مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۷.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
توهین
حوزههای تخصصی:
ماده 619 قانون مجازات اسلامی، مصوب 1375، در حالی از جرم انگاری مزاحمت نسبت به بانوان در ایران سخن می گوید که تمسک به آن، توسط زنان کم رنگ بوده و به کارگیری آن در سیستم قضایی ایران با چالش هایی رو به رو است. بدیهی است آمار بالای ارتکاب این جرم در جامعه، نشان از ناکارآمدی و نقص این ماده دارد. این نوشته به دنبال تحلیلی از عناصر متشکله این جرم و بررسی آن از منظر حقوقی می باشد که این مهم، با تأکید بر مسائل جرم شناختی و زمینه ساز صورت گرفت است. توجه به امتیازات و ایرادات این ماده قانونی و تحلیل وضعیت رسیدگی، کشف جرم و رویه قضایی از دیگر زوایای این نوشته می باشد.
جرم انگاری توهین به شورای نگهبان با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
طبق اصل 91 قانون اساسی ایران و به منظور پاسداری از احکام اسلام و قانون اساسی از نظر عدم مغایرت مصوبات مجلس شورای اسلامی با آن ها، شورایی به نام شورای نگهبان با ترکیب شش نفر فقیه و شش نفر حقوق دان تشکیل شده است. امام خمینی (ره); با توجه به جایگاه حساس این شورا، هرگونه توهین و تضعیف نسبت به آن را امری خطرناک برای کشور و اسلام انگاشته و پیرو آن، چنین کاری را به عنوان یکی از مصادیق افساد فی الارض، مورد جرم انگاری قرار داده اند. دقت در موازین فقهی و نیز صریح ماده 286 قانون مجازات اسلامی(مصوب 1392)، شمول این حکم را مقید به مواردی می سازد که رفتارهای توهین آمیز و مجموعه اقدامات خرابکارانه ای به نحو عمده و گسترده، در راستای تضعیف نهاد شورای نگهبان و ساختار وجودی آن انجام گیرد و موجب اخلال و ناامنی در جامعه اسلامی شود. جایگاه حساس و تعیین کننده شورای نگهبان که در کنار سه قوه مجریه، مقننه و قضاییه و مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام، اداره و تصمیم گیری در خصوص بخشی از نظام جمهوری اسلامی را بر عهده دارد، ضرورت تحقیق در خصوص پاسخ کیفری مناسب نسبت به تضعیف این شورا و توهین به آن را دوچندان می سازد. تحقیق حاضر با استناد به منابع کتابخانه ای و به روش توصیفی، تحلیلی در صدد تبیین این مسئله است.
پیشگیری از بزه دیدگی کارمندان دادگستری در ایران: مورد پژوهشی شهر بروجرد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشهای حقوقی دوره ۱۸ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۹
271 - 301
حوزههای تخصصی:
باتوجه به اینکه بزه دیده، یکی از ارکان بسیاری از جرایم را تشکیل می دهد، امروزه تردیدی نیست که تحقیق درباره بزه دیدگان و نقش آنان در وقوع جرایم، از لوازم یک سیاست جنایی موفق است. در این میان، یکی از حوزه هایی که کمتر موردتوجه بوده است، حوزه بزه دیدگی در نظام دادگستری است. اهمیت مطالعه بزه دیدگی در نظام دادگستری از این جهت است که این نظام برای مقابله با قانون شکنی ایجاد شده، اما شواهد حاکی از وقوع میزان قابل توجهی از جرم و بزه دیدگی در خود این نظام است. پژوهش حاضر با استفاده از تکنیک پیمایشی و روش تحقیق کمّی و ابزار پرسشنامه و به شیوه تمام شماری، به بررسی عوامل بزه دیدگی کارمندان دادگستری شهر بروجرد در سال 1394 پرداخته است. نتایج تحقیق حاکی از این است که تعداد قابل توجهی از کارمندان دادگستری شهر بروجرد (30 درصد کاملاً و 5/22 درصد تا حدودی) بزه دیده جرایم به ویژه جرم توهین و تحقیر واقع شده اند. به علاوه، عوامل ماهیت شغل، شرایط دشوار شغلی، ویژگی های ارباب رجوع (به ویژه ناآگاهی ایشان)، فقدان امکانات و تجهیزات کافی و مناسب، ویژگی های مکانی و ضعف تدابیر مناسب حفاظتی و کنترل رسمی، نقش مهمی در بزه دیدگی کارمندان دادگستری داشته است.
