مطالب مرتبط با کلیدواژه

فضای مجازی


۲۰۱.

مبانی جرم انگاری ارسال پیام های الکترونیکی ناخواسته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی دوره ۳ پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۷) 195 - 217

کلیدواژه‌ها: پیام های ناخواسته (اِسپَم) فضای مجازی جرم انگاری ضرر حریم خصوصی حقوق مصرف کننده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۹۲
پیام های الکترونیکی ناخواسته، آن دسته پیام هایی هستند که بدون رضایت شخص دریافت کننده برای وی ارسال می شود و حقوق وی را در دریافت پیام نادیده می گیرد. همچنین، می تواند بستر فعالیت های ناسالم و مجرمانه را در فضای سایبر فراهم نماید. مشکلات ایجاد شده به واسطه ارسال پیام های الکترونیکی ناخواسته از یک سو، و مؤثر نبودن روش های فنی و سیاست های خود تنظیمی توسط تأمین کنندگان فضای سایبر از سوی دیگر، قانونگذار کشورها را مجبور به اتخاذ تدابیر و اقدامات کنشی و واکنشی در رویارویی با این پیام ها کرده است. در این رابطه، بسیاری از کشورها با وضع قوانین خاص ضمن جرم انگاری ارسال پیام های ناخواسته، الزاماتی را برای تبادل پیام در فضای سایبر در نظر گرفته اند. در جرم انگاری این پدیده با توجه به تبعات ناشی از ارسال این پیام ها، به نظر می رسد مواردی همچون ضرر، حریم خصوصی و حقوق مصرف کننده به عنوان مبانی جرم انگاری این پدیده مطرح هستند. این تحقیق درصدد است تا ضمن مطالعه تطبیقی و با تأکید بر تدابیر کنشی، مبانی جرم انگاری ارسال پیام های ناخواسته را ارزیابی کند.
۲۰۲.

مقدمه ای بر اخلاق مالکیّت معنوی در کتابخانه دیجیتالی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۰ (پیاپی ۴۲) 253 - 279

کلیدواژه‌ها: اخلاق مالکیت معنوی کتابخانه دیجیتالی فضای مجازی اخلاق حرفه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۳۱۴
برای هر پدیدآورنده اثری، دو گونه حقّ در نظر گرفته می شود: 1) حقّ مادی؛ 2) حقّ معنوی. حقّ مادی این است که مُزد زحمات پدیدآورنده از آن خود او باشد و شخص دیگری از آن سوءاستفاده نکند. حقّ معنوی که گاه حقّ اخلاقی نیز به آن اطلاق می شود، با عنوان "مالکیّت معنوی" شناخته می شود و از مقدس ترین انواع مالکیّت ها است که محدود به زمان و انتقال پذیر نیست. با پیشرفت علم و تکنولوژی و به ویژه اینترنت، تحولاتی در صنعت نشر اطلاعات رخ داده است که این تغییرات باعث ناکارآمدی قوانین مربوط به این عرصه شد. با توجه به اینکه از الزامات اصول اخلاق حرفه ای کتابداری، احترام به حقّ مؤلف و مالکیّت معنوی و تلاش در راستای رعایت آن در هر شرایطی، احترام به حقوق مراجعان در مورد محرمانه بودن اطلاعات مربوط به آنها، حفاظت از مجموعه و فراهم کردن امکان دسترسی همه کاربران به اطلاعات مورد نیازشان است. این مقاله به سبب نبود قوانین لازم درباره مالکیّت معنوی در فضای دیجیتال، با استفاده از روش سندی (کتابخانه ای)، منابع مرتبط را واکاوی و به یافته های آن ها استناد کرده است تا با ارائه رویکردی اخلاقانه درباره مسئله مالکیّت معنوی، به تبیین تعهدات اخلاقی کتابخانه های دیجیتالی در سه مبحث کلی تعهدات اخلاقی درخصوص صاحبان آثار، تعهدات اخلاقی درخصوص کاربران و تعهدات اخلاقی درخصوص مجموعه کتابخانه دیجیتالی بپردازد.
۲۰۳.

