پیام رسان فوری

وب ۲ نشان دهندة مجموعه ای از ابزارهای در حال ظهور است که ظرفیت زیادی در غنیسازی ارتباطات، ارائه امکان همکاری و پرورش نوآوری دارند. با وجود این، تا به حال تحقیقات کمی در خصوص کاربردهای وب ۲ در وب سایت کتابخانه ها صورت گرفته است. پژوهش حاضر در پی آن است تا با بررسی میزان استفاده از ابزارهای وب ۲ در کتابخانه های ایران و خاورمیانه، ارتباط بین سن وب سایتها و میزان استفاده این ابزارها را بررسی کند. بدین منظور، ۱۴۶ وب سایت کتابخانه دانشگاهی خاورمیانه، از «فهرست دانشگاه برتر دنیا» ارائه شده توسط آزمایشگاه سایبرسنجی در اسپانیا انتخاب و با روش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شد.  بر اساس یافته ها، میزان استفاده از ابزارهای وب ۲ در کتابخانه های خاورمیانه و ایران بخصوص از حیث اشاعه (10/6%) و سازماندهی اطلاعات (0%) پایین است و استقبال بیشتری (13/80%) از ابزارهای اشتراک اطلاعات بخصوص پیام رسان فوری در میان این کتابخانه ها وجود دارد. همچنین، تنها کتابخانه دو دانشگاه علوم پزشکی گیلان و فردوسی مشهد (۶/۰۶%) از میان ۱۴۶ کتابخانه دانشگاهی در خاورمیانه از شاخص گردآوری اطلاعات و ابزار استفاده میکنند. نتایج پژوهش نشان داد در وب­سایتهای کتابخانه­ های دانشگاهی کشورهای خاورمیانه، میان سن وب و امکان استفاده از ابزارهای وب ۲، ارتباط معناداری وجود ندارد

در سال های اخیر، با گسترش استفاده از شبکه های اجتماعی از جمله واتس اپ و قرار گرفتن آن در عرصه های مختلف زندگی ما، به ویژه زندگی جوانان، تأثیر گوناگون آن برای کاربران، موضوع پژوهش های بسیاری بوده است. بیشتر این پژوهش ها بر تأثیر استفاده از واتس اپ روی کاربران جوان متمرکز بوده اند؛ در نتیجه تجربه زیسته جوانان بزرگسال و اینکه استفاده از این پیام رسان، برای آنان چه معنایی دارد و پیامدهای استفاده از آن را چگونه ارزیابی می کنند، همچنان مغفول مانده است. این غفلت در حالی صورت گرفته که گروه بزرگی از کاربران شبکه های اجتماعی از جمله واتس اپ را در ایران، جوانان بزرگسال تشکیل می دهند. این مطالعه اکتشافی، با روش پدیدارشناسی توصیفی، به تجربه زیسته جوانان بزرگسال در استفاده از واتس اپ پرداخته است. جامعه مورد مطالعه، ده نفر از جوانان بزرگسال شهر تهران بودند. تجارب زیسته این مشارکت کنندگان نشان داد واتس اپ برای آنان، بیش از هر چیز، استفاده از سبک جدیدی از ارتباط است که استفاده از آن، نه یک انتخاب که ضرورت و الزام اجتماعی است. پیامدهای استفاده از واتس اپ در ادراک آنان، به صورت احساساتی دو گانه بیان شد؛ احساساتی که دامنه آن از خشنودی تا ناخشنودی در نوسان بود.

