مطالب مرتبط با کلیدواژه

ترجمه


۳۲۱.

اهمیت شناخت فرهنگ در ترجمه با استناد بر چند نمونه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ترجمه فرهنگ زبان تفاوت متن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۲۹۲
تفاوت های فرھنگی و گوناگونی مفاهیم زبانی بسیاری از مترجمان را مجبور میکند تا برای حفظ معنا و پیام متن اصلی، کل ساختار جمله را تغییر دهند. درحقیقت آنھا متنها را باز آفرینی میکنند: حال این دگرگونی ممکن است در ساختار دستور زبان عبارات ایجاد شود و یا به انتخاب لغتھایی فراتراز جایگزینھای معمول ومتداول بیانجامد. سوال اینجاست که مترجم تا کجا میتواند شکل و ساختار جملات را قربانی معنای اصلی متن مبدأ کند؟ آیااین مسٔله به قرابت زبانی و  فرھنگی دو زبان نیز مرتبط است؟ آیا کار مترجم جدااز برگردان کردن کلمات، واسطه گری فرھنگی نیز میباشد؟ و در نهایت آیا اساساً میتوان زبان یک کشور را بدون در نظر گرفتن جامعه وفرھنگش فرا گرفت وآن را مقوله ای مستقل دانست؟ در غیراین صورت یک مترجم به غیر از یادگیری زبان یک کشور باید به فراگیری و درک مفاهیم فرھنگی آن کشور نیز مبادرت ورزد؛ چرا که چنانچه او به فرھنگ آن در تمامی ابعادش اشراف کافی نداشته باشد، گرفتارابھامات بی شماری  خواهد شد. 
۳۲۲.

بررسی دشواری های ترجمه متون تبلیغاتی و ارائه راهکارهای گذر از آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تبلیغات بازرگانی ترجمه دشواری های ترجمه تئوری اسکوپوس ویژگی های زبانی تبلیغات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۹۸
امروزه بسیاری از شرکت های تولیدی کالای خود را در سایر کشور ها نیز عرضه می کنند. بدین دلیل برگرداندن تبلیغات بازرگانی از فرهنگ و زبان مبدأ به فرهنگ و زبان مقصد نیز اهمیت زیادی پیدا کرده است. سازندگان تبلیغات برای جلب توجه مخاطبان و تشویق آن ها به خرید محصولات خود عناصر زبانی و بصری متنوعی را به کار می برند. زبان تبلیغات زبانی خلاقانه است و سازندگان تبلیغات می کوشند تا در آن مواردی چون بازی با کلمات، ساخت کلمات تازه و غیره به کار رود. هم چنین باید توجه داشته باشیم که تبلیغات بازرگانی با فرهنگ کشور مربوطه پیوند محکمی دارند. در این جا با دو مسئله مواجه می شویم، نخست این که آیا می توان تبلیغات بازرگانی را مستقیم در زبان مقصد ارائه داد یا نیاز به ایجاد تغییر در تصاویر و در زبان مبدأ است؟ دوم آن که مترجم برای برگرداندن تبلیغات با چه مشکلاتی مواجه می گردد؟ این مقاله سعی در یافتن پاسخ سؤال های فوق دارد و می کوشد راهکا ر هایی برای حل آن ها ارائه دهد.
۳۲۳.

استعاره دستوری در ترجمه: بررسی ترجمه حمید رفیعی، و مژگان منصوری از رمان سالار مگس ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: استعاره ی دستوری هلیدی دستور نقش گرای نظام مند ترجمه رمان «سالار مگس ها»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۳ تعداد دانلود : ۴۱۱
یکی از مفاهیم مطرح در دستور نقش گرای نظام مند هلیدی، استعاره ی دستوری است. هدف از ارائه ی این مقاله، بررسی استعاره ی دستوری در ترجمه است. بدین منظور رمان «سالار مگس ها» اثر ویلیام گلدینگ به زبان انگلیسی، و دو ترجمه ی فارسی آن توسط مژگان منصوری و حمید رفیعی برای نمونه انتخاب، بررسیتجزیه و تحلیل و سپس مقایسه شده اند. ابتدا تمامی استعاره های دستوری موجود در سه فصل اول این سه اثر، استخراج و دسته بندی وسپس مقایسه شده اند. نتایج بدست آمده حاکی ازآن است که میزان استفاده از انواع استعاره ی دستوری در متن اصلی رمان «سالار مگس ها» 67/16% کل رمان بوده، کهاین میزان نسبت به دوترجمه ی آن توسط منصوری بامیزان 36/20% نسبت به کل و رفیعی با 27/27% نسبت به کل، کمتر بوده است. همچنین میزان بکارگیری انواع استعاره ی دستوری درترجمه ی منصوری نسبت به ترجمه ی رفیعی کمتر بوده است واین بدان معناست که استعاره های دستوری درمتن اصلی رمان درترجمه دستخوش تغییر می شوند. بنابراین مقاله باارائه ی شواهد کافی ازقیاس متن اصلی رمان باترجمه ها تلاش داردتااین تغییرات رانمایان سازدومیزان اختلاف آنهارادر کاربرداین مقوله ی زبانی نشان دهد.
۳۲۴.

