مطالب مرتبط با کلیدواژه

مدیریت بحران


۱۸۱.

ارزیابی وضعیت شاخص های اجتماعی مسکن مهر از نظر شهروندان (مطالعه مطالعه مسکن مهر شهرپرند)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: مکانیابی مدیریت بحران اسکان موقت GIS گاما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۹۷
مسکن از دیرباز مهم ترین مسئله زندگی بوده است. داشتن سرپناهی مطمئن، ایمن و راحت از آرزوهای دیرینه هر انسانی می باشد که در این راه با توسل به انواع روش ها و تکنولوژی ها سعی در بهتر نمودن روند شکل گیری و توسعه این علم داشته است. شاخص های اجتماعی مسکن از مهم ترین ابزارهای شناخت ابعاد مختلف مسکن است. هدف از این پژوهش تحلیل و ارزیابی ابعاد شاخص های اجتماعی مسکن مهر پرند می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که آمار و اطلاعات آن با استفاده از پرسشنامه به دست آمده است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی خانوار ساکن در مسکن مهر پرند می باشد که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 385 نفر از بین آنها با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردید در تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های آماری توصیفی (میانگین گیری و درصد گیری) و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و شاخص رضایتمندی هال ین و تن) در نرم افزار Spss استفاده شده است. بر اساس یافته های تحقیق، اکثریت ساکنان مسکن مهر پرند را اقشار کم درآمد جامعه تشکیل می دهند. اغلب آنان مالک هستند و تعداد خانوارهای ساکن در آن بیش از حدِاستاندارد است. مسکن مهر پرند، اغلب دارای 2 اتاق می باشد که با توجه به تعداد بالای خانوارها نامناسب می باشد. بر اساس یافته های کلی تحقیق طرح مسکن مهر پرند در بهبود شاخص های اجتماعی و تأمین مسکن اقشار کم درآمد موفق نبوده است و در نهایت می توان گفت، در تمامی متغیرهای رضایتمندی، نارضایتی افراد ساکن در مسکن مهر دیده می شود.
۱۸۲.

تحلیل و بررسی سند الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت از منظر علم و فناوری با رویکرد دفاع غیرعامل

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاران علم و فناوری نوآوری بحران های امنیتی تهدیدهای سخت و نرم دشمن پایداری ملی مدیریت بحران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۲۴۰
دوره حاضر که عصر اقتصاد دانش بنیان نام دارد با تغییرات سریع و فزاینده در دانش بشری و عرصه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، صنعتی، سیاسی و فناورانه روبه روست. مواجهه با چنین شرایطی، مستلزم هوشیاری و واکنش های پیش دستانه سیاست گذاران علم، فناوری و نوآوری نسبت به تغییرات و پیشامدهای آتی، پیشرفت های مختلف فناوری و تأثیرات بلندمدت آنهاست. در این راستا، الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت یک الگوی عملی است که به تعبیر مقام معظم رهبری به ما می گوید که به کدام سمت و برای کدام هدف داریم حرکت می کنیم. به وسیله این الگوست که وضعیت مطلوب باید تصویر شود و چگونگی رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب هم باید بیان شود. در همین راستا در دنیای امروز پدافند غیرعامل به عنوان یک اصل ثابت برای اداره کشور و صیانت از مردم در برابر هر تهدید مطرح شده و بدیهی است کم توجهی به اهمیت آن در اسناد بالادستی کشور، شرایط دشواری را در زمان بروز بحران های امنیتی و تهدیدهای سخت و نرم دشمن بر کشور تحمیل خواهد کرد. بنابه تعریف، پدافند غیرعامل مجموعه اقدامات غیرمسلحانه ای است که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدها و اقدامات نظامی دشمن می شود که تحقق این موضوع به یک راهبرد علمی و عمیق پیش دستانه علی الخصوص در مورد مفاهیم نوظهور نیازمند است.
۱۸۳.

به گزینی روش اولویت بندی برنامه ریزی مکانی در مدیریت بحران زلزله (نمونه موردی: منطقه 3 شهر اصفهان)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی مدیریت بحران بحران زلزله مدل تاپسیس منطقه 3 شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۸۱
شهر به عنوان یک "منبع توسعه"، نیازمند مدیریتی پویا در تمامی ابعاد است. یکی از موضوع هایی که بیشتر شهرهای جهان با آن دست به گریبان اند، سوانح طبیعی است. بنابراین می توان گفت در عرصه مدیریت شهری، مدیریت بحران و مقابله با سوانح طبیعی باید در اولویت برنامه ریزی قرار گیرد، زیرا با یک برنامه ریزی و مدیریت بحران صحیح می توان امنیت و آرامش خاطر بیشتری را به شهروندان هدیه داد و جان انسان های بی گناه زیادی را نجات داد. از این رو این پژوهش در راستای اهداف مدیریت بحران شهری، به دنبال ارایه الگویی مناسب برای برنامه ریزی مدیریت بحران در منطقه 3 شهر اصفهان می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مشاهده میدانی، مصاحبه، مطالعه طرح های صورت گرفته در رابطه با شهر اصفهان و نقشه 2000/1 این شهر به دست آمده است. سپس داده های بدست آمده را از طریق نرم افزار GIS، Expert choise، Excel و مدل تاپسیس مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با توجه به شاخص های تراکم جمعیت و ساختمانی، درجه محصوریت، عمر ابنیه، کیفیت ابنیه و کاربری اراضی، نواحی منطقه 3 شهر اصفهان به صورت مقایسه ای در ارتباط با بحران زلزله مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که ناحیه 9 دارای بدترین وضعیت می باشد و اگر قرار باشد یک طرح و برنامه ریزی برای مقابله با اثرات بحران زلزله در منطقه 3 شهر اصفهان تدوین گردد باید این ناحیه در اولویت اول برنامه ریزی قرار گیرد.
۱۸۴.