آسیب شناسی پدیدار شناسانه نقش اینترنت بر باورهای دینی جوانان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲۱ (پیاپی ۴۳) 213 - 241

کلیدواژه‌ها: اینترنت فضای مجازی شبکه های اجتماعی باورهای دینی اخلاق پژوهش پدیدارشناسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۲ تعداد دانلود : ۴۵۴
رسانه های جدید و در رأس آن ها شبکه های اجتماعی مجازی موجب نوسازی فرایندهای اجتماعی شده و نگرش ها و رفتارهای کاربران را تحت تأثیر قرار داده اند؛ ازاین رو، باید به نقش اینترنت در شکل گیری و یا تغییر اخلاق و باورها و نگرش های دینی جوانان، به عنوان اجتماعی از کاربران توجه بیشتری کرد. پژوهش حاضر تلاش می کند با استفاده از روش شناسی پدیدارشناختی به آسیب شناسی نقش اینترنت و شبکه های اجتماعی، مانند فیس بوک، لاین، [1] وایبر [2] و واتس آپ [3] در شکل گیری و یا تغییر اخلاق و باورهای دینی جوانان بپردازد. جامعهٔ این پژوهش شصت نفر استکه برای گردآوری اطلاعات از این افراد، روش مصاحبهٔ اکتشافی و نیمه ساختاریافته و همچنین نمونه گیری هدفمند و انتخابی به کار گرفته شد. برای جمع آوری اطلاعات، نخست مصاحبه ها ضبط و سپس تجزیه و تحلیل شد و نتیجه های پژوهش از درون داده ها و مصاحبه ها به دست آمد. پیامدهای منفی فضای مجازی براساس یافته های این پژوهش عبارت است از: رواج بی بندوباری و گسترش روابط نامشروع در بین جوانان در شبکه های اجتماعی، مانند فیس بوک، لاین و ...، تهدید بنیان خانواده، بلوغ زودرس در جوانان، هرزه نگاری، ضعف بینش دینی و سهل انگاری در انجام واجبات، بحران هویت در جوانان، تهاجم فرهنگی، انتشار هنجارهای غربی و دگرگونی در سبک زندگی جوانان، ترویج باورهای خرافی، ایجاد شبهات دینی، ترویج مدهای نامناسب لباس و گسترش بدحجابی.
۲۰۴.

حقوق اخلاقی وجایگاه آن در فضای مجازی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال ششم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۴ (پیاپی ۴۶) 71 - 88

کلیدواژه‌ها: حقوق اخلاق حقوق اخلاقی حقوق قانونی فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۴ تعداد دانلود : ۵۴۷
چنان که از عنوان این پژوهش بر میاید ، موضوع آن درباره نوع خاصی از حق است . واژه ی حق مشترک لفظی است و کاربردها و معانی فراوانی دارد . اما یکی از مهمترین مواردی که این اصطلاح بر آن صدق میکند، قواعد و فضایل اخلاقی است که میتوان آن را حق اخلاقی نامید ، چرا که برخی از امور وارزش های اخلاقی نوعی حق را ایجاد می کنند که ما اخلاقا ملزم به رعایت آنها هستیم . البته این نوع از حق با سایر حقوق ، به ویژه حقوق قانونی تفاوتهایی دارد ، از جمله اینکه حقوق اخلاقی ضمانت اجرا ندارد و اگر آن را رعایت نکنیم قابل مجازات و پی گیری نمی باشد . در این پژوهش برای تببین بیشتر این نوع از حق ، به دیگر تفاوتهای حقوق اخلاقی و قانونی نیز اشاره خواهد شد . حقوق اخلاقی دارای تقسیم بندی های خاص خودش می باشد .. از جمله حقوق درونی ، حقوق انسان بر خودش ، ونیز بر اعضا و جوارح خویش است . واز جمله حقوق بیرونی ، می توان به حقوقی که در روابط انسان با سایر انسان ها و بالاخره با حیوانات و حتی اجسام نیز اشاره نمود . به نظر نگارنده ، همانطور که در فضای واقعی و حقیقی ، این حقوق ( اخلاقی ) ارزش واعتبار دارد در فضای مجازی هم می توانیم مصادیقی برای آن  پیدا نماییم که آگاهی و آشنایی ما با آن ، ما را ملزم به رعایت بیشتر آن در فضای مجازی خواهد کرد.
۲۰۵.