انتقال آوایی شعر فرانسه در رسم الخط فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شعر ترجمه افیم اتکیند انتقال آوا رسم الخط موسیقی شعر لفظ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۲۵۸
شعر هنری زبانی است که از دو توانایی توصیفی و موسیقایی بهره می برد. معمولاً در ترجمه شعر یکی از این دو توانایی به نفع دیگری نادیده گرفته می شود. آنچه بیشتر مورد توجه قرار می گیرد دقت در انتقال معنا و وفاداری به تصویرپردازی های شاعر است. افیم اتکیند، زبان شناس و ادیب روس در پژوهش های خود در حوزه ترجمه شعر به شش نمونه از ترجمه اشاره کرده و معتقد است که هرگونه تلاش برای ترجمه شعر و به ویژه اشعار با شکل ثابت به یکی از این نمونه ها محدود می شود. امّا آنچه اتکیند به آن می رسد در نهایت آن کلیتی نیست که او اصرار دارد در ترجمه از زبان مبداء به زبان مقصد حفظ شود. به نظر ما اصلی ترین قسمت شعر که لفظ یا موسیقی کلمات است در ترجمه شعر از دست می رود. از این رو مقاله حاضر بر آن است که پیشنهادی در جهت امکان پذیر ساختن انتقال موسیقی شعر از زبان مبداء به زبان مقصد ارائه دهد. پیشنهاد ما انتقال آوایی در رسم الخط زبان مقصد است که می تواند جنبه های موسیقایی شعر فرانسه را در خوانش خوانندگان فارسی زبان ناآشنا به زبان فرانسه برجسته کند. بدین ترتیب خواننده فارسی زبان شعر فرانسه نه تنها از جذابیت های معناشناختی شعر بهره می شود بلکه می تواند از موسیقی شعر که جزء جدایی ناپذیر آن است نیز لذت ببرد.
۳۲۵.

بررسی مشکلات درک و ترجمه متن از نوع جریان سیال ذهن یک مطالعه موردی: خشم و هیاهو اثر فاکنر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ترجمه تک گویی جریان سیال ذهن خشم و هیاهو درک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۲۹۹
جریان سیال ذهن یک سبک نوشتاری جدید و پیچیده است؛ و مشکلات سبکی جریان سیال ذهن هم به خوانندگان متن مبدأ و هم به خوانندگان متن مقصد مربوط می باشد. پژوهش حاضر سعی دارد به مشکلات مربوط به فهم و ترجمه متنی از نوع جریان سیال ذهن بپردازد. در این پژوهش، متن مبدأ کتاب The Sound and the Fury ، اثر ویلیام فاکنر، و متن مقصد ترجمه کتاب مذکور با عنوان «خشم و هیاهو»، به قلم صالح حسینی، است .پژوهشگر مشکلات فهم را برای خوانندگان متن مبدأ مشخص می کند و سپس به مشکلات ترجمه متن و عملکرد مترجم می پردازد. موضوع اصلی عدم تطابق زمانی در فصل اول کتاب و مشکلات فهم در فصل دوم خشم و هیاهو است. جریان روایت در یک داستان کلاسیک خطی است: ابتدا الف اتفاق می افتد و بعد ب؛ یعنی ذهن خواننده با چالش زیادی روبرو نمی شود. اما در بخش «بنجی» خواننده با چالش های زیادی روبرو می شود. بنجی فصل اول را با تداعی معانی روایت می کند؛ هنگام قدم زدن به اطرافش نگاه می کند، اشیائی را می بیند، و هر کدام از این اشیاء خاطراتی را برای او زنده می کنند. اما موضوع هوشمندانه این است که بنجی دچار عقب ماندگی ذهنی است و نمی داند که این خاطرات در زمان حال رخ نمی دهند؛ همین امر باعث سردرگمی خواننده می شود. زیبایی داستان در این است که خواننده نمی تواند بفهمد دقیقاً چه اتفاقی رخ می دهد. حس بی همتای عقب ماندگی ذهنی بیان نمی شود، بلکه در سبک جریان سیال ذهن به واسطه نبوغ فراوان نویسنده ای مانند فاکنر احساس می شود.
۳۲۶.