تبیین و واکاوی پدیده اهانت در حوزه پزشکی از نگاه آموزه های اسلامی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: هدف نهایی علم پزشکی تامین سلامت و تدام حیات بشری است اما در خلال روند کار، گاهی اوقات استفاده ابزارگونه از اعضا و جوارح و تحریف در ساختار طبیعی انسان ها، کرامت انسانی مخدوش شده که مصداق اتم اهانت تلقی می شود .پژوهش حاضر در راستای تبیین این موضوع ، با هدف تبیین و واکاوی پدیده اهانت در حوزه پزشکی از نگاه آموزه های اسلامی تدوین یافته است. روش ها: پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی انجام پذیرفته و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از اسناد و مدارک معتبر گردآوری گردیده و با طبقه بندی و تحلیل اطلاعات نسبت به تجزیه و تحلیل مطالب اقدام شده است. یافته ها: استفاده ابزاری از عمل شبیه سازی و تبدیل شدن انسان های حاصل از علم شبیه سازی به کالا، ناقض کرامت و شخصیت انسانی است. سقط جنین در هر مرتبه از مراتب آفرینش انسان ناقض لوازم کرامت انسان(حق حیات و سلامتی) است. بر اساس ادله نقلی و عقلی هیچ کدام از انواع قتل ترحمی جایز نیست و برچیدن حیات انسانی مخالف فطرت و کرامت انسانی است.بر اساس دانش جدید پزشکی، مرگ مغزی، همان مرگ واقعی است و استفاده از جسم بیماران با کرامت و شأنیت انسانی سازگاری دارد. نتیجه گیری: تحریف در روند طبیعی و مخدوش کردن کرامت ذاتی و لوازم آن در انسان به عنوان موهبت الهی و استفاده ابزارگونه از آنها باعث تنزل و سقوط مقام انسانی به مرحله حیوانی می شود که مصداقی از اهانت به شمار می روند. در حوزه پزشکی(شبیه سازی،سقط جنین، قتل ترحمی و مرگ مغزی) هر گونه عملی که استفاده ابزار گونه از انسان تلقی شود،ناقض کرامت انسانی و لوازم آن(حق حیات و سلامتی) بوده و باعث هتک حرمت انسان شده که مصداق اتم اهانت به شمار می رود.
بررسی شرط ارتجالی بودن توهین(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
حقوق اسلامی سال نوزدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۷۳
113 - 133
حوزههای تخصصی:
جرایم علیه حیثیت معنوی افراد یکی از موضوعات مهم در عرصه فقه و حقوق است زیرا که انسانها اصولاً در برابر تعدی به حریم معنوی و حیثیت و آبروی خویش حساس می باشند لذا این امر در نظام های حقوقی مختلف توام با حمایت کیفری است. مهم ترین مصداق این دسته رفتارها جرم توهین می باشد که در ماده 608 بخش تعزیرات جرم انگاری شده است. یکی از موضوعات اساسی در این حوزه تاثیر توهین متقابلی در مسوولیت کیفری می باشد. اهمیت پرداختن به این موضوع آن است که در منابع فقهی به صورت مستقل به این شرط اشاره ای نشده است و تنها برخی فقها تصریحاً و یا تلویحاً در خصوص این قید اظهارنظر نموده اند؛ از سوی دیگر به دلیل کثرت ابتلا در جامعه و تشکیل پرونده های متعدد تعیین تکلیف موضوع مهم تلقی می شود. در این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی ادله موافقان و مخالفان مورد ارزیابی قرار گرفته و بر اساس یافته های پژوهش و به رغم سکوت قانون، ادله فقهایی که قائل به تاثیر قاعده مقابله به مثل در توهین هستند مورد پذیرش واقع گردید و لذا غیرارتجالی بودن جز در موارد معدود از عوامل موجهه تلقی می شود.