نقش برنامه ریزی شهری در مواجهه با بحران طبیعی در شهر رشت

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی شهری مدیریت بحران محیط جغرافیایی شهر رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۵۶
با بررسی بحران های به وقوع پیوسته در کشور و توجه به آمارهای صدسال گذشته این واقعیت تلخ نمایان می شود که حدود 3500 زلزله در ایران اتفاق افتاده که از این میان، 535 زلزله شدتی بالاتر از 4 ریشتر داشته اند و هر ده سال نیز یک زلزله با مقیاس 7 درجه ریشتر و بزرگ تر، در کشور رخ داده است و از طرفی سالانه نیز حدود 200 زلزله کوچک و بزرگ در کشور اتفاق می افتد. لذا برنامه ریزی برای تأمین امینی در شهرها و تکوین و تدوین طرح های نوین امدادرسانی با مدیریتی منسجم و کارا اهمیت خود را در کشور نمایان می سازد فقدان یا ضعف برنامه ریزی های شهری و منطقه ای تا به امروز خسارات مادی و معنوی جبران ناپذیری بر جای گذاشته است به گونه ای که آمار و مقدار تلفات انسانی زلزله که تنها یکی از حوادثی است که در طی صدسال گذشته یک درصد از جمعیت جهان را تشکیل داده در ایران برابر با 6 درصد تلفات انسانی زلزله در جهان طی این دوره بوده است. در این مقاله سعی بر آن است تا نقش برنامه ریزی شهری در مواجهه با بحران های طبیعی برجسته تر گشته و استفاده از سیستم های نوین اطلاعات جغرافیایی GIS معرفی گردد. همچنین راهبردی استراتژیک جهت امدادرسانی در بافت های فشرده شهری نیز ارائه شده است. باشد تا این تحقیقات و راهکارها کشور عزیزمان را به توسعه ای پایدار نزدیک تر ساخته و در حفظ سرمایه های برگشت ناپذیر نیز گامی مؤثر برداشته شود.
۱۸۵.

اصول مانور در آمادگی قبل از آتش سوزی

کلیدواژه‌ها: سناریو برگزاری مانور مدیریت بحران آتش سوزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۶ تعداد دانلود : ۲۱۷
آنچه از روز ازل برای بشر از اولویت نخست برخوردار بوده و باعث تداوم نسل بشر شده، حفظ حیات بوده و بشر درگذر سالیان مهارت کنترل و مهار بسیاری از عوامل مرگ زا را کسب نموده است. آنچه را که نیاز به تعقل و تدبیر داشته انسان به بهترین نحو ممکن در آن غوطه نموده و بهترین راهکار را برای ادامه حیات سالم و مرفه استخراج نموده و بکار گرفته است اما بلایای طبیعی ظاهراً همواره به صورت معضلی حل نشدنی ذهن آدمی را به خود مشغول کرده است. از ویژگی های مهم بلایای طبیعی یکی قابل پیش بینی نبودن و سرعت فوق العاده وقوع آن است. در رویارویی با بلایای طبیعی سخن از ماه ها روزها و حتی ساعت ها نیست سخن از ثانیه ها و دقیقه ها است. تدبیر آتش سوزی نه در آن ثانیه ها که در روزها و سالهای متمادی قبل از آن امکان پذیر است. حوادث را امروز و در سکون و آرامش زمین را درمی یابیم نه در فردای تلاطم و خشم زمین. مانور پاسخی است به این نیازها و راه حلی برای مسئله. مانور مجموعه ای است از راهکارهای مناسب که از قبل از وقوع فاجعه به منظور بالابردن سطح آگاهی و آموزش مهارت های عملی با تعمیم به کل جامعه طراحی شده است. در حقیقت مانور شبیه سازی شرایط بحرانی است و مجموعه تمرین هایی است که برای ارزیابی و پایش برنامه های تدوین شده جهت مقابله با حوادث بکار می رود و در مجموع هدف از انجام تمرین های فوق ارتقای سطح آمادگی در جامعه است. نباید با انجام یک مانور کلیه ابعاد یک برنامه را ارزیابی کرد لذا باید هدف دقیق یک مانور و ابعادی از برنامه که باید در یک مانور ارزیابی گردند دقیقاً تعریف شوند. مانور می آموزد آنجا که وحشت و ترس قدرت تصمیم گیری و امکانات بالقوه موجود جهت ارائه خدمات جامع بالفعل به تمام آسیب دیدگان جامعه بهره جست.
۱۸۶.

