مطالب مرتبط با کلیدواژه

روان شناسی مثبت نگر


۱.

بررسی تطبیقی راهکارهای ایجاد و افزایش امید از دیدگاه روان شناسی مثبت نگر و قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیستم شهریور ۱۳۹۰ شماره ۵ (پیاپی ۱۶۴) ویژه ی علوم قرآنی

کلیدواژه‌ها: امید راهکارهای قرآنی افزایش امید روان شناسی مثبت نگر ریچارد اسنایدر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸۹ تعداد دانلود : ۱۸۲۲
داشتن امید به آینده یکی از موضوعات اساسی برای ایجاد آرامش و بهبود زندگی نابسامان آدمی است. در روان شناسی مثبت نگر، اعتقاد بر آن است که سازه هایی همچون امید، میتواند از افراد در برابر رویدادهای استرس زای زندگی حمایت کند. از سوی دیگر، با توجه به تأثیر جهان بینی هر فرد در جهت گیری و چگونگی زندگی آدمی، نمیتوان از نقش دین در پیدایش امید چشم پوشید. مقاله حاضر به روش تطبیقی سعی دارد پس از بیان و تحلیل موضوع امید و راه های ایجاد و افزایش آن از دیدگاه روان شناسی مثبت نگر، آن را بر قرآن عرضه نماید تا ضمن استخراج نظر قرآن در این باره و بیان نقاط اشتراک و افتراق این دو حوزه، راهکارهای مناسبی را برای ایجاد و افزایش امید در افراد بشر با استفاده از آموزه های قرآنی ارائه نماید. از نتایج بارز این پژوهش، آن است که بسیاری از این راهکارها، در قرآن نیز موجود است و میان یافته های بشری و آموزه های وحیانی در این موضوع، اشتراکات بسیاری وجود دارد.
۲.

روان شناسی بخشودگی و جایگاه آن در دعاهای صحیفه سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و یکم خرداد ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۷۴) ویژه روان شناسی

کلیدواژه‌ها: روان شناسی دعا سلامتی روانی عفو بخشودگی صحیفه سجادیه روان شناسی مثبت نگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۰۱
موضوعی که اخیرا نظر روان شناسان مثبت نگر و متخصصان بهداشت روانی را به خود جلب کرده، بخشودگی است. محققان نشان داده اند که بخشودگی با سلامتی جسمانی و روانی در ارتباط است. جالب توجه است که این موضوع در قرآن، احادیث و دعاها نیز مورد توجه و تأکید قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی مروری آیات قرآنی و به ویژه دعاهای 52گانه صحیفه سجادیه با تأکید بر موضوع بخشودگی است. چگونگی بررسی به این صورت بود که بعد از بررسی مروری بخشودگی از جمله تعاریف نظری و ویژگی های افراد بخشنده، به بررسی فواید آن از لحاظ سلامتی جسمانی و روان شناختی بر اساس متون علمی جدید پرداخته شد. در این بررسی، سازه بخشودگی در متون مذهبی با تأکید بر احادیث و تأکید بیشتر بر دعاهای صحیفه سجادیه مورد توجه قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد که در آیات قرآنی و احادیث و به ویژه در دعاهای صحیفه سجادیه بیش از 120 بار کلماتی مثل عفو، آمرزش، بخشش، و گذشت مطرح شده است. به نظر می رسد نتایج حاصل از این پژوهش مروری، اهمیت میان رشته ای بودن مطالعات مفاهیم دینی و تطبیق آن را با متون علمی جدید می تواند متذکر شود.
۳.

پیش بینی تا ب آوری روان شناختی براساس اعتقادات مذهبی در دانشجویان شهری و روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی معاصر دوره ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: باور دینی محل سکونت روان شناسی مثبت نگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۲ تعداد دانلود : ۵۴۲
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تاب آوری و اعتقادات مذهبی و امکان پیش بینی تاب آوری روان شناختی بر اساس اعتقادات مذهبی در دانشجویان شهری و روستایی انجام شد. نمونه ای مشتمل بر 197 دانشجو (150 دختر و 47 پسر) از دانشجویان شهری و روستایی دانشگاه پیام نور شهرستان بافت در استان کرمان، دو مقیاس تاب آوری بزرگسالان (RSA) و رشد اعتقادی (SBD) را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که از بین ابعاد پنج گانه اعتقادات مذهبی، بعد باورهای مذهبی در درجه اول و دانش مذهبی در مرتبه بعدی می توانند تاب آوری دانشجویان را به طور مثبت و معنا دار پیش بینی نمایند. همچنین نتایج نشان داد که الگوی روابط بین متغیرها در دو گروه دانشجویان شهری و روستایی متفاوت است. به نحوی که از دو بعد یاد شده، در گروه دانشجویان شهری، بعد باورهای مذهبی و در گروه دانشجویان روستایی، بعد دانش مذهبی تاب آوری را به طور مثبت و معنادار پیش بینی می کند. یافته های این پژوهش تاییدکننده نقش برخی از ابعاد رشد اعتقادی در تاب آوری روان شناختی دانشجویان است. با توجه به حاکمیت فرهنگ دینی در جامعه ایرانی، کاربرد یافته های پژوهش حاضر را می توان از منظر نقش حمایتی مذهب برای افراد و ضرورت توجه ویژه به این جنبه از آموزش های مذهبی حایز اهمیت دانست.
۴.

