مطالب مرتبط با کلیدواژه

نوجوانان


۲۴۱.

مقایسه بهزیستی روانی نوجوانان در الگوهای ارتباط مادر - فرزند (تلاشی در جهت گسترش الگوی فرزندپروری ایرانی اسلامی)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 55-72

کلیدواژه‌ها: ارتباط مادر فرزند بهزیستی روانی نوجوانان دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۲۹۲
برای فرزندپروری مؤثر که حاصل آن داشتن فرزندانی شاد، سالم و مولد است، لازم است که الگوی بومی مؤثر و مبتنی بر فرهنگ ایران طراحی گردد. هدف این پژوهش، مقایسه بهزیستی روانی نوجوانان با توجه به الگوهای ارتباط مادر فرزند در دانش آموزان ۱۸-14 ساله دبیرستانی شهر تهران است. بدین منظور، طی یک پژوهش توصیفی از نوع علّی مقایسه ای ۲۱۹ نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسش نامه های والد فرزندی باقری و بهزیستی روانی ریف میان آنها اجرا گردید تا بهزیستی روانی و سبک ارتباط مادر فرزند را ارزیابی کند. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی فیشر استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد، بهزیستی روانی نوجوانان با توجه به الگوهای ارتباط مادر فرزند تفاوت معنادار داشت که ترتیب نمرات بهزیستی روانی از بالاترین به کمترین مربوط به سبک ارتباطی تعادلی، امنیت مدار، آزادمدار و در نهایت سبک متناقض بود.
۲۴۲.

اثربخشی روان نمایشگری بر اضطراب اجتماعی دختران نوجوان مهاجر: با تأکید بر مهاجران افغان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال نهم مرداد ۱۳۹۹ شماره ۵ (پیاپی ۵۰) 31-38

کلیدواژه‌ها: درمان روان نمایشگری اضطراب اجتماعی نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۲ تعداد دانلود : ۴۳۰
هدف مطالعه حاضر تعیین اثربخشی درمان روان نمایشگری بر اضطراب اجتماعی دختران نوجوان مهاجر بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر افغان بودند که در دو مدرسه دولتی منطقه 12 شهر تهران در سال 98-1397 مشغول تحصیل بودند. از بین آنها 28 نفر با ارزیابی اولیه و به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه پزوهش، انتخاب و در دو گروه آزمایش (13 نفر) و کنترل (15 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای در هفته دو بار تحت آموزش گروهی درمان روان نمایشگری قرار گرفت. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل پرسشنامه ی اضطراب اجتماعی کانور (2000) بود که توسط شرکت کنندگان در 2 مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل گردید. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد . یافته های حاصل از تحلیل داده های پژوهش نشان داد که درمان روان نمایشگری به طور معناداری باعث کاهش اضطراب اجتماعی و دو مؤلفه ی آن (اجتناب اجتماعی و ناراحتی های فیزیولوژیک) در گروه آزمایش شده است . همچنین، میانگین نمرات در مقایسه با قبل از درمان ازنظر آماری کاهش معنی داری داشته است، اما بر ترس اجتماعی اثربخش نبود. با توجه به یافته های پژوهش می توان از این مداخله درمانی برای بهبود اضطراب اجتماعی نوجوانان مهاجر استفاده کرد.
۲۴۳.

تحلیل کانونی رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده با رفتارهای پرخطر در نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال نهم مرداد ۱۳۹۹ شماره ۵ (پیاپی ۵۰) 173-180

کلیدواژه‌ها: حمایت اجتماعی ادراک شده رفتارهای پرخطر نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۴ تعداد دانلود : ۵۸۵
رفتارهای پرخطر از عوامل مهم گرایش به بزهکاری و جرم به شمار می آید. شناسایی عواملی که بتواند از این رفتارها پیشگیری کند یا آنها را کاهش دهد بسیار ضروری است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده با رفتارهای پرخطر در نوجوانان ا نجام شد . روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری عبارت بود از تمامی دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه دوم که در سال تحصیلی 98-97 در مدارس دولتی شهر قزوین مشغول به تحصیل بودند. 340 دانش آموز (173 دختر و 167پسر) با روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و به مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده، و مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی، پاسخ دادند. داده ها با استفاده از تحلیل همبستگی کانونی بوسیله نرم افزار SPSS-22 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد بین حمایت اجتماعی ادراک شده با بروز رفتارهای پرخطر رابطه مثبت معناداری وجود دارد و مؤلفه حمایت خانواده، قوی ترین پیش بینی کننده رفتارهای پرخطر در مؤلفه های مواد مخدر، سیگار و خشونت در نوجوانان است. بدین معنی که هر چه نوجوان از حمایت خانوادگی بیشتری برخوردار باشد، مصرف مواد مخدر، سیگار و ابراز خشونت در او کمتر است. با توجه به نقش معنادار حمایت ادراک شده خانواده در بروز رفتارهای پرخطر نوجوانان، می توان از نتایج پژوهش حاضر در مداخلات و آموزش ها در کلینیک های کودک و نوجوان و دوره های آموزش خانواده استفاده نمود.
۲۴۴.

