مطالب مرتبط با کلیدواژه

فضای مجازی


۲۶۱.

تبیین چالش های سازمان صدا و سیما در فضای مجازی (تدوین راهبردهای مناسب برای معاونت فضای مجازی این سازمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره سوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۷ 11 - 35

کلیدواژه‌ها: سازمان صدا و سیما معاونت فضای مجازی فضای مجازی برنامه های راهبردی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه رسانه سنتی، رسانه مدرن
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی شبکه های اجتماعی
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی شبکه های اجتماعی موبایل محور
تعداد بازدید : ۱۸۶۷ تعداد دانلود : ۱۱۴۷
با شکل گیری فضای مجازی و متعاقب آن پیدایش شبکه های اجتماعی ، سازمان های رسانه ای و رسانه های سنتی با تهدیدات و فرصت های جدیدی روبرو شده اند. چالش های جدید رسانه های نوین متکی بر اینترنت برای رسانه های سنتی، موضوعی است که همواره محل بحث صاحبنظران بوده است. مسئله اصلی این پژوهش تبیین چالش های کنونی و آتی سازمان صدا و سیما در فضای مجازی و ارائه راهکارهایی برای مواجهه با این چالش ها است .همچنین در این پژوهش با توجه به اینکه وظیفه پایش و اثرگذاری در فضای مجازی بطور رسمی به معاونت فضای مجازی سازمان صدا و سیما واگذار شده و معاونت مذکور نیزنسبتاً نوپا است ، سعی شده تا با بررسی فرصت ها، تهدیدات، نقاط قوت و ضعف این معاونت ، راهبردهای مناسب مطرح و معرفی شوند. راهبردهای مورد نظرپژوهش به معاونت این امکان را می دهد تا در برابر اقدامات سایر شبکه های اجتماعی  و کاربران فضای مجازی منفعل نبوده بلکه واکنش بموقع از خود نشان داده وحتی اعمال نفوذ نماید. این پژوهش با استفاده از روش دلفی ، طی سه مرحله و با بهره گیری از الگوی برنامه ریزی استراتژیک دیوید به این مهم دست یافته است. به همین منظور از نظرات 18 نفر از خبرگان حوزه رسانه کمک گرفته شده است. بر اساس یافته های این پژوهش، چالش های سازمان صدا و سیما به دو دسته : چالش های کنونی و چالش های آتی تقسیم بندی و برای هر دسته از این چالش ها نیز راهکارهای مختص به خود ارائه شده است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد: نقاط قوت و فرصت های معاونت فضای مجازی از نقاط ضعف و تهدیدات آن بیشتر است که در نهایت راهبردهای تهاجمی، مناسبترین راهبردها برای این معاونت تشخیص و پیشنهاد شده اند .
۲۶۲.

هرزه نگاری سایبری: از مبانی نظری تا الگوهای واکنش کیفری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش حقوق کیفری سال هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۰ 173 - 200

کلیدواژه‌ها: هرزه نگاری فضای مجازی اشاعه فحشاء محتوای مستهجن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۸
با گسترش فناوری های نوین، هرزه نگاری سنتی که در اشیاء فیزیکی خود را نشان می داد، وارد فضای مجازی شد و سرعت گسترش آن چشمگیر شد. هرزه نگارها از هر پیشرفتی برای تولید و توزیع پورنوگرافی بهره گرفتند. آن ها در صنعت چاپ از لیتوگرافی و عکاسی استفاده کردند. از فناوری هایی شامل چاپ فشاری، عکاسی، تلویزیون ماهواره ای، اشکال مختلف ویدئو و اینترنت استفاده کردند به گونه ای که دولت ها وادار شدند برای مبارزه با آثار مخرب آن در جامعه دست به کار شوند. مرحله نخست، شکل دادن مبانی نظری استواری برای مبارزه با هرزه نگاری بود. دولت ها با استفاده از مبانی دینی و اخلاقی، نظریه هایی در تقبیح هرزه نگاری یافته، آن گاه از طریق مبانی حقوقی و جر مشناختی، به وضع مقرراتی در این حوزه پرداختند و البته از مدل های گوناگونی برای واکنش کیفری در برابر این پدیده استفاده کردند که شامل منع مطلق در تولید محتوا و دستیابی به محصولات هرزه نگاری تا اجازه محدود در تولید محتوا و دسترسی افراد به محصولات هرزه نگاری می شود.
۲۶۳.

