مطالب مرتبط با کلیدواژه

رشت


۴۱.

تبیین راهبردهای توسعه گردشگری خلاق در شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهر خلاق غذا و خوراک گردشگری خلاق مدل استراتژیک SOAR رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۳۲۴
از جمله مهم ترین ذخایر فرهنگی و معنوی گیلان می توان به فرهنگ غذایی غنی و متنوع آن اشاره نمود. باوجود گذشت چند سال از کسب عنوان شهر خلاق غذا و خوراک به نظر می رسد که شهر رشت نتوانسته به خوبی از این پتانسیل در راستای توسعه گردشگری شهری خلاق استفاده نماید. فقدان نگاه و چهارچوب برنامه ریزی راهبردی در این زمینه منجر گردیده است مجموعه اقدامات مدیریت شهری یکپارچگی و هماهنگی مناسبی نداشته باشند. ازاین رو کنش شهرداری رشت و سایر بازیگران در توسعه گردشگری خلاق شامل مجموعه ای از فعالیت هایی مقطعی، پراکنده و غیر هماهنگ بوده است. لذا هدف اصلی مقاله حاضر به دنبال ارزیابی شاخص های خلاقیت شهری در رشت و ارائه راهبردهایی در جهت توسعه گردشگری خلاق شهری در این شهر است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی - کمی با ماهیت کاربردی است. برای جمع آوری اطلاعات تعداد 393 پرسشنامه از طریق ساکنین تکمیل شده است. داده های حاصل با استفاده از آزمون های دوجمله ای، همبستگی و تحلیل عاملی اکتشافی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. پس از تجزیه وتحلیل داده های آماری، راهبردهای پیشنهادی از طریق مدل استراتژیک SOAR ارائه شده اند. نتایج تجزیه وتحلیل پرسشنامه ها نشان می دهد در میان شاخص های شهر خلاق وضعیت شاخص اقتصادی شهر رشت نسب به سایر شاخص ها بهتر است. همچنین شاخص امکانات و اقدامات آموزشی دارای پایین ترین سطح در میان شاخص های شهر خلاق رشت است. لذا افزایش آموزش فرهنگ و هویت بومی، خلق جشنواره های نوآورانه و تقویت زیرساخت های شهری گردشگری موضوعاتی محوری در راهبردهای پیشنهادی هستند.
۴۲.

مطالعه تطبیقی شهرهای خطه شمالی و کویر مرکزی ایران از منظر ضرب آهنگ های تاریخی فضای شهری؛ مورد پژوهی: رشت و کاشان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تریالکتیک فضایی ضرب آهنگ کاوی فضای شهری رشت کاشان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۹۲
امروزه، تولید فضاهای تهی بر اندیشه و عمل شهرسازی سایه افکنده؛ حال آنکه فضای شهری، واجد ویژگی بازنمودی است و در فرآیند تاریخی خود، به امری پیچیده و چندلایه بدل می گردد.مطالعه تاریخی فضا با توجه به پیچیدگی ها و چندگانگی آن، از دغدغه های اصلی در مطالعات شهری است. این پژوهش با بهره گیری از شاکله مفهومی تریالکتیک فضایی و از طریق کاوش تاریخی ضرب آهنگ های فضا در دو شهر رشت و کاشان، می کوشد تا با توجه به تأثیر سه مؤلفه اقلیم، فرهنگ و قدرت انتظام بخش به تحلیلی تاریخی از فضای شهری دست یابد. روش پژوهش مبتنی بر مطالعات اسنادی و تحلیل محتوای آن ها با رویکردی تاریخی-تفسیری بوده است. یافته های تطبیقی پژوهش نشان داد که شهر کاشان -به مثابه شهری گرم و خشک در بخش مرکزی فلات ایران- از ضرب آهنگ کیهانی یا ضرب آهنگ های قمریِ قدرتمندی برخوردار است؛ اما در شهر رشت -شهری معتدل و مرطوب در خطه شمال ایران- زمان چرخه ای خورشیدی اهمیت بیشتری می یابد. همچنین، نهادهای سیاسی به شکل های متفاوتی در رشت و کاشان بالغ شدند. در طول تاریخ، سردمدارانی در کاشان ظهور می کنند که برخلاف همتایان خود در رشت که بر بعدهای مدنی، تجاری و سیاسی تأکید دارند؛ بیشتر، به دنبال حفظ روابط خود با شبکه ای مذهبی و متشکل از اعضایی سرشناس در دیگر شهرهای مهم مذهبی اند. روابط اجتماعی تاریخی میان مردم کاشان، بر مبنای قراردادهایی یکدست و مبتنی بر مذهب پایه گذاری شده؛ ولی این روابط در شهر رشت، بیشتر بر اساس پیمان های قومی متنوع و در عین حال، متناقضی شکل گرفته است.
۴۳.

