مطالب مرتبط با کلیدواژه

نوجوانان


۲۸۱.

شناسایی و تعیین نقش پیش بینی کننده عوامل محافظ و پیشگیرانه از آمادگی به اعتیاد دربین دانش آموزان پسر متوسطه در شهر اراک

نویسنده:
منبع: راهبردهای نو در روانشناسی و علوم تربیتی دوره دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۷ 37 - 53

کلیدواژه‌ها: آمادگی به اعتیاد عوامل پیشگیری کننده عوامل محافظت کننده نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۲۵۶
هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل پیشگیری کننده و محافظ از آمادگی به اعتیاد در دانش آموزان پسر دوره متوسطه شهر اراک بود. بدین منظور یک نمونه 300 نفری از دانش آموزان پسر دوره متوسطه به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و به پرسشنامه های آمادگی به اعتیاد وید و بوچر و پرسشنامه عوامل خطرساز و حفاظت کننده مصرف مواد پاسخ دادند. روش تحقیق حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. داده ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون، اسپیرمن، رگرسیون و آزمون فریدمن مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که بین متغیرهای نگرش به مصرف مواد، ناامیدی، کمبود مهارت های اجتماعی، تکانش گری، هیجان خواهی، حساسیت به اضطراب، تعارضات خانوادگی، نگرش مثبت والدین به مواد مخدر با آمادگی فعال به اعتیاد رابطه معناداری وجود دارد. همچنین متغیر آمادگی فعال به اعتیاد با فقدان نظارت خانواده رابطه ای ندارد. متغیر آمادگی منفعل به اعتیاد با نگرش به مواد، ناامیدی، کمبود مهارت های اجتماعی، حساسیت به اضطراب و فقدان نظارت والدین همبستگی و هم پوشانی دارد. بین متغیرهای هیجان خواهی، تکانش گری، تعارضات خانوادگی و نگرش مثبت والدین به مواد رابطه معناداری وجود ندارد.
۲۸۲.

اثربخشی روان درمانی متمرکز بر هیجان بر احساس تنهایی و حساسیت به طردشدگی نوجوانان دارای والد معتاد

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل اسفند ۱۳۹۹ شماره ۶۲ 131-153
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۶۸
این مقاله با هدف تعیین اثربخشی روان درمانی متمرکز بر هیجان بر احساس تنهایی و حساسیت به طردشدگی نوجوانان دارای والد معتاد انجام شده است. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری کلیه نوجوانان دارای والد معتاد شهر تهران در سال 1398 می باشند. اعضای نمونه به صورت جایگزینی تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند؛ بدین ترتیب در هر گروه تعداد 15 نفر حضور داشت. روان درمانی متمرکز بر هیجان در 8 جلسه 120 دقیقه ای در گروه آزمایش اجرا شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل مقیاس احساس تنهایی اجتماعی – عاطفی (دیتوماسو، برانن و بست، 2004) و پرسشنامه حساسیت بین فردی (بایس و پارکر، 1989) بوده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که روان درمانی متمرکز بر هیجان بر احساس تنهایی (868/62=F؛ 000/0=P) و حساسیت به طردشدگی (629/5=F؛ 026/0=P) نوجوانان دارای والد معتاد اثربخش است. بنابر یافته ها، روش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد سبب بهبود احساس تنهایی و حساسیت به طردشدگی نوجوانان دارای والد معتاد می شود و نمایانگر افق های تازه در مداخلات بالینی است. بنابراین، به نظر می رسد این مداخله برای نوجوانان دارای والد معتاد کاربردی است.
۲۸۳.

ارتباط میان صفات سرشت و منش، مؤلفه های تنظیم هیجان و فرزندپروری ادراک شده با رفتار خودآسیبی در نوجوانان: رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران دوره ۲۶ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۳) 448-463

کلیدواژه‌ها: نوجوانان خودآسیبی عمدی سرشت و منش فرزندپروری ادراک شده تنظی شناختی هیجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۵ تعداد دانلود : ۳۵۵
اهداف: هدف مطالعه حاضر مدل یابی ساختاری رفتارهای خودآسیبی در نوجوانان بر اساس تنظیم هیجان، سرشت، منش و فرزندپروری ادراک شده است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی است. جامعه ی آماری پژوهش حاضر متشکل از تمام دانش آموزان سال اول تا سوم دبیرستان های شهر تهران بود که در سال تحصیلی 1396- 1397 مشغول به تحصیل بودند. از طریق روش نمونه گیری خوشه ای داده های 159 آزمودنی با میانگین سنی15±0/75 وارد مطالعه شد. اطلاعات از طریق پرسش نامه های خودگزارشی سرشت و منش (TCI)، سبک ها و ابعاد فرزندپروری (PSDQ)، تنظیم شناختی هیجان (CERQ) و خودآسیبی عمدی (SHI) جمع آوری شد. داده های گردآوری شده، با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، مدل یابی معادلات ساختاری توسط نرم افزارهای SPSS نسخه 20 و lisrel نسخه 8/8 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج به دست آمده از مدل تأیید کننده ارتباط متغیرها با رفتارهای خودآسیبی نوجوانان بود. ارتباط نوجویی (0/26) و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان ناسازگار (خودسرزنش گری، تمرکز بر فکر / نشخوارگری، فاجعه نمایی و دیگر سرزنش گری) (0/31) با رفتار خودآسیبی مستقیم و مثبت بود. هرچند پرهیز از آسیب و شیوه های مستبدانه فرزندپروری والدین تأثیر مستقیمی بر رفتار خودآسیبی نداشتند، اما با میانجی گری راهبردهای تنظیم شناختی هیجان ناسازگار بر رفتارهای خودآسیبی نوجوانان اثرگذار بودند. درمجموع تنظیم هیجان ناسازگار و نوجویی قادر به پیش بینی 22 درصد از واریانس خودآسیبی بودند. تمام روابط به لحاظ آماری معنادار (P<0/01) بود. نتیجه گیری: عامل نوجویی نقشی مهم در گرایش نوجوانان به رفتارهای خودآسیبی دارد که می توان از آن به عنوان عاملی پیش بین در چنین رفتارهایی بهره برد. همچنین فرزندپروری مستبدانه والدین از طریق نقشی که بر شکل گیری و ثبات راهبردهای تنظیم هیجانی ناکارآمد دارد، قادر است نوجوانان را به رفتارهای خودآسیبی سوق دهد و نقش مستقیمی در این رفتارها ایفا نمی کند.
۲۸۴.

