مطالب مرتبط با کلیدواژه

سیستان


۴۱.

موانع توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی خانوارهای روستایی مورد: مددجویان تحت پوشش کمیته امداد در سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی توانمندسازی سیستان کمیته امداد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۳۱۶
توانمندسازی یکی از اجزای لازم برای رسیدن به توسعه پایدار به حساب می آید؛ به گونه ای که، دستیابی به توسعه پایدار، بدون توانمندسازی اقشار ضعیف جامعه امکان ناپذیر توصیف می شود. در این تحقیق تلاش شده است تا موانع و محدودیت های توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی خان وارهای روس تایی تحت پوشش کمیته ام داد سیستان، مورد کنکاش قرار گیرد. روش تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر بررسی منابع اسنادی و بررسی های میدانی با استفاده از تکمیل پرسشنامه های روستا و خانوار و تکمیل فرم های مشاهدات میدانی بوده است. جامعه آماری تحقیق را خانوارهای روستایی تحت پوشش کمیته امداد در منطقه سیستان تشکیل می دهد. برای تعیین حجم نمونه خانوار، ابتدا روستاهای با بیش از 50 خانوار تحت پوشش کمیته امداد شناسایی گردید و با توجه به تعداد این روستاها و به کارگیری فرمول های شارپ و اصلاحی، 40 روستا به عنوان روستاهای نمونه تعیین گردید. سپس با توجه به تعداد خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد در روستاهای نمونه و استفاده از فرمول کوکران، تعداد 341 خانوار به عنوان حجم نمونه خانوار محاسبه شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات، از طریق مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و تحلیل های آماری و فضایی با استفاده از نرم افزارهای Expert Choice، SPSS وArcGIS صورت گرفته است. نتایج حاکی از وجود اختلاف معنی دار در شدت موانع و محدودیت های اقتصادی و اجتماعی روستاهای واقع در شهرستان های مرزی سیستان با سایر روستاهای واقع در این منطقه است. همچنین بر اساس تحلیل های فضایی، نواحی شمال شرقی و غرب این منطقه، دارای بیشترین و نواحی جنوب شرقی آن دارای کمترین شدت موانع و محدودیت ها برای توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی هستند. از طرف دیگر، نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه (One-Way Anova) مؤید آن است که تأثیر محدودیت های منابع آب، بر فعالیت های معیشتی با ضریب 502/0 و درآمد و اشتغال با ضریب 378/0، به ترتیب مهم ترین موانع و محدودیت های اقتصادی و مشکلات سازمانی با ضریب 490/0 و ویژگی های شخصیتی یا فردی سرپرست خانواده با ضریب 436/0 به عنوان مهم ترین موانع و محدودیت های توانمندسازی اجتماعی خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد ساکن در این منطقه به حساب می آید.
۴۲.

تحلیل شعاع اثرگذاری اقتصادی بازارچه مرزی میلک بر روستاهای ناحیه سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی سیستان روستاهای مرزی شعاع اثرگذاری بازارچه میلک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷۸ تعداد دانلود : ۸۶۱
اماکن تجاری و به ویژه بازارچه های مرزی به دلیل خاصیت سود آوری خود، همواره انسان، کالا و سرمایه را از نقاط محلی، منطقه ای، ملی و گاهاً فراملی به سوی خود جذب می کند که این امر می تواند باعث پیشرفت اقتصادی مکان های زیستی گردد. بر همین اساس، در پژوهش حاضر به تحلیل شعاع اثرگذاری بازارچه مرزی میلک اقدام شده است. این پژوهش از نوع هدف کاربردی و بنا بر روش توصیفی – تحلیلی و همبستگی است. جامعه آماری تمامی روستاهای دارای ارتباط اقتصادی با بازارچه مرزی میلک بوده است. برای گردآوری اطلاعات میدانی با توجه به فاصله روستاهای مورد مطالعه با مرز و با روش نمونه گیری طبقه بندی تعداد 18 روستا انتخاب و با استفاده از فرمول کوکران 324 خانوار به عنوان نمونه مورد سوال قرار گرفته اند. یافته ها نشان داد که بازارچه مرزی میلک در زمینه جذب کالا و سرمایه، علاوه بر بحث منطقه ای، دارای بُرد و شعاع اثرگذاری ملی و گاهاً فراملی است، در زمینه جذب نیروی انسانی (کارگر خدماتی) دارای شعاعی در سطح محلی است. همچنین بین سطح توسعه اقتصادی روستاها و فاصله از بازارچه رابطه معنی دار و معکوسی وجود دارد، به طوری که با فاصله گرفتن روستاها از بازارچه، شعاع اثرگذاری اقتصادی بازارچه کم و با نزدیک شدن به بازارچه شعاع اثرگذاری آن زیاد می شود.
۴۳.

