حل مسئله اجتماعی

مقدمه:این پژوهش با هدف تعیین ارائه مدل پیش بینی رفتارهای یاری رسان بر اساس متغیرهای ادراک خطر، خودکارآمدی و حل مسئله اجتماعی با توجه به متغیر میانجی مسئولیت پذیری انجام گردید. روش: طرح پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه ی افراد کمک رسان در سیل سال 1398 خوزستان بود. به منظور تعیین حجم نمونه، از فرمول کوکران بر مبنای جامعه غیر تعریف شده استفاده شد و ۳۸۷ نفر به روش نمونه گیری خوشه-ای انتخاب شدند. براین مبنا شهر خوزستان به 5 منطقه جغرافیایی شامل شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تقسیم شد. سپس از هر منطقه یک منطقه سیل زده به صورت تصادفی انتخاب شدند و در هر منطقه، دو کمپ اسکان سیل-زدگان انتخاب و به آن مراجعه شد و به صورت تصادفی آزمودنی های غیر آسیب دیده که به منظور کمک رسانی به این مراکز مراجعه نموده اند، انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه های رفتار یاری رسانی درخشنده -نیا و نوری (۱۳۸۴)، ادراک خطر بین تین (199۳)، خودکارآمدی شرر (1982)، حل مسئله اجتماعی دزوریلا و همکاران (۲۰۰۲) و مسئولیت پذیری گاف (۱۹۸۴) بود. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از روش آماری تحلیل مسیر به کمک دو نرم افزارSPSS وAMOS نسخه ۲۲ استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل مسیر ضرایب غیرمستقیم نشان داد که مسئولیت پذیری می تواند در رابطه بین متغیرهای حل مسئله اجتماعی و خودکارآمدی با رفتار یاری رسان امدادگران سیل خوزستان نقش میانجی گری ایفا نماید (0۵/0>P) درحالیکه مسئولیت پذیری نتوانسته است نقش میانجی گری را در رابطه بین ادراک ریسک با رفتار یاری رسان امدادگران ایفا نماید (0۵/0< p).

مقدمه: دانش آموزان در مدرسه دچار چالش های زیادی در تعاملات اجتماعی می شوند که برای رفع آن ها نیاز به توانایی حل مسئله اجتماعی دارند. هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش هوش موفق بر حل مسئله اجتماعی با کنترل اثر هوش هیجانی در دانش آموزان دوره ابتدایی بود. روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بود. با روش نمونه گیری در دسترس دو کلاس ۳۰ نفره انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. در این پژوهش از پرسشنامه های حل مسئله اجتماعی (دروزیلا و همکاران، ۲۰۰۲) و هوش هیجانی صفت فرم کودکان (ماورولی و همکاران، ۲۰۰۸) استفاده شد. دانش آموزان گروه آزمایش به مدت ۲۲ جلسه ۴۵ دقیقه ای برنامه آموزش هوش موفق (استبرگ و گریگورنکو،۲۰۱۱) را دریافت نمودند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. یافته: تحلیل کوواریانس بعد از کنترل اثر هوش هیجانی بر حل مسئله اجتماعی نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو گروه پس از مداخله در حل مسئله اجتماعی وجود دارد ( ). همچنین در پس آزمون و پیگیری اثربخشی برنامه هوش موفق بر حل مسئله اجتماعی معنی دار بود ). نتیجه گیری: مطابق یافته های این پژوهش می توان از آموزش هوش موفق برای افزایش حل مسئله اجتماعی استفاده کرد و نتایج بسیار ارزشمند این برنامه آموزشی را در زندگی تحصیلی و غیر تحصیلی دانش آموزان مشاهده نمود.