معرفی و نقد کتاب زبان شناسی و رمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۲۶۵
در این نوشته به معرفی کتاب زبان شناسی و رماناثرراجر فاولرو نقد ترجمه محمد غفاری (تهران، نشر نی، 1396، 358 صفحه، چاپ اول 1390 و چاپ دوم 1396)، پرداخته می  شود. در دوران اخیر فرآیند نقد به مرحله ای از رشد خود رسیده، که در زمینه های بسیار متنوعی تأثیرگذار بوده است. به این منظور ابتدا زمینه ای از نظریه هایی که در این کتاب مورد بحث قرار گرفته و مطلبی کوتاه راجع به نویسنده کتاب ارائه شده است و سپس مروری کوتاه می شود بر آثاری از فاولر که بنیان گذار زبان شناسی انتقادی بوده و به نوبه خودرویکردهای انتقادی دیگری را رقم زده است. تبلور و تحقق نظرات فاولر، بعدها در آثار صاحب نظران علوم انسانی به خصوص زبان شناسی، جامعه شناسی و ... به چشم می خورد. این بررسی با رویکردی فرمالیستی و انتقادی، به نقد ترجمه کتاب مورد نظر پرداخته، و به ارزیابی معادل سازی ها و پیوست های الحاقی (شامل واژه نامه ها و کتاب نامه ها) مترجم می پردازد، با این نتیجه گیری که بخشی از این ملحقات که به آن اشاره شده، ضروری نبوده و کمکی به درک بهتر مخاطب نمی کند.
۳۲۷.

نقد و بررسی کتاب استعاره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۱۸۵
این مقاله به بررسی و نقد ترجمه کتاب استعاره نوشته دیوید پانتر می پردازد که توسط محمدمهدی مقیمی زاده به فارسی ترجمه و توسط انتشارات علم منتشر شده است. پانتر در این کتاب، کارکردهای استعاره را در حوزه های مختلف دانش بشری از ادبیات و فلسفه گرفته تا سیاست و روانکاوی می کاود. ترجمه کتاب از دو منظر صوری و محتوایی بررسی شده است. در بررسی صوری، کتاب به لحاظ فنی، ساختاری و ویژگی های ویرایشی و نگارشی بررسی شده است. ارزیابی محتوایی اثر، شامل بررسی دقت و صحت ترجمه و معادل گزینی ها می شود. اضافه شدن بخشی تحت عنوان پی نوشت های مترجم در ترجمه فارسی، پانویسی اصطلاحات تخصصی و اسامی خاص، و روانی نثر ترجمه از نقاط قوت کتاب هستند. از سوی دیگر، وجود اشکالات ویرایشی و نگارشی، ضعف در معادل گزینی های دقیق، عدم یکدستی در انتخاب معادل ها، ضعف در رمزگشایی از ساختار زبان مبدأ و مخدوش شدن استعاره ها در فرآیند ترجمه از نقاط ضعف این کتاب هستند. کتاب استعاره این پتانسیل را دارد که افق های فکری جدیدی را پیش روی خوانندگان فارسی زبان بگشاید، به خصوص برای خوانندگانی که زمینه مختصری درباب موضوع داشته باشند. با این حال، فهم بهتر مثال ها و استعاره های به کاررفته در آنها نیازمند مراجعه به متن اصلی خواهد بود.
۳۲۸.