مطالعه تطبیقی جرم توهین در ایران و عراق
حوزههای تخصصی:
یکی از جرائم مهمی که در تمام دنیا جرم انگاری شده است و نوع بشر در مقابل با آن واکنش نشان داده است، توهین و استخفاف سایر افراد است. از طرفی با توجه به روابط بین المللی جوامع با یکدیگر و افزایش روزافزون آن در سطح اجتماعی و سیاسی؛ اطلاع یافتن نسبت به یافته های حقوقی سایر کشورها از جهات مختلفی اهمیت پیدا میکند. به همین دلیل در این مقاله با مطالعه تطبیقی بین جرم توهین - به معنای اعم آن - بین کشور ایران و عراق، سعی شده است تا وجوه تمایز احصا شود و همچنین رویکردهای نوین قانونی و احیاناً کاستی هایی که موجب افزایش جرم و ظهور بی قانونی میشوند، نیز بررسی گردد. با مطالعه دقیق، میتوان گفت: قوانین کیفری ایران رویکرد نزدیک تری به احکام شریعت مقدس اسلامی دارند ولی این به معنای کامل بودن قوانین در این حوزه نمیباشد و با بررسی قوانین کیفری عراق به این مهم دست یافتیم که در موضوعاتی مانند موارد اباحه توهین ، قانونگذار ایران نیز مانند عراق، میتواند رویکرد دقیق تری را پیش بگیرد که هم متناسب با شریعت مقدس اسلامی باشد و هم از عوامل جزم زدا و کاهش بزه کاری به شمار رود و در فرایند پیشگیری از جرم نیز مؤثر واقع شود.
توهین، افترا و نشر اکاذیب تعزیری؛ از جرم انگاری تا جرم زدایی با تأکید بر الگوی حقوق مدنی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آموزه های حقوق کیفری دوره جدید بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳
203 - 240
به طور سنتی، توهین، افترا و نشر اکاذیب علیه اشخاص با هدف حمایت از ارزش شهرت و آبرو و حیثیت، جرم انگاری شده اند. گرچه حمایت کیفری نشان دهنده اهمیت زیاد ارزش های یادشده است، گاه با دیگر ارزش های مورد حمایت حقوق، به طور مشخص حق آزادی بیان و اطلاع رسانی، در تزاحم قرار می گیرند؛ به گونه ای که پاسداشت هر دو حق یادشده، برقراری موازنه ای قانونی بین آن ها را ضروری می سازد تا حمایت از یک حق به گونه ای نباشد که به حق دیگر، محدودیت های ناروای قانونی وارد کند. از همین رو بوده است که برخی کشورها، رویکرد جرم زدایی را در پیش گرفته و مسئولیت و پاسخ های مدنی را جایگزین مجازات کرده اند. این مقاله با در نظر گرفتن این مسئله مهم و با مطلوب تر دانستن رویکرد میانه، پیشنهاد می کند در خصوص جرایم توهین، افترای لفظی و نشر اکاذیب تعزیریِ علیه اشخاص بی آنکه حمایت کیفری به طور کلی از نظام حقوقی رخت بربندد، جز در موارد محدود، با شرایطی تنها از ضمانت اجراهای مدنی و جبران خسارت معنوی استفاده شود تا بدین سان، حق آزادی بیان و اطلاع رسانی که خیر جمعی بسیار زیاد و بیشتری به همراه دارد، با کمترین محدودیت های قانونی روبه رو شده و به ویژه روزنامه ها و رسانه ها و کارشناسانِ با حسن نیت، به خاطر انجام رسالت حرفه ای خود، به ناروا فشار تعقیب و محکومیت کیفری را بر قلم و زبان خود احساس نکنند. اتخاذ الگوی مسئولیت مدنیِ مبتنی بر تقصیر تا اندازه ای زیاد از این نگرانی می کاهد.