بررسی قبور و آرامگاه های دورة اسلامی سیستان (مطالعه موردی حوزة زَهَک)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیستان آرامگاه دوران اسلامی تدفین زَهَک

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه جغرافیای تاریخی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی یاستان شناسی آثار هنری و بومی ملل
تعداد بازدید : ۱۱۲۱ تعداد دانلود : ۲۹۴۵
تدفین و توجه به دنیای پس از مرگ، در بین همه اقوام از اهمیت خاصی برخوردار بوده است؛ به همین دلیل ما شکل گیری اشکال مختلفی از تدفین در یک سرزمین واحد، در طول دوران های مختلف و بر اساس دین و اعتقادات آنها را شاهدیم. سیستان از این قاعده مستثنی نبوده و در ادوار مختلف، اَشکال متنوعی از تدفین را تجربه کرده است. سنت آرامگاه سازی اسلامی از قرن ششم هجری قمری به بعد در سیستان پدیدار شد و پیش از این تاریخ، آثاری از آرامگاه به دست نیامده است. در این نوشتار سعی شده است از طریق پژوهش های میدانی و مطالعات کتابخانه ای، تنوع اشکال تدفین و ویژگی های آرامگاه-های حوزه زَهَک سیستان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتایج حاصل از این مطالعات، بیان کننده این مهم است که تغییرات صورت پذیرفته در شیوه های تدفین مربوط به حوزه مورد مطالعه، ناشی از تأثیر عوامل جغرافیایی و سنت های دیرین مردمان منطقه بر اساس باورهای دینی آنان و همچنین بازتابی از شرایط اقتصادی دوره های مختلف و تفاوت های مذهبی ساکنان سیستان بوده است.
۴۴.

اندیشه هاى کلامى اهل حدیث سیستاناز آغاز پیدایش تا پایان قرن پنجم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سیستان اهل حدیث ج‍ه‍م‍ی‍ه اندیشه هاى کلامى آثار کلامى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۳
سیستان یکى از مناطق محورى و مهم حضور اندیشمندان اهل حدیث در قرون آغازین هجرى است. بعضى از اینعالمان داراى آثار کلامى یا داراى آثار حدیثى بوده اند که با رویکرد کلامى اعتقادى احادیث را نقل مى کرده اند، دراین بررسى، سیر تاریخى اندیشه هاى کلامى اهل حدیث در سیستان، از آغاز پیدایش تا پایان قرن پنجم بررسى شدهاست. از یافته هاى این پژوهش چنین برمى آید که در سده اول و دوم هجرى، اهل حدیث سیستان اندیشه کلامىمنسجمى نداشتند، ولى در قرن سوم با حضور عثمان بن سعید دارمى و ابوداود سجستانى، این مکتب رشد یافت. درقرن چهارم، مکتب اهل حدیث سیستان به وسیله ابوسلیمان خطابى بستى و ابن ابى داود، به اوج فعالیت کلامى اشرسید و قرن پنجم این اندیشه به وسیله ابونصر سجزى تقویت شد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفى تحلیلىاست. موضوع با بررسى کتب کلامى، تاریخى، رجالى و حدیثى آغاز مى گردد و سپس با ارزیابى و تحلیل داده هاىموجود، به کشف جریان هاى فکرى اهل حدیث این دیار مى پردازد.
۴۵.

جایگاه و تحلیل درون مایة سیتک ها در ترانه های سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: درون مایه سیستان دوبیتی ادبیات عامیانه سیتک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۶۹۱۱
«سیتک» (Seytak) نام دیگر دوبیتی در گویش سیستانی است که زبانی ساده و روان دارد و برای هر فارسی زبانی قابل فهم است. این نوع شعر به میزان گسترده ای از دیگر انواع ترانه ها در بین مردم سیستان رایج است. موضوع اغلب این دوبیتی ها عشق و زندگی است؛ شادی ها، غم ها، دلبستگی ها، گله مندی از مشکلات زندگی، ناله از بی وفایی، بدعهدی زمانه و مردم، انتظار، کار و باورهای اعتقادی همه و همه در آن ها نهفته است. مقالة حاضر ضمن بررسی موضوعی انواع ترانه های سیستان، برآن است تا به تحلیل محتوایی سیتک ها بپردازد تا اندیشة مرکزی و فکر اصلی هنرمند را در آن واکاوی کند و از این طریق به شناخت بهتر تاریخ و فرهنگ مردم سیستان و درک اندیشه ها، اعتقادات، احساسات و آداب و رسوم زندگی آنان دست یابد. درون مایة این دوبیتی ها در چهار عنوان کلی اعتقادی، عاشقانه، فعالیت های شغلی و مفاهیم اجتماعی دسته بندی شده و مفاهیم جزئی تر زیرمجموعة آنها قرارگرفته است. مفاهیم عاشقانه با 54 %، محتوای اجتماعی با 4/22 %، مفاهیم اعتقادی با 15 %و فعالیت های شغلی با 57/8 % به ترتیب از مهمترین مفاهیمی بوده که در محتوای دوبیتی ها مشاهده می شود. بسامد بالای مفاهیم عاشقانه حاکی از این است که عشق در سیتک های سیستان حضوری زنده و ماندگار دارد.
۴۶.