معرفی و نقد کتاب بهداشت زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۲۳۴
مقاله حاضر به نقد ترجمه کتاب «بهداشت زبان» (1395) نوشته دبورا کمرون (2012) اختصاص دارد. کار بررسی و نقد ترجمه این کتاب برمبنای مدل نقد ترجمه خانم کاتارینا رایس (Reiss, 2000) و در سطوح مختلف معنایی، دستوری، واژگانی، و سبکی به انجام خواهد رسید. در این مقاله همچنین اصل کتاب کمرون و اهم مباحث مطرح شده در آن معرفی خواهد شد. کمرون در این کتاب دیدگاه های حامیان پاکی زبان و گروه مقابل آنها یعنی زبان شناسان را بررسی و نقد می کند. وی همچنین یک رشته گفتمان ها، سیره ها، اعمال و اقداماتی را معرفی می کند که حول محور کنترل تغییر در زبان قرار می گیرند و به این فعالیت ها و اقدامات نام کلی «بهداشت زبان» را اطلاق می کند. یافته های این بررسی نشان می دهند که متن ترجمه این کتاب در هیچ یک از سطوح مورد بررسی در مدل رایس به تعادل دست نیافته است. بدفهمی و انتقال نادرست معانی و مفاهیم، گرته برداری دستوری، ناروانی متن، برابریابی های نامناسب، آمیختن سبک گفتاری با نوشتار از جمله اشکالاتی است که در متن ترجمه به وفور مشاهده می شود. در نتیجه می توان گفت که کیفیت متن ترجمه به هیچ روی در خور زبان مشترک ایرانیان نیست.
۳۲۹.

ارزیابی برگردان کتاب الشعریه العربیه با رویکرد نقد مقابله ای ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۷۸
کتاب الشعریه العربیه ادونیس در زمره آثار نقدی اوست که از تاریخ نشر آن قریب به سی سال می گذرد. این اثر با وجود حجم اندک، مطالبی یکپارچه پیرامون سیر تحوّل شعر عربی در گذر تاریخ دارد. نویسنده در چهار فصل، با نگاهی موشکافانه، پیدایش شعر عربی را می کاود و از منظر ناقدان قدیم، مبانی زیباشناختی آن را مورد تحلیل قرار می دهد. این کتاب، از جمله تازه ترین آثار ترجمه شده ادونیس به فارسی است که به قلم حسین ابویسانی و امید پورحسن با عنوان بوطیقای عربی در سال 1397ش به چاپ رسید. بررسی و تحلیل متن عربی با برگردان فارسی این اثر با رویکرد نقد تقابلی ترجمه، بیان گر این است که با وجود برخی لغزش ها در واژه گزینی و سهوهای دستوری، مترجمان در انتقال پیام و مضمون عبارات، برگردان ارزنده ای ارائه داده اند که روان و رسا جلوه می نماید. اعراب گذاری آیات و ابیات عربی، تنظیم فهرست منابع و افزودن نمایه در بخش پایانی کتاب، از ویژگی های مثبت این ترجمه به شمار می آید؛ اما در بخش محتوای ترجمه، عدم یکسان سازی برگردان اصطلاحات ادبی، عدم تناسب برخی معادل ها با عناصر همنشین، خطا در واژه گزینی و حذف های نابه جا، از آسیب های اصلی ترجمه مذکور است که رفع آن در چاپ های بعدی بر غنای این ترجمه خواهد افزود.
۳۳۰.

بررسی مقایسه ای برگردان استعاره هایی از سوره بقره به زبان فرانسوی از منظر راهبردهای نیومارک (مطالعه موردی ترجمه های رژیس بلاشر و ژاک برک)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ترجمه استعاره قرآن سوره بقره زبان فرانسه برک بلاشر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۳۰۷
با توجه به چالش برانگیز بودنِ مسئله استعاره، تا کنون نظریه های گوناگونی در پیوند با ترجمه پذیری، ترجمه ناپذیری و شیوه های گوناگون ترجمه استعاره به ویژه در ارتباط با آیه های قرآنی ارائه شده است. مقاله حاضر بر آن است تا نخست، به مرور مفهوم استعاره پرداخته و نظریه های پیتر نیومارک (Newmark, 1988) در پیوند با تکنیک های برگردان استعاره را معرفی کند. سپس، این پژوهش می کوشد تا مقایسه ای تحلیلی میان چگونگی عملکرد دو مترجم مشهور فرانسوی قرآن کریم در قرن بیستم- رژیس بلاشر (Blachère, 1950) و ژاک برک (Berque, 1990)- در محدوده آیه های برگزیده سوره بقره ارائه دهد. بررسی موردی آیه های برگزیده شده نشان می دهد که دو مترجم با وجود قرار گرفتن در چارچوب های زمانی-مکانی یکسان و دارا بودن دورنمایِ اعتقادی و پیش فرض های ایدئولوژیک نزدیک به هم، از شیوه های گوناگون و متفاوتی در برگردان استعاره ها بهره گرفته اند. این تفاوتِ سبک، از سویی ریشه در اختلاف در برداشت و درک دو مترجم از مفهوم آیه ها داشته است و از سوی دیگر نشان دهنده تفاوت سلیقه های ساختاری آن ها و میزان وفاداری مترجم ها به متن اصلی است.
۳۳۱.