مقایسه توهین به مقدساتِ حدی و تعزیری در حقوق کیفری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های فقه و حقوق اسلامی سال هجدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۹
136 - 180
توهین به مقدسات در حقوق کیفری ایران مشمول دو گونه مجازات حدی و یا تعزیری است، بدین شرح که اگر مرتکب؛ پیامبران، ائمه، یا حضرت فاطمه(ع) را دشنام دهد و یا قذف کند، جرم سب النبی (ماده 262 قانون مجازات اسلامی) محقق می شود و هنگامی که مرتکب به پیامبر، ائمه و یا حضرت فاطمه توهین کند بدون آنکه توهین به حد دشنام یا قذف برسد و نیز توهین به دیگر مقدسات اسلامی، توهین به مقدسات تعزیری موضوع ماده 513 قانون تعزیرات 1375خواهد بود. در این نوشتار با روش تحلیلی- تفسیری به بررسی ارکان تشکیل دهنده توهین به مقدسات حدی و تعزیری از منظر فقهی و حقوقی می پردازیم. نتایج تحقیق حاکی از این است که عامل تفکیک توهین به مقدسات حدی و تعزیری از یکدیگر، هم به اعتبار نوع توهین و هم اشخاصی است که به آنها توهین می گردد؛ لذا، اگر توهین به پیامبران، ائمه و حضرت فاطمه(ع) مشمول دشنام و یا قذف شود، جرم حدیِ توهین به مقدسات (سب النبی) محقق خواهد شد، در غیر این صورت بزه، توهین به مقدسات تعزیری به شمار می آید.
سلب جنبه عمومی از جرم توهین به مقامات در قانون کاهش مجازات حبس تعزیری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
حقوقی دادگستری سال هشتاد و ششم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲۰
1 - 26
حوزههای تخصصی:
در حقوق کیفری ایران در ذیل جرایم علیه شخصیت معنوی افراد، علاوه بر جرم انگاری توهین به اشخاص که به عنوان توهین ساده تعبیر و دارای جنبه خصوصی و قابل گذشت است، مصادیق متعددی از توهین با وصف کلی توهین های مشدد جرم انگاری شده که ضمن اینکه دارای مجازات شدیدتری هستند، ویژگی مهم و مشترک آن ها این است که واجد جنبه عمومی و غیرقابل گذشت هستند و به دلیل این ویژگی، صرف نظر از شکایت بزه دیده حقیقی، مدعی العموم در فرض آگاهی از وقوع جرم یا گزارش آن، موظف به تعقیب بزهکار و رسیدگی برابر قانون است. در ماده 11 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399، یکی از مصادیق توهین مشدد یعنی توهین به مقامات و کارکنان متصدی خدمات عمومی در حین خدمت، از زمره جرایم غیرقابل گذشت خارج و جنبه عمومی این جرم سلب شده است. این تحول قانونی و رویه قضایی متعاقب آن، از منظر هماهنگی ساختاری و کارآمدی سیاست کیفری درخصوص جرم توهین به مقامات سؤال ها و چالش هایی ایجاد نموده که در این مطالعه به روش تحلیلی و تفسیری به آن ها پرداخته شده است. در این تحقیق با بررسی چالش های ناشی از سلب جنبه عمومی از جرم توهین به مقامات، اصلاح قانون یا تفسیر قضایی مساعد برای رفع اشکالات پیشنهاد شده است.