تحلیل رابطه بین سطح توقعات روستاییان و توسعه روستایی مطالعه موردی : روستاهای منطقه سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روستاییان سیستان آرمان گرایی توسعه روستایی سطح توقعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۵ تعداد دانلود : ۸۴۳
هدف توسعه روستایی، بهبود وضعیت روستاییان در همه ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است. به گونه ای که سطح توقعات و شرایط زندگی پایین (چیزی که در مناطق در حال توسعه وجود دارد) توقعات و آرزوهای پایین را به وجود می آورد و در همان حال شرایط زندگی بالاتر (مناطق توسعه یافته) توقعات و آرزوهای بالاتری به وجود می آورد؛ از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی تحلیل رابط ه بین سطح توقعات روستاییان و توسع ه روستایی در روستاهای منطق ه سیستان صورت گرفته است. تحقیق حاضر به روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر بررسی منابع کتابخانه ای، بررسی های میدانی و تکمیل پرسشنامه انجام گرفته است. حجم جامعه نمونه 400 سرپرست خانوار در 40 روستا بوده و با روش تخصیص متناسب به صورت تصادفی به دست آمده است و اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از مدل ANP ، آزمون های اسپیرمن و کروسکال- والیس در نرم افزار spss مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج سطح بندی مدل ANP نشان داد که روستای سفیدابه ولورگ باغ به ترتیب با امتیاز نرمال 0442/0، 0378/0 بیشترین سطح توقع و روستای امامیه پایین و روستای نوری با امتیاز نرمال 031/0، 049/0 کمترین سطح توقع را داشته اند. از بین شاخص های تأثیرگذار بر سطح توقعات روستاییان از توسعه روستایی، به ترتیب شاخص های بُعد زیست محیطی و اجتماعی با میانگین 45/3 و 38/3 بالاترین و کمترین میزان را به خود اختصاص داده است. همچنین نتایج آزمون اسپیرمن نشان داد که بین سطح توقعات روستاییان از توسعه روستاهای منطقه سیستان، رابطه معناداری وجود دارد؛ به گونه ای که با بالا رفتن سطح توقعات میزان توسعه روستاها افزایش می یابد و با پایین آمدن سطح توقعات روستاییان،  میزان توسعه روستاها کاهش می یابد. همچنین نتایج آزمون کروسکال والیس نشان داد که بین سطح توقعات روستاییان از توسعه روستایی در منطقه  سیستان تفاوت معناداری وجود دارد.
۴۷.

واکاوی نقش مشارکت های مردمی در کیفیت اجرای طرح های هادی روستایی (مطالعة موردی: منطقه مرزی سیستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روستا مشارکت مردمی سیستان کیفیت اجرا طرح هادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۴ تعداد دانلود : ۶۱۷
طرح های هادی روستاها از جمله طرح های عمران روستایی است که می تواند نقش بنیادی و زیربنایی در توسعه همه جانبه مناطق روستایی کشور داشته باشد و بر اساس پتانسیل ها و قابلیت های خود، زمینه ساز بهبود تسهیلات عمومی و رفاهی و ارتقاء کیفیت زندگی روستاییان گردد. با توجه به اهمیت طرح های هادی روستایی و اثرات چندگانه آنها در ابعاد مختلف زندگی روستاییان، تحقیقات متعددی پیرامون بررسی و ارزیابی اثرات اجرای طرح های هادی بر زندگی روستاییان صورت گرفته است. در صورتی که با توجه به پیشینه تحقیق، در ارتباط با نقش مشارکت روستاییان در کیفیت اجرای طرح های هادی روستایی پژوهش قابل توجهی صورت نگرفته است. با این دیدگاه، پژوهش حاضر با هدف بررسی کیفیت اجرای طرح های هادی، سطح مشارکت روستاییان در اجرای طرح های هادی و نهایتاً تحلیل نقش و کارکرد مشارکت های مردمی در کیفیت اجرای این طرح ها در روستاهای منطقه مرزی سیستان انجام گردیده است.
۴۸.