الگوی اسلامی روان درمانگری/ آموزش مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال نهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)

کلیدواژه‌ها: اسلام کیفیت زندگی روان درمانگری روان شناسی مثبت نگر واقعیت های توحیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۴ تعداد دانلود : ۷۸۷
روان درمانگری/ آموزش مبتنی بر کیفیت زندگی با هدف افزایش غنای درونی، بهزیستی روان شناختی و ارتقا رضایت از زندگی تدوین شده است. این پژوهش، به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تدوین الگوی اسلامی روان درمانگری مبتنی بر کیفیت زندگی سامان یافته است. روان درمانگری مبتنی بر کیفیت زندگی، برای ارتقای آن در هر عرصة زندگی، از مدل پنج راهة CASIO استفاده می کند. بر اساس یافته های این پژوهش، در الگوی اسلامی روان درمانگری/ آموزش مبتنی بر کیفیت زندگی، با تغییر نگرش های فرد با جهت گیری توحیدی (A)، تغییر در معیارهای زندگی در هر حوزه از زندگی، با جهت گیری توحیدی (S)، تغییر اولویت های فرد در زندگی و اتخاذ اولویت های توحیدی (I) و تمرکز بر حوزه های مغفول زندگی (O)، و در نهایت، هماهنگ سازی آنها با واقعیت های توحیدی، زمینة ارتقای کیفیت زندگی، رضایتمندی و شادکامی فرد فراهم می گردد.
۵.

اثربخشی آموزش روان شناسی مثبت نگر بر رضایت از تصویر تن دختران نوجوان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره پانزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۴۸)

کلیدواژه‌ها: روان شناسی مثبت نگر تصویر تن دانش آموزان نوجوان دختران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۰ تعداد دانلود : ۹۱۸
زمینه و هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسي تأثير آموزش گروهي روان شناسي مثبت نگر بر رضايت از تصوير تن (Body image) دانش آموزان نوجوان دختر شهرستان کوهدشت بود. مواد و روش ها: این تحقیق به روش نیمه آزمایشی، با طرح پیش آزمون- پس آزمون و همراه با گروه شاهد انجام شد. از میان دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهرستان کوهدشت که رضایت پایینی را از تصویر تن خود گزارش نمودند، 32 نفر به صورت تصادفي انتخاب شدند و در دو گروه آزمايش و شاهد قرار گرفتند (در هر گروه 16 نفر). ابزار پ ژوهش، پرسش نامه رضایت از تصویر تن (Satisfaction with Body Image Scale یا SWBIS) بود. ابتدا از دو گروه پيش آزمون گرفته شد. آموزش مثبت نگری در 14 جلسه یک ساعته و به صورت دو بار در هفته برای گروه آزمايش به اجرا درآمد و گروه شاهد هيچ آموزشي دريافت نکرد. در پايان، از دو گروه پس آزمون به عمل آمد. داده ها با استفاده از آزمون تحليل کواريانس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. یافته ها: رضایت از تصوير تن دانش آموزاني که مداخله آموزش گروهي روان شناسی مثبت نگر را دريافت کرده بودند، در مرحله پس آزمون بهبود يافت (001/0 > P). نتيجه گيري: از نتايج به دست آمده چنین مي توان نتيجه گیری کرد که آموزش روان شناسی مثبت نگر با تکیه بر فضایل و توانایی های فرد، می تواند نگرش وی را نسبت به خود و تصوير تن خود تغییر دهد. از این رو، آموزش روان شناسی مثبت نگر به دختران نوجوان، بر بهبود تصویر تن آن ها اثربخش بوده است.
۶.

کنکاش در سازه های روان شناسی مثبت نگر: پیش بینی سرزندگی تحصیلی بر اساس معنای زندگی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره دهم مهر و آبان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۴۴)