طراحی مدل یکپارچه حکمروایی و مدیریت بحران در کلان شهرها (مورد مطالعه: شهر تهران)

کلیدواژه‌ها: حکمروایی مدیریت بحران برنامه ریزی شهری غربالگری فازی فرآیند تحلیل شبکه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۲۴۴
مدیریت بحران به عنوان نظم در اجتناب و برخورد با خطرات تعریف می شود. به عبارت دیگر مدیریت بحران به مجموعه ای از عملیات و فرآیندهای مشخص گفته می شود که برای پیشگیری و کاهش اثرات بحران، قبل از بحران، در حین وقوع بحران و بعد از بحران برنامه ریزی می شوند. این نظم شامل آمادگی برای مواجه شدن با بحران، پاسخ گویی به آن ها و درنهایت پشتیبانی و بازسازی جامعه بعدازآن که عملیات امداد اولیه مربوط به بحران به اتمام رسند. شهرها برای مدیریت و اداره خود راهی بجز زمینه سازی برای توسعه دموکراسی نیافته اند و در این راه به شکل تازه ای از حاکمیت دست یافته اند، که برخی آن را در حد اختراع و ابداع جدید بشری در ایجاد نظام اجتماعی نوین دانسته اند. این شکل جدید به نام جنبش حاکمیت شایسته یا حکمروایی نامیده می شود که منشأ شهری دارد. حکمروایی شهری در پی آن است تا نقش دولت را در حد هماهنگ کننده و پاسدار قوانین محدود کند و از دخالت مستقیم آن را در تصمیم گیری ها، اداره و اجرای امور مربوط به زندگی روزمره مردم بکاهد. هدف از مقاله حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفه های حکمروایی و مدیریت بحران با تکنیک غربالگری فازی و وزن دهی و اولویت بندی هریک از آن ها با تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ای است. همچنین تحلیل نقش این ابعاد و مؤلفه ها در نظام مدیریت و برنامه ریزی شهری، شهرداری تهران می باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی – پیمایشی است. جامعه و نمونه آماری عبارت است از 15 نفر از مدیران ارشد و دارای حداقل 10 سال سابقه مدیریتی و اجرایی در شهرداری تهران که در شناسایی ابعاد و مؤلفه های حکمروایی و مدیریت بحران شهرداری تهران نقش داشتند. سپس پس از شناسایی ابعاد و معیار ها با تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ای به وزن دهی ابعاد و معیارهای پرداخته شده است.
۱۸۷.

ارزیابی نقش مدیران شهری در مدیریت بحران

کلیدواژه‌ها: کلیدواژه: نقش مدیران شهری مدیریت بحران راهبردهای مقابله با بحران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۳۲۰
امروزه به دلیل افزایش بحران های مختلف اجتماعی و زیست محیطی، مدیریت بهینه بحران یکی از راهبردهای مهم و ضروری جهت مقابله با بحران هاست. همچنین مدیریت بحران مستلزم طراحی و کارآمدسازی س اختارهای س تادی و عملی اتی مقابله با بحران، ارتقای مهارتهای اطلاعاتی و عملیاتی مقابله با بح ران، اس تفاده از ابزار و تکنیکهای نوین و اثربخش پیشگیری و مقابله با بحران م یباش د. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی می باشدو از لحاظ شیوه گردآوری داده ها رویکرد توصیفی به شیوه تحلیل محتوا می باشد. برای گردآوری داده ها به دو شکل مطلاعات کتابخانه ای و ارزیابی پیشینه و پژوهش های صورت گرفته در ارتباط با متغیرهای تحقیق با رویکرد تحلیل محتوا می باشد. از لحاظ زمانی نیز پژوهش یک رویکرد مقطعی داشت زیرا در یک برهه زمانی خاص داده ها گردآوری و محتوای مورد نظر تدوین و ارزیابی شدند. ملاک گزینش محتوا بررسی حداقل یکی از متغیرهای پژوهش بود.یافته ها نشان داد علی رغم نبود یک راهبرد مدیریتی واحد و متناسب با موقعیت های مختلف، مدیریت بحران نیازمند شناخت موقعیت و ابعاد مختلف بحران و اقتضائات محیطی و هدفمند با هدف مقابله با آن می باشد، در پایان پیشنهادات مناسب و کاربردی جهت مقابله با بحران و مدیریت بهینه آن ارائه شده است.
۱۸۸.

توسعه مدل پویای مدیریت بحران زلزله در تهران با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم (SD)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران زلزله پویایی شناسی سیستم (SD) شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۲۵۲
بروز بلایای طبیعی از جمله زلزله موجب به وجود آوردن هزینه های مالی و انسانی سنگینی برای دولت ها و جوامع می شود. یکی از مهم-ترین عواملی که در افزایش یا کاهش میزان خسارات و تعداد تلفات انسانی در هنگام بروز زلزله تأثیرگذار است، وجود سیستم مدیریت بحران کارا است. با توجه به موقعیت ویژه شهر تهران و احتمال وقوع زلزله در این شهر و با توجه به خسارات برآوردی بالای مالی و جانی متعاقب آن، در این پژوهش یک مدل پویای مدیریت بحران با استفاده از روش شناسی پویایی شناسی سیستم (SD) توسعه یافته است تا با شبیه سازی فعالیت ها بعد از وقوع بحران زلزله، به کارایی بهتر و موثر مدیریت بحران کمک کند. بدین منظور پس از مدلسازی سیستم و تعیین اعتبار مدل ارایه شده، رفتار متغیرهای تعداد افراد محبوس و تعداد تلفات ناشی از زلزله تا مدت 5 روز پس از وقوع بحران، با حفظ روند فعلی و با توجه به راه کارهای پیشنهادی سازمان مدیریت بحران شبیه سازی شده اند. راه کارهای پیشنهادی عبارتند از نوسازی بافت-های فرسوده، آموزش امداد و نجات، و آموزش نحوه مواجه با زلزله از طریق رسانه ها و فضای مجازی با کمک کمپین ها. یافته های پژوهش نشان می دهد که با توجه به هزینه های برآوردی اجرای سه پروژه فوق، آموزش پیش از وقوع بحران علی رغم هزینه اولیه کمتر آن نسبت به سایر راه کارهای مدیریت بحران تأثیر بسزایی در کاهش بحران پس از وقوع زلزله خواهد داشت و در صورت تامین سرمایه حدود 1000 میلیارد ریال در سال به منظور اجرای سیاست های دوم و سوم، تلفات جانی در صورت اتفاق زلزله 10 مرکالی از 1,541,000 وضعیت فعلی به 689,000 نفر کاهش خواهد یافت.
۱۸۹.