زمینه: مطالعات زیادی به بررسی اثربخشی حل مسئله بر حل مسئله اجتماعی در بین نمونه های مختلف پرداختند، اما پژوهشی که در آن به بررسی حل مسئله بین فردی بر حل مسئله اجتماعی زنان زندانی پرداخته باشد در ایران صورت نگرفته است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی حل مسئله بین فردی بر حل مسئله اجتماعی زنان جوان زندانی استان کرمانشاه انجام شد. روش: طرح پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این مطالعه شامل تمامی مجرمین زن جوان زندانی که در زندان مرکزی شهر کرمانشاه مشغول گذراندن دوران محکومیت خود در سال 1398 بودند، می باشد. در این پژوهش تعداد 30 نفر از زنان جوان زندانی با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و با انتساب تصادفی به دو گروه آزمایشی (15 نفر) و گواه (15 نفر) تقسیم شدند. سپس 10 جلسه دو ساعته هر هفته هم دو جلسه کارگاه حل مسئله بین فردی برای گروه آزمایش برگزار شد، بعد از اتمام برنامه آموزش، مرحله پس آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه حل مسئله اجتماعی دزوریلا و همکاران (2004) نسخه کوتاه استفاده شد. سپس داده های پژوهش از طریق روش تحلیل کواریانس چندمتغیری مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج طبق گزارش مشارکت کنندگان، در دو مرحله پیش آزمون – پس آزمون نشان داد که نسبت به گروه گواه در گروه آزمایش، بین نمرات پیش آزمون - پس آزمون در تمامی زیرمقیاس های حل مسئله اجتماعی شامل جهت گیری مثبت، جهت گیری منفی، سبک منطقی و سبک تکانشگری / بی دقتی و سبک اجتنابی تفاوت وجود داشت. نتیجه گیری: بنابراین می توان از آموزش حل مسئله بین فردی به عنوان یک برنامه مداخله ای اصلاحی و پیشگرانه برای افزایش حل مسئله اجتماعی زنان جوان زندانی استفاده کرد.

هدف از این مطالعه، بررسی نقش سرمایه روانشناختی و توانایی حل مسئله اجتماعی با توجه به میانجی گری ترجیحات فکری بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و حجم نمونه با توجه به تعداد افراد جامعه و براساس فرمول کوکران 384 نفر به دست آمد. آزمودنی ها به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و درون هر خوشه به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های حل مسئله اجتماعی، سرمایه روانشناختی و ترجیحات فکری استفاده شد. نتایج نشان دادند سرمایه روانشناختی، تغییرات حل مسئله اجتماعی را به طور مستقیم تبیین می کند. همچنین، سرمایه روانشناختی به طور غیرمستقیم و ازطریق متغیر میانجی ترجیحات فکری بر متغیر توانایی حل مسئله اجتماعی تأثیر دارد که بیشترین تأثیر را در این مدل داراست. همچنین، نتایج نشان دادند مدل انتخابی با داده ها برازش دارد؛ بنابراین، سرمایه های روانشناختی به عنوان یک ظرفیت روانی مطلوب و با بهره گیری از ترجیحات فکری، بر توانایی راه حل یابی افراد تأثیر می گذارد و آن را تسهیل می کند.

هدف از این پژوهش پیش بینی اضطراب اجتماعی بر اساس سبک های حل مسئله اجتماعی و ویژگی های شخصیتی در زنان ورزشکار بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری مطالعه حاضر شامل کلیه بانوان ورزشکار در ایستگاه های تندرستی منطقه 22 شهر تهران تشکیل می دادند که از  بین آن ها 320 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد هراس اجتماعی کانور، پرسشنامه حل مسئله اجتماعی و پرسشنامه شخصیتی پنج عاملی- فرم کوتاه استفاده شد. تجزیه وتحلیل اطلاعات با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام به گام به وسیله نرم افزار اس پی اس اس نسخه 24 انجام شد. نتایج نشان داد، که ویژگی های شخصیتی روان رنجورخویی، برون گرایی و توافق پذیری قادر به پیش بینی اضطراب اجتماعی زنان ورزشکار می باشند. همچنین سبک های حل مسئله اجتماعی جهت گیری منفی به مسئله و  سبک اجتنابی قادر به پیش بینی اضطراب اجتماعی زنان ورزشکار است. درنتیجه باید گفت که سبک های حل مسئله اجتماعی و ویژگی های شخصیتی می توانند اضطراب اجتماعی را در زنان ورزشکار پیش بینی کنند.