واکاوی جرم توهین به مقدسات در آموزه های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قرآنی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۴
147 - 168
حوزههای تخصصی:
بر اساس قواعد حقوقی و فقهی اسلام قذف، اهانت و افترا به مسلمانان و حتی غیر مسلمانان از سایر ادیان الهی ممنوع است. این ممنوعیت تا اندازه ای است که برای برخی حد یا تعزیر مقرر شده است. جرم انگاری توهین به مقدسات در حقوق اسلام، همانا برخورد با عواملی است که «نظم و اخلاق عمومی» را به مخاطره می اندازد و در زمره «جرایم علیه حیثیت معنوی اشخاص» محسوب می شود؛ زیرا در یک جامعه دینی، به ویژه جامعه مبتنی بر حکومت دینی، با توجه به تعلق خاطر شدید افکار عمومی پیروان ادیان الهی به مقدسات و رهبران دینی، که علاوه بر داشتن شخصیت حقوقی خاص، از شخصیت حقیقی ویژه ای نیز برخوردارند، چگونه ممکن است اهانت به مقدسات را روا شمرد. اولین و مهم ترین مستند در این زمینه قرآن کریم است؛ از این رو نگارندگان در این مقاله با رویکرد مطالعات قرآنی با روش تحقیق تحلیلی- توصیفی به واکاوی حقوقی و فقهی توهین به مقدسات از آیات قرآنی پرداخته اند.
نقش ایموجی ها در ارتکاب جرم و چالش های تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشهای حقوقی دوره ۲۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۴
313 - 344
حوزههای تخصصی:
در ارتباطات آنلاین، ایموجی ها به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند و اغلب به عنوان مکمل های زیبا و هیجان انگیز برای متن اصلی تلقی می شوند. امروزه از ایموجی ها به عنوان «زبان عصر آنلاین» و «سریع ترین زبان در حال رشد در جهان» یاد می شود. در پیام های کوتاه دیجیتالی، انتقال طنز، احساسات و اجتماعی بودن توسط ایموجی ها به خوبی امکان پذیر است. با این حال، این مسأله مطرح است که در کنار نقش زیباسازی متن و انتقال احساسات، آیا امکان ارتکاب جرم از گذر ارسال ایموجی ها وجود دارد؟ رویه قضایی در مواجهه با ایموجی ها به عنوان ادله اثبات با چه چالش هایی مواجه هستند؟ از این رو، مقاله حاضر ابتدا از طریق بازشناسی نمونه های قضایی مختلف از پرونده های کیفری و رسیدگی های مرتبط با ایموجی ها، نقش ایموجی ها در بزه هایی چون تهدید و توهین بررسی می شود و سپس چالش های پیش روی پذیرش ادله ایموجی در رسیدگی های کیفری ارزیابی می شود.یافته های پژوهش نشان داد، فعالیت های مجرمانه در پناه عملکرد عاطفی ایموجی و نقش آنها در تسهیل اعتماد برای یک هدف مجرمانه، قابل ارتکاب است و به طور ویژه جرایمی مانند تهدید، توهین یا سوءاستفاده جنسی از کودکان، می تواند از طریق ارسال ایموجی ها رخ دهد. با این حال، دادگاه های کیفری در تفسیر ایموجی ها و ارزیابی آنها به عنوان دلیل، با چالش هایی نظیر ضعف بیانگری و دلالت ایموجی ها در رسیدگی های کیفری، تغییر پلتفرم، اختلافات فرهنگی در تفسیر ایموجی ها و تزلزل عنصر روانی در جرایم مبتنی بر ایموجی روبه رو هستند. پس از آشنایی با چالش های موجود در رسیدگی های کیفری با محوریت ایموجی، سعی شده است راهکارهای برون رفت از این چالش ها به منظور رفع معضلات و ایجاد وحدت رویه قضایی معرفی گردد.
