مطالب مرتبط با کلیدواژه

دسترسی


۴۱.

ارزیابی معیارهای عملکردی مؤثر بر پیوند فضای شهر با محیط و مبادی ورودی شهرها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مبادی ورودی شهرها دسترسی خوانایی نفوذپذیری امنیت دزفول معیار های عملکردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۳۲۰
ورودی شهرها از مهم ترین فضاهای شهر بوده که بااتصال محیط بیرونی و ساختار اصلی شهر، می تواند نقش سازنده ای در ارتقاء و تقویت جایگاه ورودی ها و سایر عناصر مرتبط با آن داشته باشد. پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی مهم ترین مؤلفه های عملکردی مؤثر بر تأمین و تقویت پیوند فضای شهر با محیط و مبادی ورودی شهرها می پردازد. روش تحقیق بکار رفته شده در این تحقیق پیمایشی بوده و داده های موردنیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته در میان 200 نفر از شهروندان و مسافرین 18 سال بهبالای وردی های پنج گانه شهر دزفول توزیع گردیده است. روش نمونه گیری در این پژوهش، تصادفی منظم بوده است. در تحلیل آماری از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و فریدمن، آزمون کیزرمایر و بارتلت وتحلیل عاملی استفاده شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمونهای مورداستفاده نشان می دهد که با به کارگیری مؤلفه های طراحی شهری می توان بین فضای داخلی شهر و فضاهای ورودی آن پیوند مناسب برقرار نمود. همچنین مهم ترین مؤلفه های عملکردی مؤثر بر ارتقاء مبادی ورودی شهرها به ترتیب بیشترین وزن عبارتند از: دسترسی مناسب، خوانایی، نفوذپذیری، انعطاف پذیری، تبدیل پذیری، هدایت کنندگی، امنیت و پذیرندگی.
۴۲.

ارزیابی میزان تاب آوری نواحی شهری باتأکید بر دسترسی به عناصر کالبدی حیاتی و مؤثر در برابر مخاطره زلزله، با استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره Todim (مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزیابی تاب آوری مدل تودیم دسترسی زلزله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۴۷۷
شهرها، به عنوان پیچیده ترین ساخته ی دست بشر هستند که امروزه با رشد بی رویه جمعیت مواجه بوده و گسترش آن ها روی بسترهای پرمخاطره شدت گرفته است. یافته های علمی و تجربی نشان می دهد که بهترین راه مقابله با مخاطره، ارتقای تاب آوری سکونتگاهی در ابعاد مختلف می باشد. این مقاله، میزان تاب آوری شهری را با تأکید بر دسترسی به عناصر کالبدی حیاتی و مؤثر در شهر زنجان مورد ارزیابی قرار داده است. داده های به کاررفته، براساس معیارهای مؤثر در ارزیابی تاب آوری شامل: دسترسی به مرکز بهداشت، بیمارستان، پلیس و کلانتری، ایستگاه آتش نشانی، شبکه معابر، پارک و فضای سبز با استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره تودیم، تحلیل گردیده اند. نتایج نشان می دهد که در 25 ناحیه شهری زنجان، طبق نقشه های موجود می توان گفت که نوعی تناوب و حتی تعارض در تاب آوری یا عدم تاب آوری نواحی وجود دارد زیرا که در هیچ کدام از نواحی، ثبات در تاب آوری وجود ندارد و هیچ ناحیه ای در ارزیابی همه معیارها، تاب آور نشان نمی دهد. به طور دقیق مطابق یافته های مقاله؛ در نقشه های دسترسی به بیمارستان، مرکز بهداشت، پلیس و ایستگاه آتش نشانی؛ به طور مشترک محله های صفا و کوچه مشکی، الهیه؛ فرهنگ، سعدی وسط، حسینیه و آشاغی چارراه، اسلام آباد، ترانس و بی سیم با میزان تاب آوری بالا و محله های نصر، گلشهر، وحیدیه و پونک با تاب آوری بسیار ضعیف ارزیابی گردیدند و در نقشه های دسترسی به شبکه معابر، پارک و فضای سبز، به طور مشترک محله های آزادگان، گلشهر، وحیدیه، پونک، شهرآرا، کارمندان و علوم پایه با میزان تاب آوری بالا و محله های فاطمیه، حسینیه و آشاغی چارراه، الهیه، اسلام آباد، ترانس و بی سیم با تاب آوری بسیار ضعیف مورد ارزیابی قرار گرفتند.
۴۳.

مدلسازی تأثیرزیبایی و دسترسی اماکن ورزشی بر روی نیات رفتاری مشتریان از طریق متغیر میانجی احساسات (مطالعه موردی: استخرهای شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: احساسات دسترسی زیبایی شناختی محیط فیزیکی نیات رفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۳۷۶
هدف پژوهش حاضر، مدلسازی تأثیر محیط فیزیکی اماکن ورزشی (زیبایی و دسترسی) بر روی نیات رفتاری مشتریان با توجه به نقش میانجی احساسات بود. روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی و به لحاظ هدف، کاربردی بود. در این زمینه، ابتدا متناسب با متغیرهای پژوهش پرسشنامه ای با 30 سؤال طراحی شد که روایی صوری به تأیید استادان مدیریت ورزشی (7 نفر) رسید و روایی محتوایی با تحلیل عاملی تأییدی سنجش شد. پایایی پرسشنامه نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای سازه های زیبایی شناختی (91/0)، دسترسی (70/)، احساسات مثبت (90/0) و نیات رفتاری (87/0) محاسبه شد. جامعه آماری پژوهش 390 نفر از مشتریان استخرهای شهر تبریز بودند که در مجموع از 245 پرسشنامه برای بررسی آماری استفاده شد. نتایج نشان داد که هر دو مؤلفه محیط فیزیکی یعنی زیبایی و دسترسی و احساسات مثبت بر روی نیات رفتاری به صورت مستقیم تأثیرگذارند. همچنین، براساس نتایج به دست آمده اثر غیرمستقیم زیبایی و دسترسی از طریق احساسات مثبت بر روی نیات رفتاری معنادار است؛ یعنی زیبایی و دسترسی اماکن ورزشی می تواند از طریق ایجاد احساسات مثبت در مشتریان بر نیات رفتاری آنها تأثیرگذار باشد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت اماکنی که زیبا و در عین حال دارای قابلیت دسترسی راحت تر و بهتری هستند، احساسات بهتر و مثبت تری را در ذهن مشتریان ایجاد می کنند که نتیجه آن تأثیر بر روی نیات رفتاری و استفاده مجدد از آن اماکن ورزشی خواهد بود.
۴۴.