تأثیر عوامل اجتماعی شدن بر شیوه های تصمیم گیری مصرف کنندگان دانش آموز در مدارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت مدرسه دوره پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ 217 - 234

کلیدواژه‌ها: نوجوانان اجتماعی شدن شیوه های تصمیم گیری مدارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۲۶۸
هدف پژوهش بررسی شیوه های تصمیم گیری مصرف کنندگان نوجوان و تأثیر عوامل اجتماعی بر آن شیوه های تصمیم گیری در مدارس است. عوامل اجتماعی شدن به چهار دسته کلی والدین، رسانه، همتایان و مدرسه تقسیم شده اند. و نیز هشت شیوه تصمیم گیری مصرف کنندگان نوجوان شامل (کمال گرا، آگاه از قیمت، آگاه از مد، آگاه از نام تجاری، وفادار، لذت جو، سردرگم و تصادفی) که به سه دسته کلی سودمندگرا، اجتماعی و نامطلوب تقسیم شده اند که تأثیر هر یک از این عوامل اجتماعی شدن بر این سه شیوه تصمیم گیری موردبررسی قرارگرفته است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی است و ازنظر روش گرد آوری داده ها جزء پژوهش های توصیفی- همبستگی است. روش نمونه گیری به صورت خوشه ای تصادفی بوده و ابزار گرد آوری اطلاعات، پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان در دامنه سنی 17-12 شهر سنندج بودند که نمونه ای 200 نفری از آن ها از مدارس راهنمایی و دبیرستان مناطق یک و چهار شهر سنندج انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار 18Amos انجام شده. نتایج پژوهش نشان داد که مصرف کنندگان نوجوان با شیوه تصمیم گیری سودمندگرا تنها از والدین و همتایان تأثیر می پذیرند درحالی که نوجوانان دارای شیوه تصمیم گیری اجتماعی هم از همتایان و هم از رسانه ها متأثرند و نیز نوجوانان دارای شیوه تصمیم گیری نامطلوب از رسانه و مدرسه تأثیر می پذیرند.
۲۸۵.

طراحی مدلی از اثر واسطه ای کیفیت دلبستگی در رابطه میان باورهای دانش آموزان نوجوان دختر درباره طلاق والدین و راهبردهای مقابله با استرس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناسی تربیتی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ 98 - 119

کلیدواژه‌ها: باورهای کودکان درباره طلاق والدین کیفیت دلبستگی راهبردهای مقابله با استرس نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۹ تعداد دانلود : ۳۶۳
طلاق یکی از معضلات بزرگ جوامع امروزی است.نگرانیهای زیادی به دلیل اثرات مخرب همه جانبه آن در نوجوانان، ایجاد نموده است. عمده این اثرات ناشی از تغییر باورهایست که می تواند بر راهبردهای مقابله با استرس طلاق موثر باشد. کیفیت دلبستگی نقش کلیدی در نوع بکارگیری راهبردهای مقابله با استرس دارد،هدف از پژوهش آزمون اثر واسطه ای کیفیت دلبستگی در رابطه میان باورهای دانش آموزان نوجوان دختر درباره طلاق والدین و راهبردهای مقابله با استرس بود. نمونه پژوهش حاضر شامل 242دانش آموز دختر مقطع اول متوسطه شهر تهران بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان به مقیاس باورهای کودکان درباره طلاق والدین(CBAPS)، مقیاس کیفیت دلبستگی به والد(مادر یا پدر) و همسال(IPPA)، مقیاس راهبردهای مقابله با شرایط پر استرس(CISS)پاسخ دادند.مطالعه حاضر به منظور آزمون اثر واسطه ای از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد.نتایج نشان داد که رابطه بین باورهای دانش آموزان درباره طلاق والدین با کیفیت دلبستگی و راهبردهای مقابله با استرس منفی و معنادار بود.همچنین،در این مدل رابطه بین کیفیت دلبستگی با راهبردهای مقابله با استرس نیز منفی و معنادار بود. نتایج نشان داد مدل مفروض بعد از اصلاح دارای برازش قابل قبولی است.نتایج کلی نشان داد از یکسوی،سرزنش خود و سرزنش مادر در باورهای نوجوانان درباره طلاق تاثیر بسزایی داشته وبیشترین اثر را از پدیده طلاق میگیرند و از سوی دیگر کیفیت دلبستگی به والدنقش مهمتری نسبت به دلبستگی به همسال در ایجاد شرایط مناسبتر بعد از طلاق ایفا می ماید و راهبرد مقابله ای اجتنابی پرکاربردترین نوع مقابله درنوجوانان متاثر از طلاق میباشد.
۲۸۶.