توسعه پایدار شهری از طریق سنجش ظرفیت ساختمان های موجود برای استفاده دوباره(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: سرمایه روانشناختی توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۱۷۲
استفاده مجدد انطباقی از بنا به معنای بازگرداندن بنا به چرخه حیات پس از پایان عمر مفید آن، از طریق تعیین یک کاربری منطبق بر ظرفیت ها و ویژگی های بنا می باشد. این رویکرد از فرآیند اسرافکارانه تخریب اجتناب می کند و سبب حفظ مصالح و انرژی دربرگرفته ساختمان، کاهش پسماندهای ساختمانی، صرفه جویی در زمان، صرفه جویی اقتصادی، احیای بافت های شهری و حفظ منابع و اراضی برای نسل های آینده می شود. به این ترتیب استفاده دوباره از ساختمان های موجود بخش های مهمی از توسعه پایدار را در حوزه معماری شکل می دهد. اما سوال اینجاست که آیا همه ساختمان ها برای استفاده دوباره مناسب هستند؟ و اگر نه، چه ساختمان هایی برای استفاده مجدد انطباقی مناسب هستند؟ بهترین زمان برای مداخله جهت پیاده سازی این رویکرد چه زمانی است؟ مدل قابلیت استفاده مجدد انطباقی(ARP ) یک ابزار تصمیم گیری برای مدیریت ساختمان های موجود به منظور استفاده دوباره می باشد. این مدل که دارای کاربردی عمومی و یکسان برای تمام کشورها و بناها می باشد، ضمن محاسبه ظرفیت و قابلیت بنا برای استفاده دوباره، عمر مفید آن و بهترین زمان برای مداخله را نیز بدست می دهد. مقاله پیش رو با رویکردی تحلیلی مدل قابلیت استفاده مجدد انطباقی(ARP) و عوامل وابسته به آن و همچنین امکان اختصاصی سازی آن برای گونه های مختلف ساختمانی جهت رسیدن به نتایج و خروجی های دقیق تر را مورد بررسی قرار داده است.
۴۴.

شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر انتخاب مکان پارکینگ با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی (نمونه موردی: شهر رشت)

کلیدواژه‌ها: مکان یابی پارکینگ تحلیل سلسله مراتبی فازی مرکز جذب سفر رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۳۳
ساماندهی فضائی پارکینگ های عمومی به عنوان یکی از مهم ترین اجزای راه ها و معابر شهری سهم بسزایی در مطلوبیت و آرام سازی محیط شهری دارد. عوامل زیادی بر انتخاب مکان پارکینگ ها مؤثر می باشد. هدف این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر انتخاب پارکینگ و اولویت بندی عوامل در شهر رشت می باشد. روش حاضر توصیفی – تحلیلی و از نوع کاربردی است. در این تحقیق ابتدا با توجه به نظر کارشناسان و محققان عوامل مؤثر بر انتخاب پارکینگ شناسایی شدند و سپس با استفاده از Fuzzy AHP عوامل مورد اولویت بندی قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان می دهد که مکان مناسب برای پارکینگ در منطقه مرکز شهر رشت، عامل فاصله از خیابان های پرترافیک از عامل های دیگر بیشتر اهمیت دارد و دراین بین فاصله 100-200 متری برای انتخاب محل پارکینگ ازنظر کارشناسان مناسب تر از بقیه گزینه های می باشد.
۴۵.

کاوش ضرباهنگ زندگی روزانه در ساماندهی مصرف فضای شهری (مورد پژوهی: پیاده راه شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ضرباهنگ کاوی مصرف فضا رشت فضای شهری زندگی روزانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۳۰۲
بیان مسأله: مخمصه تولید فضاهای تهی با تلاش نیروهای فرادست برای قبضه فضا شدت بیشتری یافته و پاسخ بدین مسئله، نیازمند راهکاری خلاقانه است. محدوده پژوهش (پیاده راه شهر رشت) ازجمله فضاهای شهری در کشور است که از دیرباز تاکنون، شاهد فرآیندهای تولید و بازتولید آمرانه فضا بوده است. در مقابل، پاسخ خلاقانه در شیوه های مصرف فضا از سوی مردم یافت می شود. هدف: هدف این پژوهش یافتن چگونگی بهره گیری از ضرباهنگ کاوی برای ساماندهی بهتر مصرف فضا است تا با کاوش ضرباهنگ های زندگی روزانه در فضای شهری، به تعدیل نگاه تخصص گرایی کمک و همچنین، مقاومت خلاقانه مردم در مصرف فضا و اعمال نظم خودخواسته و متناسب با زندگی روزانه بهتر درک شود. روش:با رجوع به شاکله مفهومی جدل سه سویه، برای بررسی تأثیر سه مؤلفه اقلیم-فرهنگ-قدرت انتظام بخش بر ضرباهنگ های فضای دریافته-پنداشته-زیسته، از روش پیش رونده-پس رونده و شامل دو راستا، یعنی پیچیدگی عمودی فضا و افقی فضا، بهره گرفته شد. برای مطالعه پیچیدگی عمودی، به تاریخ فضای شهر رشت مراجعه و از روش مطالعات اسنادی و تحلیل آن ها به صورت سند گزینی، تحلیل اسناد و مداقه استفاده شد. در مطالعه پیچیدگی افقی، به ضرباهنگ های مختلف محدوده موردپژوهش در بازه زمانی معین پرداخته و تلاش شد تا فعالیت های گروه های مختلف مصرف کنندگان فضا از طریق پژوهش میدانی (مشاهده با روش ساده و غیرمداخله گر) و روش توصیفی مطالعه شود. سپس، با استفاده از رویکرد ترکیبی و طرح همسوسازی، نتایج حاصل از مطالعه هر سطح، در تفسیری کلی ادغام گردید. یافته ها: یافته های ضرباهنگ کاوی در پیاده راه شهر رشت نشان داد که حضور همزمان و هماهنگ چندین ضرباهنگ، حاصل هماهنگی آیین های قدرت با چرخه های اقلیمی و فرهنگی در فضای موردپژوهش است که موجب شده تا این فضای عمومی یا همان فضای بازنمایی، به رغم طراحی آمرانه خود، فضایی برای سازش و ائتلاف باشد که به شکلی خودانگیخته، به نمایش زمان مردم و ضرباهنگ های حضور آنان اختصاص یافته است. نتیجه گیری: اقلیم و فرهنگ نقش مهمی در تولید ضرباهنگ های ماندگار در فضا دارند. از این رو، به رغم تلاش قدرت برای یکدست سازی فضا، همچنان، ضرباهنگ های پرشوری در فضای موردمطالعه جریان دارد.
۴۶.