نقش مشارکت محلی در مدیریت بحران با تاکید بر آتش سوزی جنگل های ارسباران (مورد مطالعه: روستاهای شهرستان کلیبر)

کلیدواژه‌ها: مشارکت محلی مدیریت بحران آتش سوزی جنگل های ارسباران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۳۶۷
آتش سوزی جنگل ها و گسترش آن یکی از پدیده های طبیعی در کره زمین می باشد. به نحوی که پدیده آتش سوزی در جنگل و مراتع کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد. آتش سوزی به عنوان یک عامل اکولوژیکی می تواند ویرانگر بوده و در عین حال با داشتن یک برنامه درست، می تواند راه حل مناسبی در مدیریت اکوسیستم ها محسوب شود. هدف از این پژوهش بررسی نقش مشارکت مردم محلی در مدیریت بحران با تاکید بر آتش سوزی های اخیر جنگل های ارسباران می باشد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی و روش مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و اسنادی می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که مشارکت مردم محلی در مدیریت بحران آتش سوزی جنگل ها حتی با وسایل ابتدایی و ساده نقش مهم و به سزایی در خاموشی آتش سوزی های جنگل های ارسباران دارد. بررسی نتایج مدل فایر ریسک نشان داد که 27/53 درصد از منطقه دارای پتانسیل زیاد و خیلی زیاد برای وقوع آتش سوزی می باشد و جهت شیب و مقدار آن بیشترین تاثیر را در وقوع و گسترش جبهه ای آتش دارند. همچنین، میزان همبستگی نقشه نهایی پتانسیل وقوع آتش سوزی با خطوط ارتباطی بیش از 68/0 می باشد که نشان می دهد عامل انسانی سهم بسزایی در ایجاد حریق داشته است.
۱۹۰.

طراحی شبکه سلسله مراتبی مراکز درمان موقت شهری در شرایط بحران با رویکرد تلفیقی مدل ریاضی - شبیه سازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران مراکز درمان اضطرار موقت بهینه سازی مبتنی بر شبیه سازی مدل ریاضی سلسله مراتبی طراحی شبکه درمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۲۷۵
اثرات ویرانگر بلایای طبیعی، اهمیت لجستیک و برنامه ریزی منابع انسانی را در مراحل قبل و بعد از بحران نشان می دهد. هنگام بروز بحران به منظور امدادرسانی سریع، شبکه سلسله مراتبی سلامت که شامل درمانگاه ها و بیمارستان ها است، فعال می شود. در این پژوهش با استفاده از مدل ریاضی مختلط عدد صحیح و با درنظرگرفتن موقعیت فعلی بیمارستان ها و درمانگاه ها، مکان های بهینه ای با عنوان «مراکز درمان موقت» تعیین و نحوه تخصیص بهینه مصدومان از ناحیه های شهری به این مراکز پیشنهاد می شود. انتخاب مکان های بهینه، تخصیص بهینه سلسله مراتبی مصدومان، تعیین ظرفیت بهینه مراکز پذیرش، تعیین نقاط پشتیبان برای مراکز درمان موقت در قالب یک مدل تلفیقی ریاضی و شبیه سازی به صورت هم زمان از نوآوری های این پژوهش است. به کمک مدل شبیه سازی لحظه بروز بحران و فرایند امداد و نجات شبیه سازی شده و با رویکرد بهینه سازی مبتنی بر شبیه سازی، ظرفیت بهینه مراکز موقت و اصلاح ظرفیت درمانگاه ها و بیمارستان های فعلی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد مدل سلسله مراتبی مکان یابی–تخصیص، بهینه سازی ظرفیت سبب کاهش ازدحام مصدومان و کاهش هزینه و زمان درمان می شود.
۱۹۱.