بررسی كاربري فرهنگي _ تفريحي با تاکید بر شاخص توسعه انسانی (مطالعه موردی شهرخوانسار)

کلیدواژه‌ها: كاربري فرهنگي - تفريحي مدل شاخص توسعه انساني رفاه شهري زيبايي شهر دسترسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۱۷
كاربري هاي تفريحي-فرهنگي نقشي خاص در زيبايي شهر و رفاه مردم ايفاء مي كند و پراكندگي و جاي گيري مناسب آنها در محلات شهر جهت دسترسي آسانتر و سريعتر شهر وندان از اهميت بالايي برخوردار است. ارزيابي كاربري هاي فرهنگي_تفريحي خود نشانه اي از سطح توسعه يافتگي مي باشد. در مقاله حاضر هم با استفاده ازمدل شاخص توسعه انساني به كاربري هاي فرهنگي _ تفريحي درسطح هر محله پرداخته شده است. و با توجه به مدل، ميزان توسعه يافتگي محله هاي شهر رتبه بندي شدكه دراين رتبه بندي ها مشخص شدكه تمام محله ها از لحاظ كاربري هاي فرهنگي –تفريحي ،اختلاف باهم دارند و اين كاربري ها به يك نسبت در شهر پخش نشده اند. محله هاي شماره 3،6،8درسطح توسعه يافتگي بالايي قراردارند و محله هاي 9 و10 درسطح پايين قراردارند.
۴۵.

تحلیل دسترسی به بوستان های شهری با رویکرد عدالت فضایی (نمونه مطالعه: شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بوستان شهری دسترسی عدالت فضایی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۲۵۵
طرح مسئله: بوستان های شهری، جزئی اساسی از چشم انداز شهرند و وجود آنها برای سلامت زندگی شهروندان الزامی است. نیل به عدالت فضایی اقتضا می کند برنامه ریزان شهری به برخوردارساختن شهرها از حد متناسب این فضاها و دسترسی متوازن ساکنان به آنها توجه داشته باشند. هدف: هدف این پژوهش، تحلیل بهره مندی شهر ایلام از بوستان های شهری، چگونگی توزیع این فضاها در پهنه شهر و وضعیت دسترسی به آنهاست. روش پژوهش: این پژوهش به لحاظ ماهیت، کاربردی است و روش تحلیلی ارزیابی دارد. داده های پژوهش، اسنادی و مشتمل بر شیپ فایل های کاربری زمین و بلوک های جمعیتی سرشماری سال 1395 است. برای تحلیل داده ها از شیوه های آمار توصیفی و تکنیک بافری در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. نتایج: یافته ها نشان داد 2 درصد پهنه شهری ایلام کاربری بوستان دارد و سرانه بوستان ها در آن 5/2 مترمربع است که بسیار کمتر از سطح استانداردهای تعیین شده است؛ همچنین توزیع این فضاها در سطح شهر متوازن نیست؛ به طوری که تمرکز آنها در نیمه شمالی شهر به مراتب بیش از جنوب و مرکز شهر است؛ در حالی که یک سوم مساحت و یک سوم جمعیت شهر که عمدتاً مربوط به قسمت های جنوبی شهر هستند، در حوزه دسترس مطلوب بوستان ها قرار ندارند، در پاره ای از قسمت های شمالی شهر، حتی تا 9 حوزه دسترس با یکدیگر هم پوش هستند. اختلاف رقم سرانه دسترسی به بوستان های شهری در سطح شهر تا حدود 10 برابر است. نوآوری: شاخص «سرانه دسترسی» و محاسبه آن، روشی نوآورانه است که دست کم در پژوهش های داخل کشور سابقه نداشته است.
۴۶.