مکان یابی تئاتر روباز با محوریت فرهنگ سازی و هویت بخشی شهرها (مطالعه موردی: شهر زابل)

تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۲۲۰۸
تئاتر حس پرواز و حس رهایی و آزادی و به تسخیر کشیدن صحنه و تصاحب تماشاگر است.این مقاله در نظر دارد تا با بررسی نقاط مشترک فرهنگی، هویتی در منطقه سیستان ازتئاتر رو باز به عنوان ابزاری در جهت برجسته کردن بیشتر این نقاط استفاده کرده و آن را وسیله ای برای پیوند بیشتر میان مردمان این منطقه معرفی کند. و در این بین کاربرد تئاتر رو باز در نحوه قرار گیری صندلی ها نیز می تواند در روحیه تماشاگر تاثیر بگذارد. هم سطح در هر حالت حس خاصی بر او چیره می شود: بالا حس تسلط، پائین حس تسخیر شدن و هم سطح هم کاری با نمایش را القا می کند. در این طرح با آوردن تعاریفی از هویت ملی و قومی و نیز مثال ها و نمونه هایی سعی شده تا راه کارهای علمی و عملی در ئر تدلتر رو باز به گونه ای که در شناخت هویت و افزایش روحیه اقتدار ملی، تأثیرگذار باشند، مورد بررسی قرار گیرند. در این بررسی به عواملی چون صحنه، نور و فرهنگها به گونه ای با بر انگیختن احساسات عمیق انسانی با فضا و یا با مفهومی که تئاتر نزد ملتها دارد انتقال می دهد اشاره میکند.
۴۹.

دریاچهٔ هامون در روایات ملی ایران و جایگاه آن در آخرالزمانی زردشتی

کلیدواژه‌ها: اوستا دریاچه هامون سیستان زردشت کیانسه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ ادیان
تعداد بازدید : ۱۹۱۰ تعداد دانلود : ۱۸۵۹
دریاچهٔ هامون در روایات ملی ایران و بخصوص در ارتباط با رروایات مرتبط به آخرالزمان شناسی زردشتی رابطهٔ تنگاتنگی دارد. نام این دریاچه در عصر اوستایی متآخر بطور فزاینده ای به همراه رود هیرمند و منطقهٔ سیستان تکرار می شود. در این تحقیق کوشیده شده است نقش و اهمیت هامون در روایات ملی ایران از جنبه های مختلف مذهبی، سیاسی و آخرالزمان شناسی زردشتی پرداخته شود. وعدهٔ ظهور سه منجی زردشتی در آب کیانسه (صورت پهلوی دریاچهٔ هامون) داده شده است و پیروان دین زردشتی برای این دریاچه احترام خاصی قائل بوده اند، همچنین در متون اوستایی و پهلوی به نذز شاهان و مردمان برای اناهیتا/اناهید اشاراتی شده است. این روایات تا سالیان متمادی در بین مردم سیستان رواج داشته اند، همچنین رسم اوشیدر در بین مردم این منطقه و اطلاق نام هامون به دریاچه می تواند ریشهٔ زردشتی داشته باشد.
۵۰.

فهم دلالت های اجتماعی- فرهنگی توصیه های غذایی دوران بارداری و پس از آن (یک مطالعة مردم نگارانه در بین زنان و خانواده های سیستانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بارداری فرهنگ زایمان سیستان غذا مردم نگاری مادر شدن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی قوم شناختی خانواده و خویشاوندی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی پزشکی و بهداشت
تعداد بازدید : ۱۲۰۷ تعداد دانلود : ۱۰۰۶
بارداری، زایمان و آنچه که به موقعیت مادری ختم می گردد، با مجموعه ای از عوامل، عناصر و پدیده ها معنی می یابد؛ یکی از این موارد، بایدها یا نبایدهای غذایی است که فرد موظف به رعایت آن ها می گردد. توصیه های مزبور را باید توصیه های یک فرهنگ دانست؛ فرهنگی که در این معنی، خود را در تهیه و مصرف مجموعه ای از خوراکی ها باز می نماید. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال فهم دلالت هایی بوده است که می توان از تأمل بر تکاپو جهت این تهیه و مصرف، برداشت نمود. این پژوهش با حرکت از نوعی دیدگاه نظری چند سطحی، بر اساس رویکردی کیفی و به شیوة مردم نگاری در پهنه ای جغرافیایی از زاهدان تا نواحی شمالی استان سیستان و بلوچستان انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که این دلالت ها صرفاً بر کارکرد زیستی- طبی توصیه های غذایی مزبور که بیشتر معطوف به پس از زایمان است، تأکید ندارد. تهیه و مصرف برخی از خوراکی ها مانند کاچی سیستانی که ترکیب منحصر به فردی در مقایسه با سایر نسخه های مشابه است، در حال حاضر دلالت هایی را باز می نماید که باید با نوعی نگاه نمادین و معنی شناختی، تفسیر گردند. این خوراکی ها علاوه بر آنکه نشان گذاری یک رخداد را تسهیل می کنند، زمینه ای جهت خلق یک هویت مادرانه و نیز فراتر از آن، زمینه ای جهت برجسته سازی مرزها و تمایزات دیگر نیز می باشند.
۵۱.