تحلیل و بررسی فقهی اجرای فیلترینگ در فضای مجازی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۸۴) 27-56

کلیدواژه‌ها: فیلترینگ فضای مجازی قاعده نفی سبیل حرمت حفظ کتب ضلال قاعده حفظ مصلحت امر به معروف قاعده لاضرر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۷ تعداد دانلود : ۵۰۸
فضای مجازی در کنار فرصت های مهم، تهدیدهای امنیتی و اجتماعی و فرهنگی به همراه دارد. سیاست جمهوری اسلامی ایران بر آن است که فیلترینگ به عنوان اصلی ترین راه اعمال محدودیت دسترسی کاربران نسبت به سایت های انحرافی و مخالف با موازین اسلامی بشمار می آید. این مقاله در صدد تحلیل فقهی موضوع و عیارسنجی ادله فقهی آن و در نهایت، تقویت نظریه وجوب اعمال فیلترینگ نسبت به سایت های انحرافی است. اگر چه فیلترینگ بعضی از سایت ها بر خلاف مقتضای قاعده لاضرر مستلزم ضرری چون منفعت نبردن از علم و نکات موجود در آن سایت می باشد، ولی فیلترنکردن این دسته از سایت ها با توجه به دلایلی؛ چون انحرافات دینی، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی، بر خلاف ادله قاعده نفی سبیل، حرمت حفظ کتب ضاله، قاعده مصلحت و امر به معروف و نهی از منکر است و در صورت تزاحم بین ادله وجوب فیلترینگ و فیلترنکردن سایت های انحرافی، آنچه که ضرر کمتری دارد، اختیار می گردد.
۲۶۴.

قواعد فقهی پالایش فضای مجازی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال بیست و سوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۸۷) 85-116

کلیدواژه‌ها: قواعد فقهی فضای مجازی فیلترینگ فضای سایبر آزادی بیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۴ تعداد دانلود : ۵۲۳
پالایش فضای مجازی به معنای تصفیه کردن، پالودن و سالم سازی فضای مجازی است که هدف از آن، ایجاد محدودیت یا ممانعت از دسترسی به یک گفتار و نمایش، یا مقوله ای از گفتار و نمایش در فضای مجازی است، از میان نقش آفرینان فضای مجازی، نقش دولت ها و سیاست های پیش گرفته از سوی آنان از اهمیت برخوردار است؛ محدوده وگستره این تکاپو برای پالایش، با نگرش به دولت ها کجاست؟ در نظام حقوقی جمهوری اسلامی و دولت اسلامی، محدوده پالایش و قواعد فقهی حاکم بر پالایش فضای مجازی چیست؟ هرچند در گنجینه فقه امامیه، اصل نخستین، آزادی اطلاعات و ارتباطات است، اما به این آزادی به فراخور بن مایههای دینی نگریسته میشود؛ چراکه قواعد گوناگون فقهی که شالوده های نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران هستند، دلالت بر پالایش این فضا بر پایه درونمایه دینی دارند. پرسش اصلی در این پژوهش آن است که قواعد فقهی پالایش فضای مجازی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران کدام است؟ یافته های پژوهش عبارتند از برخی از قواعد فقهی مانند «قاعده لاضرر»، «قاعده وجوب حفظ نظام»، «قاعده حرمه الاعانه علی الإثم»، «قاعده وجوب دفع ضرر محتمل»، «قاعده اوفوا بالعقود»، «قاعده نفی سبیل» و ... .
۲۶۵.

تحلیل اخلاقی اصل صداقت در قرآن و روایات و انطباق آن با چگونگی معاشرت در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۶ 35-44

کلیدواژه‌ها: اصل صداقت فضای مجازی چالش های فضای مجازی اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۳ تعداد دانلود : ۳۶۱
توسعه فضای مجازی و سیطره آن بر زندگی انسان عصر حاضر، چالش های متعددی را به لحاظ اخلاقی، امنیتی، روانی و اقتصادی برای انسان به ارمغان آورده است. همین امر سبب شده است که برخی از سازمان ها، نهادها، فعالان اجتماعی و اندیشمندان دلسوز در نقاط مختلف جهان به هدف پیشگیری از همین چالش ها، به تدوین و ابلاغ دستورالعمل ها و اصول اخلاقی متعددی برای کاربران فضای مجازی اقدام نمایند. این پژوهش با همین رویکرد به واکاوی و تحلیل اصل صداقت در قرآن کریم و روایات معصومین ^ پرداخته و با انطباق آن بر فضای مجازی به این نتیجه رسیده است که «اصل صداقت» به دلیل توسعه مفهومی، اتکاء همه فضایل اخلاقی بر آن، ناظر بودن بر ساختار وجودی انسان و همچنین اطلاق آن در آیات و روایات، یک اصل اخلاق پیشینی و حاکم بر سایر اصول اخلاقی است که فارغ از هرگونه قیدی، یک الزام اخلاقی فرازمانی، فرامکانی و فراعرصه ای را برای انسان پدید می آورد.
۲۶۶.