ارزیابی میزان آسیب پذیری ناشی از عامل دسترسی در هنگام وقوع زلزله (مطالعه موردی: محدوده مرکزی شهرداری منطقه 6 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زلزله آسیب پذیری دسترسی تحلیل سلسله مراتبی تحلیل شبکه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۱۹
تهران به عنوان بزرگ ترین شهر کشور به دلیل وجود گسل های فعال در اطراف آن و تمرکز شدید جمعیتی و ساختمانی در معرض آسیب پذیری بالایی از زلزله احتمالی می باشد. یکی از مهم ترین عناصر مؤثر در آسیب پذیری، چه به صورت کنشی و چه به صورت واکنشی، قلمرو شبکه دسترسی می باشد. لذا دسترسی مناسب به معبر و مراکزی مانند فضاهای باز، مراکز امداد و نجات و ایستگاه های آتش نشانی، نقش مؤثری در کاهش تلفات و آسیب پذیری در هنگام وقوع زلزله احتمالی و پس از آن دارد. بنابراین چنانچه بتوان طبق اصول متعارف شهرسازی شبکه دسترسی را به طور مطلوب سامان داد، از میزان آسیب پذیری احتمالی تا حد زیادی کاسته می شود. برای رسیدن به این خواسته، انجام عملیات ارزیابی محیطی عامل پایه می باشد. در این راستا می توان از شیوه ها و تکنیک های مختلفی استفاده کرد. این پژوهش با تکیه بر مطالعات موردی محدوده مورد بررسی (واقع در مرکز منطقه 6 شهرداری تهران) و مدل مفهومی ارائه شده که ترکیبی از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، تابع آستانه خطی، ابزار تحلیل شبکه ای و تابع احتمال می باشد، به تجزیه و تحلیل عوامل مرتبط با دسترسی در آسیب پذیری زلزله احتمالی می پردازد. به کارگیری این مدل در نمونه موردی یاد شده، میزان آسیب پذیریناشی از برآیند معیارهای به کارگرفته شده در تحلیل را، در قالب نقشه، جدول و نمودار بیان می کند. انتظار می رود خروجی مدل بتواند راهنمایی مفید و علمی برای برنامه ریزان شهری و مدیریت شهری در راستای کاهش تلفات و آسیب های زلزله احتمالی فراهم آورد.
۴۷.

بررسی عوامل مؤثر در بهبود قابلیت های فضاهای ورزشی در راستای توسعه امنیت شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امنیت فضاهای ورزشی دسترسی مکان های بی دفاع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۱۷۸
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر در بهبود قابلیت های فضاهای ورزشی در راستای توسعه امنیت شهری انجام شده است. روش پژوهش حاضر از نوع پیمایشی بود که به صورت میدانی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش همه اساتید دانشگاهی و مدیران برخی مکان های ورزشی خصوصی و دولتی شهر تهران بودند. ابزار پژوهش پرسش نامه پژوهشگرساخته ای بود که با توجه به نظریه پیشگیری از جرم ازطریق طراحی محیطی و نظرهای خبرگان طراحی شد. روش آماری شامل آزمون های تحلیل عاملی اکتشافی و همچنین فرایند تحلیل سلسله مراتبیگروهی بود. همه تجزیه وتحلیل داده های پژوهش حاضر در نرم افزارهای اس. پی. اس. اس. و سوپردسیژن انجام شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که درمجموع، هشت عامل 482/84 درصد از واریانس کل سؤال ها را در برگرفتند. نتایج رتبه بندی نشان داد که عوامل نظارتی با نمره نرمال 318/0، مهم ترین عامل برای بهبود قابلیت های فضاهای ورزشی در راستای توسعه امنیت شهری بودند. همچنین، براساس نتایج، عوامل برنامه ای-فعالیتی با نمره نرمال 271/0 و عوامل دسترسی مربوط با نمره نرمال 234/0، دیگر عوامل برای بهبود قابلیت های فضاهای ورزشی در راستای توسعه امنیت شهری بودند. افزون براین، عوامل آسایش بصری و محیطی با نمره نرمال 045/0 کم اهمیت ترین عامل در مقایسه با سایر عوامل برای بهبود قابلیت های فضاهای ورزشی در راستای توسعه امنیت شهری بود.
۴۸.

ارزیابی امکان قرارگیری شاخص دسترسی در میان شاخص های اصلی شکوفایی شهری (مطالعه موردی: شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تکنیک تحلیل عاملی تأییدی دسترسی شکوفایی شهری شهر شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۵۳۵
ابتکار عمل شکوفایی شهری در سال 2012 توسط سازمان ملل با شش متغیر بهره وری، پایداری زیست محیطی، عدالت و مشارکت اجتماعی، کیفیت زندگی، توسعه زیرساخت، و حکمرانی و قانون گذاری شهری معرفی شد. از طرف دیگر، مفهوم دسترسی از سوی بیشتر نظریه پردازان برنامه ریزی شهری به صورت یک معیار مهم در ارتقای کیفیت زندگی شهری مطرح شده است. این پژوهش از نوع کاربردی و هدف اصلی آن ارزیابی تأثیرات شاخص دسترسی در بهبود شاخص شکوفایی شهری به منظور بهبود و کاراترکردن این شاخص جهانی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شهروندان مناطق یازده گانه شهر شیراز است که با استفاده از فرمول کوکران (2007) حجم نمونه موردنیاز 384 نفر تعیین شد. برای اطمینان بیشتر، 10درصد به حجم نمونه مورد نیاز اضافه شد و نهایتاً 421 نفر از شهروندان پرسش نامه را تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها و سنجش شاخص های شکوفایی شهری و دسترسی در محدوده مورد مطالعه، از روش تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم افزارهای مدل یابی معادلات ساختاری، نظیر AMOS و LISREL، استفاده شده است. بررسی ارتباط بین شاخص های دسترسی با شکوفایی شهری حاکی از آن بود که اغلب شاخص های دسترسی رابطه ای قوی با شکوفایی شهری دارند و می توان شاخص دسترسی را بخشی از سازه شکوفایی مد نظر قرار داد. به عبارت دیگر، شاخص دسترسی بار عاملی قابل قبولی بر روی سازه شکوفایی شهری دارد و موجب بهبود شاخص های برازش مدل شکوفایی شهری و درنتیجه آن اثربخشی بیشتر تحلیل ها و ارزیابی های شکوفایی شهری می شود.
۴۹.