پویش مدلی برای ترجمه ی کتاب های مصور کودکان گروه های سنی «ب» و «ج» با رویکرد بینانشانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ترجمه ترجمه ی بینانشانه ای تصویرگری کتاب مصورکودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۲۰۶
پژوهش پیشِ رو یک پژوهش کیفیِ بینارشته ای است که به منظور بررسی چگونگی همراهی تصاویر در انتقال پیام آثار مصور برای گروه های سنی «ب» و «ج» صورت گرفته است. این تحقیق بر آن بوده است تا دریابد آیا مترجمان طی فرایند ترجمه به تصاویر توجه می کنند یا خیر و در صورت توجه، چه راهبردهایی را برمی گزینند. بدین منظور سه کتاب مصور برای گروه های سنی «ب» و «ج» ( هرکدام در دو نسخه ی اصلی و ترجمه شده) انتخاب شده و با شیوه ی تحلیل محتوا با رویکرد مدل ترجمه ی بینانشانه ای آگیار و کییِرُز بررسی شده اند. مصاحبه هایی هم با متخصصان و دست اندرکاران تولید کتاب مصور (تصویرگر، مترجم، ناشر، ...) صورت گرفت. براساس یافته ها، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که مترجمان راهبرد های متفاوتی را به صورت شخصی و سلیقه ای در ترجمه هایشان برگزیده و به کار برده اند و همگی به یک اندازه به تصاویر توجه نداشته اند. به علاوه گرچه مترجم تنها عامل اصلی و تعیین کننده در کارهای ترجمه شده به نظر می رسد، عوامل تأثیرگذار دیگری هم وجود دارند که به صورت ضمنی اما به شدت روی کار مترجم اثرگذارند. در پایان براساس یافته ها، مدلی ارائه شد که می تواند برای دست اندرکاران حوزه ی کتاب کودک مفید واقع شود.  
۳۳۲.

عناصر فرهنگی در ترجمه: رویکردهای مترجم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عناصر فرهنگی زبان مبدأ زبان مقصد ترجمه رویکردهای مترجم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۲ تعداد دانلود : ۷۶۹۲
در حال حاضر، صاحب نظران حوزه مطالعات ترجمه بر این موضوع اتفاق نظر دارند که ترجمه یکی از شاخص ترین الگوهای برخورد میان دو فرهنگ است و نمی توان آن را به فرایند زبانی صرف محدود کرد. در زمینه ترجمه شناسی، نظریه پردازانی چون برمن [1] ، ونوتی [2] ، شلایر ماخر [3] ، ریکور [4] ... بر بازنمایی دیگری و بیگانه سازی تأکید می کنند و آن را راهبرد برتر می دانند، آن ها مترجم را از هرگونه «مقدس شماری زبان مادری» برحذر می دارند و معتقدند که او باید فرهنگ دیگری را بدون هرگونه دخل و تصرف به خوانندگان زبان مقصد معرفی کند. اما در واقعیت امر همیشه چنین نیست و گاهی مترجم به جای آشنا کردن خواننده مقصد با فرهنگ بیگانه، جای گزینی معنایی را به کار می بندد؛ گاهی حتی به حذف و عوض کردن مطالب روی می آورد. آیا می توان بدون درنظر گرفتن موقعیت، بیگانه سازی را راهبرد برتر دانست؟ اولویت راهبردها به چه عواملی بستگی دارد؟ آیا عدم انتخاب چنین راهبرد به اصطلاح برتر صرفاً ریشه در دیدگاه مترجمان به فرایند ترجمه دارد؟ چه عواملی بر انتخاب های مترجم تأثیر می گذارند و موجب تمایز ترجمه های گوناگون یک اثر می شوند؟ این انتخاب ها چه تأثیراتی می توانند بر خواننده زبان مقصد داشته باشند؟ مقاله حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر انتخاب های مترجم در برگردان عناصر فرهنگی می پردازد، سپس تأثیر این انتخاب ها را بر خوانندگان زبان مقصد مورد بررسی قرار می دهد. [1] Berman [2] Venuti [3] Schleiermacher [4] Ricœur
۳۳۳.