شناسایی و روان سنجی راهبردهای آموزش تربیت جنسی نوجوانان 12 تا 16 ساله ایرانی بر اساس دیدگاه معلمان و والدین: پژوهش آمیخته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش و یادگیری دوره دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۷۹/۲) 231 - 253

کلیدواژه‌ها: راهبردهای تربیت جنسی معلمان والدین نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۳ تعداد دانلود : ۱۱۱۵
هدف پژوهش حاضر شناسایی و روان سنجی راهبردهای آموزش تربیت جنسی نوجوانان بر اساس دیدگاه معلمان و والدین بود که با رویکرد آمیخته اکتشافی انجام شده است. در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد. مشارکت کنندگان بخش کیفی، شامل متخصصان تربیت جنسی، معلمان و والدین دارای تخصص علمی یا تجربه عملی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند از نوع نظری، 20 نفر به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند. نتیجه تحلیل داده ها در بخش کیفی منجر به شناسایی 19 مضمون پایه در زمینه راهبردهای آموزش تربیت جنسی شد که در قالب 5 مضمون «غلبه بر موانع فرهنگی»، «ملاحظات فرهنگی – اجتماعی»، «ظرفیت سازی در نظام آموزشی و والدین»، «راهکارهای آموزش» و «اصول آموزش» سازماندهی شدند. در یافته های حاصل از داده های بخش کمی، نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مضمون های 19 گانه که نهایتا در 5 مضمون سازماندهی شدند دارای بار عاملی کافی جهت تدوین ابزار راهبردهای آموزش تربیت جنسی نوجوانان هستند. در بخش کمی، دبیران دوره اول و دوم متوسطه شهرستان های خوی و چایپاره جامعه آماری را تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 345 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه تدوین شده در مرحله کیفی پژوهش استفاده شد. در این بخش، برای سنجش روایی پرسشنامه از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و برای محاسبه پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج نشان داد که این پرسشنامه به لحاظ کمی از روایی و پایایی لازم برخوردار است. در نتیجه مقیاس نهایی با 5 عامل و 19 نشانگر مورد تأیید قرار گرفت و در نهایت ابزاری جهت سنجش راهبردهای آموزش تربیت جنسی نوجوانان معرفی شد. نتایج حاصل از این مطالعه می تواند در طراحی برنامه های آموزشی با هدف تقویت آموزش تربیت جنسی نوجوانان مورد استفاده قرار گیرد.
۲۸۷.

ارتقای سطح ادراک عمومی معماری با استفاده از آموزش معماری به نوجوانان (مطالعه موردی: یک تجربه آموزشی کوتاه مدت در دبیرستان های دامغان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 161-180

کلیدواژه‌ها: کتب درسی دبیرستان محتوای آموزشی نوجوانان آموزش معماری به عموم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۳۸۷
این نوشتار به آموزش معماری به عموم به عنوان یکی از مصادیق مهم در ارتقای دانش مردم پرداخته است. نگاه به ادراک عادی مردم برای معماران، در نوع خودش امری نوظهور است. به این منظور، ابتدا با مرور ادبیات آموزش معماری به مردم عادی و به ویژه نوجوانان، و با کمک گرفتن از تجربیات آموزشی مدرسان معماری در سطح دبیرستانی و دانشگاهی، کتابچه کمک آموزشی در زمینه معرفی شاخصه های معماری خوب تهیه شد و پس از آموزش و تدریس محتوا، میزان ادراک و دانش نوجوانان در زمینه معماری نسبت به اطلاعات آن ها قبل از تدریس محتوا در شش دبیرستان پسرانه و دخترانه شهر دامغان به عنوان گروه آزمون، مورد سنجش قرار گرفت و به عنوان گروهِ گواه برای این پیمایش از داده های یک تحقیق قبلی در همین زمینه استفاده شد. نتایج این پیمایش حاکی از اثربخشی چنین آموزشی در ارتقای پیوند معماری و مردم در حیطه عملکردی است و نقش محتوای آموزشی را در تغییر دیدگاه ها، تعمیق نگرش درباره معماری خوب و انتقال ارزش های فرهنگی و هویت معماری نشان می دهد. تأیید سودمندی آموزش عمومی در این نوشتار، مقدمه ای است برای تدوین یا ویرایش کتب درسی دوره متوسطه که راه را برای پژوهش های بیشتر در حیطه ادراک نوجوانان از معماری هموار می کند .
۲۸۸.