پیشگیری از تأثیر فضای مجازی بر گسترش تروریسم سایبری

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل خرداد ۱۳۹۹ شماره ۵۳ 93-113
تعداد بازدید : ۵۳۵ تعداد دانلود : ۶۸۰
در حال حاضر تروریسم در فضای مجازی به یکی از چالش های عمده نظام های حقوقی به خصوص نظام کیفری تبدیل شده است. تروریسم سایبری، با وجود نوظهور بودن خطرناک تر از تروریسم سنتی و کلاسیک است و تهدیدات آن برای امنیت ملی دولت ها به خطری بالقوه تبدیل شده است، این مقاله به روش تحلیلی- توصیفی به دنبال شفاف سازی هرچه بیشتر تاثیر فضای مجازی بر تروریسم و تبیین ویژگی های سایبر تروریسم بوده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که باتوجه به قابلیت فضای سایبر، انجام جرائم تروریستی و تحقق اهداف حامیان تروریسم از حالت فیزیکی خارج گشته و جنبه سایبری به خود گرفته است که آسان تر، کم-هزینه تر و مخفیانه تر است و مهمترین بهره گیری تروریست ها از شبکه جهانی ارتباطات، بین المللی کردن فعالیت های شان است. در این میان آنچه در وهله اول ضروری به نظر می رسد، پیشگیری از وقوع تروریسم سایبری به منظور حمایت از بزه دیدگان آن است.
۲۶۸.

پیامد های شبکه های اجتماعی مجازی (مطالعه موردی هویت ملی و هویت قومی کردها)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاسی سال پنجم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۳ 63 - 86

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی هویت ملی هویت قومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۲۷۶
گسترش فزاینده فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در سال های اخیر، حیات بشری را در ابعاد مختلفی تحت تاثیر قرار داده است. یکی از حوزه های مهم زمینه فرهنگی و بحث هویت ملی و قومی است. از این منظر، گسترش فزاینده فناوری های اطلاعات و ارتباطات و شکل گیری «جامعه شبکه ای» منجر به تحول و دگرگونی هویت خواهی چه در بعد ملی و چه در بعد قومی در اغلب جوامع معاصر شده است که بارزترین مثال آن رشد خاص گرایی های قومی در جوامع چندقومی و یا رشد هویت خواهی های فراملی است. این نوع از خاص گرایی قومی که گاهاً خود را در اشکال ناسیونالیسم قومی و یا ملی گرایی بازتولید می نماید، تحت تأثیر فن آوری های نوین جهانی شده در پی مطرح کردن هر چه بیشتر خود برای رسیدن به خواسته های سرکوب شده خود در دوران مدرنیته است. منازعات و کشمکش های قومی در کشورهای لیبرالی مثل فرانسه، کانادا و اسپانیا، و کشورهای کمونیستی مثل چین و برمه، مناقشات قومی در کشورهای سوسیالیستی سابق مثل یوگسلاوی و اتحاد جماهیر شوروی سابق، سابقه منازعات قومی در کشورهای اسلامی مثل پاکستان و یمن، نشان می دهد که درگیری های قومی یک مشکل اپیدمیک بوده که تمام قاره های گیتی از آمریکای شمالی تا اروپا و آسیا و اقیانوسیه را در برگرفته است. از این منظر، هدف مطالعه حاضر تحلیل پیامدهای شبکه های مجازی و گونه شناسی هویت خواهی کردهای ساکن ایران است. روش انجام مطالعه، توصیفی-تحلیلی و با استفاده از شیوه مطالعه اسنادی و کتابخانه ای است. تحلیل موضوع فوق در جامعه کردستان ایران نشان از آن دارد که در سال های اخیر کردها از شبکه های مجازی به عنوان ابزاری برای رشد خاص گرایی هویتی بهره برده اند و از این منظر، رشد شبکه های مجازی در این مناطق به نظر به تضعیف هویت ملی و رشد هویت خواهی قومی منجر می شود.
۲۶۹.

قوانین و مقررات ناظر بر حمایت از حق مؤلف در فضای مجازی؛ مطالعه تطبیقی در اسناد جهانی، حقوق ایالات متحده، کانادا، و ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۵ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۲) 863-892