اثربخشی تنظیم هیجان بر خلاقیت و مسئولیت پذیری نوجوانان شهر کرمانشاه

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره پنجم مرداد ۱۳۹۹ شماره ۴۶ ۴۳-۵۵

کلیدواژه‌ها: تنظیم هیجان مسئولیت پذیری خلاقیت نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۳۲۳
پژوهش حاضر باهدف بررسی آموزش تنظیم هیجان برمولفه های (خود مدیریتی، نظم پذیری و قانونمندی) مسئولیت پذیری نوجوانان تأثیر دارد انجام گرفت. روش پژوهش حاضر نیمه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. اعضای نمونه این پژوهش 30 نفر بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیده بودند و با جای گزاری تصادفی در دو گروه آزمایش (آموزش تنظیم هیجان 15 نفر) و گواه (15 نفر) موردبررسی قرار گرفتند. متغیر مستقل موردپژوهش در این بررسی آموزش تنظیم هیجان بود که به اعضای گروه آزمایش، آموزش داده شد و در گروه گواه مداخله ای انجام نشد. پرسشنامه های مورداستفاده محقق در این پژوهش پرسشنامه مسئولیت پذیری بود. فرضیه ی کلی پژوهش این بود که آموزش تنظیم هیجان برمولفه های (خود مدیریتی، نظم پذیری و قانونمندی) مسئولیت پذیری نوجوانان مؤثر است. روش آماری مورداستفاده در این پژوهش به منظور بررسی متغیرها روش تحلیل کواریانس بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که تنظیم هیجان برمولفه های (خود مدیریتی، نظم پذیری و قانونمندی) مسئولیت پذیری نوجوانان تأثیر معنادار (0/05 P<) داشته است و به عبارت دیگر فرضیه کلی پژوهش حاضر تائید شده است که بر اساس نتایج به دست آمده می توان به منظور بهبود خود مدیریتی، نظم پذیری و قانونمندی جامعه پژوهش حاضر از آموزش تنظیم هیجان استفاده نمود.
۲۴۵.

شناسایی چیستی وچگونگی رفتارهای پرخطر در نوجوانان درگیر رفتارهای پرخطر: یک مطالعه ی پدیدارشناسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۶ 199-224

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی رفتارهای پرخطر نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۰ تعداد دانلود : ۵۳۲
هدف: به علت وجود برخی از ویژگی ها و تحولات گسترده ی این دوره، احتمال وقوع رفتارهای پرخطر از سوی نوجوانان وجود دارد. بر این اساس شناخت رفتارهای پرخطر و چگونگی ابراز آن ها حائز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر شناسایی چیستی و چگونگی رفتارهای پرخطر در نوجوانان درگیر در رفتارهای پرخطر بود. روش: روش این پژوهش کیفی و پدیدارشناسی بود که به توصیف چیستی و چگونگی تجارب زیسته ی نوجوانان پرداخت. جامعه ی مورد مطالعه، نوجوانان 15 تا 18 ساله ی شهر سنندج با سابقه ی فعلی و گذشته انجام رفتارهای پرخطر بودند. داده ها از طریق نمونه گیری در دسترس و مصاحبه ی عمیق با 14 نفر (هشت پسر و شش دختر) گرد آوری و با استفاده از روش تحلیل پدیدارشناسی توصیفی تحلیل شدند. یافته ها: تحلیل تجارب مشارکت کنندگان در بخش چیستی رفتارهای پرخطر منجر به شناسایی دو مضمون اصلی (آسیب رسانی و هنجارشکنی) و پنج مضمون فرعی (آسیب فردی، آسیب خانوادگی، آسیب اجتماعی، هنجارهای قانونی و ارزش های دینی) و در بخش زمینه های رفتارهای پرخطر منجر به شناسایی سه مضمون اصلی (عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی) و دوازده مضمون فرعی (هیجان خواهی، کنجکاوی، لذت جویی، شجاعت، آشفتگی خانوادگی، نبود یکی از والدین، سابقه ی رفتار پرخطر در خانواده، غفلت والدین، نقش دوستان، نقص انگیزه، محدودیت شادی محیط و نفوذ رسانه ها)گردید. نتیجه گیری: بر اساس تجربه ی زیسته ی نوجوانان درگیر رفتارهای پرخطر، مجموعه ای از چند عامل با هم سبب بروز رفتار پرخطر از سوی نوجوانان می گردد. این مطالعه دربرگیرنده ی مضمون های مهمی برای مشاوران، معلمان و مسؤولین نهادهای مرتبط با امر آموزش و پرورش و خانواده ها است.
۲۴۶.