یادداشتی بر جای گاه هند در برخی متون حماسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: متون حماسی پارسیان (هند) سیستان هند رستم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۲ تعداد دانلود : ۵۲۸
در موضوع حماسه و حماسه سرایی در ایران و یادگارهای برجای مانده از آن، کارهای ارزشمندی در یک سده گذشته به چا پ رسیده است. با وجود این، درباره آثاری چون گرشاسپ نامه، فرامرزنامه، شهریارنامه، آذربرزین نامهو بهمن نامهکم تر نقدهایی بر پایه شرایط خاصّ اجتماعی و سیاسی ایرانِ نخستین سده های اسلامی نوشته شده است. در این چند اثر ارزشمند حماسی، جغرافیای رخ دادها به هندوستان مرزمند می شود و همه پهلوانان با رستم، قهرمان ملّی، درهم تنیده اند. نگارنده با پرسش بر این دو موضوع، باور دارد که مهاجرت تاریخی زرتشتیان به هند سرآغاز تغییرات معنادار در ادب فارسی و بویژه ادبِ حماسی بوده است. نگارنده، پررنگ شدن نامِ هند در این دسته از یادگارنوشته های حماسی و نیز تنیدگیِ نام پهلوانان را با رستم، با فعالیّت های زرتشتیان در نخستین سده های اسلامی در کران سیستان و نیز مهاجرت آنان به هند را  هم پیوند می داند.
۵۲.

تحلیل سودآوری و کارایی واحدهای مرغداری منطقه سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ناکارایی سود تابع تولید مرزی تصادفی مرغداری سیستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۳۶۳
رشد بهره وری می تواند نقشی مهم بویژه در کشورهای در حال توسعه برای تکامل سیستم های کشاورزی در راستای تأمین این مطالبات ایفا کند. با توجه به اهمیت کارآیی در رشد بهره وری، هدف از این مطالعه تجزیه و تحلیل کارایی سود واحدهای مرغداری گوشتی و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از رهیافت تابع تولید مرزی تصادفی و تخمین هم زمان مدل ناکارایی سود در مرغداری های سیستان می باشد. برای انجام پژوهش از داده های 96 واحد مرغداری در سال 1393 استفاده شده است. نتایج نشان دادند که میانگین کارایی سود مرغداران نمونه برابر با 27/54 درصد می باشد و 27/88 درصد از مرغداران دارای کارایی سود پایین تر از 80 درصد هستند. بر اساس یافته های بدست آمده از تابع سود مرزی هزینه جوجه یک روزه، خدمات بهداشت و درمان، خوراک و سوخت، سن مرغدار، تحصیلات مرغدار، تعداد سال های تجربه مرغدار، میزان فاصله از مرکز شهرستان، سطح تجهیزات و تعداد دوره های تولید در سال دارای اثری مثبت و معنی دار بر کارایی سود می باشند. بر اساس نتایج این مطالعه فراهم کردن شرایط لازم جهت دسترسی آسان تر و ارزان تر مرغداران به تجهیزات مدرن در جهت نوسازی تأسیسات واحدهای مرغداری و هم چنین، ترغیب مرغداران به تخصیص بهینه نهاده ها و کاهش هزینه ها گامی مؤثر در جهت افزایش سودآوری مرغداران سیستان خواهد بود.
۵۳.

تأثیر اسکان عشایر بر میزان مشارکت زنان در تأمین درآمد خانوار (مطالعه موردی: زنان عشایر سیستانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسکان درآمد خانوار زنان سیستان عشایر مشارکت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای اقتصادی
تعداد بازدید : ۷۳۶ تعداد دانلود : ۵۷۳
زنان عشایر همواره در فعالیت های روزمره نقش شایان توجهی داشته اند، اما با اجرای سیاست اسکان و دگرگونی زندگی عشایر کوچنده، و به دنبال آن نقش و کارکرد زنان عشایر نیر تغییر و تحول کرده است. آنچه در عمل اتفاق می افتد، فروپاشی از یک سو و اسکان خودجوش و هدایت شده از سوی دیگر است. در این روند، به طورکلی نه تنها وضعیت کوچندگان، بلکه نقش زنان عشایری به طور خاص، به دلیل ماهیت زندگی شان وخیم تر شده است و نقش زنان در تأمین معاش خانواده نیز به شدت کاهش می یابد. این تحقیق از نوع توسعه ای-کاربردی است. جامعه آماری، شامل پنج سامانه اسکان یافته شهرستان زابل واقع در سیستان با 250 خانوار است. با استفاده از فرمول کوکران از طریق نمونه گیری تصادفی، همسران 141 سرپرست خانوار انتخاب شد، که به دلیل دوری سامانه ها از هم و مشکلات ناشی از دسترسی به آن ها از 124 زن پرسش شده است. برای جمع آوری داده ها دو پرسشنامه طراحی شد. پرسشنامه اول توسط زنان عشایر و پرسشنامه دوم توسط خبرگان محلی پر شده است.با توجه به بررسی تطبیقی از دو مقطع قبل و بعد اسکان، وضعیت عمومی عشایر اسکان یافته نامناسب است و نقش زنان عشایر در تولید فرآورده های لبنی و صنایع دستی پس از اسکان تضعیف و درآمد خانوار نیز کاهش یافته است. به عبارتی بین تضعیف نقش تولیدی زنان و درآمد خانوار، رابطه معنی داری وجود دارد. براساس یافته ها می توان گفت که سیاست اسکان عشایر در سامانه های مورد مطالعه موفقیت آمیز نبوده است.
۵۴.