جایگاه منطقه پسیخان در تحولات سیاسی و نظامی جنبش جنگل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پسیخان جنبش جنگل جغرافیا رشت فومن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۲۷۵
منطقه پسیخان به سبب موقعیت جغرافیایی ویژه که در مسیر ارتباطی رشت به فومنات قرار داشت، یکی از مهم ترین نقاط راهبردی جنبش جنگل به شمار می آمد. از آنجا که جنگلی ها در بیشتر حیات سیاسی جنبش بر سرزمین فومنات تسلط داشتند، موقعیت جغرافیایی پسیخان نقشی مهمی در موازنه سیاسی رشت و فومن به ویژه در هجوم های متقابلی که بین جنگلی ها، روس ها، انگلیسی ها و قوای دولتی انجام می گرفت، ایفا می کرد. پسیخان به جهت این که در منطقه ای محصور شده از مرداب، رودخانه، جنگل، بیشه زارها و موانع طبیعی قرار گرفته بود، بدان اندازه مهم بود که تصاحب آن از سوی جناح های درگیر در جنگ، منجر به تصرف سراسر فومنات و یا رشت می شد. مسئله اصلی نوشتار آن است که پسیخان چه جایگاهی در تحولات سیاسی و نظامی جنبش جنگل داشت؟یافته های پژوهش که به روش مطالعات توصیفی-تحلیلی سامان یافته، نشان می دهد، پسیخان به عنوان یگانه گذرگاه طبیعی بین رشت و فومن اهمیت بسزایی داشته است. نگارندگان تلاش دارند تا جایگاه جغرافیای پسیخان را در فراز و فرودهای جنبش جنگل مورد بررسی و تحلیل قرار دهند.
۴۷.

شناسایی ابعاد محتوایی برند مقصد گردشگری و اثر گذاری آن در توانمندسازی گردشگران؛پژوهش ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازاریابی محتوا توانمندسازی گردشگر رشت شهر خلاق گسترنومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۷۰
محتوای انتشاریافته در رسانه های مختلف می تواند به گردشگران در اتخاذ تصمیمات بهتر کمک کند. هرچقدر که استفاده از محتواهای مختلف برای برنامه ریزی سفر آسان تر و بدون زحمت باشد، احساس فرد از کنترل روی برنامه ریزی فرایند سفر بهتر خواهد بود و احساس توانمندی بیشتری خواهد کرد. بر همین اساس، هدف این پژوهش بررسی تأثیر بازاریابی محتوا در توانمندسازی گردشگران برای انتخاب شهر رشت به عنوان مقصد سفر می باشد. با توجه به موقعیت شهر رشت به عنوان شهر خلاق گسترونومی، ابتدا با استفاده از روش تحلیل مضمون فانتزی، ابعاد غذایی نمادین انتشاریافته از شهر رشت در رسانه های شخصی، اکتسابی و اشتراک گذاری استخراج شد. در این مرحله، چهار مضمون فانتزی به عنوان واقعیت های نمادین شهر رشت درنتیجه بررسی همگرایی محتوای متن های منتشرشده در رسانه ها شناسایی شدند. سپس در یک مطالعه تجربی تأثیر این ابعاد در توانمندسازی گردشگران بالقوه جهت انتخاب رشت به عنوان مقصد سفر موردبررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد مشارکت کنندگانی که با تم ها مواجه شدند، احساس توانمندی بیشتری در تصمیم گیری و برنامه ریزی سفر می کردند. به طوری که نسبت به گروه دیگر، احساس هدفمندی، کفایت، استقلال و اثرگذاری بیشتری در برنامه ریزی سفرشان داشتند.
۴۸.

بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از عناصر شکل دهنده ی تعلق خاطر (مطالعه موردی: شهر رشت شهرک مسکونی گلها)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مجتمع مسکونی تعلق خاطر رضایتمندی Space Syntax شهرک گلها رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۲۰۰
امروزه در راستای ساخت و ساز شهرک ها نکته ی قابل توجه، عدم وجود تعلق خاطر می باشد که با معیارهایی از جمله عدم جذابیت های محیطی و کیفیات بصری، عدم خوانایی، امنیت و غیره خود را نشان می دهد. این عوامل بر ارتباط افراد با محیط پیرامونشان و به طبع رضایتمندی آن ها تأثیرگذار خواهند بود. شهرک گلها، با مشکلات متعددی از جمله عدم وجود فضایی برای تجمع، نبود نگهبانی و سردرگمی فضایی، نامتناسب بودن ساختار ظاهری بناهای جدید احداث شده نسبت به بناهای قبلی و مهم تر از همه وجود زمین های خالی و بلااستفاده روبه رو است. روش تحقیق به کارگرفته شده در این پژوهش، ترکیبی شامل مجموعه ای از روش های توصیفی- تحلیلی می باشد. گردآوری اطلاعات به شیوه ی میدانی و اسنادی صورت گرفته است. نمونه ی آماری تحقیق، بر اساس جمعیت شهر رشت، 384 نفر محاسبه گردید. با توزیع420 پرسشنامه به دلیل عدم بازگشت، در نهایت 386 پرسشنامه صحیح پاسخ داده شد. تحلیل پرسشنامه ها توسط نرم افزار SPSS انجام گرفت. سنجش میزان انتخاب، نفوذپذیری و خوانایی نیز با روش space syntax و تحلیل هم پیوندی و اتصالات، در مسیر مجاور شهرک گلها صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که تأثیرگذاری معیارهایی چون خوانایی، امنیت و نفوذپذیری در حد متوسط است. تناسبات بصری، عملکرد عناصر و دسترسی، تأثیر زیادی بر افزایش رضایتمندی ساکنین دارند. در نتیجه به کارگیری الگوهای معمارانه، در نظرگرفتن فضاهای مکث و حرکت، ایجاد کاربری های مدیریتی، جلوگیری از انبوه سازی و احداث پارک درون محوطه از جمله راهکارهایی به منظور ایجاد تعلق خاطر در راستای افزایش رضایتمندی می باشند.
۴۹.

بررسی روابط متقابل سبک زندگی و سازمان فضایی خانه، مورد مطالعه: خانه های مسکونی شهرستان رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الگوی کالبدی الگوی مسکن خانه رشت سازمان دهی فضایی شیوه زندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۲۵۳
ساخت وسازهای یکسان و بی توجهی به الگوهای فرهنگی و رفتاری کاربران در بسیاری از شهرهای ایران، در تغییر تدریجی رفتار ساکنان و کاهش رضایتمندی آن ها از محیط زندگی خود تأثیرگذار است. خانه علاوه بر کارکرد زیستی اش به عنوان سرپناه، محلی است برای آرامش انسان. هماهنگی این فضا با شیوه زندگی مردم یک منطقه، به ایجاد حس تعلق در کاربران آن می انجامد. پژوهش پیش رو تغییرات کالبدی و شیوه زندگی و تأثیر متقابل آن ها را در خانه های شهر رشت از دوره قاجار تا امروز بررسی می کند. برای رسیدن به اهداف پروژه با روش ترکیبی، 38 نمونه مطالعاتی از خانه های دوره قاجار تا امروزِ شهر رشت، برداشت و سازمان فضایی آن ها مشخص شد، سپس با روش کیفی، به شیوه پیمایشی و مصاحبه نیمه ساختاریافته با ساکنان این خانه ها، الگوی سکونت و مؤلفه های تأثیرگذار در شیوه زندگی هر دوره شناسایی گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که با گذشت زمان، فضاهای باز و نیمه باز خانه مانند حیاط و ایوان، کارکردهای خود را از دست داده و عملکردهای مربوط به این فضاها به داخل خانه انتقال یافته است. تغییرات کالبدی و شیوه زندگی تقریباً تا دوره پهلوی ثابت بوده ولی بعد از آن، دچار تغییرات زیادی شده است. درمجموع، ساختار کالبدی تحت تأثیر دانش زمانه، به طور پیوسته و آهسته تغییر کرده و به شدت در ابعاد فرهنگی، اجتماعی و معیشتی از شیوه زندگی تأثیر گرفته است، ولی در فعالیت های مربوط به بُعد زیستی، لزوماً چنین ارتباطی وجود ندارد و کارکرد یکسانی داشته است.
۵۰.

بررسی نحوه توزیع فضاهای آموزشی در بافت شهر (مطالعه موردی: بلوار الکان کالنشهر رشت)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۷۹
این پژوهش با هدف بررسی نحوه توزیع فضاهای آموزشی در بافت شهر پس از مطالعه مفاهيم نظري، انطباق مکان گزینی فضاهای آموزشی در بلوار لاکان رشت با معیارهای سازگاری، مطلوبیت، ظرفیت، وابستگی مورد ارزیابی قرار گرفت. براي اين منظور ابتد ا مدل مفهومي، ضوابط موثر در مكان يابي مدارس شهر مشخص شد و پس از آنكه معيارهاي مكان گزيني مدارس(شعاع پوششي، جمعيت و تراكم آن، نزديكي به شبكه معابر(دسترسي ها)، وكاربري اراضي(همسايگي هاي سازگار و همسايگي هاي ناسازگار ) مشخص گردید، داده های مکانی از روی نقشه ها تهیه شده توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) و داده های توصیفی با استفاده از مدارک ، اسناد و آمار پژوهش های میدانی مورد تحلیل واقع شد. نتایج گویای این مهم بود که مراکز آموزشی غیرانتفاعی با توجه به تعداد کم دانش آموزان، مشکلی در تامین آسایش ساکنین محله ایجاد نمی کنند، اما مدارس دولتی با تعداد زیاد دانش آموزان باعث ایجاد مشکلات فراوانی از جمله ایجاد سر و صدا در ساعاتی از روز و ایجاد ترافیک شدید در کوچه و خیابان، گاهی قفل شدن ترافیک در زمان تعطیلی مدرسه می گردد.
۵۱.