تدوین و اعتباریابی برنامه آموزشی مبتنی بر مسئولیت پذیری اجتماعی برای نوجوانان در معرض خطر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 274 - 247

کلیدواژه‌ها: نوجوانان برنامه آموزشی مسئولیت پذیری اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۳۱۶
مسئولیت پذیری اجتماعی در نوجوانان با بسیاری از رفتارهای مثبت و منفی اجتماعی مرتبط است. این پژوهش با هدف تدوین و اعتباریابی برنامه آموزشی مبتنی بر مسئولیت پذیری اجتماعی برای نوجوانان دارای گرایش به رفتار پرخطر با توجه به مؤلفه های مفهوم مسئولیت پذیری اجتماعی انجام شده است. روش پژوهش دلفی و جامعه آن روان شناسان و جامعه شناسانی بودند که در حوزه نوجوانی، آسیب ها و مسائل اجتماعی آن فعالیت می کنند. نمونه پژوهش  10 نفر بودند که به شیوه هدفمند انتخاب شدند. با دو پرسشنامه محقق ساخته مؤلفه های مفهوم مسئولیت پذیری اجتماعی بررسی شد. برای تعیین میزان اتفاق نظر میان اعضای شرکت کننده در روش دلفی از ضریب هماهنگی کندال استفاده شد. سپس برای بررسی روایی محتوایی برنامه تهیه شده براساس این مؤلفه ها از نسبت روایی محتوایی لاوشه استفاده شد. نتایج دو مرحله پرسشنامه در روش دلفی، مؤلفه های مدنی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی، اقتصادی و سیاسی را مشخص کرد. همچنین یافته ها بیانگر آن است که مقدار ضریب کندال برای همه مؤلفه ها 22/0 است و سطح معناداری برای ضریب هماهنگی کندال نیز 05/0 است که به معنای وجود توافق معنادار بین شرکت کنندگان در روش دلفی است. شاخص نسبت محتوایی (CVR) برای برنامه آموزشی بیشتر از مقدار قابل قبول براساس روش لاوشه به دست آمد؛ بنابراین برنامه آموزشی مسئولیت پذیری اجتماعی دربرگیرنده مؤلفه های مدنی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی، سیاسی و اقتصادی برای مسئولیت پذیری اجتماعی است و از روایی محتوایی قابل قبولی برخوردار است.
۲۸۹.

توصیف نوجوانان از پدیده چاقی: پژوهش کیفی براساس نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۷) 79 - 96

کلیدواژه‌ها: چاقی اضافه وزن نوجوانان نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۲۲۰
چاقی، به خصوص در دوران کودکی و نوجوانی، یکی از عمده ترین مسائل نگران کننده در عصر حاضر است که سبب ایجاد پژوهش های متعددی درباره پیشگیری، تعدیل و عوامل زمینه ساز آن در دهه های اخیر شده است؛ بنابراین، هدف از پژوهش حاضر توصیف نوجوانان از پدیده چاقی است. روش پژوهش کیفی و برای اجرای آن از نظریه زمینه ای (اشتراوس و کربین، 1998) استفاده شد. مشارکت کنندگان این پژوهش شامل 20 دانش آموز نوجوان (10 دختر و 10 پسر) چاق بود که به روشِ نمونه گیری هدفمندْ انتخاب شدند و مصاحبه نیمه ساختاریافته با آنها انجام شد . داده ها ازطریق روش نظریه زمینه ای تحلیل و بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان داد برخی ویژگی های چاقی همچون ترس آوری ، محدودکنندگی، تمسخرزایی ، منزوی کنندگی و شرم آوری ، طردکنندگی و زشت کنندگی باعث شده است خودِ فرد یا والدین برای مقابله با این پدیده راهبردهایی به کار گیرند که البته به کارگیری این راهبردها برای بیشتر افراد نتایج و پیامدهای موردانتظار را نداشته است؛ بنابراین، می توان نتیجه گرفت در درمان چاقی نقش والدین و خود نوجوان بسیار حائز اهمیت است. بهبود ارتباط بین والدین و نوجوانان و همچنین ثبات قدم و اراده نوجوانان می تواند به درمان سریع تر چاقی کمک کند.
۲۹۰.

نقش میانجی سرکوبگری عاطفی در رابطه آزار دیدگی دوران کودکی و سبک های دلبستگی با آسیب پذیری نسبت به اعتیاد در نوجوانان پسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین روانشناختی سال شانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۱ 161 - 176