بررسی امواج سیاسی برآمده از مناظره های انتخابات سال 1388(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیام رسان فوری پژوهش برخط مصاحبه کیفی دسترسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۸ تعداد دانلود : ۳۹۷
به اعتقاد برخی انتخابات سال 1388 یکی از جنجال برانگیزترین انتخابات ایران شناخته می شود ازاین رو تحقیق حاضر به بررسی امواج سیاسی- رسانه ای ایجادشده از مناظرات این انتخابات پرداخته است. هر مناظره بازتاب خاصی در رسانه های خبری دارد و تحقیق حاضر با استفاده از تحلیل محتوای کمی و کیفی به دسته بندی اخبار منبعث از هر مناظره، با درنظرگرفتن معیارهایی همچون میزان پوشش خبری، میزان پراکندگی زمانی پوشش در چند رسانه مختلف، می پردازد. که موضوعات مطرح شده در روزنامه ها دسته بندی شده در قالب موج سیاسی نام گذاری شدند. امواج سیاسی به تبعیت از ولفسفلد در مدل نظری سیاست-رسانه-سیاست در ابتدا در محیط سیاسی (در اینجا همان عرصه مناظره) آغاز می شوند، در رسانه ها با پوشش گسترده و طرح داستان های مختلف خبری شکل می گیرند و ضمن التهاب در فضای سیاسی، با واکنش و تغییرات در محیط سیاسی پیگیر می شوند. در تحلیل امواج شناسایی شده نیز این منطق در نظر گرفته شد تا بتوان امواج به طور عمیق تری بررسی شوند. در این دوره از انتخابات بازتاب تمامی مناظرات به صورت یکپارچه در 9 رسانه خبری دنبال شد؛ درنتیجه امواج شناسایی شده، ناشی از تمامی مناظرات در نظر گرفته شد. در انتخابات 1388 امواج شامل «اظهارات دروغ و بی اساس» و «برخورد و افشای فساد اقتصادی»، «اشرافیت و فساد اطرافیان هاشمی و ناطق نوری» ایجاد شد.
۵۰.

منظر شهری دوستدار معلول، رویکرد منظرین در محیط شهر مقصد گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شهر دوستدار معلول منظر شهری گردشگری مناسب سازی دسترسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۳۷۰
حضور معلولین در بازار گردشگری، یک فرصت مهم برای شهرهای مقصد گردشگری است تا بتوانند از این پتانسیل مهم استفاده کنند. شهر دوستدار معلول شهری است که بتواند طراحی فضای شهری را به گونه ای انجام دهد که مناسب معلولین باشد. این مقاله با رویکرد منظرین به تحلیل چندجانبه شهر دوستدار معلول پرداخته و به دنبال آن است تا راهبردهایی که می توانند در مدل مفهومی طراحی فضای شهری مطلوب گردشگری معلولین مدنظر قرار گیرند، معرفی کند. روش مورد استفاده در این تحقیق، توصیفی-تحلیلی بوده است. با بررسی و تحلیل داده های مستخرج از مقالات معتبر، استنتاج تحلیلی جهت بررسی منظر شهری دوستدار معلول انجام پذیرفته است. بررسی های انجام شده در این تحقیق حکایت از آن دارد که منظر شهری دوستدار معلول، به عنوان یک مقصد گردشگری، می تواند با راهبردهای مناسب سازی، دسترسی، توانبخشی، برابری فرصت ها، کیفیت، جلوگیری از طرد اجتماعی و ایجاد جاذبه های خاص معلولین شکل گیرد. این راهبردها سبب می شود مشارکت معلولین در گردشگری بیشتر شده و انتخاب شهر به عنوان مقصد گردشگری در اولویت قرار گیرد. هریک از این راهبردها شامل سیاست ها و اقداماتی است که باعث می شود شهر بستر مناسبی برای گردشگر معلول قلمداد شود.
۵۱.

بررسی تطبیقی تعهدات ایران در چارچوب نظام دسترسی در پادمان، پروتکل الحاقی و برجام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برجام آژانس بین المللی انرژی اتمی دسترسی پادمان پروتکل الحاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۹ تعداد دانلود : ۳۸۶
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) از منظر حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات، یک نقطه عطف محسوب می شود؛ اما در بُعد داخلی، مسأله دسترسی و نظارت بر فعالیت های هسته ای ایران در برجام از حساسیت بالایی برخوردار است. برجام در درون خود دو سازوکار دسترسی عادی و اتهامی تعبیه نموده است که پایش این نظارت و دسترسی، بر عهده آژانس بین المللی انرژی اتمی گمارده شده است. نظارت عادی در برجام تا حدِّ بسیاری مشابه آن چیزی است که در نظام نظارتی آژانس در قالب پادمان، پروتکل الحاقی و کد اصلاحی1.3 صورت می پذیرد و آنچه که در این حوزه به عنوانِ نوعی نوآوری تلقی می شود، موسوم به اقدامات شفاف ساز است. آنچه که در این میان بحث برانگیز و به تعبیری، تبعیض آمیز به نظر می رسد، دسترسی های اتهامی در برجام است که با فرایند 24 روزه ای که در خود دارد، می تواند زمینه نفوذ اطلاعاتی آژانس را فراهم آورد. در نوشتار حاضر با تأکید بر برجام به مرور اسناد مرتبط در این خصوص پرداخته می شود تا به این پرسش پاسخ داده شود که شیوه و کیفیت دسترسی در برجام چگونه است.
۵۲.