تبیین زیست پذیری سکونتگاه های روستایی پیرامون کلانشهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زیست پذیری سکونتگاه روستایی پیراشهری رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۱۶۱
زیست پذیری به معنای توان و قابلیت یک مکان برای تامین نیازهای زیستی ساکنان اعم از مادی و غیر مادی در جهت ارتقاء کیفیت زندگی و ایجاد بستری مناسب برای شکوفایی توانمندی های ساکنین است که در احساس رضایت افراد از محیط زندگی شان پنهان شده و مقدمه ای برای رسیدن به پایداری و ارتقاء کیفیت زندگی است و امروزه ارزیابی و سنجش آن در حوزه برنامه ریزی و سیاست گذاری سکونتگاه های روستایی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر سطح بندی سکونتگاه های روستایی براساس شاخص های زیست پذیری در روستاهای پیرامون کلانشهر رشت می باشد. سطوح زیست پذیری براساس شاخص های مربوطه مشخص می شود. نوع تحقیق کاربردی و روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی است و برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از تکنیک کوپراس استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد شاخص پیوستگی و تعلق مکان بیشترین و شاخص گردشگری کمترین تاثیر را بر زیست پذیری روستاهای مورد مطالعه داشته است. نتایج تکنیک کوپراس نشان می دهد روستاهای آلمان و پیرکلاچاه به ترتیب دارای بهترین وضعیت زیست پذیری و روستاهای ورازگاه و کلش طالشان در بدترین وضعیت زیست پذیری قرار گرفته اند و بر اساس درصد اهمیت روستاهای مورد مطالعه در پنج سطح زیست پذیری خیلی مطلوب، زیست پذیری مطلوب، زیست پذیری متوسط، زیست پذیری نامطلوب و زیست پذیری خیلی نامطلوب قرار دارند. نتایج بدست آمده در پژوهش می تواند راهگشای برنامه ریزی های آتی بوده و با علم به اولویت روستاها، برنامه های پیشنهادی کاربردی تر و در راستای افزایش رفاه ساکنان باشد.
۵۲.

شناخت رابطه بین عناصر توپوکلیمای شهری و بیماری های قلبی مطالعه موردی: شهر رشت و منجیل در دره سفیدرود(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: بیماری قلبی رشت توپوکلیمای دره سفیدرود منجیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۷۷
توپوکلیما بستر زندگی برای انسا ن ها، گیاهان، حیوانات، میکرو ارگانیسم ها و همه موجودات زنده است . ارتفاع شهر، شرایط اقلیمی، شرایط محیطی و اقتصادی - اجتماعی روی بیماری های شایع شهری نظیر بیماری قلبی نقش دارند و این بیماری نیز بسیار پرهزینه است. دره سفیدرود با طول حدود 80 کیلومتر در جنوب دریای خزر با جهت شمالی - جنوبی و از ارتفاع 0 تا 350 متر بالای سطح دریاهای آزاد قرار گرفته است شرایط اقلیمی این دره از خیلی مرطوب ( شهر رشت با شرایط جلگه ای و ارتفاع 37 - متر ) تا نیمه خشک مدیترانه ای (منجیل با شرایط کوهستانی و با ارتفاع 333 متر) گسترده شده است. هدف این مقاله شناخت ارتباط بین عناصر توپوکلیمای شهری و بیماری قلبی (شکل عمومی ) برای 7 سال آماری ( 1995-2001 ) بوده است. روش تحقیق به صورت میدانی و مشاهده مستقیم پرونده ها در بیمارستان از بیماران قلبی (به تشخیص پزشک)، تجزیه و تحلیل داده ها و ارتباط عناصر اقلیمی با این بیماری به همراه، شرایط مورفولوژیکی شهر در چارچوب یک پروژه تحقیقاتی است. نتیجه مطالعه نشان داد که تغییرات ماهانه و فصلی عناصر اقلیم شهری به همراه عامل ارتفاع با بیماری قلبی رابطه دارد و در شرایط دشتی (شهر رشت ) عنصر حداکثر رطوبت نسبی با مرگ و میر بیماری قلبی رابطه مستقیم دارد و در شرایط کوهستانی (شهر منجیل ) عنصر باران با میزان بیماران قلبی و مرگ و میر آن رابطه مستقیم دارد و در پایان جداول شرایط عناصر اقلیمی مطلوب با حداقل بیماری و مرگ و میر این دو شهر ارائه شده است.
۵۳.

تحلیل محدودیت های ایمنی و مکان یابی بهینه ایستگاه های آتش نشانی با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهر رشت)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: خدمات ایمنی مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی ایمنی شهری رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۷۷
خدمات رسانی مطمئن توسط ایستگاه ها مستلزم استقرار در مکان های مناسب است که بتوانند بدون مواجهه با موانع شهری به امداد و ارائه خدمات ایمنی اقدام نماید. پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضع موجود خدمات ایمنی و امداد و نجات در شهر رشت، به دنبال ارائه مکان های بهینه ایستگاه های آتش نشانی در شهر رشت به منظور رفع نیازها و نواقص خدمات ایمنی است.روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است و داده های مورد نیاز علاوه بر مستندات رسمی، از بررسی های میدانی و داده های محلی فراهم شده است. جامعه آماری پژوهش، محدوده جغرافیایی خدمات شهری شهر رشت است و بنا بر سرشماری رسمی کشور در سال 1390 بالغ بر 951،639 نفر جمعیت داشته است که از نظر تعداد و توزیع ایستگاه های آتش نشانی با مشکلاتی مواجه است. یافته های تحقیق نشان داد که نخست، خدمات ایمنی ایستگاه های آتش نشانی وضع موجود، قادر به پوشش مناسب همه مناطق شهر رشت نیست. سپس، عوامل میزان جمعیت، فاصله از ایستگاه های آتش نشانی، فاصله از معابر اصلی، اراضی بایر، فاصله از مراکز اضطراری در تعیین مکان پایگاه های آتش نشانی و نیز در تحلیل وضع موجود این ایستگاه ها مؤثر بوده است. در نهایت بر اساس وزن دهی معیارها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان های مناسب جهت احداث ایستگاه های آتش نشانی در سه اولویت مشخص گردید.
۵۴.