کلیدواژه‌ها: روان شناسی مثبت نگر سرزندگی تحصیلی معنای زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۷ تعداد دانلود : ۱۳۱۷
زمینه و اهداف: دوران جوانی، به عنوان یکی از مراحل سرنوشت ساز فرا روی افراد، با چالش های فراوانی به ویژه چالش های مربوط به زندگی تحصیلی روبه رو است. سرزندگی تحصیلی به عنوان یک توانمندی، می تواند در انطباق با این چالش ها و الزامات تحصیلی، نقش ایفا کند. ازاین رو شناسایی متغیرهای پیش بینی کننده سرزندگی تحصیلی بسیار حائز اهمیت است. از عوامل مؤثر بر سرزندگی تحصیلی، می توان به معنای اشاره کرد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، پیش بینی سرزندگی تحصیلی بر اساس معنای زندگی بود. روش بررسی: در این پژوهش از نوع همبستگی، نمونه ای مشتمل بر 343 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال تحصیلی 96 -1395 ، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب گردید. آزمودنی ها، دو مقیاس سرزندگی تحصیلی و معنای زندگی را تکمیل کردند. سپس داده ها به کمک نرم افزار 21 Spss و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسو ن، تحلیل واریانس یک طرفه و رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سن و سرزندگی تحصیلی، رابطه منفی و معناداری وجود دارد (0/01> p )؛ اما میان سن و ابعاد معنای زندگی رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج نمایان ساختند که میانگین نمرات سرزندگی تحصیلی و معنای زندگی دانشجویان رشته های مختلف، تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند. درنهایت یافته های حاصل شده،حاکی از آن بود که متغیر جستجوی معنا، سرزندگی تحصیلی را به صورت منفی و معنادار پیش بینی می کند اما وجود معنا، پیش بینی کننده مثبت و معنادار سرزندگی تحصیلی است. نتیجه گیری: با توجه به اینکه معنای زندگی از قدرت پیش بینی کنندگی سرزندگی تحصیلی برخوردار است، ضروری می نماید که برنامه های آموزشی در راستای فراهم آوردن زمینه های پرورش و ارتقای معنای زندگی ، جهت بهبود سرزندگی تحصیلی نوجوانان و جوانان گام بردارند.
۷.

اثربخشی مداخلات مثبت نگر بر فاجعه پنداری درد و امید به زندگی در زنان مبتلا به سرطان پستان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره شانزدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۵۳) 400-407

کلیدواژه‌ها: امید به زندگی روان شناسی مثبت نگر درد سرطان پستان فاجعه پنداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۳۱۵
زمینه و هدف: امروزه سرطان (Cancer) به عنوان مهم ترین عامل مرگ ومیر انسان ها موردتوجه بسیاری در دنیا قرارگرفته است، به طوری که حجم زیادی از مطالعات روانشناسی را به خود اختصاص داده است. ازاین رو پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی مداخلات مثبت نگر بر فاجعه پنداری درد (Pain catastrophizing) و امید به زندگی (Life expectancy) زنان مبتلا به سرطان پستان (Breast cancer) انجام شد. مواد و روش ها: طرح پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و مرحله پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به بیمارستان میلاد اصفهان در سال 1394 بود. از بین آنان، 30 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس و هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 15 نفر). مداخلات مثبت نگر به صورت گروهی به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای، بر روی گروه آزمایش انجام داده شد، اما به گروه کنترل آموزشی داده نشد. ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش، پرسشنامه فاجعه پنداری درد (Pain Catastrophizing Scale یا PCS) و پرسشنامه امیدواری (Hope Questionnaire یا HQ) بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر (one-way ANOVA with repeated measures) و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 20 انجام شد. یافته ها: نتایج به دست آمده در دوره آموزش و پیگیری نشان داد که آموزش مثبت نگر بر امید به زندگی زنان مبتلابه سرطان پستان مؤثر بوده است (05/0p<)، ولی بر فاجعه پنداری درد تأثیر نداشته است (05/0p>). نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه، این مداخلات می تواند سبب افزایش امید به زندگی زنان مبتلابه سرطان پستان شود و نمایانگر افق های تازه ای در مداخلات بالینی است و می توان از آن به عنوان یک روش مداخله ای مؤثر سود جست.
۸.

بررسی اثربخشی روان شناسی مثبت نگر بر صمیمیت زناشویی و سرزندگی ذهنی در زنان دارای تعارض با همسر، مراجع کننده به مراکز مشاوره شهر شیراز

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره چهارم شهریور ۱۳۹۸ شماره ۳۵

کلیدواژه‌ها: روان شناسی مثبت نگر صمیمیت زناشویی سرزندگی ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۷ تعداد دانلود : ۹۵۲
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی روان شناسی مثبت نگر بر صمیمیت زناشویی و سرزندگی ذهنی در زنان دارای تعارض با همسر مراجع کننده به مراکز مشاوره شهر شیراز در نیمه اول سال1398 بود. طرح پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با گروه کنترل و به روش تحلیل کواریانس چندمتغیره بود. جامعه ی پژوهش حاضر شامل تمامی زنان دارای تعارض با همسر مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر شیراز است که از این میان، نمونه موردنظر از بین مراجعین به 5 مرکز مشاوره شهر شیراز که به دلیل تعارض با همسر مراجعه کرده و داوطلب شرکت در پژوهش بودند30 نفر با روش نمونه گیری هدفمند- داوطلب انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه مساوی درمان یا کنترل تخصیص یافتند. ابزار مورداستفاده در این پژوهش شامل مقیاس صمیمیت زناشویی و پرسشنامه سرزندگی ذهنی دسی و رایان هستند. برای گروه آزمایش، 8 جلسه ی 90 دقیقه ای هفتگی برنامه ی مداخله روان شناسی مثبت نگر اجرا شد ولی گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار استنباطی تحلیل کواریانس چندمتغیری (MANCOVA) و تک متغیری (ANCOVA) استفاده شد. تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار آماری 25-SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که مداخله ی به کاررفته باعث بالا رفتن صمیمیت زناشویی و افزایش سرزندگی ذهنی در زنان دارای تعارض با همسر می شود. به طورکلی، می توان گفت که مداخله ی روانشناسی مثبت نگر برای کمک به زنان دارای تعارض با همسر اثربخش است و توصیه می شود.
۹.