توهین به مقدّسات دینی به مثابه جرمی علیه امنیت ملّی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
توهین به مقدسات دینی در نظام حقوقی ایران از طرف قانو نگذار در قانون مطبوعات )ماده
26 ( و قانون مجازات اسلامی در بخش تعزیرات )ماده 513 ( و اخیراً به نحو اخص در مواد 262
و 263 )مصوب 1/ 2/ 1392 ( همین قانون، جعل و جرم انگاری شده است. دو مصداق «قذف »
و «دشنام » برای سبّ نبی اسلام)ص( دلالت بر هر گفتار یا نوشته ای دارد که متضمن تنقیص
و تضعیف مقام معنوی پیامبر مکرم اسلام)ص( در جامعه اسلامی یا در اجتماعات دیگر باشد؛
به نحوی که نظم و انتظام حاکم بر جامعه اسلامی از بعد مقدسات و محترمات دینی به هم
بخورد و امنیت دینی و روانی مسلمانان و معتقدان به عصمت و منزلت رفیع پیامبر)ص(
مخدوش شود. چنین تدقیق و تبیینی از مفهوم مقدسات دینی با اشعار به مصادیق اجلای
آن و با توجه به دیدگاه حضرت امام خمینی)ره( که تحقّق و تحکیم امنیت ملی مرهون
دی نداری و معنوی تگرایی و حاکمیت ارزش ها ی دینی در عرصه عمومی جامعه اسلامی است
)جنبه ایجابی( و نیز لحاظ بیان نظری دیدگاه مقام معظم رهبری )دامّ ظلّه( که دشمنان با
حمله به مقدّسات اسلامی )دینی( به خصوص توهین به مقام شامخ پیامبر اکرم)ص( در پی
آن هستند که احساسات دینی نس لهای جوان را در دنیای اسلام )و به طریق اولی در هویت
جامعه دینی ایران( تضعیف و خاموش کنند )جنبه سلبی( می تواند واجد پشتوانه نظری و
چارچوب مفهومی چه از بُعد فقه کیفری اسلام و جرم انگاری داخلی قانو نگذار ایرانی و چه از
بعد خارجی و بی نالمللی آن با دقت در راهبرد دشمنان انقلاب اسلامی در توهین نظام مند و
سلسله وار به اعتقادات و مقدسات دینی مسلمانان، تلقی شود.
وا کاوی جرم توهین نسبت به شهود و مطلعین در نظام حقوقی ایران و آلمان
منبع:
قضاوت سال ۲۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۱۰
26 - 48
حوزههای تخصصی:
شهود و مطلعین به عنوان دو عامل مهم دستگاه عدالت کیفری نقش مهمی را در کشف حقیقت و حصول نتیجه ایفا می نمایند. آنان می بایست بتوانند در پناه اصل دادرسی منصفانه و به دوراز توهین از سوی طرفین دعوا، اظهارات خود را به طور واضح و روشن و صادقانه بیان نمایند. توهین نسبت به دستگاه عدالت کیفری منجر به اخلال درروند دادرسی می شود؛ در این صورت، آن ها نمی توانند اظهارات خود را آن گونه که شایسته کشف حقیقت و حصول نتیجه است، عنوان نمایند. لذا می بایست تدابیری اتخاذ گردد تا مطلعین درنهایت استقلال و بی طرفی، در مرجع قضایی اظهارنظر نمایند. این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای درصدد بررسی جرم توهین نسبت به شهود و مطلعین در دو نظام حقوقی ایران و آلمان است. یافته های تحقیق نشان داد که در هر دو کشور جرم مستقلی تحت عنوان توهین نسبت به شهود و مطلعین وجود ندارد و برای تعیین ضمانت اجرای کیفری نسبت به رفتار پیوسته مجرم علیه بازیگران دستگاه عدالت کیفری بایستی به مقررات عمومی رجوع نمود. همچنین مقررات دیگری در نظام حقوقی هر دو کشور پیش بینی شده است که دربرگیرنده رویکرد پیشگیرانه است.
