منطقه 11 شهر تهران

تهیه طرح های س اختارى- راهبردى در ش روع فعالیت در وزارت مسکن و شهرسازی در اواخر سال 1369 ارائه گردید و به عنوان اولین گام در ایجاد تحول در نظام شهرسازی کشور آغاز شد.. این طرح ها در پی دگرگونی تفکر عقلانی در سطح جهان پدید آمده و روند تهیه طرح های شهری کشور ما را نیز دگرگون ساخته اند. هدف اصلی پژوهش ارزیابی فرآیند تهیه طرح های ساختاری راهبردی در منطقه 11 شهر تهران محدوده راه آهن و چهار راه ولیعصر می باشد. تحقیق به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از قضاوت کارشناسانه و از شیوه پیمایش میدانی به دست آمده و با استفاده از مدل swot عوامل داخلی و عوامل خارجی فرآیند تهیه طرح های ساختاری راهبردی محدوده پژوهش مورد تحلیل قرار گرفته و نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد برای ﻣﺤﻮر میدان راه آهن تا چهارراه وﻟﯿﻌﺼﺮ در ﺳﻄﺢ ساختاری راﻫﺒﺮدی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪای ارائه ﻧﮕﺮدﯾﺪه است.

تفاوت های فضایی موجود در ساختار شهرها و فقر شدید گروه های اجتماعی و درنهایت انتقال پدیده ی فقر روستایی به فقر شهری موجب ایجاد سکونتگاه های غیر رسمی در درون یا مجاور شهرها به شکل خودرو و فاقد مجوز توسط اقشار کم درآمد شده است. این شرایط باعث نابرابری و عدم انطباق در ابعاد مختلف گردیده است. نابرابری فضایی به معنای وجود تفاوت بین ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی نواحی مسکونی یک شهر و بررسی عوامل مؤثر در ایجاد و تشدید آن می باشد. از بازتاب های این انطباق نیافتگی می توان به اغتشاش در ساختار فضایی، بروز پدیده جدایی اجتماعی، ایجاد تفاوت فضایی در ساختار شهرها، فقر شدید گروه های اجتماعی و درنهایت بروز پدیده ی فقر شهری اشاره کرد. در پژوهش حاضر از روش پرسشنامه برای مقایسه ویژگی های کالبدی منطقه کوی ولیعصر در شهر همدان با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. آزمون رگرسیون و پیدا کردن رابطه ی بین رضایتمندی کلی و هریک از شاخص های چهارگانه ی دیگر حاکی از آن است که طبق مدل نهایی بدست آمده شاخص ایمنی رابطه ی قویتری با رضایتمندی کلی داشته که مؤکد آن است که به منظور ارتقا رضایتمندی ساکنان لازم است بیشترین اقدامات در بخش ایمنی صورت گیرد. مقاله حاضر برگرفته از رساله ی ی نگارنده با عنوان بازآفرینی سکونتگاه های غیررسمی در راستای تحقق بخشی سازمان فضایی شهر همدان تدوین گردیده و هدف اصلی آن بررسی مناطق برخوردار و غیر برخوردار در شهر همدان و ارائه راهکارهای مناسب جهت توانمندسازی، ساماندهی و بازآفرینی آن مناطق می باشد.