کلیدواژه‌ها: حق مؤلف فضای مجازی ایالات متحده کانادا ایران اسناد جهانی مطالعه تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۳۹۱
امروزه ابزارها فناوری اطلاعات و فضای دیجیتال همه جوامع بشری را متأثر ساخته اند و هر کس به گونه ای از این فضا بهره برداری می کند. البته این فضا چالش های تازه ای نیز به همراه دارد و از چالش های جدی آن حمایت از حقوق پدیدآوران محتوا است. با آن که حمایت حقوق پدیدآوران در فضای فیزیکی پیرامون دو سده است که در کانون توجه بوده و ضوابط و قوانین گوناگونی برایش تصویب شده است، حمایت از این حق در فضای مجازی هنوز در آغاز راه و با دشواری هایی همراه است. اگرچه، کشورها چه به شکل مستقل و چه از راه تصویب پیمان های منطقه ای و جهانی کوشیده اند تا از حق مؤلف در این فضای تازه حمایت کنند. هدف کلیدی این مقاله، نگاهی مقایسه ای است به تمهیداتی که در اسناد جهانی، حقوق ایالات متحده، کانادا، و ایران در این باره اندیشیده شده است. برای دستیابی به این هدف، سه سند حقوقی بین المللی و اسناد حقوقی ایالات متحده، کانادا، و ایران به روش تحلیل محتوا بررسی شده اند. از این رو، نخست اسناد کلیدی قانونی شناسایی، مفاد مصوب آنها در پیوند با حمایت پدیدآوران تعیین، و متن قانون مطالعه و با توجه به ویژگی های فضای مجازی تفسیر شده است. یافته ها نشان می دهند که توجه به ویژگی های فضای مجازی در اسناد جهانی و آمریکا و کانادا بیش از قوانین و مقررات ملی است. اگرچه برخی از مواد قانونی در اسناد ایرانی، همانند قانون حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان؛ قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی؛ قانون حمایت از حقوق پدیدآوران نرم افزارهای رایانه ای؛ قانون تجارت الکترونیکی؛ قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت های غیرمجاز می نمایند؛ قانون مطبوعات؛ مقررات و ضوابط شبکه های اطلاع رسانی رایانه ای؛ پیش نویس لایحه قانون جامع حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط؛ پیش نویس لایحه حمایت از داده و حریم خصوصی در فضای مجازی را می توان برای فضای مجازی هم به کار برد. نتیجه آنکه با توجه به ویژگی های فضای مجازی و توسعه روزافزون این فضا، قانون گذار ایرانی باید در قوانین آتی توجه ویژه ای به آن داشته باشد.
۲۷۰.

فراتحلیل آسیب شناسی های اجتماعی شبکه های مجازی در ایران و ارائه راهبردهای برون رفت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 25-46

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی اجتماعی شبکه های اجتماعی فضای مجازی فراتحلیل راهبرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۹ تعداد دانلود : ۶۰۱
شبکه های اجتماعی مجازی فرصت ها و قابلیت های متنوعی را در اختیار کاربران قرار می دهند؛ اما تهدیدات، انحرافات و کژکارکردهای سایبری را نمی توان نادیده انگاشت. این مقاله می کوشد با استفاده از تکنیک فراتحلیل به بررسی و ارزیابی 112 پژوهش انجام شده از ابتدای دهه کنونی (97-1391) بپردازد. فراتحلیل کمک می کند تا سیاست گذاری پژوهشی، هدف گذاری آینده پژوهشی، رفع خلأها و کاستی های پژوهشی، شناخت حوزه های تمرکز، تمهیدات بالینی برای اقشار آسیب پذیر و اتخاذ تدابیر مداخلاتی و پیشگیرانه تسهیل شود. یافته ها و ارزیابی های این مقاله موارد زیر را دربرمی گیرد: فراتحلیل اطلاعات زمینه ای؛ فراتحلیل رویکردهای پارادایمی؛ فراتحلیل انواع آسیب های اجتماعی شبکه های مجازی به عنوان متغیرهای وابسته (Y) و سنخ شناسی آنها؛ فراتحلیل مسئله محوری و فرضیات موجود؛ اعتبار و روایی یافته ها. در پایان مقاله، دستاوردها و محورهای تحلیلی پژوهش، شامل انعکاس راهکارها در پژوهش های تحلیل شده، ملاحظات و استلزامات فرهنگی و اجتماعی، و راهبردهای پیشنهادی و عملیاتی برای برون رفت از آسیب های شبکه های اجتماعی ارائه شده اند.
۲۷۱.

نقش اثر حقیقت خیالی در باورپذیری خبرهای دروغین فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۵) 549 - 566

کلیدواژه‌ها: آشنایی اثر حقیقت خیالی باورپذیری پردازش خبرهای دروغین فضای مجازی سیالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۵ تعداد دانلود : ۳۸۰
اثر حقیقت خیالی یعنی هنگامی که گزاره ای را پیش تر دیده ایم و با آن آشنا هستیم، آسان تر باور می کنیم؛ زیرا سیالی پردازش آن گزاره افزایش یافته است و این می تواند دلیل باورکردن خبرهای دروغین فضای مجازی باشد که معمولاً چند بار دیده می شود. در یک طرح آزمایشی و با هدف بررسی نقش اثر حقیقت خیالی در باورکردن خبرهای دروغین فضای مجازی، فراخوان شرکت در پژوهش به 50 هزار مشترک همراه اول و ایرانسل شهر تهران فرستاده شد و 1455 نفر (631 مرد) با میانگین سنی 27 سال در پژوهش شرکت کردند. ابزار پژوهش، 24 خبر دروغین بود. در مرحله آشناسازی هشت خبر تازه، در مرحله ارزیابی هشت خبر تازه و هشت خبر مرحله آشناسازی و در مرحله پیگیری هشت خبر تازه، هشت خبر مرحله ارزیابی و هشت خبر مرحله آشناسازی به آزمودنی ها نشان داده و از آن ها خواسته شد که صحت هر خبر را نمره گذاری کنند. تحلیل واریانس اندازه های تکراری نشان می دهد که حتی درباره خبرهایی که آزمودنی ها هوشیارانه از آشنایی با آن ها آگاه نبودند، هر اندازه تعداد رویارویی پیشین (آشنایی) با خبرها بیشتر بود، راست پنداری خبرها نیز بیشتر بود؛ پس اثر حقیقت خیالی می تواند یکی از دلایل باورکردن خبرهای دروغین باشد.
۲۷۲.