نقش هویت، خودشناسی و تاب آوری در ارضای نیازهای بنیادی روان شناختی نوجوانان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: آموزش، مشاوره و روان درمانی (تعالی مشاوره و روان درمانی) دوره پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: هویت خودشناسی تاب آوری نیازهای بنیادی روان شناختی نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۳۸۱
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش هویت، خودشناسی و تاب آوری در ارضای نیازهای روان شناختی نوجوانان بود. روش: روش پژوهش همبستگی بود. بدین منظور 480 دانش آموز دختر و پسر مقطع متوسطه در رشته های تحصیلی علوم انسانی، تجربی و ریاضی با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده در این پژوهش پرسشنامه هویت، خودشناسی انسجامی، تاب آوری و ارضای نیازهای روان شناختی بوده است. داده های به دست آمده با روش های آماری T مستقل برای مقایسه دو گروه، ماتریس همبستگی و رگرسیون چندگانه مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بین خودشناسی و هویت رابطه مثبت و بین تاب آوری و ارضای نیازهای بنیادی با هویت رابطه منفی معناداری وجود دارد. همچنین بین ارضای نیازهای بنیادی با خودشناسی و تاب آوری رابطه مثبت معناداری به دست آمد. بین خرده مقیاس خودمختاری، شایستگی و ارتباط با خودشناسی و تاب آوری رابطه معناداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که هویت، خودشناسی و تاب آوری واریانس نسبتاً خوبی از ارضای نیازهای بنیادی (18/0 = R2) را تبیین می کنند. همچنین بین هویت، خودشناسی، تاب آوری و ارضای نیازهای بنیادی در نوجوانان دختر و پسر تفاوت معناداری به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش حکایت از پیش بینی هویت و خودشناسی در تاب آوری و نیازهای بنیادی روان شناختی در نوجوانان است.
۲۴۷.

اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر سرمایه روانشناختی نوجوانان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: آموزش، مشاوره و روان درمانی (تعالی مشاوره و روان درمانی) دوره هشتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: آموزش مهارت های زندگی سرمایه روانشناختی نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۴۴۹
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر سرمایه روانشناختی نوجوانان شهر تهران در سال 1397 بود. روش: روش مورد استفاده در این پژوهش برحسب هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و گمارش تصادفی آزمودنی ها بود. جامعه آماری شامل کلیه ی دانش آموز دختر مقطع اول متوسطه بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی مرحله ای تعداد 30 نفراز دانش آموزان در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای آموزش مهارت های زندگی دیدند و گروه کنترل هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه سرمایه روانشناختی لوتانز (2007) استفاده شد. به منظور سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و مقدار این ضریب برای پرسشنامه بالای 0.7 به دست آمد. هم چنین به منظور سنجش روایی از روایی محتوا استفاده شد که برای این منظور پرسشنامه به تأیید متخصصین مربوطه رسید. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم افزار SPSS در دو بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل کوواریانس) انجام پذیرفت. یافته ها: نتایج آزمون فرضیه پژوهش نشان داد آموزش مهارت های زندگی، 7/19 درصد در تبیین خودکارآمدی، 2/23 درصد در تبیین امیدواری و 1/17 درصد در تبیین تاب آوری گروه آزمایش نقش داشته است. اما در خوش بینی گروه آزمایش موثر نبوده است (904/0=P). نتیجه گیری: نتایج کلی حاکی از آن بود آموزش مهارت های زندگی بر سرمایه روان شناختی نوجوانان موثر بوده است.
۲۴۸.

نقش تعدیل کننده سواد رسانه ای در رابطه سطح سلامت خانواده و مشکلات هیجانی- رفتاری نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 323 - 356

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای سلامت خانواده مشکلات هیجانی - رفتاری نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۶ تعداد دانلود : ۴۱۹
امروزه رسانه ها از جمله مهم ترین ابزارهای رشد و یا انحطاط جامعه محسوب می شوندکه در زمینه سلامت محیط خانواده، پرورش و تغییر رفتارها و هیجان های نوجوانان تأثیر بسزایی دارند و لذا آموزش استفاده صحیح از این ابزار ضروری است. از سوی دیگر سلامتمحیطخانوادهو محتوای یادگیری هایاولیه،اهمیتزیادیدرتشکیل هویتوشخصیتنوجواندارد وشکل دهنده رفتارهاوروابطبین فردیاست. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش متغیر تعدیل کننده سواد رسانه ای در رابطه سطح سلامت خانواده و مشکلات هیجانی - رفتاری نوجوانان می باشد. نمونه موردنظر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و در مجموع نمونه ای با حجم 310 دانش آموز دختر (18-15 ساله) موردمطالعه قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن بود که سواد رسانه ای در رابطه دو متغیر نام برده به طور مثبت تعدیل ایجاد می کند و سبب افزایش این ارتباط می شود؛ به نحوی که هرچه میزان سواد رسانه ای شخص افزایش یابد، میزان سلامت خانوادگی افزایش یافته و در نتیجه مشکلات رفتاری–هیجانی او کاهش می یابد. نتیجه دیگر این پژوهش نشان داد سلامت خانواده می تواند مشکلات هیجانی، سلوک، بیش فعالی و رفتارهای جامعه پسند را پیش بینی کند و میان آنها رابطه معنادار وجود دارد. البته این رابطه درباره سلامت خانواده با مشکلات ارتباطی معنادار نیست.
۲۴۹.