آسیب های فردیِ فضای مجازی از منظر اخلاق اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۵ (پیاپی ۴۷) 11 - 34

کلیدواژه‌ها: اخلاق فضای مجازی آسیب آسیب فضای مجازی افراط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۰۲ تعداد دانلود : ۱۳۵۸
با پیشرفت تکنولوژی و گسترش فضای مجازی، آسیب های جدیدی دامن گیر کاربران اینترنت گشته است. این آسیب ها بر روی زندگی فردی و جمعی افراد تأثیر می گذارد. در بُعد فردی آسیب های جسمانی و روان شناختی وجود دارد. آسیب های روان شناختی مورد بحث در این مقاله، افراط در استفاده از اینترنت، انزوای اجتماعی و تحلیل توان عقل است. اگر فرض کنیم کاربران از اینترنت به صورت کاملاً اخلاقی استفاده می کنند و هیچ گونه رفتار غیراخلاقی مثل هرزه نگاری، هرزه بینی، ارتباط صمیمی و خارج از شرع و اخلاق با غیرهمجنس و .... انجام نمی دهند باز این سؤال مطرح است که استفاده از فضای مجازی چه آسیب هایی برای فرد داشته و نظر اخلاق اسلامی در مورد هر یک از آسیب ها چیست؟ در این مقاله به این مسائل از منظر اخلاق اسلامی پرداخته می شود. این تحقیق یک تحقیق کاربردی است و روش تحقیق اسنادی است که از گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و تحلیل اطلاعات با رویکرد توصیفی، تحلیلی- تجویزی صورت می پذیرد.
۲۰۶.

ضعف سواد خانواده در استفاده از فضای مجازی و پیامدهای اخلاقی آن(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال هفتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸ (پیاپی ۵۰) 11 - 37

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه فضای مجازی اخلاق در فناوری اطلاعات خانواده اخلاق کاربردی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۱ تعداد دانلود : ۵۲۸
فضای مجازی در جایگاه یک رسانه و عضو جدایی ناپذیر خانواده ها، ازنظر اخلاقی دارای کارکردی دوگانه است و براساس قوت و ضعفِ آگاهی اعضای خانواده در استفاده از آن، می تواند بستر شکل گیری فضائل یا رذائل اخلاقی شود. مقاله حاضر با بررسی تأثیرات اخلاقی ضعفِ سواد خانواده در استفاده از این فضا کوشیده است مهم ترین آسیب هایی را که از این رهگذر دامن گیر خانواده (به طور کلی) یا والدین و فرزندان (به طور خاص) می شود، شناسایی کند. یافته های این تحقیق بیانگر آن است که این آسیب ها از دستیابی به اهدافی که برای تشکیل نهاد خانواده تعریف شده است، جلوگیری می کند. برای تبیین بهتر مبحث، بعد از تعریف مفاهیم اصلی، ضمن بیان اهمیت خانواده و سواد رسانه، برخی از پیامدهای اخلاقی ضعف سواد رسانه تبیین می شود. در پایان، راهکارهایی برای رفع این پیامدها ارائه می گردد و به برخی از مشکلاتی که در پی تأثیرگذاری آن ها بروز می یابد، اشاره می شود. روش تحقیق، تحلیلی و کاربردی و تا حد امکان مبتنی بر اندیشه های اخلاقی اسلام است.
۲۰۷.