ارزیابی دسترسی به پارک های شهری به کمک شاخص های مکانی برای رسیدن به آرمان های شهر عدالت محور (مطالعه موردی: منطقه 11 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پارک دسترسی عدالت مکانی شاخص مکانی منطقه 11 شهر تهران GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۵۴
امروزه نقش و اهمیت فضاهای سبز و پارک های شهری در محیط زیست و کیفیت زندگی شهروندان، بر کسی پوشیده نیست. پارک های شهری از امکانات مهم رفاهی هستند که شرایط مناسبی را برای گذران اوقات فراغت شهروندان فراهم می آورند و نقش مهمی را در حفظ سلامت روح و جسم آنان ایفا می کنند. با این حال، در بیشتر شهرهای بزرگ و کوچک، توزیع پارک ها در سطح شهر با عدالت فضایی همراه نبوده است و شهروندان در نواحی یا محله های مختلف، سطح دسترسی یکسانی به پارک ها ندارند. با توجه به تحقق آرمان های شهر عدالت محور و دستیابی به عدالت فضایی در توزیع خدمات عمومی در شهر، ضروری است دسترسی به پارک ها در مکان های مختلف ارزیابی و توجه بیشتری به مکان ها با سطوح دسترسی پایین شود. مطالعه کاربردی حاضر به ارزیابی میزان دسترسی به پارک های شهری، با استفاده از شاخص های مکانی و ابزارهای تحلیلی GIS پرداخته است. شاخص های مورد استفاده در این مطالعه عبارت بودند از: شاخص های پوشش، کمترین فاصله، فاصله میانگین، شاخص مجاورت، روش دومرحله ای حوزه تأثیر شناور و دومرحله ای حوزه تأثیر شناور وزن دار. نتایج حاکی از آن است که به طور میانگین سطح دسترسی بیش از 90 درصد بلوک های منطقه به پارک های کوچک و متوسط در منطقه مورد نظر زیر حد متوسط و تا حد بسیار زیادی مشابه یکدیگر است. همچنین سطح دسترسی به پارک های بزرگ در شرایط مطلوب تری بوده است؛ به نحوی که سطح دسترسی بیش از 40 درصد بلوک های منطقه به این پارک ها بیش ازحد متوسط است. اختلافات جزئی که در نتایج حاصل از روش های مختلف دیده می شود، به تفاوتی که در منطق آن ها وجود دارد، مرتبط است. همچنین در نتایج مربوط به سطح دسترسی به پارک های بزرگ اختلافاتی وجود دارد که محدودیت های روش های پوشش، دومرحله ای حوزه تأثیر شناور و دومرحله ای حوزه تأثیر شناور وزن دار (با ضریب تضعیف فاصله نامناسب) را به خوبی نشان می دهد.
۵۳.

تحلیل توزیع فضایی در میزان دسترسی به پارک های شهری (نمونه موردی: شهر زنجان)

کلیدواژه‌ها: توزیع فضایی دسترسی پارک های درون شهری توسعه پایدار زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۲۳۹
کیفیت محیط شهری از برآیند کیفیتِ اجزای متشکله در فضاهای معین شهری حاصل می شود. رسالت برنامه ریزان شهری است تا با ادراکِ منطقی که از کنشِ بین فضا و اجتماع دارند، سطحِ تفکر دسترسی برابر به فضای سبز شهری را برای همه طبقات اجتماعی بر مبنای اصول پایدار عملی سازند. ازاین رو هدف از پژوهش حاضر، شناخت و ارزیابی نحوه ی توزیع فضایی پارک ها و میزان دسترسی شهروندان در نواحی شهری زنجان می باشد. لذا در این مطالعه پس از انتخاب مناطق شهری زنجان به عنوان جامعه آماری پژوهش، با روش توصیفی – تحلیلی به کمک مدل ها و آمارهای فضایی در محیط جی ای اس به تحلیل فضایی مناطق شهری زنجان از منظر پایداری محیطی پرداخته شده است؛ که درنهایت یافته های پژوهش نشان داد که حوزه تحت پوشش پارک ها در مقیاس عملکردی با یکدیگر تلفیق شده و نقشه های overly شده به خوبی نشان داد که نواحی 103، 201، 202، 203، 204، 205، 305 فاقد هرگونه دسترسی می باشند و در بسیاری از مناطق مانند منطقه 102 و 109 دسترسی به پارک ها برای کل ناحیه یکسان نمی باشد و بسیاری از محلات از این دسترسی محروم اند. پس چرایی این مسئله که چرا جمعیت تحت پوشش پارک ها 187454 نفر می باشد، و تنها مقداری کمی از جمعیت کلی شهر زنجان (386851 نفر) را تحت پوشش قرار می دهد، این بود که شعاع عملکردی پارک ها اغلب با یکدیگر هم پوشانی دارد و این باعث شده است که نواحی مختلف شهر دسترسی یکسانی به پارک ها نداشته باشند. نهایتاً مدل ویکور نیز نشان داد که ناحیه 7 از منطقه 1 و ناحیه 12 از منطقه 3 اولین و دومین رتبه و نواحی 2 از منطقه 2 پایین ترین رتبه را دارند.
۵۴.