امروزه نقش و اهمیت فضاهای سبز و پارک های شهری در محیط زیست و کیفیت زندگی شهروندان، بر کسی پوشیده نیست. پارک های شهری از امکانات مهم رفاهی هستند که شرایط مناسبی را برای گذران اوقات فراغت شهروندان فراهم می آورند و نقش مهمی را در حفظ سلامت روح و جسم آنان ایفا می کنند. با این حال، در بیشتر شهرهای بزرگ و کوچک، توزیع پارک ها در سطح شهر با عدالت فضایی همراه نبوده است و شهروندان در نواحی یا محله های مختلف، سطح دسترسی یکسانی به پارک ها ندارند. با توجه به تحقق آرمان های شهر عدالت محور و دستیابی به عدالت فضایی در توزیع خدمات عمومی در شهر، ضروری است دسترسی به پارک ها در مکان های مختلف ارزیابی و توجه بیشتری به مکان ها با سطوح دسترسی پایین شود. مطالعه کاربردی حاضر به ارزیابی میزان دسترسی به پارک های شهری، با استفاده از شاخص های مکانی و ابزارهای تحلیلی GIS پرداخته است. شاخص های مورد استفاده در این مطالعه عبارت بودند از: شاخص های پوشش، کمترین فاصله، فاصله میانگین، شاخص مجاورت، روش دومرحله ای حوزه تأثیر شناور و دومرحله ای حوزه تأثیر شناور وزن دار. نتایج حاکی از آن است که به طور میانگین سطح دسترسی بیش از 90 درصد بلوک های منطقه به پارک های کوچک و متوسط در منطقه مورد نظر زیر حد متوسط و تا حد بسیار زیادی مشابه یکدیگر است. همچنین سطح دسترسی به پارک های بزرگ در شرایط مطلوب تری بوده است؛ به نحوی که سطح دسترسی بیش از 40 درصد بلوک های منطقه به این پارک ها بیش ازحد متوسط است. اختلافات جزئی که در نتایج حاصل از روش های مختلف دیده می شود، به تفاوتی که در منطق آن ها وجود دارد، مرتبط است. همچنین در نتایج مربوط به سطح دسترسی به پارک های بزرگ اختلافاتی وجود دارد که محدودیت های روش های پوشش، دومرحله ای حوزه تأثیر شناور و دومرحله ای حوزه تأثیر شناور وزن دار (با ضریب تضعیف فاصله نامناسب) را به خوبی نشان می دهد.

ارتقاء کیفیت فضاهای گردشگری شهری در مناطقی که پتانسیل و ظرفیت درونی گردشگری دارند توسط پروژه های محرک توسعه به عنوان یکی از رویکردهایی که در مناطقی که نشانه هایی از زوال در آن ها مشاهده می شود ضروری است. پژوهش حاضر با بررسی شاخص های پروژه های محرک توسعه با کمک مبانی نظری، به بررسی و تحلیل این شاخص ها در راستای توسعه فضاهای گردشگری پرداخته است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش اجرا توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش گروه خبرگان که شامل اساتید و دانشجویان دکتری رشته های جغرافیا، برنامه ریزی شهری و شهرسازی است، می باشد که بر مبنای نرم افزار Sample Power، تعداد 30 نفر که در دسترس بودند به عنوان نمونه تخمین زده شد. به منظور جمع آوری داده های میدانی از ابزار پرسشنامه استفاده شد، که روایی آن ازنظر محتوایی و ظاهری به تأید خبرگان رسید و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. در این پژوهش به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری در محیط نرم افزار ایموس استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد ابعاد اقتصادی، کالبدی- فضایی، اجتماعی و زیست محیطی بر پروژه های محرک توسعه و در نهایت پروژه های محرک توسعه با ضریب مسیر 63/0 بر توسعه گردشگری تأثیر مثبت و معناداری دارد. به گونه ای که هر تغییری به صورت مثبت در ابعاد موردنظر باعث ارتقا کیفیت فضای گردشگری شهری خواهد شد و می توان گفت اجرای پروژه های محرک توسعه تأثیر بسزایی بر توسعه گردشگری خواهد داشت.

امروزه با روند فزاینده شهرنشینی و توسعه بی ضابطه و بی شائبه شهرها توزیع عادلانه و متوازن خدمات در شهرها با چالش روبرو شده است. علاوه بر این سیاست های مدیریتی نیز به قطبی شدن ساختار فضایی در بین نواحی شهرها منجر شده است که کیفیت نامطلوب فضایی را در برداشته است. این عوامل عدالت اجتماعی را در میان فضاهای شهری با مشکل مواجه کرده است. در این راستا پژوهش حاضر سعی دارد توزیع فضایی خدمات شهری منطقه 11 شهر تهران باهدف سنجش عدالت اجتماعی در بین نواحی این منطقه را بررسی کند. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی، روش جمع آوری اطلاعات اسنادی و میدانی و با تکنیک پرسشنامه ای است. جامعه آماری تحقیق گروه خبرگان می باشند. حجم نمونه به تعداد 25 نفر با استفاده از روش گلوله برفی به دست آمده است.شاخص ها در قالب پرسشنامه که دارای طیف 5 گزینه ای لیکرت بود، بین نمونه آماری توزیع گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های سوارا و واسپاس استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده توزیع نامتعادل خدمات شهری در سطح نواحی منطقه 11 شهر تهران است. به گونه ای که از نظر دارا بودن شاخص های خدمات شهری ناحیه دو با ضریب امتیاز2/23 در رتبه اول، ناحیه سوم با ضریب امتیازی67/22 ، ناحیه یک با ضریب امتیاز35/22 و در نهایت ناحیه چهارم با ضریب امتیاز 15/22 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین رتبه خدمات شهری از مجموع شاخص ها را دارا می باشد. این نتایج بیانگر عدم عدالت اجتماعی در توزیع خدمات شهری در منطقه 11 شهر تهران می باشد.