الگوی معادلات ساختاری از روابط بین پذیرش - طرد والدین، پردازش اطلاعات اجتماعی و پرخاشگری نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی اجتماعی دوره ۷ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: پذیرش پذیرش - طرد والدین پردازش اطلاعات اجتماعی طرد والدین پرخاشگری نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۲۷۳
مقدمه: پژوهش حاضر نقش واسطه ای پردازش اطلاعات اجتماعی در رابطه بین پذیرش - طرد والدین و پرخاشگری نوجوانان را مورد بررسی قرار داده است. روش: شرکت کنندگان پژوهش شامل 464 دانش آموز دوره ی متوسطه ی اول شهرستان قزوین (233 دختر و 231 پسر) بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور سنجش متغیرهای پژوهش، پرسش نامه ی طرد- پذیرش والدین، نسخه ی کودکان (روهنر، 2005)، داستان های اجتماعی (تورکاسپا و برایان، 1994) و پرسش نامه ی پرخاشگری (باس و پری، 1992) بکار گرفته شد. تجزیه وتحلیل داده ها با روش الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار AMOS انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل نهایی پژوهش از برازش مناسبی برخوردار است. همچنین یافته های حاصل از بررسی فرضیه های پژوهش نشانگر آن بود که پذیرش طرد مادر هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم، از طریق کاهش دو گام پردازش اطلاعات اجتماعی، شامل تفسیر و تشخیص و تصمیم گیری، پرخاشگری نوجوانان را افزایش داده است. پذیرش- طرد پدر، بر هیچ یک از متغیرهای پژوهش اثرگذار نبود. نتیجه گیری: به طورکلی، نتایج پژوهش حاضر شواهدی را برای نقش واسطه ای پردازش اطلاعات اجتماعی در رابطه ی بین پذیرش- طرد مادر و پرخاشگری نوجوانان فراهم آورد.
۲۵۰.

مقایسه اثربخشی برنامه آموزش جایگزین پرخاشگری و برنامه آموزش ایمن سازی در مقابل استرس بر تکانشگری نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی اجتماعی دوره ۸ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۰ 1 - 18

کلیدواژه‌ها: آموزش جایگزین پرخاشگری آموزش ایمن سازی در مقابل استرس تکانشگری نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۳۳۹
مقدمه: پژوهش حاضر به منظور مقایسه اثربخشی آموزش جایگزین پرخاشگری و آموزش ایمن سازی در مقابل استرس بر تکانشگری نوجوانان انجام شد. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی سه گروهی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه می باشد. بدین منظور از بین نوجوان کانون اصلاح و تربیت شهر تهران 60 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند. شرکت کنندگان قبل از شروع مداخله پرسشنامه تکانشگری بارات را تکمیل نمودند. سپس دو گروه آزمایشی تحت 10 جلسه 90 الی 120 دقیقه ای آموزش به شیوه "آموزش جایگزین پرخاشگری" و " ایمن سازی در مقابل استرس" قرار گرفتند، در حالی که گروه کنترل آموزشی را دریافت نکرد. بعد از اتمام جلسات آموزشی و همچنین دو ماه بعد، مجدداً هر سه گروه پرسشنامه مزبور را تکمیل نمودند. داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل واریانس مختلط و به کمک نرم افزار SPSS25 تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که نمرات تکانشگری شرکت کنندگان در گروه آموزش جایگزین پرخاشگری در مقایسه با گروه کنترل کاهش معناداری را نشان می دهد، اما در نمرات گروه آزمایشی ایمن سازی در مقابل استرس در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معناداری مشاهده نگردید. به علاوه در مقایسه اثربخشی دو روش آموزشی با یکدیگر تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های مطالعه می توان از روش آموزش جایگزین پرخاشگری به عنوان یک روش جایگزین و یا مکمل در کنار سایر شیوه های مداخله ای برای کاهش تکانشگری و اصلاح رفتار نوجوانان استفاده نمود.
۲۵۱.