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه تفکر خلاق، تفکر انتقادی و حل مسئله ی اجتماعی در بین نوجوانان تیزهوش و عادی در سال تحصیلی 98- 1397 بود. روش پژوهش حاضر علی- مقایسه ای است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان تیزهوش و عادی مشغول به تحصیل در پایه متوسطه دوم (دهم و پایه یازدهم) در مدارس پسرانه شهر کرمانشاه (بدون بزرگسالان و استثنایی) بودند که با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای دانش آموزان متوسطه دوم در مدارس تیزهوشان و عادی پسرانه شهر کرمانشاه با هم مقایسه شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های خلاقیت عابدی، (1363،CT)، تفکر انتقادی کالیفرنیا فاسیونی و فاسیونی (1992،CCTDI) و حل مسئله ی اجتماعی دزوریلا و همکاران (2002،SPSI-R) است. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و از آمار استنباطی که از آزمون تحلیل واریانس استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از این بود که بین دانش آموزان تیزهوش و عادی از لحاظ تفکرخلاق و گرایش به تفکر انتقادی تفاوت معناداری وجود ندارد (41/1=F، 05/0< 230/0=p؛ 98/0=F، 05/0< 451/0=p) اما حل مسئله اجتماعی، در بین دانش آموزان تیزهوش و عادی دارای تفاوت معناداری می باشد (89/0=F، 05/0> 012/0=p). با توجه نقش مهم تفکر خلاق، تفکر انتقادی و حل مسئله ی اجتماعی در بین نوجوانان و اهمیت آن در پیشرفت تحصیلی آن ها، از این رو به مسئولین آموزش و پرورش توصیه می شود گام های مؤثری در جهت حفظ و ارتقاء تفکر خلاق، تفکر انتقادی و حل مسئله ی اجتماعی دانش آموزان بردارند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل ساختاری پیش بینی گرایش به سوء مصرف مواد بر اساس حل مساله اجتماعی و رضایت شغلی در پرسنل متاهل اقماری شرکت بهره برداری نفت و گاز غرب ایران انجام شد. روش: روش این پژوهش همبستگی و جامعه آماری، شامل مردان متاهل اقماری شرکت بهره برداری نفت و گاز غرب کشور در سال 1397 بود که از روش نمونه گیری طبقه ای تعداد 384 نفر از مردان متاهل به عنوان نمونه انتخاب شدند و به فهرست تجدید نظر شده حل مسئله اجتماعی سو و شک، مقیاس رضایت شغلی دانت و همکاران، پاسخ دادند. برای برازش مدل از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار IBMAMOS 24 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که حل مساله اجتماعی با مصرف مواد رابطه دارد همچنین بین رضایت شغلی با سوءمصرف مواد رابطه مستقیم بود. نتایج دیگر نشان داد حل مساله اجتماعی و رضایت شغلی توان پیش بینی گرایش به سوءمصرف مواد در بین مردان متاهل اقماری دارند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت وضعیت و چگونگی رضایت شغلی و حل مسئله اجتماعی مردان متاهل شاغل اقماری با گرایش سومصرف مواد ارتباط مستقیمی دارد بنابراین ارائه آموزش های شناختی و راهکارهای موثر سازمانی در ارتقا رضایت شغلی و تقویت حل مسئله اجتماعی آنها از اهمیت فراوانی برخوردار است.

این مطالعه نقش میانجی توازن خود در رابطه ساختاری بین توانایی شناختی و حل مسئله اجتماعی را بررسی نموده است. روش: روش پژوهش توصیفی و همبستگی بود.308 شرکت کننده (188 زن و 114 مرد) به روش نمونه گیری در دسترس از میان کادر پرواز شرکت هوایی ایران ایر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از 3 پرسشنامه: توانایی شناختی نجاتی، شاخص یکپارچه ناهمخوانی خود هاردین ، مقیاس توانایی حل مسئله اجتماعی فرم کوتاه تجدید نظر شده دیزوریلا و نزو استفاده شد. یافته ها: بررسی نتایج نشان داد که بین مولفه های توانایی شناختی با حل مسئله انطباقی رابطه منفی و با مولفه های حل مسئله غیر انطباقی رابطه مثبت در سطح معناداری 01/0 وجود دارد. همچنین 4 مولفه توازن خود با حل مسئله انطباقی بطور مثبت و با حل مسئله غیر انطباقی بطور منفی در سطح معناداری 01/0 رابطه دارند. نتیجه گیری: با توجه به افزایش تکامل و پیچیدگی فرایندهای شناختی مغز انسان، باید مطالعات بیشتری در خصوص افزایش ارتباط میان شخصیت، حل مسئله اجتماعی و توانایی های شناختی صورت پذیرد. لذا طرح ریزیبرنامه های موثر جهت ارتقا شناختی پرسنل مشاغل حساس از جمله کادر پروازپیشنهاد می شود. کلید واژه ها: توانایی شناختی، حل مسئله اجتماعی، عدم توازن خود، معادلات ساختاری، شناخت اجتماعی.