رویکرد پنهان سیاست و ایدئولوژی در برگردان واژگان رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ترجمه رسانه سیاست ایدئولوژی سوگیری بی طرفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۵۰۷
واژگان در رسانه ها، هدفمند و برای القای مفاهیمی خاص، انتخاب می شوند، نگاهی گذرا به چگونگی -انتخاب واژگان در رسانه ها نشان می دهد معنای مورد نظر رسانه ها در ورای واژگان پنهان می شود- انتخاب هدفمند واژگان ، شامل فعالیت های ترجمه ای رسانه ها هم می شود. در این پژوهش، ابتدا به اهمیت و جایگاه ترجمه رسانه ای اشاره می کنیم، سپس در باره عواملی مانند سیاست و ایدئولوژی سخن می گوییم که چگونه به صورت نامحسوس در لایه های زیرین معنایی نفوذ کرده و خود را به شکل حقیقت به مخاطبان معرفی می کنند. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی و تحلیلی و جامعه آماری، متون خبری ترجمه شده عربی به فارسی و برعکس است؛ به این صورت که با جست وجو در رسانه های عربی و فارسی، متون خبری ای که در چندسال اخیر در این رسانه ها منتشر شده بود، جمع آوری شد و از بین این متون خبری، عبارت هایی که در راستای اهداف پژوهش بود به صورت هدفمند انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. هدف از انتخاب رسانه های مختلف این است که بگوییم تکنیک استفاده از واژه ها برای انتقال معنای پنهان در ترجمه رسانه ای، محدود به رسانه خاصی نیست و در رسانه های مختلف وجود دارد. نتایج به دست آمده بیانگرآن است که مترجمان رسانه ها در انتخاب واژگان، تابع باورها و سیاست های رسانه خود هستند؛ بنابراین، تلاش می کنند با زیرکی تمام، واژه ای را برای انتقال معنا در ترجمه انتخاب کنند که اهداف و خواسته های رسانه خود را تأمین کنند و معنای موردنظر آن ها به مخاطب منتقل شود. استفاده از واژگان جایگزین به کارگیری واژه های دارای بار معنایی منفی، تغییر واژگان و افزودن صفت به برخی از واژه ها از جمله روش هایی هستند که مترجمان رسانه ها برای القای معانی و مفاهیم موردنظرخود در ترجمه به کار می گیرند.
۳۳۴.

ترجمه عناصر بافت برون زبانی در جلد اول «الکتاب» سیبویه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیبویه الکتاب بافت موقعیتی ترجمه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۳۲۸
زبان شناسان معاصر برای دریافت معنا و دلالت واژه، دو دیدگاه کاملاً متفاوت دارند؛ برخی معتقدند معنا، تنها در ارتباط با دیگر واژه ها و در جهان زبان به دست می آید و برخی نقطه مقابل این دیدگاه قرار دارند و بر این باورند که علاوه بر جهان زبان باید جهان خارج از زبان را نیز مورد بررسی و تحلیل قرار داد تا معنای دقیق جمله حاصل شود. بنابراین، بافت غیرزبانی که همان بافت موقعیتی خوانده می شود از اهمیت والایی برخوردار است. نکته حائز اهمیت اینجا است که دانشمندان اسلامی و در این میان سیبویه به عنوان اولین دستورنویس عربی به بافت و سیاق توجه ویژه ای داشته است. او اصطلاح سیاق را به کار نبرده، اما در «الکتاب» به اسالیب و واژه هایی برمی خوریم که امروزه تحت عنوان سیاق خوانده می شود. این مقاله سعی دارد تا به روش توصیفی- تحلیلی ردپای سیاق را در «الکتاب» و عوامل دخیل در تعبیر جمله ها برشمارد، سپس به ترجمه آن ها بپردازد.  نتایج این بررسی نشان می دهد سیبویه علاوه بر بافت زبانی برای متکلم و مخاطب و شرایط صدور کلام نیز اهمیت زیادی قائل شده است، چراکه مخاطب «الکتاب» دو گونه است؛ مخاطبی که در کنار متکلم است و در عبارات حضور دارد و مخاطبی که خارج «الکتاب» است. متکلم نیز به دو صورت ضمیر غائب و مخاطب ظاهر شده است. بنابراین، پیشنهاد می شود در فرآیند ترجمه، این ضمایر به مرجوعات آن ها برگردان شود.
۳۳۵.