چالش های ناشی از فرایند جهانی شدن و فضای مجازی برای هویت ملی ایران و راه کارهای مقابله با آن ها

نویسنده:
منبع: سیاست و روابط بین الملل سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۶) 85 - 111

کلیدواژه‌ها: هویت ملی ایران جهانی شدن فضای مجازی هویت فراملی هویت قومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۲ تعداد دانلود : ۴۴۴
جهانی شدن فرایندی منسجم و یکپارچه می باشد که تأثیرات خود را در عرصه های مختلف زندگی بشری ازجمله هویت ملی نشان داده است. این فرایند ازطریق ابزارهای مختلف، به ویژه فضای مجازی، توانسته است ازیک سو موجبات شکل گیری هویت های فراملی را فراهم کرده و ازسوی دیگر هویت های فروملی(قومی) را تقویت کند که این مسائل روی هم رفته هویت ملی را در جوامع گوناگون با چالش مواجه ساخته است. نکته ی مهم در این جا این است که هویت ملی ایران به عنوان هویتی کهن و تاریخی نیز درحال حاضر با چنین چالش هایی مواجه شده است؛ به طوری که نفوذ فرایند جهانی شدن و فضای مجازی به ایران توانسته است از یک سو بر گرایش بسیاری از اعضای جامعه ایران نسبت به ابعاد اصیل ترِ هویت ملی شان یعنی ایرانیت و اسلامیت تأثیر منفی گذاشته و درمقابل بر گرایش آن ها نسبت به بُعد مدرن هویت ملی(هویت جهانی) بیفزاید و ازسوی دیگر موجب افزایش گرایش تعداد زیادی از اعضای گروه های قومی ایرانی نسبت به هویت قومیشان شده و بر گرایش آنان نسبت به هویت ملیشان تأثیر منفی بگذارد. به باور مقاله حاضر، استمرار این وضعیت درصورت عدم اتخاذ و اجرای سیاست های مناسب و کارآمد ازسوی دولت جمهوری اسلامی می تواند به تضعیف هویت ملی ایران بینجامد. از دیدگاه این پژوهش، دولت مذکور می تواند با اتخاذ سیاست های مناسب و کارآمد به مقابله با چالش های فوق پرداخته و موجبات تقویت گرایش اعضای جامعه ایران نسبت به هویت ملی خود و تحکیم هویت ملی ایران را فراهم نماید. لازم به ذکر است که در این مقاله از روش توصیفی–تحلیلی بهره برده شده است.
۲۷۳.

تعیین قانون حاکم بر دعاوی حقوقی نقض حق مؤلف در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حقوقی دادگستری سال هشتاد و چهارم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۰۹ 125 - 140

کلیدواژه‌ها: تعارض قوانین حق مؤلف فضای مجازی قانون حاکم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۳۱۵
با انتشار آثار ادبی و هنری تحت حمایت کپی رایت در اینترنت و امکان نقض گسترده این حقوق توسط میلیون ها کاربر در سراسر جهان، دارنده حق با این پرسش مهم روبه رو می شود که در تعارض دو یا چند قانون چه قانونی بر دعوای وی علیه نقض کنندگان متعدد حاکم خواهد بود. آیا در تعیین قانون حاکم بر نقض حق مؤلف در محیط مجازى قواعد سنتى حل تعارض قابل اعمال است یا وضع قواعد جدیدی را در این حوزه می طلبد. این مقاله مسئله را با تفکیک دو فرض توافق و عدم توافق بر قانون حاکم در نقض قراردادی و غیر قراردادی حق مؤلف در فضای مجازی بررسی کرده است. در نقض قراردادی که بر قانون حاکم توافق شده باشد، رویه اکثر کشورها و نیز کنوانسیون های بین المللی پذیرش اصل حاکمیت اراده طرفین است. در نقض قراردادی بدون توافق بر قانون حاکم، معیارهای متفاوتی اتخاذ شده است که مهم ترین آن ها اِعمال قانون کشور دارای نزدیک ترین ارتباط با قرارداد کپی رایت است. در نقض غیرقراردادی که بر قانون حاکم تراضی شود دو دیدگاه کلی بین حقوق دانان، کشورها و مقررات بین المللی حاکم است: بعضی به کلی قائل به عدم پذیرش اصل حاکمیت اراده به جهت ارتباط مسئولیت مدنی با نظم عمومی شده اند و برخی حاکمیت اراده را در تعیین قانون حاکم، پیش و پس از ورود خسارت، به رسمیت می شناسند. و در نهایت، در فرض عدم توافق در نقض غیرقراردادی که شایع ترین نوع نقض این حقوق در فضای مجازی است از میان نظریات مختلف (از جمله قانون مقر، قانون محل وقوع فعل زیان بار و قانون محل حمایت) نظریه قانون دارای نزدیک ترین ارتباط به عنوان مناسب ترین راه حل در جهت تعیین قانون حاکم پیشنهاد شده است.
۲۷۴.