اخلاق گفتگو در قرآن و حدیث؛ با تأکید بر مناظره های امام رضا(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: دوران امامت امام رضا(ع)، دوره طلایی گفتگو و مناظره و اثبات برتری آموزه های قرآنی- اسلامی، به ویژه اسلام شیعی و دکترین امامت و نیاز دین به حجت و واسطه زنده و روزآمد میان خلق و خالق است و مناظره های رضوی(ع) آوردگاه عرضه فکر اهل بیت(ع) از اسلام است. این پژوهش پس از ارائه معیار مراء حق و باطل از دید آیات و روایات، مهم ترین مناظره های بین الادیانی و بین المذاهبی رضوی(ع) را که در ضمن هشت مجلس به نقل شیخ صدوق(ره) در کتاب «عیون أخبار الرضا» تجلّی یافته، با هدف کشف اخلاق مناظره و انحصاراً با رویکرد تأکید بر ترک مراء و مجادله مذموم در طول مناظره با حریف و با تأکید ویژه بر گریز از توهین به رقیب، که از سخت ترین مصادیق رعایت اخلاق به صورت عملی است، مطالعه کرده است. روش: شیوه گردآوری داده ها در این پژوهش، کتابخانه ای است؛ در نحوه استناد داده ها، از شیوه اسنادی پیروی می کند و در تجزیه و تحلیل مطالب، روش آن تحلیل محتوایی از نوع توصیفی- تحلیلی است. یافته ها: در دو مناظره مهم بین الادیانی و بین المذاهبی امام رضا(ع)، 17 مورد که از ظاهر آنها توهین به رقیب استفاده می شود، قابل پیگیری است. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که هیچ یک از 17 مورد که به ظاهر کژرفتاری هایی از جمله: نسبت جهل و نادانی و نافهمی به مخاطب؛ نسبت غلط به مخاطب؛ نسبت وسواس فکری به مخاطب؛ نسبت مشابهت با یهود به مخاطب؛ نسبت ویل و ویح به مخاطب؛ خندیدن به مخاطب و ... را شامل می شود، عمل ضد اخلاقی و بر خلاف ادب اسلامی نیست.
بررسی اصطلاحات کاربردی برای «توهین و نفرین» در زبان بلوچی(با رویکرد زبان شناسیِ اجتماعی)
حوزههای تخصصی:
بررسی کاربرد واژگان هر زبان در رفتار اجتماعی افراد هر جامعه، تا حدی نشانگر جهان بینی آنها در کُنش و واکنش نسبت به یکدیگر است. روشن است که رفتار اجتماعی انسانها به طور کلی در دو مقوله دلالتهای مثبت و منفی می گنجند. برای مثال «تشویق ها و دعاهای خیر» در زمره مقولات مثبت و «توهین و نفرین ها» در زمره مقولات منفی جای می گیرند. از آنجا که نمود بعضی از واژه ها با دلالت منفی در زبان بلوچی در رفتار اجتماعی مردم بلوچ به روشنی پدیدار است، در این مقاله با انتخاب تصادفیِ تعداد 125 واژه از این نوع، به بررسی آنها به ترتیب تحت دو عنوان «توهین ها» و «نفرین ها» با رویکردی توصیفی از نظر ساخت زبانی و کاربرد معنایی در حوزه مرکزی بلوچستان ایران پرداخته شد. یافته ها حاکی از آن است که از نظر بسامد، واژه های بلوچی با اصالت ایرانی در این فهرست نسبت به وامواژه ها از فراوانی قابل توجهی برخوردارند، و ساختار صرفی و کاربرد نحوی آنها، دلالت بر نهادینه شدگیِ تاریخیِ آنها در جامعه زبانیِ این قوم دارد. دوم آنکه، از طریق نتایج این مقاله و موارد مشابه، می توان به بخشی از رفتار اجتماعی مردم بلوچ با رویکرد جامعه شناسانه زبان دست یافت که حاصل آن می تواند در مطالعات زبانی، ادبی، فرهنگ عامه، مردم شناسی، و قوم شناسی نیز به کار آید.