بررسی موانع تحقق شرایط مطلوب بهسازی شهری برای معلولین در شهر اهواز

کلیدواژه‌ها: مناسب سازی فضاهای شهری معلولین جانبازان دسترسی ادارات دولتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۱۹۱
ناتوانان جسمی، معلولان و جانبازان، بخشی از افراد جامعه اند که همچون سایرین نیازمند دسترسی و استفاده از امکانات و خدمات عمومی هستند..هدف از این تحقیق بررسی موانع تحقق شرایط مطلوب بهسازی شهری در ادارات برای معلولین در شهر اهوازاست. روش پژوهش، پیمایش توصیفی است. در تحلیل اطلاعات بیشتر از روش های تحلیل کمی و کیفی و تکنیک swot استفاده شده است. یافته های پزوهش نشان می دهد: میانگین شاخص کالبدی 5/2، میانگین شاخص مدیریتی 5/2 است. همچنین، نتایج تحقیق حاصل از مدل SWOT نشان می دهد مؤلفه هایی مانند شناسایی موانع حضور اجتماعی اقشار مختلف جامعه، نصب علایم هشداردهنده در فضاهای عمومی برای معلولین با امتیاز وزنی یکسان (126/0) در اولویت های بعدی از لحاظ مناسب سازی فضاهای ادارات دولتی برای معلولین و جانبازان است. برقراری تعامل سازنده بین شهرداری و بهزیستی، تصویب قانون مناسب سازی برای ارگان ها و ادارات و دستگاه های دولتی و خصوصی هر دو با امتیاز وزنی (340/0) مهم ترین نقاط فرصت پیش روی فضاهای شهری در شهر اهواز از دیدگاه کارشناسان و مسئولین ذی ربط شناخته شد. نتیچه گیری کلی اینکه در اکثر اماکن عمومی شهری، ادارات و ساختمان های دولتی تجهیزات خاصی برای معلولان فراهم نشده است مجموع این عوامل، فضای آشفته، ناسالم و فاقد ایمنی و راحتی را جهت گروه های مختلف اجتماعی بویژه معلولین در این فضاها ایجاد کرده است که این وضعیت نامطلوب نیازمند یک برنامه ریزی دقیق و منسجم به منظور بهبود وضع موجود و افزایش ایمنی و راحتی و در نتیجه ایجاد محیط اجتماعی سرزنده و شاد با حضور معلولین می باشد.
۵۵.

تحلیل تاثیر احداث زیرگذر خیابان کریم خان زند شیراز به عنوان پروژه محرک توسعه بر ادراک شهروندان از کیفیت های محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پروژه های محرک توسعه ادراک شهروندان دسترسی کارایی اقتصادی خیابان کریم خان زند شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۹ تعداد دانلود : ۲۷۱
پروژه های محرک توسعه می توانند نقش تاثیرگذاری بر ارتقاء کیفیت های محیطی فضاهای شهری داشته باشند و زمینه تقویت ابعاد اقتصادی، هویتی و اجتماعی این گونه فضاها را فراهم آورند. از این رو هدف اصلی این پژوهش تحلیل تطبیقی ادراک شهروندان از کیفیت های محیطی فضاهای شهری در دو بازه زمانی قبل و بعد از انجام یک پروژه محرک توسعه است. به این منظور پروژه احداث زیرگذر در خیابان کریم خان زند شیراز و فضاهای شهری شکل گرفته در محدوده مجموعه بناهای تاریخی زندیه (بازار وکیل، ارگ کریم خان و باغ نظر) به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده است. در این پژوهش از روش های تحقیق توصیفی- تحلیلی و پیمایشی بهره گرفته شده است. جامعه آماری این تحقیق کلیه کسبه، شاغلین و ساکنان بالای 18 سالی بودند که از فضاهای شهری موجود در محدوده پروژه زیرگذر احداث شده به صورت مداوم استفاده می کردند. با توجه به نامشخص بودن تعداد دقیق جامعه آماری، حجم گروه نمونه 384 نفر بوده و تعداد آن با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شده است. به منظور پیشبرد پژوهش، مولفه های محیطی دسترسی، امنیت، خوانایی، هویت، جذابیت، انطباق پذیری، تعامل اجتماعی و کارایی اقتصادی در قالب ابعاد چهارگانه عملکردی، ادراکی، زیباشناختی و زیست محیطی معرفی شده اند و ادراک شهروندان از وضعیت هر کدام از این مولفه ها در دو بازه زمانی قبل و بعد از احداث پروژه با استفاده از تکنیک پرسشگری بررسی و تحلیل شده است. برای مقایسه گویه های مرتبط با هر کدام از کیفیت ها در قبل و بعد از اجرای پروژه از آزمون ناپارامتریک ویلکاکسون Wilcoxon  استفاده شده است. نتایج حاصل از این آزمون نشان می دهد که از نظر پاسخگویان بیشترین اثرگذاری در مولفه دسترسی با میانگین 1.78 رخ داده است و پس از آن مولفه های خوانایی و کارایی اقتصادی با میانگین1.87 قرار دارند. همچنین در این پژوهش راهکارهایی جهت ارتقاء کیفیت های محیطی فضاهای شهری ارائه شده است که با پروژه های محرک توسعه در ارتباط هستند.
۵۶.