بررسی رابطه برنامه ریزی شهری و شهرسازی بااحساس امنیت شهروندان؛ مطالعه موردی معابر شهر رشت در راستای ارائه مدلی کاربردی برای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی شهری احساس امنیت معابر رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۰۷
به طور کلی حفظ و ارتقاء احساس امنیت شهروندان بایستی یکی از مهم ترین اهداف برنامه ریزی شهری و شهرسازی تلقی شود. عوامل بسیاری در نیل به این هدف تأثیرگذارند که یک از مهم ترین این عوامل بحث معابر شهری است. هدف این مقاله بررسی رابطه برنامه ریزی شهری و شهرسازی بااحساس امنیت شهروندان با تأکید بر معابر شهر رشت است. سؤال اصلی مقاله این است که معابر شهری به عنوان یکی از اجزای مهم برنامه ریزی شهری و شهرسازی در همه شهرها و به خصوص شهرستان رشت چه تأثیری بر احساس امنیت شهروندان گذاشته اند؟ این مقاله با بررسی معابر شهری در دو دسته خیابان های اصلی و پیاده روها سعی می کند به اثبات رابطه آن با احساس امنیت شهروندان بپردازد. نتایج این مقاله نشانی می دهد که با گذشت زمان تناسب بین جمعیت شهری و معابر شهری رشت (پیاده روها و خیابان ها) بر هم خورده است به نحوی که مشکلاتی از جمله معضل ترافیک و ضعف حمل و نقل عمومی و نیز ضعف مدیریت بحران در حوادث غیر مترقبه و نیز مشکلات زیست محیطی را در شهرستان به دنبال داشته که در آینده تشدید خواهد شد و برهم کنش همه این کنش ها و واکنش ها افت سطح احساس امنیت شهروندان این شهر است. با توجه به این مقدمه در این مقاله سعی خواهد شد با استفاده از ترکیبی از روش های کیفی و کتابخانه ای و نیز نظر سنجی و مصاحبه با صاحب نظران و اساتید حوزه جغرافیا و شهرسازی و نیز شهروندان شهر رشت نقش برنامه ریزی شهری و شهرسازی با تأکید بر معابر را در احساس امنیت شهروندان به طور کلی و به ویژه شهر رشت تحلیل و اندازه گیری نمائیم.
۵۵.

سرمایه فرهنگی و باروری: مطالعه ای در میان زنان ازدواج کرده 49-15 ساله شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: باروری سرمایه فرهنگی تحصیلات زنان رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۸۹
در چند دهه اخیر کاهش میزان های باروری به زیر سطح جانشینی در کشور امری فراگیر بوده است، اما تجربه استان گیلان در این زمینه چشمگیر است. براساس آخرین برآوردها، در سال 1399 میزان باروری کل این استان برابر با 1 فرزند بود. پژوهش حاضر در پی بررسی دلایل ذهنی نرخ پایین باروری است. رویکرد نظری مطالعه، رویکرد سرمایه ای پیر بوردیو و مفهوم «سرمایه فرهنگی» و مؤلفه های تشکیل دهنده آن (تجسم یافته، عینیت یافته و نهادین) است. روش پژوهش پیمایش، ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه، جامعه آماری زنان متأهل 49-15 ساله شهر رشت، روش نمونه گیری خوشه ای اتفاقی و حجم نمونه 391 نفر است. یافته ها نشان می دهند بی فرزندی و کم فرزندی حالت شایع در رفتار باروری  است و اکثریت پاسخ گویان (حدود 67 درصد) تصمیمی به باروری مجدد ندارند. طبق یافته ها، بین سرمایه فرهنگی و تمامی ابعاد آن (تجسم یافته، عینیت یافته و نهادی) و رفتار باروری (تعداد فرزند زنده به دنیا آمده هر زن) رابطه معنادار و معکوس حاکم است و با افزایش سرمایه فرهنگی، باروری کاهش می یابد. براین اساس، امروزه اگرچه عوامل ساختاری در باروری نقش دارند، نگرش ها، سلایق، ارزش ها و در نتیجه انتخاب ها نیز مهم هستند و نیاز به ایجاد هماهنگی در انتظارات ذهنی و موقعیت عینی خانواده ها وجود دارد.
۵۶.