تجربه زیسته بزرگسالان از فرصت ها و تهدیدهای فضای مجازی: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و یکم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۱ 7 - 38

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی شبکه های اجتماعی فرصت ها تهدیدها بزرگسالان رویکرد کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۴ تعداد دانلود : ۵۳۲
فضای مجازی، با تشکیل مرزهایی نوین در ارتباطات اجتماعی، زمینه شکل گیری فرصت ها و تهدیدهایی را برای انسان ایجاد کرده است. پژوهش پیش رو تلاش دارد تجربه زیسته بزرگسالان از فرصت ها و تهدیدهای ناشی از فعالیت در فضای مجازی را شناسایی کند. بدین منظور با استفاده از راهبرد نمونه گیری هدفمند از نوع ملاکی، تعداد 22 مصاحبه ایمیلی با سؤال های باز انجام شد. بزرگسالان در چهار خوشه مجزا به سؤال ها پاسخ دادند. برای دقت در تحلیل داده ها، از نرم افزار مکس کیو دی ای نسخه 12 استفاده شد. برای افزایش اتکاپذیری، تأییدپذیری، باورپذیری صحت داده ها، از شیوه های «بازرسی و بازبینی در زمان کُدگذاری»، «بهره گیری از نظرات همکاران پژوهشی و تأئید آن ها»، «تبیین جزئیات دقیق فرایند گردآوری و تحلیل داده ها»، «درگیری طولانی مدت» و سه سو سازی استفاده شد. در بخش فرصت های فضای مجازی و در خوشه های خانوادگی، فرزند یا دانش آموز و جامعه، به ترتیب «آگاهی از اخبار روز و تسهیل در انجام امور خانواده»، «استفاده از اخبار روز، افزایش سطح اجتماعی شدن و همگرایی با دوستان» و «کاهش هزینه ها» به مثابه مهم ترین درون مایه شناسایی شد. در مؤلفه تهدید های فضای مجازی، تقریباً همه درون مایه ها از لحاظ تکرار دارای وزن یکسانی بودند و تنها در دو خوشه فردی و خانوادگی، تکرار کُدهای مربوط به درون مایه اتلاف وقت، بیشتر بوده است. نتایج نشان داد که به رغم وجود فرصت های بی شمار فضای مجازی، به دلیل فقدان آموزش مناسب و کافی، تهدیدهای برآمده از فضای مجازی روز به روز بیشتر نمایان و اثرگذار می شود و ضرورت آموزش فراگیر سواد رسانه ای و مدیریت این فضا بیش از پیش احساس می شود.
۲۷۵.

مقایسه روابط صمیمانه میان کاربران وابسته به اینترنت و کاربران غیروابسته در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و یکم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۱ 91 - 114

کلیدواژه‌ها: وابستگی به اینترنت روابط صمیمانه فضای مجازی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۳۶۱
پژوهش پیش رو با هدف مقایسه روابط صمیمانه در کاربران وابسته و غیر وابسته به اینترنت در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران در سال 1397 طراحی و اجرا شده است. روش پژوهش توصیفی است و با تکنیک پیمایش و ابزار اندازه گیری پرسشنامه انجام شده است. یافته های پژوهش نشان داد میزان و نوع روابط صمیمانه در کاربران وابسته و غیروابسته به اینترنت، تفاوت دارد. از میان ابعاد «روابط صمیمانه»، بعد «سطح نزدیکی به دیگری» در کاربران وابسته به اینترنت با کاربران غیروابسته تفاوت دارد. همچنین یافته ها تفاوت معناداری بین «بعد اشتراک گذاری ارزش ها» و «فعالیت مشترک» در کاربران وابسته و غیر وابسته به اینترنت نشان داد. بدین معنی که روابط صمیمانه در میان کاربران وابسته به اینترنت در ابعاد ذکرشده، ضعیف تراز کاربران غیروابسته است. امّا روابط صمیمانه در دو «بعد شناخت از یکدیگر» و «بعد روابط عاطفی» درمیان کاربران وابسته به اینترنت و کاربران غیروابسته تفاوتی ندارد.
۲۷۶.