کرکوی، آتش پیروز بهرام در سکستان

کلیدواژه‌ها: سیستان دین زرتشت آتشکده کرکوی کرکویه آثار باستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴۰ تعداد دانلود : ۱۰۰۰
سیستان که در دوره ساسانی از آن با نام «سَکستان» یاد می شد، ایالت پهناوری را تشکیل می داد که تورستان و هند تا کرانه های دریا را در بر می گرفت. این منطقه در دوره ساسانیان از نظر مردان دلیر جنگی که از مرزهای شرقی ایران حراست می کردند، کشاورزی خوب، موقعیت ژئوپولیتیکی و تجاری مناسب و مهم تر از همه، بنیان های استوار و اصیل دین زرتشتی، اهمیّت فراوان داشت. به همین دلایل معمولاً حکومت سکستان به دست ولیعهد اداره می شد که بر این اساس ملقب به سکانشاه می گردید. اردشیر بابکان که از خانواده ای مذهبی برخاسته بود، دین زرتشت را دین رسمی کشور اعلام نمود و خود و جانشینانش مبادرت به ساخت بناهای مذهبی فراوانی از جمله معبد آب و آتش در سرتاسر ایرانشهر نمودند. یکی از معتبرترین آتشکده های ساسانی در شرق ایران، آتش کرکوی در سیستان بود که متون مقدسی چون خرده اوستا و بندهشن و مورخینی چون قزوینی، مسعودی و متونی مانند تاریخ سیستان و کتیبه کعبه زرتشت به آن اشاره کرده اند. آتشکده کرکوی که از نوع آتش بهرام بود، براساس مطالعات باستان شناختی و رهیافت تاریخی از سده سوم قبل از میلاد تا سده هفتم هجری قمری پیوسته فروزان بوده است؛ تا این که سرانجام به دست مغولان برای همیشه خاموش گردید.
۵۵.

اهداف و کارکردهای کنسولگری های انگلیس در کرمان و سیستان(1333-1312ﻫ.ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران کنسولگری انگلیس روسیه کرمان سیستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۰ تعداد دانلود : ۵۶۷
منطقه جنوب شرقی ایران صحنه رقابتهای روس و انگلیس در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بود. قصد روسیه تحت فشار گذاشتن بریتانیا با هدف نزدیک شدن به هند و قصد انگلیس به وجود آوردن منطقه حائل و سد دفاعی برای محافظت از هند بود. تاسیس کنسولگریهای دولتهای رقیب در مجاورت منطقه مورد نظر از جمله اقدامات رقابتی دو قدرت بود تا اهداف و مطامع دولتهای متبوع خود را تامین نمایند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و اسناد در پی پاسخ به این سؤال بود که اهداف و کارکردهای کنسولگریهای انگلستان در کرمان و سیستان چه بوده است؟ یافتههای پژوهش حاکی از آن است که رویکرد انگلیس در جنوب شرق ایران رویکردی نظامی بود. در کرمان 80 درصد و در سیستان 85 درصد کنسولها و نمایندگان کنسولی انگلیس از نظامیان بودند. در دوره فعالیت کنسولگری انگلیس در کرمان، تراز تجاری کرمان با هند و اروپا بر اساس اسناد کنسولی از ارقام بسیار پائین منفی 60/83- درصد در سال 1907-1906م/1325-1324ق، به بیش از 53 درصد در سال 1913-1912م/1332-1331ق رسید. با تأسیس کنسولگری سیستان نیز جهشی 89 درصدی در تجارت این منطقه با هند پدید آمد. Abstract In the nineteenth and early twentieth centuries, south east of Iran was the place for British and Russian competition. The objective of Russia was to pressure Britain for advancing towards India. On the other hand, the objective of Britain was to create a buffer zone and defensive wall for protection of India. Adjacent establishments of British and Russian consulates in the region were some of the competitive elements, exercised by the both governments, facilitating their corresponding objectives and interests. Through utilization of descriptive- analytical method and library resources and documents, this investigation is administered. The main question is, "What were the purposes and functions of British consulate in Kerman and Sistan?" The findings suggest that the approach of British in south east of Iran was militaristic. The research shows that 80% of staff members of consulate representatives in Kerman and 85% of staff members of consulate representatives in Sistan acquired militaristic legal personalities. In the course of activities of the British consulate in Kerman, the trade balance between Kerman and India-Europe increased from -83/60% in 1906-1907 to 53% in 1912-1913. By the establishment of the consulate in Sistan, the trade balance of the province with India increased to 89%. Keywords: Iran, Consulate, Britain, Russia, Kerman, Sistan.
۵۶.