ارائه الگوی مدیریت بحران حضرت ابراهیم(ع) با بهره گیری از ابعاد چرخه سامانه مدیریت بحران جامع(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حضرت ابراهیم (ع) مدیریت بحران چرخه سامانه مدیریت بحران جامع مدیریت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۳۴۱
این مقاله با هدف تبیین نقش حضرت ابراهیم(ع) در مدیریت بحرانهایی که ایشان با آنها روبه رو بود درصدد است تا الگوی مدیریت بحران آن حضرت را با بهره گیری از ابعاد چرخه سامانه مدیریت بحران جامع ارائه کند. مطالعه موردی سیره حضرت ابراهیم(ع) به این دلیل حائز اهمیت است که ایجاد الگوی مدیریت بحران آن حضرت می تواند الگوی مناسبی برای مدیریت بحران در سازمانهای امروزی به طور عام باشد. روش پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و چگونگی گردآوری اطلاعات نیز توصیفی تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات، بررسی و مطالعه متون و اسناد است. این پژوهش با رویکرد کیفی پدیدارشناسانه و با استفاده از روش تحلیل هرمونتیک در مطالعه متون در مشخص کردن ابعاد و مؤلفه های مدیریت بحران حضرت ابراهیم(ع) با بهره گیری از ابعاد چرخه سامانه مدیریت بحران جامع با توجه به مؤلفه های پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی سعی کرده است. نتایج تحلیل نشان داد مدیران با داشتن ذهنی کل نگر می توانند در سازمان خود مشکل اصلی را شناسایی، و با ایجاد بحرانی عمدی، بحرانهایی را مهار کنند که پنهان و راهبردی است و در رفع آن بحران اقدام کنند.
۱۹۲.

مقایسه تطبیقی پوشش خبری بحران کرونا در شبکه خبر و بی بی سی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران کووید 19 شبکه خبر بی بی سی فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۵۴۵
شیوع ویروس کووید 19 و ضرورت اطلاع رسانی دقیق درباره شرایط بیماری و آگاهی بخشی به مردم، اهمیت رسانه ها، به ویژه رسانه های جمعی را در مدیریت این بحران نوپدید بیش از پیش نشان داد. این مطالعه با هدف شناخت شیوه پوشش خبری شیوع کووید 19 در شبکه خبر صدا و سیما و شبکه بی بی سی فارسی، به راهبردهای رسانه های خبری در مواجهه اولیه با این بحران دنیاگیر پرداخته است. به این منظور با تکیه بر نظریه های برجسته سازی و چارچوب سازی، اخبار مرتبط با کرونا در دو بخش مهم خبری (ساعت ۱۳ شبکه خبر و ساعت ۱۸ شبکه بی بی سی فارسی) به روش طبقه بندی انتخاب و در بازه زمانی اول اسفند ماه ۱۳۹۸ تا ۳۱ شهریور ۱۳۹۹ تجزیه و تحلیل شدند. بر اساس یافته های پژوهش، شبکه خبر چهار راهبرد «آرام سازی جامعه»، «مطالبه گری»، «اطلاع رسانی» و «توجه به ارتباطات سلامت» را برای مواجهه اولیه با بحران کرونا مدنظر قرار داده است. در سوی دیگر، بی بی سی فارسی در پوشش خبری شیوع ویروس کرونا در ایران با تکیه بر راهبرد «اطلاع رسانی»، رویکرد «ابهام افکنی» و «اعتماد زدایی عمومی» درخصوص حاکمیت جمهوری اسلامی را در پیش گرفته است. «ایجاد تردید در صحت آمار روزانه اعلامی وزارت بهداشت ایران» و «القای ناتوانی در مدیریت» ازجمله مؤلفه های این اعتمادزدایی در مواجهه با بحران است. شبکه خبر علاوه بر انتشار آمار روزانه مبتلایان به کرونا، با پیگیری مطالبات مردمی و همچنین به منظور آرام سازی جامعه، به مسائل و مشکلات مرتبط با ویروس کرونا در حوزه های مختلف به ویژه حوزه اقتصادی پرداخته و بررسی مستمر مشکلات موجود و اقدامات انجام شده را در اولویت پوشش خبری خود قرار داده است.
۱۹۳.

نقش مشارکت اجتماعی در بهبود عملکرد مدیریت بحران فضای شهری مطالعه موردی: شهر رباط کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشارکت اجتماعی مدیریت بحران شهر رباط کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۲۴۲
امروزه مدیریت بحران یک بخش اساسی از مسائل شهری است. قبل از تعقیب هرگونه اهداف بلند، نقش مشارکت اجتماعی برای تضمین ثبات و موفقیت مستمر مدیریت بحران ضروری است. مدیریت بحران مؤثر نیازمند یک رویکرد منظم و نظام مند مبتنی بر مشارکت اجتماعی، حساسیت مدیریتی و یک درک خوب از اهمیت مدیریت بحران از سوی ساکنین است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مشارکت اجتماعی در بهبود عملکرد مدیریت بحران شهری در شهر رباط کریم است. در این راستا پس از بررسی مباحث نظری در حوزه مشارکت اجتماعی و با تکیه بر مباحث مدیریت بحران شاخص های تأثیرگذار بر مشارکت اجتماعی شناسایی شدند. روش تحقیق، پیمایشی و جامعه آماری شهروندان شهر رباط کریم می باشند که به شیوه نمونه گیری تصادفی 383 نفر با روش کوکران به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان داد که ضریب همبستگی مشارکت اجتماعی و مدیریت بحران با ضریب 783/0 معنادار می باشد و با استفاده از آزمون رگرسیون خطی نقش مشارکت اجتماعی با 765/0 درصد در بهبود عملکرد مدیریت بحران مثبت ارزیابی شده است. در واقع می توان گفت با ارتقاء یک واحد از هر متغیر مستقل (مشارکت اجتماعی) به میزان ضریب نوشته شده متغیر وابسته ارتقاء پیدا خواهد کرد. بنابراین در نظام مدیریت بحران شهر رباط کریم، اساسی ترین مؤلفه، افزایش مشارکت اجتماعی است.
۱۹۴.