بررسی نگرش، مشخصه های کلی و راهکارهای اخلاق اسلامی در فضای مجازی

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر و رسانه سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 31 - 55

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی اخلاق اسلامی رسانه اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۱ تعداد دانلود : ۴۵۶
فضای مجازی در عصر اخیر به قدری از اهمیت برخوردار است که بخش های گوناگون زندگی فردی و جمعی را تحت تأثیر خود قرار داده به گونه ای که بسیاری از آداب و فرهنگ ها را به ضد خود تبدیل نموده است. از آن جا که اخلاق اسلامی، مبتنی بر ادلّه قرآنی و روایی از عموم برخوردار است، در جهت نقد و بررسی و ارزیابی فضای مجازی نیز کارآمد است. این تحقیق با روش کتابخانه ای، تحلیل داده ها و تجمیع آرا، نگرش کلی در باب فضای مجازی (حرکت در مسیر توحید و بندگی) را تبیین و پس از آن راهبردها و راهکارهای اخلاق اسلامی برای مصونیت از خطرات فضای مجازی را بررسی می کند. راهبردهای اخلاق اسلامی عبارت است از: دوری از دنیا، اقبال به آخرت و آمادگی برای مرگ. همچنین راهکارهای تشخیص مصادیق این راهبردها در سه امر تبیین می شود: مراجعه به افراد خبره متعهد، تفکیک مطالب علمی از شهره های بی اساس و تفکیک نیازهای مبتنی بر عادت از نیازهای فطری. در بخش پایانی تأثیرات ناخودآگاه و خودآگاه فضای مجازی و عمده ترین قسمت های آن که عبارتند از سرگرمی ها، اخبار جزئی، اخبار علمی و خدمات فضای مجازی، مورد ارزیابی قرار می گیرد.   
۲۷۷.

رسانه و چشم انداز آینده روابط عمومی؛ ظهور روابط عمومی نسل سوم

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر و رسانه سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 143 - 166

کلیدواژه‌ها: روابط عمومی آینده جهانی شدن فضای مجازی حوزه عمومی فناوری های نوین ارتباطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۷ تعداد دانلود : ۹۳۸
هدف این مقاله، بررسی وضعیت آتی روابط عمومی، ویژگی ها و کاربردهای روابط عمومی آینده با نوعی نگرش تافلری است. نوشتار حاضر درصدد پاسخ به این سئوال اساسی است که ظهور فناوری های نوین ارتباطی، جهانی شدن و دگرگونی های اساسی در آینده چه تأثیراتی بر روابط عمومی خواهد گذاشت؟ فرضیه تحقیق حاضر این است که روابط عمومی در آینده در اثر توسعه ی کاربرد رسانه های اجتماعی و فناوری های جدید ارتباطی، دچار تحول اساسی خواهد شد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی مبتنی بر فرآیند آینده پژوهی است. آینده پژوهی، تفکرات فلسفی و روش های علمی و مدل های مختلف بررسی و مطالعه آینده را مطرح و آینده های بدیل و احتمالی را ترسیم می کند. لذا، آینده پژوهی ابزاری برای معماری و مهندسی هوشمندانه آینده است. این مقاله می کوشد تا با توجه به تغییراتی که روابط عمومی تاکنون تجربه کرده است، تغییرات احتمالی آتی را کشف و آینده مطلوب را ترسیم کند. یافته های تحقیق حاکی از آنست که 112 سال حیات روابط عمومی پر از تحولات متنوع و متناوب است، تغییر مدل ها، دگرگونی راهبردها، تکامل نقش ها، تکنیک ها و ارتقای رویکردها، مدام عرصه های جدیدی به سوی این حرفه می گشاید. در این بین، شاید بتوان گفت مهم ترین تحول تکنیکی در روابط عمومی، به کارگیری فناوری ها و رسانه های جدید است که میدان عملکرد آن را گسترش داده است. از این رو، ضمن بررسی مهم ترین تحولات در روابط عمومی آینده با توجه به وضعیت فعلی آن، ویژگی های روابط عمومی آینده، مهارت هایی مورد نیاز در روابط عمومی 3 و تفاوت های آن با روابط عمومی 1 و 2 را مورد مطالعه قرار می دهیم.
۲۷۸.

بررسی تأثیر فضای مجازی اینترنت بر مد گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفتم بهار ۱۳۹۰ شماره ۲۲ 92 - 115

کلیدواژه‌ها: اینترنت تکنولوژی دانشجویان فرهنگ فضای مجازی مد گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۷ تعداد دانلود : ۴۱۹
اشاعه تکنولوژی اطلاعاتی مدرن در تمام جوامع جهانی، بدون شک بر شیوه زندگی روزمره مردم دنیا تأثیرگذار بوده و الگوهای رفتاری جوانان ایرانی نیز متأثر از اشاعه سریع فرهنگ مدرن سایر ملل و جوامع غربی است. فرهنگ پذیری صرفاً در محیط های فیزیکی و محسوس اطراف ما نیست، بلکه به موازات آن افراد از محیط فرهنگ مجازی نیز بهره مند و با آن همانند می شوند. ورود عناصر فرهنگ جدید به واسطه جذابیت فضای مجازی اینترنت و تجربه و حضور مستمر قشر دانشجو در آن محیط با نیازها و انگیزه های مختلف (علمی، آموزشی، سرگرمی و خبری)  منجر به بازتولید سلیقه های مجازی شده است.  شناخت تأثیر فضای مجازی اینترنت بر مدگرایی دانشجویان دانشگاه آزاد همدان، با استفاده از روش پیمایشی و جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته، با حجم نمونه 381، به روش نمونه گیری طبقه ای مورد بررسی قرار گرفت و نتایج یافته ها نشان داد، بین فضای مجازی و تمایل به مد گرایی رابطه معناداری وجود دارد بطوریکه دانشجویان بطور متوسط 64 درصد گرایش به مد دارند. بنابراین یکی از کارکردهای اینترنت، تولید و بازتولید معنا و اشاعه نماد و الگوهای رفتاری در بین جوانان ایرانی محسوب می شود.
۲۷۹.