کلیدواژه‌ها: سرکوبگری عاطفی آزار دیدگی دوران کودکی سبک های دلبستگی آسیب پذیری نسبت به اعتیاد نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۰ تعداد دانلود : ۲۹۸
پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه آزار دیدگی دوران کودکی، سبک­های دلبستگی و آسیب پذیری نسبت به اعتیاد با نقش واسطه­ای سرکوبگری عاطفی در نوجوانان صورت گرفته است. پژوهش حاضر، از نوع مطالعات توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری، شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع دهم و یازدهم (دوره متوسطه)­ شهرستان اسکو بود که در سال تحصیلی 99-98 (1400 نفر) مشغول به تحصیل بوده­اند، که از این تعداد، با استفاده از روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای، 300 نفر انتخاب گردید. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه­­ شناسایی افراد در معرض خطر اعتیاد، پرسشنامه ضربه­ کودکی، پرسشنامه­ سبک­های دلبستگی و پرسشنامه­ سازگاری وینبرگر بودند. داده­ها توسط نرم افزار­های SPSS 21 و PLS 3 و روش مدل­یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین آسیب پذیری نسبت به اعتیاد با سبک­های دلبستگی اجتنابی و دوسوگرا / اضطرابی، آزار دیدگی دوران کودکی و سطح بالای سرکوبگری عاطفی، رابطه­ی مثبت و معناداری وجود دارد. مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی با داده­ها برخوردار بوده است و آزاردیدگی دوران کودکی و سبک­های دلبستگی ناایمن با نقش واسطه­ای سرکوبگری عاطفی می­توانند آسیب پذیری به اعتیاد را تبیین کنند (01/0> p ). در نتیجه، سرکوبگری عاطفی از یک سو تحت تأثیر تجارب آزار دیدگی دوران کودکی و از سویی دیگر نشأت گرفته از سبک­های دلبستگی ناایمن می­باشد. مشکل در تنظیم عواطف و سرکوب هیجانات می­تواند باعث آسیب پذیری نوجوانان در مقابل اعتیاد شود. توجه به این امر می تواند پیشنهادهایی در زمینه­ی پیشگیری و مداخله در حوزه اعتیاد داشته باشد.
۲۹۱.

تدوین الگوی روان درمانی یکپارچه نگر مبتنی بر آموزه های دینی - روان شناختی با رویکرد اسلامی و ارزیابی اثربخشی آن بر کاهش گرایش به رفتارهای پرخطر در نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۰ 97-116

کلیدواژه‌ها: آموزه های دینی - روان شناختی رویکرد اسلامی رفتارهای پرخطر گرایش به اعتیاد نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۷ تعداد دانلود : ۳۱۰
هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین الگوی روان درمانی یکپارچه نگر مبتنی بر آموزه های دینی-روان شناختی با رویکرد اسلامی و ارزیابی اثربخشی آن بر کاهش گرایش به رفتارهای پرخطر ( گرایش به مصرف الکل، مواد مخدر و سیگار ) در نوجوانان بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر شامل همه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه بود که در سال تحصیلی 1397-1396 در شهر اردبیل مشغول به تحصیل بودند. ابتدا 200 نفر از دانش آموزان به صورت تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و سپس30 دانش آموز دارای رفتارهای پرخطر بر اساس مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی، با توجه به ملاک های ورود و خروج انتخاب گردید و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) گمارده شدند. برای گروه آزمایش، برنامه آموزشی طراحی شده مبتنی بر آموزه های دینی-روان شناختی به مدت 10 جلسه 60 دقیقه ای برگزار گردید و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر آموزه های دینی-روان شناختی به طور معناداری باعث کاهش گرایش به رفتارهای پرخطر در نوجوانان شد. نتیجه گیری: روان درمانی یکپارچه نگر مبتنی بر آموزه های دینی-روان شناختی با رویکرد اسلامی، مداخله ای موثر و کارآمد در کاهش گرایش نوجوانان به رفتارهای پرخطر شایع در این گروه سنی به ویژه مصرف الکل، مواد مخدر و سیگار است.
۲۹۲.

بررسی رابطه ی بین طرحواره های ناسازگار با وسواس فکری - اجباری دانش آموزان پسر مقطع متوسطه

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات در علوم رفتاری سال سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶ 84 - 75

کلیدواژه‌ها: طرحواره های ناسازگار اولیه وسواس فکری – اجباری نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱۱ تعداد دانلود : ۳۳۹
هدف این تحقیق بررسی، رابطه بین طرحواره های ناسازگار با وسواس فکری - اجباری دانش آموزان پسر مقطع متوسطه بود. روش تحقیق از نوع توصیفی و در حیطه پژوهش های همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره دبیرستان شهرستان ملارد در سال تحصیلی 95-94 است. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای استفاده شد که حجم نمونه با توجه به ریزشی که داشت در انتها شامل 89 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه طرحواره یانگ و پرسشنامه (OCI-R ) وسواس فکری -اجباری بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که بین وسواس فکری و طرحواره ناسازگارانه اولیه بی اعتمادی (038/0)، استحقاق(059/0)، وابستگی(018/0)، معیارهای سرسختانه (007/0) و خویشتن داری رابطه معنادار وجود دارد. در مجموع می توان طرحواره های ناکارآمد می تواند وسواس فکری- اجباری دانش آموزان پسر مقطع متوسطه را پیش بینی می کند.
۲۹۳.