به اعتقاد برخی انتخابات سال 1388 یکی از جنجال برانگیزترین انتخابات ایران شناخته می شود ازاین رو تحقیق حاضر به بررسی امواج سیاسی- رسانه ای ایجادشده از مناظرات این انتخابات پرداخته است. هر مناظره بازتاب خاصی در رسانه های خبری دارد و تحقیق حاضر با استفاده از تحلیل محتوای کمی و کیفی به دسته بندی اخبار منبعث از هر مناظره، با درنظرگرفتن معیارهایی همچون میزان پوشش خبری، میزان پراکندگی زمانی پوشش در چند رسانه مختلف، می پردازد. که موضوعات مطرح شده در روزنامه ها دسته بندی شده در قالب موج سیاسی نام گذاری شدند. امواج سیاسی به تبعیت از ولفسفلد در مدل نظری سیاست-رسانه-سیاست در ابتدا در محیط سیاسی (در اینجا همان عرصه مناظره) آغاز می شوند، در رسانه ها با پوشش گسترده و طرح داستان های مختلف خبری شکل می گیرند و ضمن التهاب در فضای سیاسی، با واکنش و تغییرات در محیط سیاسی پیگیر می شوند. در تحلیل امواج شناسایی شده نیز این منطق در نظر گرفته شد تا بتوان امواج به طور عمیق تری بررسی شوند. در این دوره از انتخابات بازتاب تمامی مناظرات به صورت یکپارچه در 9 رسانه خبری دنبال شد؛ درنتیجه امواج شناسایی شده، ناشی از تمامی مناظرات در نظر گرفته شد. در انتخابات 1388 امواج شامل «اظهارات دروغ و بی اساس» و «برخورد و افشای فساد اقتصادی»، «اشرافیت و فساد اطرافیان هاشمی و ناطق نوری» ایجاد شد.

چرا برخی سیاست های فناوری موفقیت آمیزند و برخی دیگر خیر؟ گرچه این پرسش یکی از پرسش های اصلی در سیاست علم، فناوری و نوآوری محسوب می شود، می توان از منظر فلسفه فناوری نیز به آن پاسخ گفت. هدف مقاله پیشِ رو بررسی این مسأله و پاسخ به آن با توسل به رابطه ارزش و فناوری است که در دهه های اخیر به یکی از درون مایه های اصلی فلسفه فناوری تبدیل شده است. امروزه نه تنها ادعای ارزش باریِ فناوری چندان چالش انگیز جلوه نمی کند، که چگونگی جا ی گیری ارزش های اخلاقی در فناوری است که به مسأله اصلی بدل گشته است. به عنوان نمونه، فان دو پول اخیراً مسأله چگونگی جای گیری ارزش ها در سیستم های هوش مصنوعی به مثابه سیستم های اجتماعی – فنّی را بررسی و شرحی از آن ارائه کرده است. در این مقاله از این شرح استفاده می شود تا پرسشی مرتبط با سیاست فناوری در ایران تبیین شود: چرا سیاست های ایجاد و توسعه پیام رسان های بومی و عدم استفاده از پیام رسان های غیربومی به منظور تحقق ارزش نظم عمومی موفق نبوده اند؟

در سال های اخیر با گسترش روزافزون استفاده از پیام رسان تلگرام و قرار گرفتن آن در کانون زندگی ما به ویژه زندگی جوانان، مسئله تأثیرات گوناگون استفاده از آن برای نسل جوان موضوع پژوهش های بسیاری بوده است. بیشتر این پژوهش ها اعم از کمی و کیفی بر تأثیرات مخرب استفاده از تلگرام بر کاربران جوان متمرکز بوده اند و به تجربه زیسته خود کاربران و این که استفاده از این پیام رسان برای آنان چه معنایی دارد نپرداخته اند. افزون براین، در حالی که گروه بزرگی از کاربران تلگرام در ایران را جوانان بزرگسال تشکیل می دهند اما این مطالعات بیشتر کاربران جوان را مد نظر داشته اند. مطالعه حاضر با اتخاذ روش و رویکرد پدیدارشناسی توصیفی و با گذر از دیدگاه تأثیرات رسانه ها، به تجربه زیسته و درک جوانان بزرگسال از پدیده استفاده از تلگرام پرداخته است. جامعه مورد مطالعه ده نفر از جوانان بزرگسال (سنین 19 تا 29 سال) شهر تهران بودند. یافته های به دست آمده از تجارب زیسته این مشارکت کنندگان نشان داد که آنان تلگرام را به مثابه یک جریان جمعی تجربه می کنند که هر کس بنا به نیاز و انتظاراتش در آن شناور است و نبودن در آن، به معنای از دست دادن روابط و ارتباطات روزمره و جدا افتادن از دیگران است. در ارزیابی کلی آنان، تلگرام در احساسی دو گانه تجربه می شود، احساسی که دامنه آن از خشنودی تا ناخشنودی در نوسان است. این احساس دوگانه موجب شده تا آن ها آثار و پیامدهای استفاده از تلگرام را در قالب احساسات خوشایند و ناخوشایند روایت کنند.