اثر بخشی آموزش ذهن آگاهی بر غرقگی و ثبات قدم دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش و یادگیری دوره یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۷۶/۲) 70 - 91

کلیدواژه‌ها: ذهن آگاهی روان شناسی مثبت نگر غرقگی ثبات قدم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۸ تعداد دانلود : ۳۸۱
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی ذهن آگاهی بر غرقگی و ثبات قدم دانش آموزان دختر انجام گرفته است. پژوهش از نوع مداخله با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری، همه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان ابرکوه در سال تحصیلی ۱۳۹۷- ۱۳۹۸ بود. شرکت کنندگان در پژوهش، 30 دانش آموز بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. مشارکت کنندگان بر اساس گمارش تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل به تعداد مساوی قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس غرقگی مارتین و جکسون و پرسش نامه ثبات قدم داکورث استفاده شد. این ابزار ابتدا برای هر دو گروه به عنوان پیش آزمون، اجرا شدند سپس آموزش ذهن آگاهی به عنوان متغیر مستقل پژوهش در 10جلسه 60دقیقه ای، برای گروه آزمایش اجراشد.گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. پس از پایان آموزش، بار دیگر دو ابزار پژوهش برای هر دو گروه مداخله و کنترل، به عنوان پس آزمون، اجرا شد. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس، تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش ذهن آگاهی در افزایش غرقگی و ثبات قدم در گروه مداخله تأثیر مثبت و معنی داری دارد. یافته های پژوهش حاضر، با توجه به پیشینه پژوهش بحث شده اند. در پایان پیشنهاد هایی برای انجام پژوهش درباره آموزش ذهن آگاهی و متغیرهای مربوط به غرقگی و ثبات قدم ارائه شده است.
۱۰.

بررسی اثربخشی روان شناسی مثبت نگر بر افسردگی و بهزیستی روان شناختی در معلمین زن طلاق گرفته شهر شیراز

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره چهارم آبان ۱۳۹۸ شماره ۳۷ 73-88

کلیدواژه‌ها: روان شناسی مثبت نگر بهزیستی روان شناختی افسردگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۳۸۵
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی روان شناسی مثبت نگر بر افسردگی و بهزیستی روان شناختی در معلمین زن طلاق گرفته شهر شیراز در نیمه دوم سال 1397 بود. طرح پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با گروه کنترل و به روش تحلیل کواریانس بود. جامعه ی پژوهش حاضر شامل تمامی معلمین زن طلاق گرفته شهر شیراز بود که از این میان 20 زن شامل ( 10 نفر) در گروه آزمایش و ( 10 نفر) گروه گواه به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه فرم کوتاه افسردگی بک (فرم کوتاه) و پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف هستند. برای گروه آزمایش، 8 جلسه ی 90 دقیقه ای هفتگی برنامه ی مداخله روان شناسی مثبت نگر اجرا شد ولی گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار استنباطی تحلیل کواریانس استفاده شد. تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار آماری 23 - SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که مداخله ی به کار رفته باعث بالا رفتن بهزیستی روان شناختی و کاهش افسردگی در معلمین زن طلاق گرفته می شود. به طورکلی، می توان گفت که مداخله ی روانشناسی مثبت نگر برای کمک به معلمین زن طلاق گرفته اثربخش است و توصیه می شود.
۱۱.

مطالعه ی کیفی تعریف توانمندی های منشی نوجوانان در جامعه ی ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در سلامت روانشناختی دوره سیزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 64-80