هنجارهای آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی برای مردان 18 تا 60 ساله شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هنجار آمادگی جسمانی مردان رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۱۵۵
هدف از انجام پژوهش حاضر، تدوین هنجار آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی مردان 18 تا 60 ساله شهر رشت بود. این پژوهش از نوع توصیفی و به روش پیمایشی بود که از میان جامعه آماری موردنظر 384 مرد 18 تا 60 ساله شهر رشت به صورت خوشه ای و سیستماتیک انتخاب شدند. وزن، قد، BMI، WHR،چربی زیرپوستی 3 نقطه، استقامت قلبی- تنفسی ، قدرت پنجه های دست، انعطاف تنه، استقامت کمربند شانه ای و استقامت عضلات شکم با استفاده از آزمون های استاندارد اندازه گیری شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی، فرمول z و محاسبه نقاط درصدی در هر آزمون استفاده شد و از روی رتبه های درصدی به تفکیک عوامل آمادگی جسمانی، هنجار تهیه شد. میانگین استقامت قلبی- تنفسی(14/48 میلی-لیتر/کیلوگرم/دقیقه)، قدرت پنجه دست (28/54 کیلوگرم)، استقامت عضلات ناحیه شکم (تعداد 77/34 دراز و نشست)، استقامت عضلانی ناحیه کمربند شانه (تعداد 39/32 شنای سوئدی)، انعطاف پذیری (52/26 سانتی متر)، چربی بدن (76/25 درصد)، BMI (38/26 کیلوگرم بر مترمربع) و WHR (96/0) آزمودنی ها به دست آمد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد اکثر مردان 18 تا 60 ساله شهر رشت در ارتباط با ترکیب بدن در وضعیت متوسط و در ارتباط با دیگر عوامل آمادگی جسمانی در شرایط نسبتاً خوبی قرار دارند. خوشبختانه در بسیاری از فاکتورهای آمادگی جسمانی، مردان رشتی در مقایسه با مردان دیگر مناطق ایران و حتی دیگر کشورها در وضعیت بهتری قرار دارند. بااین حال، اطلاعات اندکی در زمینه نورم آمادگی جسمانی افراد جامعه در رده سنی بررسی شده در مطالعه حاضر(18-60 ساله)در ایران وجود دارد که پیشنهاد می شود مطالعاتی در این راستا صورت پذیرد.
۵۷.

واکاوی اثربخشی پانزده خصلت بنیادی مدنظر الکساندر در طراحی نماهای شهری در جهت ارتقاء حس تعلق (مطالعه موردی: میدان شهرداری شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حس تعلق طراحی نمای شهری داده کاوی کریستوفر الکساندر رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۰۲
هویت کالبدی به معنای صفات و خصوصیاتی است که جسم شهر و بنا را از غیر متمایز کرده و شباهتش را با خودی آشکار می کند. نمای ساختمان نیز بخشی از کالبد هر شهر محسوب و عاملی مؤثر در هویت بخشی به مجموعه شهری است، درحالی که نمای ساختمان امروزه دچار نابسامانی شده و این نابسامانی در منظر شهری بیشتر ناشی از تقلیدهای کورکورانه و اعمال سلیقه شخصی طراحان و همچنین عدم واکاوی تأثیر نظرات متخصصین در مرحله عملیاتی و سنجش تأثیر آن بر شهروندان است؛ لذا این پژوهش باهدف باز شناسایی اثربخشی پانزده خصلت مؤلفه های بنیادی مطرح شده توسط کریستوفر الکساندر در طراحی نماهای شهری ساختمان های گیلانی و تأثیر آن در ایجاد حس تعلق و حیات و سرزندگی شهروندان گیلانی مورد سنجش قرار گرفته است. روش مطالعه کتابخانه ای و پیمایشی از طریق ارائه (مصاحبه و پرسش نامه) است و جهت شناسایی اثربخشی مؤلفه ها پاسخ های چهارصدنفره به وسیله تکنیک های داده کاوی و تجزیه وتحلیل اطلاعات و خارج کردن پاسخ های غیرصحیح برای یافتن رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته استفاده گردیده و نتایج این پژوهش بیان می دارد که از دیدگاه اکثر شهروندان مراکز نیرومند، تضاد، ناهمگونی، فضای خالی، پژواک، سادگی، شکل خوب، مرزبندی، فضای معین، تکرار متناوب، جدایی ناپذیری بالاترین تاثیر را در ایجاد حس تعلق و سرزندگی دارد و همچنین پرسش شوندگان نسبت به معیار تقارن موضعی نظر کاملاً متفاوتی با الکساندر داشته و تقارن محض را ترجیح می دهند.
۵۸.