مقایسه الگوی روزنامه نگاری حرفه ای و سیاسی با معیارهای نظری موجود در روزنامه باختر امروز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۴ 233 - 256

کلیدواژه‌ها: گفت وگو حوزه عمومی فضای مجازی شبکه های اجتماعی مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۸۳
فاطمی روزنامه نگار، در دورانی که هنوز بسیاری از مدیران روزنامه ها با قواعد حرفه ای کار آشنا نبودند ، باختر امروز را به عنوان موثر ترین روزنامه ایران در خلال سالهای 1328 تا 1332 منتشر کرد و میان گرایش های سیاسی تاثیر گذار و اصول حرفه ای روزنامه نگاری پیوند نزدیکی را به وجود آورد . همین موضوع ،مساله این پژوهش است ، به این معنا که چگونه در باختر امروز از شکاف های متعارف میان روزنامه نگاری سیاسی و حرفه ای کاسته شد و فاطمی توانست با وفاداری به اصول حرفه ای روزنامه نگاری ،مشی انتقادی این روزنامه را در درون دولت سازمان و سامان بدهد . در واقع نقش های متفاوت" فاطمی روزنامه نگار" با "فاطمی دولتمرد"در باختر امروز ،مساله این پژوهش است که که برای پاسخگویی به آن بهره گیری از روش تاریخی و مصاحبه و تحلیل محتوا ومصاحبه عمقی با بازماندگان این روزنامه ،تحلیل محتوا سرمقاله های فاطمی در سال 1328 و 1332 پرداخته شده است . نتایج این پژوهش نشان می دهد که دکتر حسین فاطمی به عنوان نخستین دانش اموخته ایرانی در دوره دکتری روزنامه نگاری توانسته است "روزنامه نگاری سیاسی "را به اصول حرفه ای روزنامه نگاری نزدیک کند . تحلیل محتوای 32 اثر دکتر فاطمی در سال 28 به عنوان یک روزنامه نگار بدون مقام سیاسی و 13 اثر در سال 32 به عنوان وزیر امور خارجه ای که روزنامه نگار نیز هست ،مورد تحلیل محتوا قرار می گیرد .
۲۸۰.

سیاست تقنینی حقوق کیفری ایران با رویکرد تامین امنیت فضای مجازی مختص کودکان

نویسنده:
منبع: قانون یار دوره چهارم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 325-340

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی کودکان حقوق کیفری سیاست تقنینی حقوق کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۶۳۲
پیشرفت خیره کننده فناوری اطلاعات درسال های آغازین سده بیست ویکم دگرگونی های بیشماری را در زمینه های فناوری واطلاعات بوجود آورده ودروازه دیگری را به جهان نوین گشوده بطوریکه تمام فعالیت های اقتصادی اجتماعی سیاسی فرهنگی و علمی بشر را به طور بنیادین دستخوش تغییر وتحول قرار داده است. علم حقوق نیز به عنوان شاخه ای از علوم انسانی که تنظیم روابط انسان ها را در چارچوب حیات جمعی به عهده داشته واز آنجایی که دنیای مجازی ودسترسی آسان و ساده کودکان به اینترنت و وجود خطرات اجتناب ناپذیر در این پهنه گسترده پرسش هایی را در خصوص اقدامات حقوقی صورت داده که برای جلوگیری از ورود کودکان در دنیای مجازی و اقدامات قانونی لازم جهت حفاظت آن ها پدید آورده است. رویکرد کیفری متمایز در حقوق کیفری ماهوی جرایم رایانه ای می تواندبا پیشگیری آسیب ها نسبت به کودکان و نوجوانان رابه حداقل ممکن کاهش دهددر این میان پرسش ها و تردیدهایی در زمینه حدود آزادی استفاده از اینترنت برای کودکان حدود گردش آزاد اطلاعات در مقابل کاربران کودک حفاظت از حریم خصوصی کودک در فضای مجازی و نهایتا" نقش مقررات حقوقی برای حفاظت و حمایت از این گروه آسیب پذیر که به سهولت می توانند در این دنیای بی حد و مرز در معرض سوء استفاده قرار بگیرند مطرح می شود.