سنجش کیفیت فضای شهری بر اساس معیارهای مکان سازی با تاکید بر کیفیت دسترسی؛ مطالعه موردی: میدان عتیق اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مکان سازی دسترسی میدان امام علی (عتیق) اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۹ تعداد دانلود : ۳۲۳
دسترسی مناسب یکی از مهم ترین خصوصیات یک فضای عمومی خوب به شمار می رود و بهبود دسترسی به فضاهای شهری به منظور بهبود کیفیت آن، یکی از اهداف عمده رویکرد مکان سازی محسوب می شود. مطابق آموزه های مکان سازی، تنوع دسترسی به مراکز و فضاهای شهری برای تمام اقشار جامعه به منظور افزایش قدرت انتخاب به فراخور نیاز و شرایط آنها، از اولویت های طراحان و برنامه ریزان شهری است. هدف از این پژوهش، ارزیابی سطح کیفیت دسترسی به عنوان یکی از مهم ترین کیفیت های مطرح در رویکرد مکان سازی است. در این مقاله برای سنجش کیفیت دسترسی در میدان امام علی اصفهان شش شاخص «دسترسی فیزیکی (اتصال)، پیوستگی، دسترس پذیری (عمق)، همه شمولی، دسترسی راحت به حمل ونقل عمومی و وضوح فضا» با استفاده از روش های میدانی و نرم افزارهای تحلیلی_توصیفی چون SPSS، سیستم اطلاعات مکانی GIS و اسپیس سینتکس (Space Syntax) ارزیابی و تحلیل شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که در این میدان از میان شش شاخص مطرح شده، شاخص های وضوح و دسترسی راحت به حمل ونقل عمومی کمترین و بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند.
۵۷.

بررسی ارتباط بین ویژگی های مکانی- فضایی و عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در سطح جامعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان درزآب – شهرستان مشهد)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: جمعیت فاصله عوامل اقتصادی عوامل فرهنگی عوامل سازمانی دسترسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹ تعداد دانلود : ۱۲۹
مشارکت زنان روستایی در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی در روستاها در سالیان اخیر مورد توجه قرار گرفته است و در روند بعضی تصور می کنند که عوامل مکانی- فضایی می تواند در مشارکت یا عدم مشارکت زنان روستایی در فرایند توسعه نقش داشته باشد. در این مقاله تلاش شد تا میزان ارتباط عوامل مکانی- فضایی و عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در فرایند توسعه ی نواحی روستایی مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی و همبستگی است که بخش عمده ای از داده های آن بر اساس مطالعات میدانی و با روش نمونه گیری (کوکران) از سطح 250خانوار نمونه ی منطقه جمع آوری شده است. یافته های مطالعه بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون آماری همبستگی تیپ پیرسون نشان می دهد که ارتباط معنی داری بین جمعیت، فاصله ی روستا از مرکز دهستان و عوامل مؤثر بر مشارکت زنان روستایی به ترتیب با ضریب 646/0 و 697/0 وجود دارد، اما بر اساس آزمون آماری کراسکال والیس رابطه ی معنی داری بین نوع راه ارتباطی و موقعیت روستا با عوامل مؤثر بر مشارکت زنان روستایی در منطقه ی مورد مطالعه وجود ندارد. در توزیع فضایی عوامل مؤثر در مشارکت زنان روستایی روستای برگ دارای بیشترین محدودیت و روستاهای دوله و سعیدآباد دارای کم ترین محدودیت هستند. با توجه یافته ها، راهکارهایی شامل تقویت زیرساخت های روستایی، تجهیز و سرمایه گذاری در امور اقتصادی روستاها، آموزش زنان و دختران روستایی، تشکیل بانک اطلاعاتی برای شناسایی قابلیت های زنان روستایی، ارتقای آگاهی های آنان نسبت به حقوق، توانمندی ها و استعدادهای خود و مزایای مشارکت در جامعه از طریق آموزش و رسانه های گروهی و غیره پیشنهاد شده است.
۵۸.

سنجش و ارزیابی مولفه های موثر در مشارکت شهروندی و نقش آن در پایداری محله ای مورد پژوهی: محلات اوین و زعفرانیه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: عدالت فضایی دسترسی خدمات شهری برخورداری شهر قزوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۳۳۸
مشارکت شهروندی زمینه های شکوفایی توانمندی های فرد و بهبود عملکرد مدیران شهری و به تبع آن پایداری را به دنبال دارد. از این رو امروزه برنامه ریزان و سیاست گذاران شهری جذب حداکثری مشارکت شهروندی را یکی از راهبردهای پایداری می دانند. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی مولفه های موثر بر مشارکت شهروندای و ارتباط میزان مشارکت شهروندان با پایداری در محلات اوین و زعفرانیه پرداخته است. در این پژوهش، نمونه گیری با استفاده فرمول کوکران و جامعه نمونه براساس آن انتخاب گردید. جهت تحلیل داده ها، از آزمون های آماری T دونمونه ای مستقل و آزمون پیرسون و رگرسیون توسط نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که میزان مشارکت شهروندی در سطح محلات تفاوت معنادای باهم دارند. به عبارتی میزان مشارکت شهروندی در ابعاد گوناگون در محله اوین در سطح مطلوب تری نسبت به محله زعفرانیه قرار دارد. به تبع چنین شرایطی و با توجه به ارتباط میزان مشارکت و پایداری محله ای مشخص گردید که محله اوین از نظر شاخص های پایداری در وضعیت مطلوب تری نسبت به محله زعفرانیه قرار دارد. در نهایت با توجه به آزمون رگرسیون چند متغیره مشخص گردید که مولفه-های موثر بر مشارکت شهروندان به ترتیب، بستر سازی نهادی، ظرفی سازی اجتماعی، حکمروایی شایسته شهری، شکل گیری حکومت محلی و عدالت فضایی می باشد.
۵۹.