راهکارهای اخلاقی - قرآنی در ارتقای سواد استفاده از فضای مجازی در خانواده(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال هفتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸ (پیاپی ۵۰) 37 - 61

کلیدواژه‌ها: قرآن سواد استفاده از فضای مجازی فضای مجازی اخلاق خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۶ تعداد دانلود : ۴۳۳
در قرن اخیر، استفاده گسترده از فضای مجازی، مانند شبکه های اجتماعی، امری اجتناب ناپذیر است؛ ازاین رو، برای جلوگیری از بروز آسیب های اجتماعی این شبکه ها، فرهنگ سازی مناسب و آموزش استفاده صحیح از آن ها مهم است. ضعف سواد رسانه ای خانواده در استفاده از فضای مجازی، موجب بروز مشکلاتی چون سوءظن و بدبینی، تشویش و اضطراب، بی اعتمادی و نابودی روابط خانواده می شود. بنا بر نظر شهید صدر، استفاده کاربردی از آیات، بر شناخت نیازها و سؤال های روز مبتنی است و رسالت اسلام و قرآن، پاسخ گویی به این سؤال ها و رفع نیازهای روز است. پژوهش حاضر سعی دارد، نخست مشکلات خانواده ها را در عرصه فضای مجازی شناسایی کند و سپس، به راهکارهای اخلاقی قرآن در این باره بپردازد. صداقت، ایمان، تقوا و توکل می تواند صله رحم و فرهنگ ارتباط خانواده ها را در فضای حقیقی غنی سازد و برخی مشکلات فضای مجازی چون حرمت شکنی، غیبت، تهمت و بدزبانی را رفع کند. این هدف با توجه به آیات قرآن و تفسیر عملی آن ها در احادیث و سیره  (در داستان های انبیاء، ائمه و اولیای الهی) محقق می شود.
۲۰۸.

راهکارهای صیانت از خانواده در برابر آسیب های فضای مجازی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال هفتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸ (پیاپی ۵۰) 61 - 85

کلیدواژه‌ها: نهاد خانواده فضای مجازی اینترنت آسیب های فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳۹ تعداد دانلود : ۸۶۴
 با اینکه زمان زیادی از راهیابی فضای مجازی به جامعه ایران نمی گذرد، این فضا تمام جامعه را به خود وابسته کرده است؛ از دولت و مؤسسات گرفته تا همه اقشار جامعه. فضای مجازی که زندگی دوم نیز نام گرفته است، در کنار کارکردهای متنوع و فواید پرشمار، آثار مخرّبی نیز دارد. این آسیب ها به ویژه در   برخی از ساحت های آن همچون شبکه های اجتماعی، بازی های رایانه ای،  اینترنت و... نمود بیشتری دارد و خانواده ها را با مشکلات زیادی مواجه کرده است. در این نوشتار می کوشیم ضمن برشمردن مهم ترین آسیب های فضای مجازی، برخی از راهکارهای صیانت از خانواده در برابر آن ها را بیان کنیم تا خانواده ها بتوانند با استفاده از این راهکارها از آثار مخرّب آن بکاهند.
۲۰۹.

شناسایی آسیبهای اخلاقی و خانوادگی استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی در میان فرزندان پسر شهر اصفهان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال هفتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸ (پیاپی ۵۰) 85 - 109