تحلیل نگرش های ارزشی محیط زیستی در رفتار محیط زیست گرایانه کشاورزان منطقه سیستان در مواجهه با خشکسالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نگرش های ارزشی رفتار محیط زیست گرایانه کشاورزان سیستان خشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۵۳۷
از عوامل بروز خشکسالی های شدید در سیستان می توان، قرار گرفتن آن را در یکی از گرم و خشک ترین اقلیم های جهان دانست، همچنین از طرف دیگر رفتارها و تغییراتی که در محیط زیست رخ می دهد نیز بر شدت خشکسالی می افزاید. بنابراین برای جلوگیری از خشکسالی و همچنین حفظ محیط زیست باید رفتار انسان ها به سوی ابعاد طبیعت گرایانه تغییر کند که این تغییرات نیز مستلزم شناخت نگرش افراد است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های توصیفی همبستگی و علّی رابطه ای است که با استفاده از فن پیمایش انجام شد. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش کشاورزان منطقه سیستان بود (1453=N) که 400 نفر از آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی آن با استفاده از نظرات متخصصان مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن نیز با استفاده از یک مطالعه راهنما و ضرایب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت (89/0≥ ≥70/0). نتایج پژوهش حاکی از آن است که الگوی علّی ارائه شده قادر است تا 30درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کند.. بیشتر کشاورزان دارای نگرش زیست کره و نوع دوستانه بوده و هنجارهای شخصی بیشترین تأثیر را بر رفتار محیط زیست گرایانه کشاورزان دارند، بنابراین پیشنهاد می شود که آموزش مناسب برای تقویت نگرش ارائه شود و این امر می تواند سبب تقویت هنجارهای شخصی آنان شده و سبب بروز رفتار های محیط زیست گرایانه شود.
۵۷.

پیوند فرّ و جغرافیا در زامیاد یشت؛ ردپای سرزمین مقدس سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زامیاد یشت جغرافیای اساطیری فرّ کیانی بندهش سیستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۸ تعداد دانلود : ۹۰۶
متن اوستایی زامیاد یشت از دو بخش تشکیل شده است. بخش نخست این یشت به معرفی کوه های اساطیری اختصاص دارد، درحالی که بخش دوم و مفصل تر آن در خصوص ستایش فرّ است و به کیان یسن مشهور است. تحلیل های متنی و زبان شناختی نشان می دهد که در ابتدا هر کدام از این دو بخش از یکدیگر مستقل بوده اند. چه توضیحی برای ادغام دو بخش جغرافیای اساطیری و سیاسی را در یک قالب واحد وجود دارد؟ مقاله پیش رو با این پیش فرض که فرّ کیانی ارتباطی مهم با جغرافیا دارد، نشان می دهد که در نظر تدوین کنندگان متأخر متن، اندیشه سیاسی ایرانی که در قالب اسطوره و حماسه بیان شده بود، با جغرافیای اساطیری ایرانی پیوستگی داشت. از این رو، بندهایی از زامیاد یشت که توصیف کننده یکی از جلوه های مقدس زمین یعنی کوه ها است، به عنوان مقدمه ای برای کیان یسن درنظر گرفته شده اند. تحلیل های بیشتر نشان می دهد که طبق باورهای تحول یافته زردشتیان، سرزمین سیستان تجلی گاه پیوند این دو مفهوم بوده است. بنابراین دخل و تصرف در متن زامیاد یشت بایستی در سیستان رخ داده باشد.
۵۸.

واکاوی محدودیت های بازاریابی محصولات ارگانیک روستایی (مطالعه موردی: روستاهای حاشیه دریاچه هامون، سیستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محدودیت های بازاریابی محصولات روستایی ارگانیک کشت دریاچه ای کشت خربزه دریاچه هامون سیستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۴۰۱
پیامدهای منفی ناشی از مصرف مواد غذایی صنعتی و شیمیایی سبب شده اند که در عصر حاضر گرایش به محصولات ارگانیک افزایش یابد؛ با این وجود یکی از عوامل مهمی که مانع موفقیت تولید محصولات ارگانیک می شود، محدودیت های بازاریابی این محصولات هستند که نمونه آن را می توان در روستاهای حاشیه دریاچه هامون مشاهده کرد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر شناسایی و الویت بندی محدودیت های بازاریابی کشت محصولات ارگانیک دریاچه ای است. روش این پژوهش توصیفی – تحلیلی است و از نظر هدف کاربردی است. جامعه نمونه شامل هفت روستای دارای کشاورزی ارگانیک (با 600 خانوار) است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 120 سرپرست خانوار به عنوان نمونه بررسی شدند. همچنین برای انجام مقایسه زوجی از نظرهای 10 کارشناس استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری T تک نمونه ای در نرم افزار اس پی اس اس، روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) و روش تحلیلی رتبه ای خاکستری (GRA) بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتبی نشان می دهد که محدودیت های بازاریابی به سه مؤلفه محدود می شوند که در این بین موانع سیاست گذاری با ضریب تأثیر 51/0 درصد در رتبه اول، موانع زیرساختی با ضریب تأثیر 40/0 درصد در رتبه دوم و عامل طبیعی با ضریب تأثیر 9/0 درصد در رتبه سوم قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه ای نشان داد که در تمامی ابعاد به جز موانع فنی (با میانگین 60/2)، محدودیت های بازاریابی محصولات ارگانیک دریاچه ای بالاتر از میانه نظری (3) هستند.
۵۹.