روشهای متنوعی برای حل مسئله اجتماعی در علوم انسانی تولیدشده است ازجمله رویکرد کل نگرانه و جزء نگرانه، تغییر ساختارهای بازتولید کننده مسئله و سیاستگذاری اجتماعی. قرآن نیز بهوفور به حل مسائل انسان در ابعاد مختلف و حوزههای متنوع پرداخته است. یکی از مهمترین مسائل جوامع اجتماعی، جایگاه زنان در جامعه بوده است. غرب با رویکردی جزء نگرانه و بدون توجه به ساختارهای بازتولید کننده مشکل، ضمن پذیرش فمینیسم، راهحل به رسمیت شناختن تساوی در استعدادها و حقوق، استقالل مالی و شرکت در اقتصاد جامعه و اعطای آزادیهای سیاسی و اجتماعی به زنان را در سیاستگذاریهای اجتماعی برای حل مسائل مرتبط با جایگاه زنان در جامعه پیشگرفته است. این تحقیق با تحلیل یکی از گونهها در روش استخراج علوم انسانی به بررسی روش قرآن در حل مسئله با استفاده از روش اجتهاد قسم دوم و رویکرد تنزیلی در انتخاب آیات پرداخته است. قرآن ضمن توجه به ساختارهای بازتولید کننده مشکل، برای تغییر ساختارهای ذهنی و عینی جامعه تالش کرده است. با بررسی ً مبتنی بر رویکرد کل نگرانه روش قرآن به این نتیجه رسیدیم که رویکرد قرآن نه کامال بوده و نه رویکردی جزئی نگرانه. بلکه قرآن در حل مسائل در ضمن اصالح بسیاری از آسیبهای اجتماعی، مسئله جنسیت را از برجستگی روانی انداخت، ساختارهای بازتولید کننده مسئله را اصالح و در فرایندی منطقی در بستر نزول تدریجی و تنزیلی، دست به سیاستگذاری گسترده در سه حوزه بینش، گرایش و رفتار زده است. این اقدامات در هفت گام مطرحشده است.

هدف پژوهش حاضر شیوع مشکلات روان شناختی مادران کودکان ADHD در دوره کووید-۱۹: نقش حمایت اجتماعی، حل مسئله اجتماعی و تاب آوری بود. 136 مادر به صورت دردسترس در پژوهش شرکت کردند و مقیاس های افسردگی، اضطراب، استرس، حمایت اجتماعی ادراک شده چندبعدی، فرم کوتاه پرسشنامه حل مسئله اجتماعی تجدید نظر شده (فرم کوتاه) و مقیاس تاب آوری (فرم کوتاه) تکمیل کردند. نتایج توصیفی نشان داد که از میان مادران %91/41 درصد دارای افسردگی متوسط تا بسیار شدید، %82/58 دارای اضطراب متوسط تا بسیار شدید و %27/49 درصد دارای استرس متوسط تا بسیار شدید بودند. بین حمایت اجتماعی، سبک های حل مسئله اجتماعی مثبت (جهت گیری مثبت و سبک منطقی) و تاب آوری با مشکلات روان شناختی رابطه منفی معنادار و بین سبک های حل مسئله اجتماعی منفی با مشکلات روان شناختی رابطه مثبت معنادار وجود داشت. نتایج رگرسیون گام به گام به ترتیب نقش معنادار سبک های حل مسئله اجتماعی منفی، سبک های حل مسئله اجتماعی مثبت، تاب آوری و حمایت اجتماعی را در پیش بینی مشکلات روان شناختی مادران کودکان ADHD در دوره کووید-19 تأیید کرد. براساس نتایج تقویت حمایت اجتماعی و توجه به راهبردهای روان شناختی مبتنی بر حل مسئله اجتماعی مثبت و تاب آوری برای کاهش مشکلات روان شناختی مادران کودکان ADHD پیشنهاد می شود.