کلیدواژه‌ها: توانمندی های منشی مطالعه ی کیفی نوجوانان روان شناسی مثبت نگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۳ تعداد دانلود : ۵۴۴
هدف از مطالعه ی کیفی حاضر، بررسی تعریف توانمندی های منشی از نظر متخصصان و نوجوانان ایرانی بود. بدین منظور با روش نمونه گیری هدفمند، با ده نفر از متخصصان (شامل روان شناسان، مشاوران و معلمان) در رابطه با تعریف 24 توانمندی منشی، مصاحبه ی نیمه ساختاریافته انجام شد. علاوه بر این، نظرات دو گروهِ مجزا از نوجوانانِ کلاس نهم، در رابطه با تعاریف توانمندی ها، به روش بحث در گروه های متمرکز، گروه دختران (7 نفر) و پسران 6 (نفر) بررسی شدند. دانش آموزان بر اساس در درسترس بودن در زمان انجام مطالعه و تمایل شان به شرکت در بحث ها انتخاب شدند. داده ها با روش تحلیل محتوا و رویکرد مستقیم، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که بین تعاریف پیترسون و سلیگمن (2004) و تعاریف متخصصان و نوجوانان ایرانی در رابطه با دوازده توانمندی، مطابقت وجود داشت اما در رابطه با سایر توانمندی ها (از جمله توانمندی شجاعت، شور و شوق، صداقت) تفاوت هایی دیده شد. وجوه اشتراک و تمایز میان تعاریف، بحث شدند. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت بین تعاریف توانمندی های منشی در جامعه ی ایرانی و نظام طبقه بندی تقریباً مطابقت وجود دارد و این طبقه بندی می تواند در جامعه ی ایرانی و در سایر پژوهش های مرتبط با این حوزه به کار گرفته شود.
۱۲.

نقدی بر کتاب زندگی خوب: یک پارچه سازی فلسفه و روان شناسی به روزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال هجدهم مهر ۱۳۹۷ شماره ۷ (پیاپی ۵۹) 273-287
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۳۸۸
فیلسوفان همواره نظریه هایی دربارة چیستی به روزی به دست داده اند، اما از روان شناسی غافل بوده اند و روان شناسان نیز در بحث های خود از به روزی هیچ نظریه ای دربارة چیستی آن در اختیار نداشته اند. مایکل بیشاپ در کتاب زندگی خوب: یک پارچه سازی فلسفه و روان شناسی به روزی می کوشد تا این دو حوزة ظاهراً از هم جدا را با یک دیگر و تحت رویکردی جامع متصل سازد و حاصل نیز تقریر چهارچوب نویی برای فهم زندگی خوب و به روزی است. این چهارچوب نظریة شبکه ای است، شبکه ای خودکفا و خودبسنده از احساسات و عواطف مثبت، نگرش های مثبت، ویژگی های مثبت، دستاوردهای مثبت، و تعامل سازنده و کام یاب با جهان که چهارچوبی علی و معلولی فراهم می آورد. مقالة کنونی به طور خاص، با تأکید بر رویکرد جامع نویسنده و نظریه ای شبکه ای علی، کتاب را معرفی می کند. درانتها نیز به طور خاص نکاتی انتقادی را درمورد روش شناسی نویسنده و نیز محتوای نظریة شبکه ای وارد می سازد که بیش تر به مسئلة اعتبار هنجارگذارانة این نظریه در قیاس با سایر نظریه های دربارة به روزی مربوط می شود.
۱۳.

اثربخشی آموزش مثبت بر احساس معنا در زندگی و لذت همراه با تأنی در دانش آموزان دوره متوسطه دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناسی تربیتی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 76 - 53

کلیدواژه‌ها: آموزش مثبت احساس معنا روان شناسی مثبت نگر لذت همراه با تأنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۴ تعداد دانلود : ۳۶۸
هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی آموزش مثبت بر احساس معنا در زندگی و لذت همراه با تأنی در دانش آموزان دبیرستانی بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش همه دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر شیراز در سال تحصیلی 96-1395 بودند. شرکت کنندگان در پژوهش شامل 240 دانش آموز (120 پسر و 120 دختر) پایه های دهم و یازدهم بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و با روش گمارش تصادفی در گروه های کنترل و آزمایش قرار گرفتند. آن ها مقیاس معنای زندگی (استیگر و همکاران، 2006) و مقیاس لذت همراه با تأنی (برایانت و وروف، 2007) را در محل کلاس های عادی خود تکمیل کردند. گروه آزمایش در 14 جلسه گروهی به صورت 2 جلسه در هفته، تحت آموزش مثبت با استفاده از برنامه ی روان درمانی مثبت نگر (رشید و سلیگمن، 2011) قرار گرفت. یافته ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تحلیل کوواریانس یک متغیری نشان دادند که آموزش مثبت بر احساس معنا و لذت همراه با تأنی اثر معنی داری داشت (05/0P<). بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که مدارس با به کارگیری مداخلات آموزش مثبت می توانند توانمندی روان شناختی دانش آموزان خود را افزایش دهند تا از این طریق به موفقیت تحصیلی دست یابند.  
۱۴.