هدف از پژوهش حاضر پاسخ بررسی تأثیر اقشار اجتماعی بر آنومی اجتماعی در بین ساکنان منطقه 11 شهر می باشد. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه ساکنان منطقه 11 شهر تهران تشکیل می دهند. با استفاده از جدول مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی نمونه ای به حجم 384 نفر، انتخاب شد. پرسشنامه مورد استفاده برای بررسی آنومی اجتماعی بر اساس بررسی های کتابخانه ای و پژوهش های گذشته، به صورت محقق ساخته طراحی گردید. این پرسشنامه بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت تنظیم شد. در این پژوهش جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی(فراوانی، درصد، میانگین، استفاده از نمودار و...) استفاده شد. همچنین جهت آزمون فرضیه های پژوهش از آمار استنباطی(آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون) استفاده شد. سطح معنی داری در این پژوهش 05/0 ≥ P تعیین و محاسبات آماری به وسیله نرم افزار آماری SPSS (نسخه 22) انجام گردید. نتایج پژوهش نشان داد متغیر تحصیلات ، 6/7 درصد از آنومی اجتماعی و متغیر شغل، 9 درصد از آنومی اجتماعی، متغیر سن، 7/9 درصد از آنومی اجتماعی، متغیر میزان درآمد، 9/8 درصد از آنومی اجتماعی و متغیر اقشار اجتماعی، 15 درصد از آنومی اجتماعی را پیش بینی می کند.

از زمانی که توجه متخصصان و مدیران شهری به سمت حفظ و احیای بافت های مرکزی و تاریخی شهرها منعطف گردیده، نظریات و رویکردهای متعددی در این راستا، تبیین شده است. از مهم ترین این رویکردها که امروزه مورداستفاده قرار می گیرد، بازآفرینی بافت های فرسوده شهری است. یکی از مهم ترین مسائل در رابطه با بازآفرینی بافت های فرسوده خلق ارزش جهت ایجاد نقش های مکمل برای این بافت ها از طریق سایر پتانسیل های موجود و مزیت های مکانی محدوده از طریق اجرای پروژه های محرک توسعه است. بدین منظور این پژوهش پس از معرفی رویکردهای بازآفرینی، سعی در تلفیق اصول بازآفرینی با مؤلفه های خلق ارزش در بافت شهری در قالب چارچوب نظری تحقیق داشته است. در این راستا با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به دنبال پاسخ این سؤال است که، نقش پروژه های محرک توسعه در بازآفرینی بافت های فرسوده شهری (منطقه 11) چگونه است؟ جامعه آماری گروه خبرگان شامل اساتید و دانشجویان دکتری در رشته های جغرافیا، برنامه ریزی شهری و شهرسازی بوده و حجم نمونه آماری موردنظر در این پژوهش که از طریق نرم افزار Sample Power به دست آمدند تعداد 30 نفر می باشد. سپس، با استفاده از معادلات ساختاری و نرم افزار ایموس نسبت به ارزیابی شاخص ها اقدام شده است. نتایج به دست آمده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی حاصل از نرم افزار ایموس، حاکی از وجود رابطه معنادار و با اثرگذاری مثبت پروژه های محرک توسعه در بعد کالبدی– فضایی با ضریب مسیر 56/0، اجتماعی با ضریب مسیر 49/0.، اقتصادی با ضریب مسیر 40/0 و زیست محیطی با ضریب مسیر 35/0 و درمجموع پروژه های محرک توسعه با ضریب مسیر 63/0 بر بازآفرینی بافت های فرسوده می باشد.