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی شبکه های اجتماعی شبکه های مجازی آسیب های اخلاقی آسیب های خانوادگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۳ تعداد دانلود : ۳۱۰
این پژوهش با هدف بررسی تجارب مادران درباره آسیب های اخلاقی و خانوادگی استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در میان فرزندان پسر شهر اصفهان انجام شده است. روش این پژوهش، کیفی و از نوع پدیدارشناسی است و مشارکت کنندگان،  دوازده نفر از مادرانی بودند که فرزندان پسر آن ها از شبکه های اجتماعی بسیار  استفاده می کردند. مشارکت کنندگان با نمونه گیری هدف مند و با روش گلوله برفی انتخاب شدند و اطلاعات آن ها از طریق مصاحبه عمیق جمع آوری و به روش کلایزی، تجزیه و تحلیل شد. یافته های این پژوهش عبارت است از: «تضعیف باورها و اعتقادات مذهبی»، «کم اهمیت شدن مفهوم حُجب و حیاء»، «بی اعتنایی به رعایت حدود ادب و احترام»، «تسهیل ارتباط با جنس مخالف»، «دسترسی به تصاویر و مطالب مستهجن و غیراخلاقی»، «ترویج دروغ و پنهان کاری»، «افزایش خشونت»، «قانون گریزی»، «انزواطلبی و کاهش تعاملات اجتماعی»، «تهدید سنّت ها و آداب و رسوم»، «تنوع طلبی و رشد مصرف گرایی»، «دورشدن از زندگی واقعی»، «تغییر در ظاهر و پوشش»، «علاقه مندی به فرهنگ غربی و زندگی در غرب» و «به وجود آمدن شکاف نسلی». یافته ها نشان داد پسران نوجوان و جوان به دلیل استفاده بی رویه از شبکه های اجتماعی مجازی با آسیب هایی مواجه می شوند که در صورت بی توجهی به این آسیب ها و تهدیدها، بنیان خانواده و نهادهای اجتماعی نیز به خطرخواهد افتاد
۲۱۰.

بررسی نقش عوامل خانوادگی در تشدید آسیبهای فضای مجازی در جامعه اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال هفتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸ (پیاپی ۵۰) 185 - 209

کلیدواژه‌ها: خانواده آسیب‌شناسی تربیت نوجوان جامعه فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۴ تعداد دانلود : ۴۰۰
پژوهش پیش رو، نقش عوامل خانوادگی در آسیب های فضای مجازی را بررسی و با توجه به آموزه های اسلامی، راهکارهایی برای رفع این آسیب ها ارائه کرده است. برای گردآوری داده ها از روش توصیفی، از نوع پیمایشی، استفاده شده است. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته ای است که متخصصان و چند تن از استادان مجرّب، روایی صوری و محتوایی آن راتأیید کرده اند. جامعه آماری تحقیق، همه دبیران دینی و عربی، مشاوران و مربیان پرورشی ناحیه چهار آموزش و پرورش اصفهان را که در سال تحصیلی95- 94 مشغول به کار بوده اند، دربرمی گیرد. بر اساس فرمول حجم نمونه، 85نفر از آن ها به طور تصادفی برای تکمیل پرسشنامه انتخاب شدند. برای تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که 92/0 محاسبه گردید و تجزیه و تحلیل آن با نرم افزار آماری spss19 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته های تحقیق نشان می دهد آسیب ناشی از تمام عوامل آسیب زا، بالاتر از  سطح متوسط است.
۲۱۱.

تأثیرات اخلاقی استفاده از فضای مجازی بر پیوند زناشویی و روابط فرزندان در خانواده(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال هفتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸ (پیاپی ۵۰) 11 - 37

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی اخلاق ارزش های خانوادگی روابط زناشویی حریم زندگی خصوصی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۴ تعداد دانلود : ۶۵۸
این مقاله بر آن است تا برخی از تأثیرات اخلاقی استفاده از فضای مجازی را بر پیوند زناشویی و روابط فرزندان در خانواده برشمارد. بدین منظور، ابتدا تأثیرات اخلاقی فضای مجازی با روش کتابخانه ای و به طور توصیفی- تحلیلی تبیین و سپس پیامدهای آن بر روابط زناشویی و فرزندان در خانواده بررسی شد. یافته ها نشان داد در کنار مزایای فضای مجازی، معایبی نیز وجود دارد. نداشتن آگاهی کافی درباره فضای مجازی می تواند آسیب های اخلاقی زیادی را برای خانواده و روابط اعضای آن در پی داشته باشد. مطالعات بیانگر آن است که میان استفاده از فضای مجازی و آسیب ارزش های خانوادگی رابطه وجود دارد؛ به گونه ای که فضای مجازی موجب تغییراتی در گفتار، رفتار و اخلاق نسل جدید شده است. هرچه میزان استفاده از شبکه های مجازی در خانواده بیشتر باشد، تعاملات خانوادگی کمتر می شود و سرمایه اجتماعی پیوند خانوادگی رو به زوال می رود. امروزه با ظهور فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی نوین در فضای مجازی و حقیقی، حریم زندگی خصوصی ازنظر اخلاقی به مخاطره افتاده است. نتایج پژوهش نشان داد این تهدید می تواند آسیب هایی جبران ناپذیر به جنبه های مختلف نظام خانواده وارد کند. شماری از این آسیب ها عبارتند از: تضعیف نقش خانواده به منزله مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزندان، بی اعتمادی زوجین به یکدیگر، دروغگویی، افزایش فاصله عاطفی و روحی زوجین و اعضای خانواده از یکدیگر، افزایش طلاق و هنجارشکنی های اخلاقی، ترویج عشق های مجازی، بی توجهی به مسئولیت ها، تضعیف ارزش های اخلاقی، افزایش ارتباطات نامشروع و ... .
۲۱۲.