تدوین برنامه علاقه اجتماعی درمانی و ارزیابی اثربخشی آن بر رفتارهای قلدری و قربانی نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی اجتماعی دوره ۸ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۰ 55 - 78

کلیدواژه‌ها: علاقه اجتماعی درمانی قلدر قربانی نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۲۶۵
هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین برنامه درمان با علاقه اجتماعی و ارزیابی اثر بخشی آن بر رفتارهای قلدری و قربانی نوجوانان بود. روش: روش تحقیق پژوهش نیمه آزمایشی و طرح آن با دو گروه آزمایشی و دو گروه کنترل و ارزیابی به صورت پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری را کلیه دانش آموزان پسر قلدر و قربانی مدارس متوسطه دوره دوم شهر ابرکوه در سال تحصیلی 95-1394 تشکیل دادند. به منظور اجرای پژوهش، پس از انجام جامعه سنجی، از میان دانش آموزانی که بر اساس تحلیل نتایج جامعه سنجی، تحت عنوان قلدر و قربانی طبقه بندی شده بودند، تعداد 40 نفر دانش آموز به طور تصادفی به عنوان نمونه گروه قلدر و نیز 40 نفر دانش آموز به طور تصادفی به عنوان نمونه گروه قربانی قلدری انتخاب شدند؛ هر گروه به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل جایگزین شدند و پرسشنامه تجدیدنظر شده قلدر/ قربانی الویس را در پیش آزمون تکمیل نمودند. گروه های آزمایش به صورت جدا گانه، به مدت 12 جلسه (در هر هفته دو جلسه) در برنامه درمان با علاقه اجتماعی قرار گرفتند و گروه های کنترل هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند.  یافته ها: نتایج آزمون تحلیل واریانس یک راهه آمیخته نشان داد، برنامه درمان با علاقه اجتماعی در گروه های آزمایش در مقایسه با گروه های کنترل همتای خود، به طور معناداری کاهش رفتارهای قلدری و قربانی را در مرحله پس آزمون و پیگیری داشته اند. نتیجه گیری: نتایج بیانگر این است که کمک به نوجوانان برای باز جهت دهی عقاید و اهداف خود و کاهش احساس کهتری و افزایش تعلق و علاقه اجتماعی باعث بهبود رفتار ها و کاهش رفتار های قلدری و قربانی در نوجوانان شده است.
۲۵۲.

بررسی جامعه شناختی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش نوجوانان به وندالیسم (مورد مطالعه: نوجوانان پسر مقطع متوسطه شهرستان شوش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۹ 137 - 168
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۲۸۰
هدف تحقیق حاضر، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر وقوع وندالیسم در بین دانش آموزان مقطع دبیرستان (مورد مطالعه، شهرستان شوش) می باشد. به لحاظ نظری از تئوری ارتباط نسبی ساترلند، نظریه کلوارد واوهلین، نظریه آنومی دورکیم، فشار ساختاری مرتن و پیوند اجتماعی هیراشی و ساختار خانواده گود جهت بررسی فرضیه ها استفاده شده است. روش تحقیق این مقاله کمی و پیمایشی می باشد. حجم نمونه 400 نفر بوده است. بر اساس جدول مورگان برای جامعه آماری 2400 نفری حجم نمونه باید 331 نفر در نظر گرفته شود، اما به منظور دقت بیشتر حجم نمونه در پژوهش حاضر 400 نفر در نظر گرفته شده است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار Spss نسخه 22 استفاده شده است. برای تحلیل داده ها، در سطح توصیفی از شاخص های گرایش مرکزی، پراکندگی و در سطح استنباطی از روش همبستگی و رگرسیون استفاده گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که متغیرهای عزت نفس، فشار مالی، برچسب خوردن، کنترل و نظارت خانوادگی، پایبندی به ارزش های مذهبی و هنجارها و قوانین اجتماعی، فقر عاطفی، میزان استفاده از رسانه های جمعی و نوع محتوای منتقل شده از رسانه ها با وندالیسم رابطه معناداری دارند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که از میان این متغیرهای مستقل هفت گانه، متغیرهای برچسب خوردن، کنترل و نظارت خانوادگی، پایبندی به ارزش ها و هنجارهای مذهبی و قانونی، میزان استفاده از رسانه ها و فقر عاطفی تأثیر معناداری بر رفتارهای وندالیسمی نوجوانان پسر داشته اند و توانسته اند 54 درصد از واریانس رفتارهای وندالیستی را تبیین کنند. همچنین از میان این متغیرها، متغیر فقر عاطفی بیشترین تأثیر را بر ارتکاب رفتارهای وندالیستی نوجوانان داشته است.
۲۵۳.