مقدمه: حل مسئله اجتماعی از جمله مهارت های ضروری در عصر حاضر است و به مثابه عالی ترین شکل یادگیری به شمار می رود. از این رو شناسایی الگوی حل مسئله اجتماعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر این اساس، هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی حل مسئله اجتماعی در داستان های کلیله و دمنه بود. روش کار: پژوهش حاضر به لحاظ هدف در حوزه پژوهش های بنیادی و به لحاظ ماهیت و روش گردآوری داده، کیفی مبتنی بر تئوری داده بنیاد بود. جامعه آماری شامل کتاب کلیله و دمنه بود که با توجه به ماهیت موضوع کتاب، داستان ها به عنوان نمونه انتخاب شد. در گام نخست، با توجه به متن داستان ها کدگذاری باز انجام شد. سپس بر اساس شباهت ها و تفاوت ها و بازخوانی کدهای باز، این کدها در کدهای محوری دسته بندی شد و در نهایت با ترکیب کدهای محوری، مولفه های اصلی حل مسئله اجتماعی شناسایی شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که الگوی حل مسئله اجتماعی مبتنی بر فرهنگ بومی مشتمل بر 6 مقوله اصلی و 21 مقوله فرعی بود که عبارتند از: نگرش به مسئله، شیوه های رفتاری در برخورد با مسئله، تفکر و تصمیم گیری، هیجانات و مدیریت آن، تعامل بین فردی و مشورت کردن به عنوان بود. نتیجه گیری: در مجموع، به سبب ابعاد گسترده و جامعیت تعریف حل مسئله اجتماعی به پژوهشگران پیشنهاد می شود که در جهت ساخت بسته های آموزش مهارت حل مسئله اجتماعی بر ابعاد مفاهیم آن که در این مطالعه شناسایی شد، تمرکز کنند.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش گروهی حل مسئله اجتماعی بر افزایش تاب آوری مادران دارای فرزند معتاد است. روش: طرح این پژوهش، آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل است. نمونه این پژوهش عبارت است از 40 نفر از مادران دارای فرزند معتاد که به صورت تصادفی انتخاب شده و نیمی از آنان (20 نفر) به گروه آزمایش و نیمی دیگر (20 نفر) به گروه کنترل تخصیص داده شدند. ابزار این پژوهش عبارتند از: پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون. به منظور تحلیل داده ها ، از روش تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. یافته ها : نتایج پس آزمون نشان داد که میزان تاب آوری گروه کنترل و آزمایش با هم متفاوت است. به طوری که گروه آزمایش از تاب آوری بالاتری در مقایسه با گروه کنترل برخوردار است. بحث: نتایج این مطالعه دلالت بر این دارد که آموزش گروهی حل مسئله اجتماعی، موجب افزایش تاب آوری مادران دارای فرزند معتاد می شود.

هدف: هدف از انجام این پژوهش تاثیر آموزش هوش موفق مبتنی بر پروژه آورورا بر توانایی های تحلیلی ، عملی ، خلاقانه ، حل مسئله اجتماعی و تفکر انتقادی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی بود. روش: روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه ششم ناحیه 6 شهر اصفهان در سال تحصیلی 1400-1401 بودند که 40 نفر از آن ها  به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل  (هر گروه 20 نفر) قرار داده شدند. پرسش نامه ها شامل پرسش نامه هوش موفق آورورا، فرم کوتاه پرسشنامه تجدیدنظر شده حل مسئله اجتماعی  (SPSI-R؛ دزوریلا و همکاران، 2002) و مقیاس تفکر انتقادی ساسو  (2013) می باشد. گروه آزمایش به مدت 12  جلسه ی 5/1 ساعته ، آموزش هوش موفق مبتنی بر پروژه آورورا دریافت کردند. در مرحله ی بعد، پس آزمون برای هر دو گروه آزمایش و کنترل اجرا شد. یافته ها: تحلیل کوواریانس با استفاده از نرم افزار spss-26  انجام شد.  نتایج نشان داد آموزش هوش موفق مبتنی بر پروژه آورورا بر توانایی های تحلیلی ، عملی ، خلاقانه ، حل مسئله اجتماعی و تفکر انتقادی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی اثربخش بود( 05/0>p). نتایج نشان می دهد با فراهم سازی محیطی خلاق، تحلیلی و عملی در کلاس درس می توان شرایط را برای مشارکت، مذاکره، کار گروهی و نقد و بررسی موانع یادگیری مهیا ساخت. لذا پیشنهاد می شود که دست اندرکاران مدیریت مدارس و دبیران اصول و فرض های هوش موفق را در مدیریت مدارس و کلاس های درس رعایت کنند.