رابطه مدیریت بحران و تاب آوری جامعه مقصد گردشگری در بحران کرونا مطالعه موردی: شهر همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ویروس کووید-19 مدیریت بحران تاب آوری جامعه مقصد گردشگری روش داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۴ تعداد دانلود : ۴۷۹
بحران ها، آسیب پذیری و تاب آوری از مسائل اصلی بوده که صنعت گردشگری همواره با آن درگیر هستند. این مطالعه به درک رابطه بین روند مدیریت بحران و پاسخ های تاب آوری جامعه محلی مقصد گردشگری شهر همدان می پردازد. با توجه به بحران پاندمیک ویروس کویید-19 این مطالعه مطرح می کند که تاب آوری جامعه فرآیندی است که در تصمیم گیری پیرامون کاهش اثرات بحران تأثیر می گذارد. روش این پژوهش کیفی و به روش داده بنیاد (گراندد تئوری) صورت پذیرفته است. داده ها با روش نمونه گیری گلوله برفی و با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق با 13 نفر از خبرگان و فعالان صنعت گردشگری شهر همدان گردآوری و از طریق اصول تحلیل داده ها و مبانی کدگذاری، تحلیل و مدل نهایی پژوهش با استفاده از نرم افزار اطلس– تی ارائه شده است. پس از انجام مصاحبه ها و بررسی و تفسیر داده ها، 56 زیر مقوله در قالب 12 مقوله اصلی و 2 مقوله محوری استخراج شد و اشباع نظری حاصل شد. نتایج این پژوهش بیان می کند که تفسیر پاسخ جامعه میزبان به مدیریت بحران از دریچه تاب آوری به تصمیم گیرندگان این امکان را می دهد تا به طور کامل تأثیرات بحران پاندمیک ویروس کویید-19 بر جامعه و صنعت گردشگری را درک کنند. این پژوهش مسیری یکپارچه برای مدیریت بحران و تاب آوری جامعه پیشنهاد می کند تا برای هدایت بحران ها و پایداری جامعه گردشگری مورداستفاده قرار گیرد.
۱۹۵.

تبیین شاخص ها و ارائه الگوی عملیاتی مدیریت بحران در صنعت پتروشیمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحران مدیریت بحران صنعت پتروشیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۲ تعداد دانلود : ۲۳۳
حوادث و بحران های طبیعی و صنعتی از جمله تهدیدهای جدی بخش صنعت به شمار می آیند. در صورت بروز حادثه ای در صنعت پتروشیمی، علاوه بر این که قسمت عمده ای از اقتصاد کشور دچار زیان می شود، آلودگی شدید محیطی نیز به دلیل خطر بالای عملیات پتروشیمی ایجاد می گردد. بنابراین مدیریت بحران امری بسیار مهم و ضروری به شمار می رود . هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین شاخص ها و ارائه الگوی عملیاتی مدیریت بحران با مطالعه ای در صنعت پتروشیمی استان مرکزی بوده است. این پژوهش از لحاظ هدف، از نوع تحقیقات توسعه ای-کاربردی بوده و از لحاظ جمع آوری اطلاعات نیز می توان آن را توصیفی از نوع پیمایشی-تحلیلی قلمداد کرد. جامعه مورد پژوهش در این تحقیق، مدیران و کارشناسان صنعت پتروشیمی استان مرکزی بودند و نمونه گیری به شیوه تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود که اعتبار و روایی آن مورد تایید قرار گرفت. پس از شناسایی شاخص های مدیریت بحران در صنعت پتروشیمی و استخراج شاخص های موثر با تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی و ارائه الگوی مفهومی با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی مناسب بودن این الگو مورد آزمون قرار گرفت. به منظور تحلیل داده ها نیز از نرم افزارهای SPSS و LISREL استفاده شد. از نتایج تحلیل عاملی اکتشافی برای ابعاد پیشگیری، آمادگی، واکنش و پسا واکنش به ترتیب دو، هشت، چهار و یازده عامل استخراج گردید. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز وجود رابطه معنی دار بین متغیرهای آشکار و سازه های نهفته را تایید نمود و نشان داد که مدل از برازش خوبی برخوردار است.
۱۹۶.

مدل مدیریت بحران در نظام منابع انسانی بنگاه های نفتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحران مدیریت بحران منابع انسانی بنگاه های نفتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۲۵۳
در دهه های اخیر، شرکت های فعال در حوزه انرژی، به فکر جبران گذشته و جذب و استخدام منابع انسانی جدید برآمده اند. موج جدید استخدام ها اثرات مثبت و منفی زیادی در پی داشته است که اثرات منفی آن (مانند جذب بی رویه و تراکم تعداد کارکنان در شرکت ها، افزایش هزینه های منابع انسانی مازاد و...) موجب بروز بحران در برخی از شرکت های حوزه انرژی شده است. هدف از این پژوهش ارائه مدلی برای مدیریت بحران در نظام منابع انسانی بنگاه های نفتی بود. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی - پیمایشی و نمونه آماری آن شامل 200 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت ملی نفت ایران بود. برای تحلیل نتایج نیز از نرم افزارهای آماری استفاده شد. نتایج نشان داد که به جز یک شاخص (شناسایی حوادث محتمل) تمامی شاخص های ذکر شده مدل را می توان برای راهکارهای مدیریت بحران منابع انسانی در بنگاه های نفتی تجویز کرد. بالاترین میانگین رتبه ای مربوط به شاخص «تدوین سیاست ها و اقدامات مدیریت منابع انسانی برای ارتقای انگیزش، رضایت شغلی و تعهد کارکنان» و شاخص بعدی اولویت های اجرای دوره های آموزشی برای توانمند سازی است.
۱۹۷.