سبک در ترجمه: راهکارهای فردی صالح حسینی از رهگذر همگانی های ترجمه در ترجمه خشم و هیاهو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ترجمه خشم و هیاهو سبک صالح حسینی همگانی های ترجمه ویلیام فاکنر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۲۴
این مقاله ، سبک صالح حسینی را در مقا م مترجم متو ن ادبی در ترجمه رمان خشم و هیاهو اثر فاکنر در پرتو همگانی های ترجمه پیشنهادی بیکر بررسی می کند . ابتدا گفته می شود چرا در زمینه ترجمه، آنگونه که سبک نویسنده اهمیت دارد ، سبک مترجم اهمیت ندارد . نکته تناقض آمیز اینجاست که اگر سبک نویسنده مهم است ، مترجم چگونه می تواند اثر انگشت خود را در ترجمه باقی بگذارد ؟ این مقاله ، همگانی های ترجمه پیشنهادی بیکر را یکی از شیوه های بررسی سبک حسینی در نظر می گیرد . این همگانی ها عبارتند از تصریح ، ساده سازی ، متوازن سازی و طبیعی سازی . در پایان ، این نتیجه حاصل می آید که حسینی، صاحب سبک است و از طبیعی سازی به منزله پر بسامد ترین شگرد برای بر جای گذاشتن اثر انگشت خود در متن استفاده کرد ه است.
۳۳۶.

ترجمه حقوقی: چالش ها و نظریه های معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ابهام اصطلاح شناسی ترجمه حقوقی سند آمایی معاصر نظریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۲۶
ترجمه هر گونه متن فنی با چالش های ترم شناختی خاصی رودررویند که چه بسیار با جستاری استنادی یا پرسش از کارشناسان رفع می گردند. اما ترجمه حقوقی با دشواری های بسیار جدی تری همراه است، چرا که ترجمه این گونه متون، تبعات حقوقی در پی دارد ، مانند رابطه ای قراردادی که تعه د اخلاقی یا مالی طرفین را موجب می گردد. بنابراین، شناخت واژگان، اصطلاح شناسی و عبارت پردازی حقوقی، داشتن اطلاعات کامل حقوقی بر مترجم این حوزه گستره است زیرا افزون بر آثار حقوقی بر شمرده، نارسایی و کاستی در این زمینه نیز بر دشواری های درک او از متن مبدأ می افزاید و به ترجمه ای نابرابر می انجامد.در نوشتار حاضر نخست به طرح و توضیح آرای نطریه پ ردازان معاصر ترجمه حقوقی، همچون ادموند کاری و ژان کلود ژمار می پردازیم. سپس بر چالش های ترجمه حقوقی شامل اصطلاح شناسی و عبارت پردازی، ابهام در متون حقوقی، سند آمایی و رویکرد چندرشته ای تأمل می کنیم. موضوع بررسی، ترجمه متون حقوقی از فرانسه به انگلیسی و اسپانیایی است.
۳۳۸.

ترجمه؛ گونه ای اقتباس (مطالعه موردی: اقتباس سینمایی از رمان آلیس در سرزمین عجایب)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آلیس در سرزمین عجایب ادبیات کودک و نوجوان اقتباس ترجمه ترجمه سنتی فیلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۹ تعداد دانلود : ۳۰۲
اقتباس حوزه ای جدید در مطالعات ادبی بینامتنی است که یکی از موضوعات آن بررسی چگونگی ترجمه متن و تبدیل آن به دیگر رسانه هاست. پژوهشگران این حوزه تبدیل متن ادبی به فیلم و دیگر رسانه ها را نوعی ترجمه می دانند که در آن نشانه های کلامی به نشانه های غیر کلامی تبدیل می شود. رمان آلیس در سرزمین عجایب یکی از آثاری است که، قتباس های سینمایی گوناگونی از آن صورت گرفته است. هدف ما در پژوهش حاضر، بررسی تغییرات فیلم آلیس در سرزمین عجایب ساخته برتون در مقایسه با رمان بوده است. بدین منظور، با توجه به دیدگاه کاهیر درباره انواع اقتباس سینمایی از متون ادبی به عنوان نوعی ترجمه و تعریف کوریگان از وفاداری فیلم به اثر ادبی ، عناصر داستان ازجمله شخصیت ها و چهار بخش از رمان که در طرح داستان نقش اساسی دارند، با فیلم مقایسه شد. حاصل آنکه اقتباس سینمایی برتون از این رمان نوعی ترجمه سنتی است که در آن، شخصیت ها، زمان، مکان، و طرح اصلی داستان حفظ شده، اما هویت آلیس دچار تغییر و تحول شده است.
۳۳۹.