اولویت های اجرایی در ارتقای مطلوبیت مساکن جدید شهری، مطالعه موردی: مجتمع های مسکونی شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی مسکن مسکن مطلوب مجتمع مسکونی رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۱۵۸
امروزه، مسکن و موضوعات مرتبط با آن به عنوان مسائل جهانی در نظر گرفته می شود و برنامه ریزان و سیاست گذاران کشورهای مختلف در پی حل مشکلات مربوط به آن هستند. هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی میزان مطلوبیت مسکن در مجتمع های مسکونی شهر رشت و همچنین شناسایی اولویت های اجرایی در جهت ارتقاء مطلوبیت مجتمع های مسکونی بود. در این زمینه هفت مجتمع مسکونی برای مطالعه انتخاب شدند. روش انجام این پژوهش توصیفی تحلیلی است. در راستای شناسایی اولویت اجرایی در ارتقاء مطلوبیت مساکن جدید شهری در مجتمع های مسکونی شهر رشت، ابتدا براساس مطالعات نظری پژوهش، شاخص های مرتبط با مطلوبیت این مساکن استخراج شد. برای گردآوری اطلاعات از روش پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش خانوارهای ساکن در مجتمع های مسکونی مورد مطالعه بودند. در این زمینه تعداد 1000 پرسشنامه در هفت مجتمع مسکونی مورد مطالعه توزیع گردید. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش مقایسه نمرات میانگین، مدل آنتروپی شانون، روش تحلیل دو بعدی و همچنین روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. در این پژوهش تعداد 47 عامل بررسی شد. جمع بندی نظرات ساکنان هفت مجتمع مسکونی مورد مطالعه در کلانشهر رشت نشان داد که وضعیت بالغ بر 51 درصد عوامل، در سطح نامطلوب و بسیار نامطلوب قرار دارد. تحلیل اختلاف سطح اهمیت و مطلوبیت شاخص ها نشان داد که 11 عامل همچون ازدحام و تراکم جمعیت، تناسب قیمت با درآمد، شرایط پیش پرداخت و قیمت تمام شده مسکن، دسترسی به خدمات بهداشتی، تهویه طبیعی و همچنین نور طبیعی دریافتی در ساختمان های مسکونی، پاکیزگی محیط و کیفیت پوشش گیاهی و فضای سبز به عنوان اولویت های اجرایی در تحقق مطلوبیت مساکن جدید شهری نقش دارند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که عوامل کالبدی در بعد درونی مسکن با واریانس 22/77 درصد، بیشترین تأثیرگذاری و اهمیت را در مطلوبیت مجتمع های مسکونی دارند. براساس تلفیق نتایج، در پایان پژوهش مدل کاربردی پژوهش ارائه گردید.
۵۹.

ارزیابی اثرات پیاده راه سازی بر بهبود ارتباطات و تعاملات اجتماعی شهروندان، مورد مطالعه: پیاده راه شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فضاهای شهری تعاملات اجتماعی پیاده راه رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۲۳
هدف پژوهش حاضر، بررسی آثار اجتماعی برجای مانده از تغییر کارکردهای میادین و معابر بخش مرکزی شهر رشت از محور سواره به محور پیاده راه است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی که با استفاده از پیمایش اجرا گردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق، شهروندان بالای 18 سال شهر رشت بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین گردید که به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ با ضریب 78 /0 تائید گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS، استفاده شد. نتایج آزمون نشان داد که احداث این پیاده راه در خلق فضای آرامش روحی و روانی عابران، افزایش امنیت اجتماعی، ارتقاء فرهنگ و آداب شهرنشینی، ترویج فرهنگ پیاده روی و استفاده از حمل ونقل عمومی، انجام فعالیت های فراغتی تفریحی، شکل گیری خاطرات فردی و جمعی، تقویت حس تعلّق به مکان و دلبستگی به فضای بخش مرکزی شهر، تأثیر مطلوبی داشته و سبب بهبود وضع ارتباطات اجتماعی شهروندان با یکدیگر شده است. حتی در جلب بیشتر گردشگران و افزایش ماندگاری آنها در شهر و به تبع آن در رونق اقتصادی محدوده بخش مرکزی شهر تأثیرات مثبتی به همراه داشته است. نوآوری این پژوهش، در بهره گیری از مجموعه متنوع و متعددی از شاخص ها بوده است.
۶۰.

ارائه الگوی منطقه بندی شهری بهینه در ایران (نمونه موردی: شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آمار فضایی منطقه بندی اداری منطقه بندی بهینه رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۱۶۷
تعدد سازمان های موجود در کنار نوع سیستم اداری کشور باعث شده است تا اداره شهرها در ایران از سوی نهاد واحدی صورت نگیرد. از طرفی هریک از این سازمان ها برای تسهیل عملکردی و خدمات رسانی و همچنین پوشش کامل محدوده تحت مدیریت خود، با استفاده از دستورالعمل های سازمان بالادست خود اقدام به منطقه بندی اداری می کنند که تعدد قوانین موجود در این زمینه و بی توجهی به مقوله مدیریت یکپارچه شهری، هم پوشانی مناطق اداری را در شهرهای بزرگ سبب شده است. پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت منطقه بندی شهری و ارائه الگوی بهینه منطقه بندی در راستای مدیریت یکپارچه شهری ایران در شهر رشت صورت گرفته است. روش انجام این پژوهش، توصیفی تحلیلی بوده که با استفاده از روش های آماری و زمین آماری اجرا شده است. نتایج بررسی وضع موجود مناطق اداری تحت نظارت پنج سازمان برق، گاز، آب و فاضلاب، مخابرات و شهرداری، نشان از منطقه بندی تصادفی و ناهمگن آن ها دارد که آزمون اسپیرمن وجود رابطه مستقیم بین وسعت مناطق موجود- تعداد تداخل آن ها و نیز مساحت هم پوشان مناطق اداری- فاصله از مرکز شهر را تأیید می کند.  همچنین مشخص شد، شاخص های مورد استفاده سازمان ها، مناسب منطقه بندی نیستند؛ درحالی که شاخص پیشنهادی تراکم جمعیت از ضریب خودهم بستگی قابل قبولی در مناطق بهینه پیشنهادی برخوردار است، مناطق ارائه شده از نظر شکل هندسی و جمعیت تحت پوشش متوازن تر و همگن تر هستند. همچنین سنجش میزان تداخل مناطق اداری پیشنهادی نشان از وجود 9 محدوده هم پوشان بدون تلاقی مرز بین مناطق پیشنهادی است که هشت مورد از محدوده های فوق، بر مناطق پیشنهادی شرکت مخابرات منطبق هستند.