نقش گرایشات قومی در بروز بحران های شهری: بررسی موردی حوادث خردادسال1385شهرستان ارومیه

کلیدواژه‌ها: تبعیض محرومیت تحقیر گرایش مدیریت بحران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵ تعداد دانلود : ۱۵۰
این پژوهش با هدف شناسایی و بررسی نقش گرایشات قومی بر بروز بحران شهری ارومیه در خرداد 1385و نحوه مدیریت، کنترل و مهار بحران انجام گرفته است. روش تحقیق، تحلیلی توصیفی و اطلاعات مورد نیاز تحقیق از مدارک و آمار سازمان های ذی مدخل، اسناد کتابخانه ای موجود در بایگانی های معتبر، مراجعه به منابع و ماخذها، مصاحبه حضوری با افراد خبره انتظامی، سیاسی و اطلاعاتی استان آذربایجان غربی که در زمان بروز بحران مسئولیت های مستقیم داشتند و همچنین با پیمایش میدانی وحضور در مناطق بحران زده جهت استفاده از دانسته ها جمع آوری و تدوین شده است. جامعه مورد مطالعه در تحقیق حاضر شهرستان ارومیه در استان آذربایجان غربی می باشد اصلی ترین علل و عوامل گرایش قومی در رفتار خشونت آمیز و یا غیرخشونت آمیز شهری در خرداد 1385در قالب تبعیض های محرومیت زای سیاسی، فرهنگی اقتصادی و تحقیر قومی دسته بندی شد. سپس با تکیه بر نظریات علمی و استناد به مصادیق و شواهد ارائه شده نسبت به تجزیه وتحلیل داده ها و بررسی ارتباط بین متغیرها و بحران شهرستان ارومیه مبادرت گردید یافته های پژوهش عبارتند از: 1 احساس وجود تبعیض، محرومیت و تحقیر اصلی ترین عوامل بروز گرایشات قومی هستند. 2 احساس محرومیت وتحقیر موجب بروز اعتراضات خشونت آمیز یا غیرخشونت آمیز قومی می شود که می تواند تحت تاثیر عوامل تشدید کننده به بحران شهری تبدیل شود. 3 اولویت استفاده از روش های نرم افزاری به جای روش های سخت افزاری، که بایستی در برخورد با اعتراضات مبتنی بر گرایشات قومی سرلوحه اقدامات مسئولین سیاسی، اطلاعاتی و انتظامی قرار گیرد.
۱۹۸.

بررسی نقش و جایگاه ناجا در مدیریت بحران های طبیعی (مطالعه موردی: بحران سفید، بحران برف ۱۳۸۳ گیلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انتظامی شیوه انتظامی بحران مدیریت بحران تعامل آموزش تجهیزات فنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۳۰۲
زمینه و هدف: سرزمین پهناور ایران به دلایلی از جمله قرارگرفتن درکمربند زلزله آلپ وهیمالیا، موقعیت جغرافیایی و...، همواره گرفتار بلایای طبیعی و قهر طبیعت بوده به گونه ای که هر ساله ۳۱ نوع بلایای طبیعی در آن حادث می شود. از سوی دیگر نیروهای نظامی و انتظامی با توجه به برخورداری از پیشرفته ترین فناوری ها و تجهیزات به دلیل حجم سازمانی بزرگ و آمادگی دایم برای واکنش سریع در برابر تهدیدهای و حفظ امنیت در هنگام بروز بحران های طبیعی می توانند نقش موثری ایفای نمایند.این پژوهش با هدف بررسی نقش و جایگاه ناجا در مدیریت بحران های طبیعی (با نگاه به بحران سفیدگیلان)، و شناخت و دستیابی به عملکرد ناجا در مدیریت بحران فوق مورد بررسی قرار گرفته است. روش: این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و روش انجام پژوهش توصیفی، پیمایشی، تحلیلی است.داده ها از انجام مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و نیز مطالعات میدانی گرد آوری شده است.جامعه آماری با استفاده از روش نمونه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده است که تعداد آنها بر اساس فرمول کوکران برابر با ۲۴۲ نفر بوده که در این پژوهش ۳۰۰ نفر انتخاب شده است.ضریب پایایی ابزار(پرسشنامه)با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بیش از ۷/۰ بوده است.روش تجزیه و تحلیل داده ها نرم افزار spss آزمون گاما، ضریب اسپیرمن و آزمون واریانس تک متغیر بوده است. یافته ها:بر اساس یافته های این تحقیق، ناجا با توجه به برخورداری از مستندات قانونی و رسالت و ماموریت می تواند نقش اساسی در مدیریت بحران های طبیعی داشته باشد. در نهایت مشخص گردید که در مجموع از دید سازمان های امدادرسان و درگیر، رضایت مندی کلی از عملکرد فرماندهی انتظامی استان گیلان در مدیریت بحران بارش برف سنگین گیلان(بهمن۸۳)وجود داشته و فرضیات تحقیق تایید گردید. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که بین شیوه انتظامی ناجا در مقابله با بحران های طبیعی(بحران برف ۱۳۸۳ گیلان) رابطه معناداری وجود دارد.بدین وسیله فرماندهان انتظامی در هنگام بروز بلایای طبیعی با آمادگی از قبل می توانند بهترین روش ها وشیوه های انتظامی را در اسرع وقت و با بهترین کارایی ارائه دهند.
۱۹۹.