مدل یابی گرایش به مصرف مواد مخدر بر اساس هیجان خواهی با میانجی گری بدتنظیمی هیجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۷ 115-130

کلیدواژه‌ها: مصرف مواد مخدر هیجان خواهی بدتنظیمی هیجان نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۲۷۴
هدف : مصرف مواد یک عامل خطرناک در میان نوجوان است. پژوهش حاضر با هدف مدل یابی گرایش به مصرف مواد مخدر بر اساس هیجان خواهی با میانجیگری بدتنظیمی هیجان (تحلیل مسیر) انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان پسر دوره ی دوم متوسطه مدارس دولتی شهر اردبیل در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل داد. از بین این جامعه، نمونه ای به حجم 200 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و آن ها به پرسش نامه گرایش به مصرف مواد وید و بوچر (1992)، هیجان خواهی زاکرمن و همکاران (1980) و دشواری در تنظیم هیجان گراتز و همکاران (۲۰۰۴) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای اس پی اس اس-25 و لیزرل 8/8 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که گرایش به مصرف مواد با نمره کل بدتنظیمی هیجان و نمره کل هیجان خواهی و مؤلفه های آن شامل تجربه طلبی، ماجراجویی، و گریز از بازداری ارتباط مثبت معناداری داشت. همچنین، بدتنظیمی هیجان با نمره کل هیجان خواهی و مؤلفه های آن ارتباط مثبت معناداری داشت. شاخص های برازش مدل نیز تأثیر هیجان خواهی بر گرایش به مصرف مواد را با میانجیگری بدتنظیمی هیجان تأیید کردند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش برگزاری کارگاه های آموزشی جهت آگاه سازی از عوارض اعتیاد و مدیریت و کنترل هیجانات برای نوجوانان توسط مشاوران مدارس و برنامه ریزان سلامت روان پیشنهاد می شود.
۲۵۴.

بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی پرسشنامه تنظیم رفتاری هیجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۸ 117 - 142

کلیدواژه‌ها: تنظیم رفتاری هیجان نوجوانان ویژگی های روان سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۷ تعداد دانلود : ۳۷۹
این پژوهش با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی پرسشنامه تنظیم رفتاری هیجان در نوجوانان و بزرگسالان برای اولین بار در ایران انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را متخصصان و نوجوانان و بزرگسالان در سال 1398 تشکیل دادند. نمونه پژوهش شامل 9 متخصص و 461 شرکت کننده می شد که با روش نمونه گیری تصادفی از شهر تهران و اصفهان انتخاب شدند. فرآیند ترجمه و ترجمه معکوس برای تهیه نسخه فارسی پرسشنامه تنظیم رفتاری هیجان انجام شد. برای تعیین روایی صوری و محتوایی از نظر 9 متخصص استفاده شد. شاخص روایی محتوایی به روش لاواشه و روش والتز و باسل به دست آمد و شاخص روایی سازه به روش تحلیل عاملی محاسبه شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی به دست آمد. پرسشنامه در پنج خرده مقیاس شامل 20 سوال پنج گزینه ای طراحی شد. روایی صوری و محتوایی (شاخص روایی محتوایی کل= 84/0) تائید شد. شاخص روایی محتوایی برای هر یک از خرده مقیاس های اقدام به کارهای دیگر، کناره گیری، رویارویی فعال، جستجوی حمایت اجتماعی و نادیده گرفتن به ترتیب 82/0، 87/0، 86/0، 87/0 و 83/0 بود. پایایی هر یک از خرده مقیاس های پرسشنامه تنظیم رفتاری هیجان با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب 88/0، 90/0، 91/0، 89/0 و 87/0 و همچنین با روش بازآزمایی در دامنه 59/0 تا 66/0 به دست آمد. پرسشنامه تنظیم رفتاری هیجان برای نوجوانان و بزرگسالان، ابزاری روا و پایا است.
۲۵۵.

ویژگی های روان سنجی پرسشنامه سرمایه روان شناختی تحصیلی در نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندازه گیری تربیتی سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ 31 - 53

کلیدواژه‌ها: روایی پایایی تحلیل عامل تأییدی سرمایه روان شناختی تحصیلی نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۲ تعداد دانلود : ۲۹۸
یکی از نیازهای حیاتی دانش آموزان برای ورود به مراحل بعدی زندگی، کسب سرمایه روان شناختی تحصیلی در مدرسه است؛ سرمایه ای که ورود آنان را به اجتماع سازمانی و دانشگاهی تسهیل کند. با توجه به اهمیت سرمایه روان شناختی در حیطه تحصیلی و محیط های آموزشی و نبود یک ابزار روا و پایا برای سنجش آن در دوران دبیرستان، پژوهش حاضر در راستای پر کردن خلأ موجود و به منظور ارائه مستندات مربوط به تعیین روایی و پایایی مقیاس سرمایه روان شناختی تحصیلی انجام گرفت. این مقیاس بر روی دانش آموزان دوره های اول و دوم متوسطه شهرستان منوجان اجرا شد. تعداد 260 نفر به روش نمونه گیری تصادفی مرحله ای انتخاب شدند و به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند. برای بررسی روایی و تعیین ساختار عاملی پرسشنامه از تحلیل عامل تأییدی مرتبه اول و دوم استفاده شد. نتایج نشان داد در تحلیل عامل تأییدی هر چهار عامل لحاظ شده بر اساس مبانی نظری مورد تأیید قرار گرفت. روایی ملاکی از طریق محاسبه همبستگی با نمره پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز (2007) بررسی شد و رضایت بخش بود. با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ پایایی پرسشنامه بررسی شد و ضریب پایایی کل برابر با 92/0 حاصل شد؛ بنابراین می توان در پژوهش های مربوط به سرمایه روان شناختی تحصیلی از آن بهره برد.
۲۵۶.