بررسی و رتبه بندی عوامل مدیریتی تخریب زمین و بیابان زائی دشت سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بیابانزائی تخریب زمین پیشران مدیریتی بیابانزدائی سیستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۸ تعداد دانلود : ۵۳۸
  مفهوم بیابانزائی به از دست دادن خدمات اکوسیستم بدلیل تاثیر آشفتگی های انسانی و یا تغییرات اقلیمی در اکوسیستم های مناطق خشک مرتبط است. بیابان زایی بسته به پیشران و شرایط جغرافیایی، می تواند باعث تغییرات قهقرائی عمدتا پایدار در اکوسیستم گردد. مهار این پدیده مستلزم شناخت علل پیشرانی آن است. این مقاله به بررسی نیروهای مدیریتی موثر بر بیابان زائی دردشت سیستان می پردازد. به منظور انجام این پژوهش از طریق منابع علمی مرتبط، پرسش نامه و گروه تخصصی از کارشناسان مرتبط طی دو مرحله به کارگیری روش دلفی لیستی از عوامل پیشران مدیریتی تهیه شده سپس عوامل کاندید در 8 معیار گروه بندی و در انتها با ابزار پرسش نامه که روایی و پایایی آن مورد تایید اساتید بوده، مورد قضاوت کارشناسان قرار گرفته در پایان با استفاده از روش های آماری و فرایند تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) رتبه بندی گردیده است. نتایج حاصل از تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS19 نشان داد که معیارهای پیشران مدیریتی موثر بر بیابانزایی و تخریب زمین به ترتیب مدیریت بیابان (47/33%)، مدیریت اجرای قوانین و حقوق داخلی زیست محیطی (43/15%)، مدیریت مطالعات و دانش علمی مرتبط (76/13%)، مدیریت کشت و کار متناسب (81/10%)، مدیریت خاک و زمین (8%)، مدیریت دانش بومی و فرهنگی (6/6%)، مدیریت آب (1/6%) و مدیریت مسائل مربوط به دام در منطقه (81/5%) می باشند. در بین 72 عامل کاندید، 46 عامل با کسب بیش از 60 درصد نمره و اتفاق نظر پاسخگویان از بقیه تاثیر گزارتر بودند که با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) رتبه بندی شدند. مهمترین عوامل مدیریتی موثر بر تخریب زمین و بیابانزائی دشت سیستان به ترتیب رتبه: فقدان مدیریت جامع حوزه آبریز در برنامه ریزی ها، مربوط به معیار دانش و شناخت؛ تنها بودن منابع طبیعی در کار مقابله با بیابانزایی، مربوط به معیار مدیریت بیابان؛ عدم تخصیص حق آبه زیست محیطی از منابع آب موجود، مربوط به معیار مدیریت آب؛ ناهماهنگی ادارات مرتبط با مهار بیابانزایی و فقدان طرح کلان و جامع بیابانزدایی، هر دو مربوط به معیار مدیریت بیابان می باشند.
۶۰.

سیستان و حاکمیت خلفا تفرق و زوال (30 250ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سیستان بدویان خوارج عیاران زنبیل خلفا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۳۳۷
ایالت سیستان از پس فتح اعراب عرصۀ آشوب درازدامنی شد که تا برآمدن حکومت صفاریان ادامه داشت. پژوهش حاضر به روش توصیفی – تحلیلی، ریشۀ این آشفتگی و سبب ناکارآمدی سیاست خلفا در این ایالت را آشکار می کند. این پژوهش نشان می دهد که سبب ناپایداری و زوال سیستان صرفاً فعالیت خوارج نبوده است؛ بلکه مؤثرترین عامل، اعراب بادیه نشینی بودند که به محض فتح، در آن جا سکونت گرفته، افزون بر تاخت و غارت ایالت، موجب دو دستگی، منازعات ویرانگر قبیله ای و زمینه ساز ورود پیروان فرقۀ جنگ افروز خوارج به آن جا شدند. زُنبیل و شورش نیروی های نامنظم بومی برضد دیگر عناصر ناپایداری نیز اسبابی مضاعف در تداوم آشفتگی سیستان بودند. سیاست خلفا برای تغییر این وضع از آن جا که هربار تنها بر یکی از عوامل فوق تمرکز داشت، ناموفق بود. سرانجام، شکست مکرر سیاست آنان به برآمدن عیاران از میان همان نیروهای بومی ایالت انجامید که همزمان به سلطۀ خلفا و آشفتگی سیستان پایان دادند.