شناسایی و اولویت بندی موانع و راهکارهای نیروی انتظامی در برقراری نظم و امنیت در هنگام وقوع بحرانهای اجتماعی ناشی از زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحران مدیریت بحران زلزله نظم و امنیت نیروی انتظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۲۱۷
زمینه و هدف: این تحقیق بهدنبال شناسایی و اولویتبندی شاخصهای عملکرد ی ناجا وتحلیل موانع موجود در برقراری نظم و امنیت در هنگام وقوع بحرانهای اجتماعی ناشی از زلزله است . روش: این تحقیق از نظر هدف کاربردی است وبا روش توصیفی پیمایشی انجام شده است و جامعه آماری این تحقیق شامل 72نفر (40 نفر کارکنان ناجا و 32 نفر در فرماندهی انتظامی کرمان) از کارشناسان و خبرگان ناجا میباشند، که با استفاده از ابزار پرسشنامه دادههای مورد نظر از جامعه آماری بهصورت تمام شمار جمع آوری گردیده است. یافتهها: شاخصهای عملکرد ی نیروی انتظامی در برقراری نظم و امنیت بحران ناشی از زلزله در حوزههای انتظامی قضایی و راهنمایی و رانندگی از منظر کل پاسخگویان از متوسط بیشتر است. در حوزه نقش انتظامی ناجا تهیه طرح حفاظت و برقراری نظم و امنیت در محل حادثه و پیشبینی ظرفیت بسیج عمومی کارگران؛ در حوزه نقش آگاهی، طرح حضور به موقع گروههای ویژه تشخیص هویت و در حوزه راهنمایی و رانندگی طرح ایجاد محدودیتهای ترافیکی در برقراری نظم و امنیت در بحران ناشی از زلزله تأثیرگذار میباشند. بحث و نتیجهگیری: اثرگذاری شاخصهای عملکرد ی نیروی انتظامی در حوزههای انتظامی، قضایی و راهنمایی و رانندگی در برقراری نظم و امنیت بحران ناشی از زلزله از متفاوت است.
۲۰۰.

بررسی ساختار وبرنامه ریزی فعالیت های مدیریت بلایای طبیعی (مورد مطالعه جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران بلایای طبیعی ساختارمدیریت برنامه ریزی مدیریت بلا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۵۷
زمینه وهدف: بلایا در هر دهه موجب آسیب بیشتری به افراد در جوامع و کشورها شده و برجمعیت فعلی و زیر ساخت هاموجود تاٌثیر گذاشته و توسعه پایدار آینده را تهدید میکند.واضح است که دولت ها و جوامع نمی توانند بدون آمادگی برای ارائه واکنش مناسب نسبت به بلایا منتظر وقوع آنها باشند . ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست ولی امکان تعدیل اثرات بلایا وجود داشته است . روش: پژوهش از نوع تحلیلی –توصیفی وتطبیقی است که با بررسی و مطالعات کتابخانه ای در مسیر بررسی مفاهیم اصولی و نظریه های موجود و تئوریها در رابطه با مدیریت بلایا با هدف اینکه بتوان به طور دقیق گامی برای تشخیص نیازهای اطلاعاتی تعیین و گرد آوری ماخذ اطلاعاتی مقولاتی را که درارتباط با مدیریت بلایا به وسیله صاحب نظران و اندیشمندان و سازمانهای بین المللی مورد تحقیق قرارگرفته شناسایی شده به نحوی که زیرشاخه های هرعنوان تا آنجاکه مقدور بود مورد بررسی قرار گیرد. با استفاده از داده های استخراج شده از منابع داخلی وخارجی وهمچنین نظرات اساتید ؛صاحب نظران سازمان مدیریت بحران ومرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی پس از شناخت ساختار وبرنامه ریزی فعالیت ها ونوع مدیریت بلایا در کشورهای هدف به مقایسه وتحلیل داده های گرد آوری شده می پردازیم. یافته و نتیجه گیری: دراین پژوهش از بررسی ها نتیجه گیری می شود که مدیریت بلایا در ایران هیچگاه واجد یک نگرش منسجم و ساختارمند نبوده به گونه ای که همواره پس از وقوع یک حادثه و بلای طبیعی موارد متعددی ناهماهنگی ها و کاستی ها در مدیریت بلایا ناشی از حوادث طبیعی پدیدار گردیده است .بنابراین وجود مشکلات اساسی در سیستم مدیریت بلایا، با عنایت به مسائلی که خواهد آمد از مقولاتی است که تصورش موجب تصدیع است. ایران از نظر سطح پاسخگویی تا مرحله استان پیش می رود و از مرحله استان به بعد مسئولیت پاسخگویی در سطح مقامات پایین تر عملاَ تقسیم نمی گردد که از این حیث با سایر کشورها تفاوت معنی داری دارد