رابطه ویژگی های شخصیتی و گرایش به اعتیاد: نقش میانجی راهبردهای تنظیم هیجان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های مشاوره جلد ۲۳ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۹۱
۱۹۵-۱۶۸
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی و گرایش به اعتیاد با میانجی گری تنظیم هیجان در دانشجویان دانشگاه یزد انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه یزد در نیم سال اول تحصیلی سال 1402-1401 بود که از بین آن ها 210 نفر به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های پنج عاملی شخصیت NEO فرم کوتاه (مک کری و کاستا،1992)، تنظیم شناختی هیجان (گارنفسگی و همکاران، 2001) و گرایش به اعتیاد (وید و بوچر، 1992) استفاده شد. داده ها با تحلیل مسیر و نرم افزارهای SPSS نسخه 24 و PLS نسخه 3/3 تحلیل شدند. یافته ها: مدل پیشنهادی برازش مطلوبی داشت. یافته ها نشان داد که اثر مستقیم ویژگی شخصیتی روان رنجوری بر گرایش به اعتیاد (ρ=0.00, β=0.30) مثبت و معنادار و اثرات مستقیم ویژگی های شخصیتی برون گرا (ρ=0.00, β=-0.32) و وجدان گرایی (ρ=0.00, β=-0.24) بر گرایش به اعتیاد منفی و معنادار بود، اما بین ویژگی شخصیتی توافق پذیری (ρ=0.09, β=-0.11) با گرایش به اعتیاد اثر مستقیم و معناداری یافت نشد. همچنین اثر مستقیم روان رنجوری با راهبردهای ناسازگارانه (ρ=0.00, β=0.47) و اثرات مستقیم برون گرا (ρ=0.00, β=0.43) و وجدان گرایی (ρ=0.01, β=0.18) با راهبردهای سازگارانه معنادار بود. درحالی که بین راهبردهای ناسازگارانه با گرایش به اعتیاد (ρ=0.00, β=0.17) رابطه معناداری وجود داشت، اثر مستقیم راهبردهای سازگارانه بر گرایش به اعتیاد (ρ=0.06, β=0.12) معنادار نشد. همچنین مسیر غیرمستقیم ویژگی شخصیتی روان رنجوری بر گرایش به اعتیاد با نقش واسطه ای راهبرد ناسازگارانه (ρ = 0.00, β = 0.09) معنادار شد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد ویژگی شخصیتی به عنوان متغیر مستقل و تنظیم هیجان به عنوان متغیر میانجی، عامل مهمی در پیش بینی گرایش به اعتیاد است که می توانند در طرح ریزی مداخلات پیشگیرانه و کارگاه های آموزشی در زمینه مدیریت و کنترل راهبردهای تنظیم هیجان مفید واقع گردد.