بازیابی مؤلفه های تاثیرگذار بر سرزندگی اجتماعی در باغ های گیاه شناسی (مطالعه موردی: بازدیدکنندگان باغ گیاه شناسی ارم شهر شیراز)

کلیدواژه‌ها: سرزندگی اجتماعی باغ گیاه شناسی ارم انعطاف پذیری دسترسی تنوع فضا حضور و استفاده شهروندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۲۳۴
باغ های گیاه شناسی با در نظر گرفته شدن به عنوان یک فضای سبز شهری، از طریق سه نقش حفاظت، آموزش و تفریح، خود، قابلیت پاسخگویی به تعدادی از معضلات ایجاد شده در عصر جدید به واسطه شهر نشینی را دارا هستند. سرزندگی از جمله عواملی است که در کالبد یک فضا، روح می دمد. می توان سرزندگی اجتماعی را شرایط خوب برای قدم زدن و زندگی پیاده، همراه با امکاناتی برای درنگ، توقف و کسب تجربه دانست که ظرفیت برای ارائه گزینه های بیشتر برای فعالیت های اجتماعی و انتخابی افراد در فضا را فراهم می کند. توجه به فضای سبز، هم از دیدگاه تامین نیازهای زیست محیطی شهرنشینان و هم از نظر تامین فضاهای فراغتی و بستر ارتباط و تعامل اجتماعی آن، جایگاهی درخور اهمیت دارد. از این لحاظ، تلاش این پژوهش، دستیابی به طرح معماری و کاربردی است تا بیان دارد که چگونه سرزندگی اجتماعی به عنوان یکی از مفاهیم کلیدی در الفبای شکل گیری معماری می تواند به تدوین اصول طراحی باغ های گیاه شناسی امروز، کمک نماید. همچنین، فضاهای پرورش و نمایش گل و گیاه در کالبدی سازمان یافته که امکان ارتباط چهره به چهره انسانی در درون جامعه را فراهم آورند تا در نهایت، موجب سرزندگی اجتماعی گردند و نیازهای جامعه را در این مورد تا حد ممکن، مرتفع سازند و در حفظ و تقویت هویت شهری کنونی و آینده کلانشهر شیراز در جهت ارتقاء سرزندگی شهری، موثر واقع گردند. جهت تعیین حجم نمونه، روش نمونه گیری در دسترس، استفاده شده است که در طول یک هفته، 175 نفر مورد پرسش قرار گرفتند. همچنین جهت تعیین روایی، صوری محتوایی و جهت تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شده و ضریب حاصل، 0.886 است که در سطح بالایی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، اطلاعات به نرم افزار « »، انتقال یافت و با استفاده از جداول فراوانی و شاخص هایی نظیر حداقل، حداکثر، میانگین و انحراف معیار به توصیف داده ها پرداخته شد. نتایج نشان می دهند که آنچه در شکل گیری سرزندگی اجتماعی باغ های گیاه شناسی، نقش ایفا می کنند، ناشی از 3 مولفه اصلی با عناوین «هویت و سازگاری (انعطاف پذیری)»، «دسترسی و پیاده روی»، «کشش، جاذبه و تنوع فضا» به همراه متغیرهای فرعی هر یک از آنها می باشند. همچنین، میانگین نمره پاسخگویان، 74/0 بیش از حد متوسط یعنی 3 می باشد که با توجه به میزان T به دست آمده (55/29=T) با درجه آزادی 174 در سطح 95%، معنی دار می باشد. بنابراین، میزان اهمیت تاثیر مولفه های شکل دهنده و ارتقاء دهنده سرزندگی اجتماعی فضا بر حضور و استفاده شهروندان از باغ گیاه شناسی ارم به طور معنی داری بیش از حد متوسط است.
۶۰.

بررسی عدالت مکانی در دسترسی به شبکه حمل ونقل ریلی درون شهری با استفاده از ضریب جینی و منحنی لورنز تا افق 1410 (منطقه مورد مطالعه: شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عدالت مکانی مترو ضریب جینی منحنی لورنز دسترسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۳۳۱
یکی از مهم ترین مدهای حمل ونقل عمومی شبکه حمل ونقل مترو است که تأثیر بسزایی در کاهش ترافیک و آلودگی هوا دارد. ازدیگرسو، با توجه به هزینه های سرسام آور راه اندازی شبکه مترو، توسعه مرحله به مرحله با بهره برداری از یک خط و اجرای خطوط دیگر به دست مدیران شهری مورد توجه است. بنابراین، هدف از این تحقیق بررسی میزان دسترسی به شبکه متروی اصفهان در افق 1410، با رویکرد عدالت مکانی، از دو جنبه افقی و عمودی در پنج طبقه اجتماعی، با استفاده از شاخص های ضریب جینی، منحنی لورنز، شاخص سطح سرویس (عرضه) حمل ونقل همگانی و دسترسی است. آنچه این تحقیق را از دیگر پژوهش های مشابه متمایز می نماید بررسی وضعیت دسترسی به شبکه هریک از خطوط مترو و در نهایت، تمامی خطوط و برآورد رشد جمعیت تا افق 1410 است که نقش مؤثری در تصمیم گیری برنامه ریزان شهری، به منظور توسعه دیگر مدهای حمل ونقل شهری ایفا می کند. نتایج این تحقیق نشان داده که ضرایب جینی، در دسترسی به شبکه مترو در شهر اصفهان، در بررسی عدالت افقی از عدالت عمودی بیشتر است که این نکته از بی عدالتی بسیار در توزیع دسترسی گروه های حساس و نیازمند اجتماعی به شبکه مترو خبر می دهد؛ به طوری که ضریب جینی در دسترسی شهروندان به تمامی خطوط، در عدالت افقی، برابر با 0.42 و در عدالت عمودی، در پنج طبقه شامل افراد بیشتر از شصت سال، کمتر از پانزده سال، فاقد ماشین شخصی، مهاجران، خانوارهای با مساحت سکونت کمتر از پنجاه مترمربع به ترتیب برابر با 0.45، 0.49، 0.5، 0.54 و 0.6 است.