تبیین جامعه شناختی نقش تغذیه سنتی در خانواده بر سلامت روانی و سلامت اجتماعی نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۳۱) 117 - 138

کلیدواژه‌ها: تغذیه سلامت روانی سلامت اجتماعی مادران نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۵ تعداد دانلود : ۲۶۷
شرط ارتقای سلامت روانی و اجتماعی در جامعه، داشتن تغذیه سالم و فرهنگ مصرف آن است که هدف اساسی آن، فراهم آوردن شرایط جسمی و روانی لازم ازنظر رشد و تکوین ارگانیسم، تحرک و کارایی انسان ها در زندگی اجتماعی است. فرایند تغذیه انسان ها به شرایط محیطی و جغرافیایی و ویژگی های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و تاریخی آنها بستگی دارد؛ به گونه ای که تغذیه صحیح و مصرف درست باعث سلامت پایدار جامعه می شود. پژوهش حاضر در پی بررسی تبیین جامعه شناختی نقش تغذیه سنتی در خانواده بر سلامت روانی و سلامت اجتماعی نوجوانان است. پژوهش از نوع پیمایشی و همبستگی بود و جامعه آماری آن، همه مادران دو شهر راز و جرگلان (خراسان شمالی) بودند که فرزند دانش آموز دبیرستانی دوره دوم (1139 نفر) داشتند. حجم نمونه با جدول مورگان، 290 نفر به دست آمد. یافته ها نشان داد بین تغذیه مادر در منزل و میزان سلامت روانی، اضطراب، اختلال در عملکرد اجتماعی، افسردگی، مشارکت، انسجام، پذیرش و شکوفایی و انطباق اجتماعی فرزندان، رابطه معنی دار وجود دارد. 19 درصد تغییرات در میزان سلامت روانی و 25 درصد تغییرات در میزان سلامت اجتماعی با تغذیه تبیین می شود. در مدل معادله ساختاری نیز تأثیر متغیر تغذیه در مؤلفه های سلامت روانی و اجتماعی تأیید شد؛ درنتیجه، انتخاب سبد غذایی توسط مادر خانواده، نقش بسزایی در کاهش نابسامانی های روانی و اجتماعی در جامعه مورد مطالعه داشته است.
۲۹۴.

نگرش به بدن: تفاوت یا تعارض نسلی (مطالعه نگرش نسلی بدن مندی نوجوانان در شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 471 - 497

کلیدواژه‌ها: بدن بدن مندی تحولات نگرشی نسل نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۲۹۷
هدف اصلی این مقاله، واکاوی درک و نگرش نوجوانان تهرانی به مثابه یک نسل درباره بدن خودشان و دیگران در گروه همسالان و پس از آن، بررسی نگرش بزرگسالان به مثابه نسل های پیشین درباره این درک از بدن نزد نوجوانان است. یافته های پژوهش مبتنی بر مصاحبه عمیق اکتشافی با 17 نوجوان دختر و پسر (15 تا 18 ساله) و 14 بزرگسال زن و مرد (21 تا 48 ساله) در شهر تهران و تحلیل تماتیک (مفهومی) داده های گردآوری شده بود. نتایج پژوهش نشان می دهد هرچند نگرش های مدرن درباره بدن در میان نوجوانان رواج دارد و بسیاری از آنان بدن را مسئله ای تغییرپذیر می دانند که بیشتر مایه حیرت و گاهی نگرانی نسل های پیشین است، خود این تغییر، در بیشتر موارد به شکلی متناقض از الگوهای قدیمی مبتنی بر دوگانه انگاری مردانه/ زنانه پیروی می کند. این وضعیت حاکی از آن است که هرچند از نظر صوری بدن مندی نوجوانان شکلی جدید و گاهی غریب به خود گرفته است، در بطن این بدن مندی جدید همان ارزش ها و الگوهای نسل های پیشین با قوت پابرجا هستند و تنها بروز و ظهور متفاوتی یافته اند. نگرش بزرگسالان به این بدن مندی نوجوانان را نیز می توان در قالب سه سنخ «داغ ننگ»، «مدال افتخار» و «بی اعتنایی» فهم کرد.
۲۹۵.

توانمندی های منشی نوجوانان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 380 - 355

کلیدواژه‌ها: توانمندی های منشی روان شناسی مثبت نگر نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۴۱۲
هدف: توانمندی های منشی یکی از موضوعات مهم در رشد و تحول مثبت کودکان و نوجوانان به حساب می آیند. هدف از مطالعه ی کیفی حاضر، شناسایی توانمندی های منشی خاصِّ نوجوانان ایرانی بود. روش: جامعه ی آماری این پژوهش شامل متخصصان حوزه ی کودک و نوجوان و نوجوانان شهر تهران بود که به شیوه ی غیراحتمالی و به صورت داوطلبانه در این پژوهش وارد شدند. برای جمع آوری داده ها از روش مصاحبه ی نیمه ساختاریافته و بحث در گروه های متمرکز استفاده شد. گروه متخصصان (شامل روان شناسان، مشاوران و معلمان) ده نفر بود. گروه نوجوانان شامل دو گروه از نوجوانان کلاس نهمی (هفت دختر، شش پسر، میانگین سنی نوجوانان: 5/14سال) بود. داده ها با روش تحلیل محتوا (محتوا محور)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: متخصصان صفاتی مثبت مانند "زود یاد گرفتن مطالب"، "وفاداری" و "رازداری" را به عنوان ویژگی های خاص نوجوانان ایرانی برشمردند. در گروه نوجوانان، "حیا"، "غیرت" و "عفت" به عنوان توانمندی های خاص نوجوانان ایرانی مطرح شدند. نتیجه گیری: ویژگی های مطرح شده توسط متخصصان، نمی توانند به عنوان توانمندی منشی در نظر گرفته شوند؛ زیرا ملاک های ده گانه ی توانمندی منشی را ندارند؛ اما ویژگی های مطرح شده توسط نوجوانان ایرانی، یعنی "حیا"، "غیرت" و "عفت" برخی از این ملاک ها را دارا هستند و می توان اضافه شدن آن ها به مجموعه ی 24تایی توانمندی های منشی را پیشنهاد داد. این یافته ها در زمینه ی فرهنگ ایرانی مورد بحث قرار گرفتند.
۲۹۶.