اثربخشی آموزش مبتنی بر روان شناسی مثبت نگر بر تاب آوری و کنترل خشم در دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مشاوره جلد ۱۳ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۵۲ 5-23

کلیدواژه‌ها: روان شناسی مثبت نگر تاب آوری کنترل خشم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۲۹۵
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش روان شناسی مثبت نگر بر تاب آوری و کنترل خشم انجام شد. این پژوهش یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح آزمایشی پیش آزمون_ پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان دختر سال اول متوسطه شهر یزد در سال تحصیلی 1392-1391 تشکیل می دادند که از میان آن ها، به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای، 24 دانش آموز که دارای تاب آوری پایین و پرخاشگری متوسط و بالا بودند انتخاب و به طور مساوی و تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه جایگزین شدند. در گروه آزمایش 12 جلسه آموزش روان شناسی مثبت نگر اجرا شد در حالی که شرکت کنندگان گروه کنترل هیچگونه آموزشی دریافت نکردند. ابزارهای به کار برده شده برای سنجش متغیرهای پژوهش عبارت بودند از: مقیاس تاب آوری کونور-دیویدسون و مقیاس ابراز صفت-حالت خشم. اداده ها پس از جمع آوری با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل کوواریانس بیانگر معناداری نقش روان شناسی مثبت نگر بر افزایش تاب آوری و کنترل خشم بود. بر اساس این یافته ها می توان گفت که آموزش روان شناسی مثبت نگر با تأکید بر تقویت هیجانهای مثبت و درک توانمندی ها، در افزایش تاب آوری دانش آموزان مؤثر است. همچنین این آموزش با استفاده از روش تجسم و تجربه ذهنی خشم و بخشایش به افراد کمک می کند تا خشم خود را کنترل کرده و هیجان مثبتی را جایگزین آن نماید.
۱۵.

اثربخشی آموزش مثبت نگری بر افسردگی و بهزیستی ذهنی افراد با ناتوانی جسمی- حرکتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال نهم تیر ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۹) 57-64

کلیدواژه‌ها: آموزش مثبت نگری روان شناسی مثبت نگر افسردگی بهزیستی ‏ذهنی ناتوانی جسمی - حرکتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۷ تعداد دانلود : ۴۲۱
مشکلات روان شناختی خصوصاً افسردگی و بهزیستی ذهنی یکی از مسائل مهم در روان شناسی افراد با مشکلات ویژه خصوصاً افراد با ناتوانی است. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مثبت نگری مبتنی بر روان شناسی مثبت نگر بر افسردگی و بهزیستی ذهنی افراد با ناتوانی جسمی- حرکتی بود. در این مطالعه از روش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه این پژوهش شامل کلیه افراد با ناتوانی جسمی- حرکتی شهر شیراز بودند. از بین آن ها 60 نفر بر اساس خرده مقیاس افسردگی بک و مصاحبه بالینی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند . گروه آزمایش 8 جلسه آموزش 90 دقیقه ای مثبت نگری مبتنی بر روان شناسی مثبت نگر را دریافت کرد و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. هر دو گروه در مرحله پیش آزمون و پس آزمون پرسشنامه افسردگی بک ( BDI ) و پرسشنامه بهزیستی ذهنی داینر ( PWS ) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تحلیل شدند و نتایج نشان داد که آموزش مثبت نگری به صورت معناداری افسردگی و عاطفه منفی را کاهش و عاطفه مثبت را افزایش می دهد. یافته های این پژوهش می تواند در ارائه برنامه عملی برای مشاوران و روان شناسان در جهت بهبود سلامت روانی افراد با ناتوانی جسمی - حرکتی مورد استفاده قرار گیرد.
۱۶.

تحلیل شخصیت گرد آفرید بارویکرد روان شناسی مثبت نگر

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۸ 109-116

کلیدواژه‌ها: شخصیت ادبیات فارسی گردآفرید روان شناسی مثبت نگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۵ تعداد دانلود : ۵۰۵
هدف ازپژوهش حاضر، تحلیل شخصیت گرد آفرید نخستین بانوی حماسه ملی ایران بارویکرد روان شناسی مثبت نگر مارتین سلیگمن بود. جامعه مورد تحلیل شخصیت های زنان شاهنامه به ویژه گرد آفرید می باشد. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی بود که دربخش توصیفی، اطلاعات با شیوه مطالعه کتابخانه ای جمع آوری شده است؛ سپس در حوزه ی روان شناسی به تحلیل شخصیت گرد آفرید طبق آرای مارتین سلیگمن پرداخته شد . که بر این اساس چند دسته از ویژگی ها ی روان شناسی مثبت نگر که در شخصیت گرد آفرید بوداز جمله خرد، شجاعت، تعالی ،اعتماد به نفس و خودباوری مورد مطالعه قرار گرفت. یافته های به دست آمده بیان گر این است که روان شناسی مثبت نگر علمی است که در پی یافتن راهکارهایی مناسب برای زندگی مطلوب بشرامروزی است .در این رویکرد ب ه نق اط ق وت و توان من دی ه ای انسان از قبی ل ش جاعت، سعادت، خرد ودانایی توجه می شود و این که انسان ها می توانند با کمک اراده و تحت تأثیر بسیاری ازفضایل ذکر شده در روان شناسی مثبت نگربه منظور مبارزه با مشکلات، اقدام کنند تادرمسیرزندگی ایده آل و مطلوب خود قرار گیرند، همان گونه که گرد آفرید نماد نخستین زن حماسی ایران،برخلاف حماسه های اروپایی باشجاعت ودانایی خردمندانه تر از فرمانروایان بزرگ جنگ ،عمل کرد.
۱۷.