طراحی مقیاس انعطاف پذیری روانی دختران نوجوان و بررسی ویژگی های روان سنجی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندازه گیری تربیتی سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ 115 - 136

کلیدواژه‌ها: انعطاف پذیری روانی نوجوانان دختر روانسنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۰ تعداد دانلود : ۲۸۲
امروزه متغیر انعطاف پذیری درمعرض توجه ویژه در حیطه بهداشت روانی است و هر روز بر تعداد پژوهش های مرتبط با آن افزوده میشود. هدف از پژوهش حاضر، ساخت و بررسی ویژگی های روان سنجی و ساختار عاملی مقیاس انعطاف پذیری روانی نوجوانان دختر بود. از میان کلیه دانش آموزان دختر 14-15 ساله ی شهر اصفهان که در دبیرستان مقطع اول مشغول به تحصیل بودند، 460 دانش آموز با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین 6 مدرسه در دو پایه تحصیلی هشتم و نهم (با تاکید بر پایه نهم) انتخاب شدند و علاوه بر ابزار مورد پژوهش، به پرسشنامه پذیرش و عمل (AAQ-II) و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) پاسخ دادند. در تحلیل عاملی، سه عامل عمل متعهدانه، عدم کمال گرایی و گشودگی به تجربه در شکل گیری متغیر انعطاف پذیری روانی موثر بودند. یافته های به دست آمده نشان داد که مقیاس حاضر، ابزاری است که پایایی (ثبات، همسانی درونی) و روایی مناسب برای سنجش انعطاف پذیری روان شناختی را داراست. نتایج تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی این پژوهش شاهدی بر روایی سازه مناسب این مقیاس می باشد.
۲۵۷.

رابطه نارضایتی از تصویر بدنی و ناگویی هیجانی با اعتی اد ب ه تلفن های هوشمند نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال نهم آبان ۱۳۹۹ شماره ۸ (پیاپی ۵۳) 63-70

کلیدواژه‌ها: نارضایتی از تصویر بدنی ناگویی هیجانی اعتی اد ب ه تلفن های هوشمند نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱ تعداد دانلود : ۴۶۹
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه نارضایتی از تصویر بدنی و ناگویی هیجانی با اعتی اد ب ه تلفن های هوشمند نوجوانان بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر و دختر دوره متوسطه دوم ناحیه 3 شهر تبریز در سال تحصیلی 99-1398 بودند. نمونه ای به حجم 150 نفر از میان آنان به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه اعتیاد به تلفن هوشمند ( SAS ؛ کوان و همکاران، 2013)، مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو ( TAS-20 ؛ بگبی و همکاران، 1994) و پرسشنامه نگرانی از تصویر بدنی ( BICI ؛ لیتلتون و همکاران، 2005) استفاده شد. داده ها با استفاده از روش همبستگی و رگرسیون چندگانه، با استفاده از نرم افزار SPSS-23 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد، بین ناگویی هیجانی و نارضایتی از تصویر بدن با اعتیاد به تلفن هوشمند رابطه مثبت معنی داری وجود داشت (01/0 > p ). ضرایب استاندارد بتا نیز نشان داد ناگویی هیجانی (47/0 =β ) و نارضایتی از تصویر بدنی (31/0 =β ) قادر به پیش بینی اعتیاد به تلفن های هوشمند بودند. در نهایت می توان نتیجه گرفت که نارضایتی از تصویر بدن و ناگویی هیجانی در زمره متغیرهای مرتبط با اعتیاد به تلفن های هوشمند بوده و توانایی پیش بینی آن را دارند .
۲۵۸.

