعاد مدل سرشت ترکیبی هیجانی عاطفیمی باشد. جامعه آماری این پژوهش متشکل از 220 نفر از دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان است که از روش نمونه گیری خوشه ای طبقه ای انتخاب و توسط پرسش نامه های شخصیتی جکسون و AFECT مورد آزمون قرارگرفته اند. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه همزمان استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون حاکی از آن بود که همه ابعاد مدل سرشت ترکیبی عاطفی هیجانی AFECT از رویالگوهای ارتباطی سیستم های مغزی رفتاری گری با معناداری حداقل در سطح 01/0 قابل پیش بینی هستند، به جز بعد خشم و سرخوشی.در این بین بالاترین درصد پیش بینی مربوط به سرشت هیجانی کنترل می باشد که16%از تغییرات آن و کمترین مربوط به بعد خشم است که 7% تغییرات آن از روی ابعاد نظریه گری قابل پیش بینی است و بالاترین درصد پیش بینی مربوط به سرشت عاطفی افسردگی است که 15% از تغییرات آن و کمترین مربوط به بعد سرخوشی است که8% از تغییرات آن از روی ابعاد نظریه گری قابل پیش بینی است. در مجموع نتایج استخراج شده از پژوهش جامعه ی آماری مذکور نشانگر الگوی ارتباطی بین نظریه سیستم های مغزی رفتاری گری و مدل سرشت عاطفی-هیجانی AFECT می باشد.

هدف از پژوهش حاضر مقایسه ابعاد مختلف حافظه شامل حافظه گذشته نگر و آینده نگر و توانایی شناختی در سه گروه شخصیتی مبتنی بر نظریه حساسیت به تقویت بود. به این منظور، ابتدا 358 نفر از دانشجویان از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از دانشگاه بوعلی سینا انتخاب شدند . سپس مقیاس سیستم های مغزی/رفتاری به منظور پاسخگویی در بین آنها توزیع گردید تا پاسخ دهند. پس از تحلیل نتایج اولیه تعداد 51 نفر از آنان بر اساس تحلیل خوشه ای در پرسش نامه سیستم های مغزی/رفتاری انتخاب شده و درنهایت به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، شرکت کنندگان در ابعاد حافظه گذشته نگر و آینده نگر و توانایی شناختی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از شاخص های توصیفی، تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون های تعقیبی تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین سه گروه شخصیتی تفاوت معناداری در ابعاد حافظه و توانایی شناختی وجود دارد. به این صورت که گروه با حساسیت سیستم بازداری رفتاری بالا در مؤلفه های حافظه گذشته نگر، آینده نگر، حافظه عمومی، توانایی نام بردن عملکرد بهتری داشتند؛ گروه با حساسیت بالای سیستم جنگ-گریز-انجماد نمرات بالاتری در حافظه آینده نگر و حافظه عمومی داشتند. نتایج نشان داد که بیش فعالی و کم فعالی سیستم های مغزی/رفتاری می تواند رابطه نزدیکی با توانایی حافظه و سایر توانایی های شناختی داشته باشد. به نظر می رسد توانایی های شناختی می تواند تحت تاثیر سیستم های مغزی مرتبط با حساسیت به تقویت قرار گرفته و به این وسیله کارکردهای شناختی تغییر یابند.

هدف: وجود نقایص در کارکردهای اجرایی می تواند منجر به ضعف کنترل فرد بر رفتارهای سلامتی و مصرف سیگار گردد. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی مداخله جامع به منظور باز آموزی کارکرد های اجرایی در افراد سیگاری بود. روش: طرح پژوهش کارآزمایی تصادفی کنترل شده با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری های یک ماهه و دو ماهه بود. جامعه پژوهش کلیه مردان سیگاری در تابستان سال 1395 در شهر گرگان بودند. تعداد 60 نفر افراد سیگاری واجد شرایط تعیین و به گونه تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. پرسشنامه سنجش وابستگی به سیگار (فاگرستروم) بر روی افراد هر دو گروه اجرا شد. سپس به گروه آزمایش تکالیف مربوط به باز آموزی کارکردهای اجرایی (حافظه کاری و کنترل بازداری) در طی 10 جلسه (هفته ای دو جلسه) آموزش داده شد، درحالیکه گروه کنترل تنها مداخله هایی تصنعی شبیه به تکالیف اصلی دریافت کردند. پس از مداخلات درمانی و نیز در فواصل یکماهه و دوماهه شرکت کنندگان ابزار ها را اجرا کردند. یافته ها: داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شدند. نتایج تفاوت های معنی داری بین دو گروه در میانگین نمرات وابستگی به سیگار (فاگرستروم) در پس آزمون، پیگیری یک ماهه و دوماهه نشان داد. نتیجه گیری: در مجموع مداخله بازآموزی کارکردهای اجرایی بر کاهش وابستگی به سیگار موثر بود و می توان از این مداخله در برنامه های ترک سیگار استفاده کرد.