ساخت، اعتباریابی و رواسازی مقیاس شجاعت براساس منابع اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال پنجم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۷) 123-149
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۳۶۹
هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی مقیاس شجاعت براساس منابع اسلامی است. این تحقیق ازلحاظ رویکرد روشی، آمیخته (کیفی و کمّی) است. بدین منظور از دو روش تحلیل مفهومی محتوایی و زمینه یابی استفاده شده است. در روش تحلیل مفهومی محتوایی با مراجعه به روایات معصومین، چهار مؤلفه (قوت، پایداری، اقدام، شناخت عقلانی) و 29 نشانه برای شجاعت استخراج شد. در مرحله بعد مؤلفه ها و نشانه ها به همراه مستندات آن در اختیار کارشناسان قرار گرفت و بعد از اعمال نظر آن ها، برای موارد تأییدشده گویه هایی طراحی شد. در مرحله آخر، بعد از نظرخواهی از کارشناسان درباره مناسب بودن یا نبودن گویه ها و ضرورت یا عدم ضرورت هر یک از گویه ها، مقیاسی با 45 گویه تأییدشده آماده شد. در مرحله پیمایشی، مقیاس آماده شده، بعد از اجرای مقدماتی بر روی 50 نمونه و انجام تحلیل های آماری روی داده ها آماده پیمایش اصلی شد. در پیمایش اصلی داده های حاصل از اجرای مقیاس بر روی 225 دانشجوی دانشگاه شهید رجایی و طلاب حوزه علمیه قم (مدرسه علمیه معصومیه، مؤسسه امام خمینی و مرکز جامع علوم اسلامی) استخراج شد و روایی و اعتبار مقیاس بررسی شد. برای بررسی روایی محتوایی از نظر کارشناسان، برای بررسی روایی ملاکی از مقیاس شجاعت اخلاقی سِکِرکا و برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عاملی استفاده شد. در زمینه روایی محتوایی سه مؤلفه از چهار مؤلفه اصلی شجاعت تأیید شد. همچنین، کارشناسان هر 29 نشانه شجاعت را پذیرفتند و درنهایت، از بین 87 گویه، 45 گویه برای اجرای مقیاس پذیرش شد. در ارتباط با روایی ملاکی نیز مقیاس شجاعت اسلامی با مقیاس شجاعت اخلاقی سکرکا از همبستگی مثبت و معناداری (637/0 r= ) برخوردار است. درباره روایی سازه هم سه گویه که دارای بار عاملی کمتر از 3/0 بود، حذف شد و بر روی 42 گویه باقیمانده، تحلیل عاملی صورت گرفت که بعد از انجام تحلیل عاملی، چهار عامل شناسایی شد که عبارت اند از: «جوانمردی (مروت)، ایستادگی، اقدام عقلانی و سعه صدر». نتایج نشان داد که مقیاس شجاعت براساس منابع اسلامی از روایی و اعتبار مطلوب برای فعالیت های پژوهشی برخوردار است.
۱۸.

مروری بر بهزیستی روانشناختی و نظریه های مختلف مرتبط با آن

نویسنده:
منبع: پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم فروردین ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 77 - 64

کلیدواژه‌ها: بهزیستی روانشناختی رضایت از زندگی روان شناسی مثبت نگر سلامت روان آرامش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۷۷ تعداد دانلود : ۱۹۷۳
امروزه گروهی از پژوهشگران حوزه سلامت روانی ملهم از روان شناسی مثبت نگر، رویکرد نظری و پژوهشی متفاوتی برای تبیین و مطالعه این مفهوم برگزیده اند. آنان سلامت روانی را معادل کارکرد مثبت روانشناختی، تلقی و آن را در قالب اصطلاح "بهزیستی روانشناختی" مفهوم سازی کرده اند. این گروه نداشتن بیماری را برای احساس سلامت کافی نمی دانند، بلکه معتقدند که داشتن احساس رضایت از زندگی، تعامل کارآمد و مؤثر با جهان، انرژی و خلق مثبت، پیوند و رابطه مطلوب با جمع و اجتماع و پیشرفت مثبت، از مشخصه های فرد سالم است. داشتن ارتباط مثبت با دیگران به معنی داشتن رابطه با کیفیت و ارضاکننده با دیگران است. افراد با این ویژگی عمدتاً انسان هایی مطبوع، نوع دوست و توانا در دوست داشتن دیگران هستند و می کوشند رابطه ای گرم بر اساس اعتماد متقابل با دیگران، ایجاد کنند. مؤلفه هدفمندی در زندگی، به مفهوم دارا بودن اهداف درازمدت و کوتاه مدت در زندگی و معنادار شمردن آن است. فرد هدفمند نسبت به فعالیت ها و رویدادهای زندگی علاقه نشان می دهد و به شکل مؤثر با آنها، درگیر می شود. از این رو در تحقیق حاضر، به لحاظ اهمیت موضوع به بررسی بر بهزیستی روانشناختی و نظریه های مختلف مرتبط با آن پرداخته شده است.
۱۹.