تدوین مدل علی تاثیر ادارک از جو مدرسه بر مشغولیت تحصیلی دانش آموزان با نقش واسطه ای خودپنداره تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش ها و مدل های روان شناختی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۹ 17 - 34

کلیدواژه‌ها: مشغولیت تحصیلی خودپنداره تحصیلی ادارک از جو مدرسه نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۲۲۵
این پژوهش با هدف بررسی نقش واسطه ای خودپنداره تحصیلی در رابطه بین ادارک از جو مدرسه و مشغولیت تحصیلی دانش آموزان متوسطه دوم شهرستان شیراز انجام شد. روش پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعة آماری شامل کلیه پسران و دختران دانش آموز متوسطه دوم شهرستان شیراز بودند. گروه نمونه شامل508 نفر بود که با به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری عبارت بودند از پرسشنامه مشغولیت تحصیلی، پرسشنامه خودپنداره تحصیلی و مقیاس ادارک از جو مدرسه. مقیاس ادارک از جو مدرسه شامل چهار خرده مقیاس حمایت معلم، حمایت همسالان، خودمختاری دانش آموزان و وضوح و ثبات قوانین بود. داده ها با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که ابعاد ادارک از جو مدرسه پیش بین مثبت و معنی دار خودپنداره تحصیلی بودند. همچنین ابعاد ادارک از جو مدرسه با واسطه خودپنداره تحصیلی توانستند مشغولیت تحصیلی دانش آموزان را پیش بینی کنند. در کل، نتایج این پژوهش نشانگر اهمیت محیط یادگیری و ساختارهای انگیزشی بر مشغولیت تحصیلی دانش آموزان بود.
۲۵۹.

اثربخشی مصاحبه انگیزشی بر اهمال کاری تحصیلی در نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش ها و مدل های روان شناختی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۹ 81 - 94

کلیدواژه‌ها: مصاحبه انگیزشی اهمال کاری تحصیلی نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۴ تعداد دانلود : ۵۳۰
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی مصاحبه انگیزشی بر اهمال کاری تحصیلی در نوجوانان بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی همراه با پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری و گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم مدارس آموزش و پرورش ناحیه دو شهر شیراز در سال تحصیلی 97-1396 تشکیل دادند. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری در دسترس 30 دانش آموز که دارای اهمال کاری تحصیلی بودند، به طور تصادفی در دو گروه 15 نفره (آزمایش و کنترل) گمارش شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی و چهار جلسه انفرادی مصاحبه انگیزشی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون اندازه گیری مکرر و تحلیل کواریانس چند متغیری (مانکووا) استفاده شد. یافته ها نشان داد که مصاحبه انگیزشی بر اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان اثربخش بوده است. همچنین نتایج تحلیل کوواریانس نیز نشان داد که بر ابعاد اهمال کاری (اهمال کاری عمدی، اهمال کاری ناشی از خستگی و اهمال کاری ناشی از بی برنامگی) تاثیر مثبت داشته است. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مصاحبه انگیزشی می تواند موجبات کاهش اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی را فراهم آورد.
۲۶۰.

تنگناهای تربیتی شبکه های اجتماعی مجازی بر کودکان و نوجوانان و راه کارهای پیشگیرانه با تأکید بر آموزه های تربیتی قرآن و احادیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تربیتی بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ 118-136

کلیدواژه‌ها: تنگناهای تربیتی شبکه های اجتماعی مجازی تربیت کودکان نوجوانان قرآن احادیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۵ تعداد دانلود : ۳۷۹
امروزه با توجه به گسترش اینترنت و رسانه های اجتماعی، محیط های تربیتی جدیدی به نام شبکه های اجتماعی ظهور و گسترش یافته اند که به دلیل امکانات و قابلیت های منحصربفردشان، کودکان و نوجوانان را مجذوب خود کرده اند. به دلیل خنثی نبودن فناوری، کودکان و نوجوانان با فرصت ها و تنگناهای تربیتی متعددی از طریق شبکه های اجتماعی مواجهه هستند. بنابراین هدف پژوهش حاضر، بررسی تنگناهای تربیتی شبکه های اجتماعی بر کودکان و نوجوانان و ارائه راه کارهای پیشگیرانه با تأکید تأکید بر آموزه های تربیتی قرآن و احادیث. روش پژوهش حاضر، کیفی و از نوع توصیفی- تحلیلی (تحلیل محتوای کیفی) و استنباط قیاس عملی است. یافته های پژوهش نشان داد؛ مهمترین تنگناهای تربیتی شبکه های اجتماعی بر تربیت کودکان و نوجوانان شامل هنجارشکنی (نظیر قانون شکنی، خشونت و پرخاشگری، آزادی جنسی و ترویج محتوای مبتذل، ترویج و عادی سازی روابط نامشروع دختران و پسران، ترویج تجمل گرایی و مصرف گرایی افراطی، نقض برخی از فضیلت های اخلاقی و دینی، روزمرگی و کلیشه گرایی)، اعتیاد به شبکه های اجتماعی و دوری از خداوند و تجاوز به حریم خصوصی است. همچنین فرهنگ سازی، ارتقای نظارت آگاهانه والدین، صیانت از حریم خصوصی، پر کردن اوقات فراغت و تأکید بر اهمیت عزت نفس و پرورش مهارت های آن از جمله راه کارهای پیشنهادی است که بررسی قرآن و احادیث جهت کاهش تأثیرات منفی تربیتی شبکه های اجتماعی ما را بدان رهنمون می کند.