هویت ملی در نوجوانان و جوانان (فراترکیب مقالات فارسی موجود)

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم انسانی سال سوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 64 - 81

کلیدواژه‌ها: هویت ملی نوجوانان جوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۲ تعداد دانلود : ۴۴۷
یکی از مسائل مهم دوران نوجوانی و جوانی، مسئله هویت یابی است و یکی از  مهمترین انواع هویت، هویت ملّی است.گستردگی پژوهش های انجام شده در این حوزه، ضرورت بررسی نظام مند پژوهش های گذشته را بیش از پیش آشکار  می کند. ارزیابی روش شناسی و نتایج این  مطالعات و همچنین نحوه تبیین ابعاد هویت ملی در آنها می تواند گام مؤثری در ترسیم تصویری جامع تر از مطالعات صورت گرفته قلمداد شود. هدف مطالعه حاضر، دسته بندی و یکپارچه سازی مطالعات صورت گرفته در حوزه هویت ملی نوجوانان و جوانان می باشد. برای رسیدن به این هدف از روش فراترکیب استفاده شده است.جامعه آماری شامل کلیه مقالات فارسی موجود در حوزه هویت ملی در نوجوانان و جوانان می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که پژوهشگران حوزه هویت ملی در نوجوانان و جوانان،تلقی یکسانی از هویت ملی ندارند. در واقع میان مؤلفه های هویت ملی توافق وجود ندارد و هر پژوهشگر  از دیدگاه خود مؤلفه هایی را در نظر گرفته است.همچنین پژوهش های گذشته، بیشتر بر موضوعاتی همچون ارتباط هویت ملی با سایر متغیرها،عوامل مؤثر بر هویت ملی و جایگاه هویت ملی در کتاب های درسی  متمرکز شده اندو در این پژوهش ها، جایگاه هویت ملی از دیدگاه اسلام بررسی نشده است.
۲۹۷.

تحلیل و بررسی کاربردهای بازی های رایانه ای

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم انسانی سال چهارم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۶) 27 - 40

کلیدواژه‌ها: بازی های رایانه ای نوجوانان کاربرد فرهنگی کاربرد سیاسی - امنیتی کاربرد جاسوسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۲۵۴
بازی های رایانه ای از حیث مقایسه با رسانه های دیگر، ویژگی هایی دارند که این ویژگی ها باعث شده تا در بین رسانه ها در نوک هرم تأثیرگذاری باشند. در واقع بازی های رایانه ای یکی از کارآمدترین رسانه ها جهت اثرگذاری و شکل دهی افکار عمومی و همراه کردن ذهن مخاطبین خود، به خصوص کودکان و نوجوانان به عنوان مخاطبان اصلی، با اهداف نظام های سلطه است. در این مقاله ابتدا سعی می کنیم، به جایگاه بازی های رایانه ای و تاثیری که بر ذهن مخاطبین خود می گذارد، بپردازیم. سپس کاربردهای فرهنگی، سیاسی- امنیتی و جاسوسی بازی های رایانه ای را با تحلیل و بررسی مصادیقی از این بازی ها تبیین می نماییم. نتایج به دست آمده از تحلیل های صورت گرفته، نشان می دهد که کشورمان به دلیل داشتن دو عنصر قدرتمند یعنی فرهنگ اسلامی و موقعیت سیاسی، محور اصلی این بازی ها قرار گرفته است. بنابراین نیازمند به ایجاد یک فرهنگ جدید در حوزه مصرف بازی های رایانه ای در کشور هستیم تا با آگاهی بخشی و مدیریت مصرفی درست از آسیب ها و تهاجمات در حوزه های مختلف جلوگیری نماییم.
۲۹۸.

ویژگی های روانسنجی پرسشنامه فرهنگ مدرسه

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره ششم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۶) 63 - 88