توانمندی های منشی نوجوانان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 380 - 355

کلیدواژه‌ها: توانمندی های منشی روان شناسی مثبت نگر نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۴۰۸
هدف: توانمندی های منشی یکی از موضوعات مهم در رشد و تحول مثبت کودکان و نوجوانان به حساب می آیند. هدف از مطالعه ی کیفی حاضر، شناسایی توانمندی های منشی خاصِّ نوجوانان ایرانی بود. روش: جامعه ی آماری این پژوهش شامل متخصصان حوزه ی کودک و نوجوان و نوجوانان شهر تهران بود که به شیوه ی غیراحتمالی و به صورت داوطلبانه در این پژوهش وارد شدند. برای جمع آوری داده ها از روش مصاحبه ی نیمه ساختاریافته و بحث در گروه های متمرکز استفاده شد. گروه متخصصان (شامل روان شناسان، مشاوران و معلمان) ده نفر بود. گروه نوجوانان شامل دو گروه از نوجوانان کلاس نهمی (هفت دختر، شش پسر، میانگین سنی نوجوانان: 5/14سال) بود. داده ها با روش تحلیل محتوا (محتوا محور)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: متخصصان صفاتی مثبت مانند "زود یاد گرفتن مطالب"، "وفاداری" و "رازداری" را به عنوان ویژگی های خاص نوجوانان ایرانی برشمردند. در گروه نوجوانان، "حیا"، "غیرت" و "عفت" به عنوان توانمندی های خاص نوجوانان ایرانی مطرح شدند. نتیجه گیری: ویژگی های مطرح شده توسط متخصصان، نمی توانند به عنوان توانمندی منشی در نظر گرفته شوند؛ زیرا ملاک های ده گانه ی توانمندی منشی را ندارند؛ اما ویژگی های مطرح شده توسط نوجوانان ایرانی، یعنی "حیا"، "غیرت" و "عفت" برخی از این ملاک ها را دارا هستند و می توان اضافه شدن آن ها به مجموعه ی 24تایی توانمندی های منشی را پیشنهاد داد. این یافته ها در زمینه ی فرهنگ ایرانی مورد بحث قرار گرفتند.
۲۰.

تحلیل قابوس نامه از منظر روان شناسی مثبت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نثرپژوهی ادب فارسی دوره ۲۴ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۹ 185 - 210

کلیدواژه‌ها: قابوس نامه عنصرالمعالی روان شناسی مثبت نگر مارتین سلیگمن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰ تعداد دانلود : ۳۹۵
روان شناسی مثبت که پیشینه ی آن به آرای مارتین سلیگمن در دهه ی(1990م.) می رسد، رویکردی نوین در علم روان شناسی است که مدّعی ارائه ی پارادایمی جدید در این حوزه است. این رویکرد بر جنبه های مثبت انسان مانند شادی، خوش بینی و امید تأکید دارد و به شناسایی و تبیین فضائل و توانمندی های انسان در شش گروه: خرد و دانایی، شجاعت، انسانیّت، عدالت طلبی، اعتدال و تعالی به همراه بیست و چهار قابلیت، با عنوان فضیلت های همه جا حاضر می پردازد. قابوس نامه تألیف عنصرالمعالی قابوس بن وشمگیر یکی از آثار برجسته ی ادبیات تعلیمی در سده ی پنجم هجری است که بازتاب دهنده ی خودشناسی و ارائه ی راهکارهای مناسب در جهت شناخت فضایل مثبت و نیل به سعادت و شادکامی اصیل، به عنوان یکی از آرزوهای دیرینه ی اندیشمندان بوده است. از این منظر می توان عنصرالمعالی را در زمره ی اندیشمندان متعهد، اخلاق گرا و مثبت اندیشی در نظر گرفت که از سرچشمه ها ی مضامین اخلاقی و حکمی مثبت فرهنگ ایرانی سیراب شده و به خوبی توانسته است این فضایل و توانمندی های مثبت را، که بخش اعظمی از آن نشأت گرفته از تجربیات خود اوست با صداقت، فروتنی و آزاداندیشی در اختیار فرزند خویش و سایر جویندگان علم و ادب قرار دهد. دستاورد پژوهش ناظر بر این است که فضایل مثبت خرد و دانش با 46/34 درصد، میانه روی 48/30 درصد، معنویت و تعالی 68/7 درصد، شجاعت 97/5 درصد، عدالت 36/5 درصد و رأفت و عشق 14/4 درصد، به ترتیب از فراوانی بیشتری برخوردار بوده اند.