مقدمه: توجه به توانایی های هیجانی و اجتماعی نوجوانان دارای رفتارهای پرخطر، همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدل (ناظر، کاشف و مشاور-ارزش ها) بر شایستگی هیجانی- اجتماعی و حل مسئله اجتماعی نوجوانان دارای رفتار پر خطر انجام شده است.روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی همراه با پیش آزمون- پس آزمون با گروه آزمایش وگروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر دزفول که در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تحصیل بودند و به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای و براساس تکمیل پرسشنامه رفتار پرخطر (زاده محمدی ، احمد آبادی، حیدری 1390) انتخاب شدند. از این تعداد 40 نفر بصورت تصادفی و در دو گروه گمارده شد. قبل از انجام مداخله به عنوان پیش آزمون هر دو گروه مورد سنجش پرسشنامه های شایستگی هیجانی- اجتماعی (زو و همکاران 2012) و حل مسئله اجتماعی (دزوریلا و همکاران 2002) قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت هشت جلسه در معرض آموزش مدل قرار گرفت. سپس در مرحله پس آزمون، هر دو گروه به پرسشنامه های پژوهش پاسخ دادند. داده ها نیز  با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تک متغیره مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد، بین دو گروه کنترل و آزمایش (مدل ناظر، کاشف، مشاور) از نظر تأثیر بر متغیرهای شایستگی هیجانی- اجتماعی و حل مسئله اجتماعی تفاوت معناداری وجود دارد.نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی مدل ناظر، کاشف و مشاور- ارزش ها  بر ارتقاء شایستگی هیجانی- اجتماعی و حل مسئله اجتماعی نوجوانان دارای رفتار پرخطر شایسته است که این مدل به عنوان یکی از ابزارهای جدید و کاربردی مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش اجتماعی – عاطفی همکارانه و آموزش ذهن آگاهی بر بهبود مهارت حل مسئله اجتماعی در دانش آموزان دختر پایه اول دوره اول متوسطه شهر زنجان بود. این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهر زنجان بود که در سال تحصیلی 96- 95 در مدارس شهر زنجان مشغول به تحصیل بودند. 339 دانش آموز به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و پرسشنامه فرم کوتاه حل مسئله اجتماعی را تکمیل کردند. از بین این دانش آموزان، 45 نفر انتخاب و بطور تصادفی در یک گروه کنترل و دو گروه آزمایشی گمارده شدند. گروه آزمایش اول، 12 جلسه 1.5 ساعته تحت آموزش اجتماعی – عاطفی قرار گرفت و در مورد گروه دوم آزمایش، 8 جلسه 2 ساعته آموزش ذهن آگاهی ارائه شد. سپس دانش آموزان گروه آزمایش و گروه کنترل پرسشنامه حل مسئله اجتماعی را پس از اجرای مداخله و پس از گذشت یک ماه از مداخله تکمیل کردند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری طرح ترکیبی دو راهه استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که هر دو متغیر مستقل (آموزش اجتماعی – عاطفی همکارانه و آموزش ذهن آگاهی) نمرات جهت گیری مثبت نسبت به مسئله را افزایش و نمرات جهت گیری منفی نسبت به مسئله و سبک اجتنابی حل مسئله را در مقایسه با گروه کنترل کاهش داد، اما تفاوت معنی داری بین آنها وجود نداشت. اجرای متغیرهای مستقل، منجر به تغییر معناداری در مؤلفه حل منطقی مسئله نشد. در رابطه با سبک تکانشی/ بی دقتی، آموزش عاطفی - اجتماعی در مقایسه با گروه کنترل منجر به کاهش معنادار میانگین شد اما آموزش ذهن آگاهی تأثیری بر آن نداشت. نتایج پیگیری نشان داد که اثر متغیرها در طول زمان تداوم داشت. پس می توان نتیجه گرفت که، آموزش ذهن آگاهی و آموزش اجتماعی- عاطفی بر بهبود مهارت حل مسئله اجتماعی اثر داشته است.