کلیدواژه‌ها: نیازهای روان شناختی بنیادی نوجوانان اعتبار روایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۳۵۳
هدف از این پژوهش تعیین ویژگیهای روانسنجی پرسشنامه فرهنگ مدرسه ( SCS ) گرونرت در مدارس دوره ابتدایی می باشد. این ابزار در صدد است تا میزان فرهنگ همیاری در مدرسه را از دیدگاه معلمان مدارس مورد ارزیابی قرار دهد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع توسعه ای و به لحاظ روش از نوع توصیفی است و جامعه آماری آن شامل 1736 نفر از  معلمان  مدارس ابتدایی شهر ارومیه در سال تحصیلی 95-94 می باشد. حجم نمونه در تحلیل عاملی تا ییدی بر اساس آن که باید حداقل 5 نمونه به ازای هر گویه باشد، 200 نفرتعیین شد که به روش تصادفی طبقه ای از جامعه مورد نظر انتخاب شد و داده های پژوهش  بوسیله پرسشنامه SCS گردآوری شد. بمنظور تعیین ویژگیهای روانسنجی این ابزار از روش تحلیل عاملی تاییدی برای پایایی و روایی سازه آن استفاده شده است. نتایج نشان داد ساختار شش عاملی این ابزار شامل: رهبری همیارانه، حمایت همکارانه، شراکت یادگیرانه،توسعه حرفه ای، مشارکت معلمان، و وحدت هدف دارای برازندگی مناسبی است.
۲۹۹.

اثربخشی درمان فراتشخیصی برکاهش علائم وافزایش انعطاف پذیری روانشناختی در نوجوانان مبتلابه اختلال اضطراب اجتماعی

نویسنده:
منبع: راهبردهای نو در روانشناسی و علوم تربیتی دوره سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۰ 36 - 48

کلیدواژه‌ها: درمان فراتشخیصی اضطراب اجتماعی انعطاف پذیری روانشناختی نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۲۷۱
پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی درمان فراتشخیصی بر کاهش علائم و افزایش انعطاف پذیری روان شناختی در نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی انجام شده است. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون –پس آزمون با گروه گواه است. نمونه پژوهش شامل 24 نوجوان مبتلابه اختلال اضطراب اجتماعی شهرستان فلاورجان در سال 1399 است که از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد و این نوجوانان به طور تصادفی در دوگروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (12 نفر گروه آزمایش و کنترل). مداخله طی 12 جلسه 90 دقیقه ای به صورت هفتگی برگزار شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی اضطراب اجتماعی (SPIN) کانور و پرسشنامه انعطاف پذیری روان شناختی (AAQ_II) بوند و همکاران استفاده شد و نوجوانان در مرحله پیش آزمون و پس آزمون به سؤالات آن ها پاسخ دادند. برای تجزیه تحلیل داده ها از کوواریانس تک متغیره و چندمتغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل در نمرات پس آزمون اضطراب اجتماعی و انعطاف پذیری روان شناختی تفاوت معنی داری وجود دارد. بر اساس نتایج این پژوهش درمان فراتشخیصی می تواند در کاهش علائم و افزایش انعطاف پذیری روان شناختی نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی مؤثر باشد و می توان از این درمان برای بهبود مشکلات افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی استفاده کرد.
۳۰۰.

نقش میانجی تاب آوری در رابطۀ بین ابراز هیجان مثبت و منفی در خانواده با رواندرستی روانشناختی نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره بیستم تابستان (شهریور) ۱۴۰۰ شماره ۱۰۲ 861-868

کلیدواژه‌ها: تاب آوری ابراز هیجان مثبت ابراز هیجان منفی رواندرستی روانشناختی نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴
زمینه: نوجوانی زمانی برای شروع رفتارها و شرایطی است که نه تنها در آن زمان بر رواندرستی تأثیر می گذارد، بلکه منجر به اختلالات بزرگسالی نیز می شود. با وجود اهمیت نقش خانواده در بروز رواندرستی روانشناختی، تأثیر مستقیم و غیرمستقیم هیجان های خانواده بر رواندرستی، مغفول مانده است. هدف : هدف پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی تاب آوری در رابطۀ بین ابراز هیجان مثبت و منفی در خانواده با رواندرستی روانشناختی نوجوانان بود. روش: این مطالعه از نوع توصیفی - همبستگی بود. جامعۀ آماری این پژوهش را کلیۀ نوجوانان پسر شهر شیراز تشکیل می دادند که از میان آنها 206 نفر به صورت خوشه ای چند مرحله ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه های تاب آوری کانر و دیویدس ون (2003)، پرسشنامۀ ابرازگری خانواده (هالبرستاد، 1986) و فرم کوتاه مقیاس رواندرستی روانشناختی ریف (1989) پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از روش تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل مسیر نشان داد که اثر مستقیم متغیر ابراز هیجان مثبت به متغیر رواندرستی روانشناختی (4/042 T= ، 0/242 β= ) و مسیر مستقیم متغیر ابراز هیجان منفی به رواندرستی روانشناختی معنی دار بود (4/865- T= ، 0/291- β= ). همچنین نشان داده شد که اثر غیرمستقیم متغیر ابراز هیجان مثبت بر متغیر رواندرستی روانشناختی از طریق تاب آوری معنی دار بود (0/05 p< ، 0/063 β= ). در نهایت نشان داده شد که اثر غیرمستقیم متغیر ابراز هیجان منفی بر متغیر رواندرستی روانشناختی از طریق تاب آوری معنی دار بود (0/05 p< ، 0/058- β= ). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر پیشنهاد می شود که به نقش میانجی تاب آوری در رابطۀ بین ابراز هیجان مثبت و منفی با رواندرستی روانشناختی توجه شود و درمانگران این مؤلفه را در کاربست درمانی خود بگنجانند.