دخل و تصرف در ترجمه فارسی رمان های معاصر انگلیسی: پژوهشی پیکره-بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ترجمه دخل و تصرف مکتب دخل و تصرف راهبردهای دخل و تصرف ایدئولوژی حذف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۲۲۹
نظر به تاثیر عوامل فرازبانشناختی مانند فرهنگ و ایدئولوژی، ترجمه هرگز عملی خنثی نبوده است. یک اثر ادبی ممکن است در گذار از فرآیند ترجمه با انگیزه های مختلفی از جمله انطباق با هنجارهای فکری-فرهنگی جامعه مقصد، در معرض انواع دخل و تصرف قرار گیرد. پژوهش حاضر تلاشی است در جهت کشف میزان و راهبردهای دخل و تصرف به کار رفته در ترجمه فارسی رمانهای معاصر انگلیسی، بسامد این راهبردها، بخشهای دستکاری شده و نیز نوع این دستکاریها. بدین منظور پیکره ای موازی، متشکل از چهار رمان انگلیسی (دختری با گوشواره مروارید، خاطرات ندیمه، تصویر دوریان گری و زوربای یونانی) به همراه ترجمه فارسی آنها، گردآوری و در سطح متنی تحلیل شد. پس از طبقه بندی بخشهای دستکاری شده و نیز انواع دخل و تصرفهای صورت گرفته، مشخص شد حجم موارد دستکاری شده کمی بیش از دو درصد از کل متن، و راهبرد «حذف» در همه ترجمه ها پربسامدترین راهبرد بوده است. 60 درصد از موارد دستکاری شده حساسیت برانگیز و 40 درصد غیرحساسیت برانگیز بوده اند
۳۴۰.

بررسی ترجمه آیه 59 سوره احزاب از نظر مترجمان

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ترجمه حجاب پوشش زنان سوره اعراف قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۱ تعداد دانلود : ۴۳۰
در سال های اخیر یکی از مباحث پر چالش و بحث برانگیز اجتماعی، مسئله حجاب و نوع پوشش زنان در جامعه است و از جمله مهم ترین منابع برای بررسی پیرامون این موضوع، مراجعه به آیات قرآن کریم و به ویژه آیه 59 سوره احزاب می باشد که مورد مناقشه میان قران پژوهان، مترجمان و اندیشمندان اسلامی قرار گرفته است. در این نوشتار به منظور دستیابی به بهترین ترجمه، ضمن بررسی پیرامون ریشه لغوی لغات اساسی آیه مانند جلباب، یدنین و یعرفن و بررسی ارتباط واژگان آیه با یکدیگر و همچنین تحلیل دیدگاه های تعدادی از مترجمین به اسامی آیتی، قمشه ای، انصاریان، پورجوادی، فولادوند، مشکینی، صفوی به این نتیجه دست یافتیم که هرچند معانی مختلفی مانند چادر، روسری، مقنعه و پیراهن برای جلباب ذکر شده است ولی آیه مذکور در مقام تعیین مصداق برای جلباب نبوده است و مطلق پوشش را شامل می شود. فلذا در بین مترجمین این پژوهش، فولادوند صحیح ترین ترجمه را برای این واژه بکار برده است. همچنین با بررسی شان نزول های مختلف آیه مشحص شد منظور از یعرفن شناحته شدن زنان آزاد از کنیز نیست بلکه منظور شناخته شدن زنان عفیف از سایر زنان است فلذا با عنایت به ارتباط قسمت اول و دوم آیه نتیجه گرفته شد که نوع پوشش و نزدیک کردن آن به بدن باید بگونه ای باشد که سبب شناخته شدن زنان عفیف از غیر عفیف باشد. بنابراین در بین مترجمین قمشه ای، انصاریان، صفوی و مشکینی نزدیکترین و دقیق ترین ترجمه را نسبت به این قسمت از آیه و واژه یعرفن ارایه کرده اند.