بررسی مفهوم هتک حرز در سرقت های اینترنتی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: فقه سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۸۵) 119 - 142

کلیدواژه‌ها: سرقت اینترنتی هتک حرز فضای مجازی هک جرایم رایانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۹ تعداد دانلود : ۶۰۱
یکی از مسائلی که در سرقت های اینترنتی به بررسی دقیق جهت تطبیق با احکام فقهی نیاز دارد، مسئله حد در سرقت های اینترنتی است. این مسئله درصورت امکان اجرا، احراز همه شرایط لازم برای اجرای حدّ قطع را می طلبد. یکی از این شرایط، تحقق هتک حرز در سرقت اینترنتی است. با بررسی مفهوم هک و شیوه های انجام آن در وب سایت ها و دستگاه های رایانه ای و همچنین توجه به تعریف فقهی و حقوقی حرز، و اینکه تشخیص حرز متناسب برای هر مال از طرف شارع، به عرف و رویه جاری در هر جامعه محول شده است، هک را از مصادیق هتک حرز در فضای مجازی می توان به شمار آورد. این رفتار از طریق شکستن قفل نرم افزاری وب سایت ها و یا دستگاه های رایانه ای رخ می دهد و دلیل آن نیز قضاوت و نظر عرف، و رویه موجود در میان کاربران اینترنت و متخصصان حوزه فنّاوری اطلاعات و ارتباطات است.
۲۱۳.

هک کردن و نفوذ به سیستم های رایانه ای از منظر اخلاقی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال بیستم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۷۸) 104 - 128

کلیدواژه‌ها: اخلاق حرفه ای امنیت اخلاق هک حریم خصوصی هکر فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۶ تعداد دانلود : ۴۹۶
استفاده از سیستم های رایانه ای و اتصال آنها از طریق شبکه و اینترنت، منجر به ایجاد مشکلات امنیتی بسیاری در رایانه ها شده است. توسعه روز افزون فناوری ها و روند فزاینده اتکای انسان ها به رایانه ها برای انجام کارهای حیاتی خود، حاکی از آن است که مشکلات امنیتی آینده ممکن است پیامدهای جدی تری را نسبت به رخدادهای امروزی در پی داشته باشد. یکی از تأثیرگذارترین مهارت ها برای برقراری امنیت در فضای مجازی، مهارت هک کردن و نفوذ به سیستم ها است. هک انواع مختلفی دارد که بنظر می رسد برخی از آنها اخلاقی و برخی غیراخلاقی باشند. ملاک اخلاقی بودن یا نبودن هک می تواند انگیزه هکر و چگونگی استفاده او از این مهارت باشد . برخی از افراد می گویند تا زمانی که هک هیچ آسیب جدی در پی نداشته باشد، نفوذ می تواند موجب توسعه امنیت سیستم ها شود، اما بسیاری از افراد با این نظر مخالف بوده و معتقدند که نفوذ تقریباً همیشه آسیب رسان بوده و اشتباه است. با توجه به تأثیر امنیت فضای مجازی در زندگی روزمره انسان ها و نیز اهمیت زیست اخلاقی، در این مقاله به بررسی هک کردن از منظر اخلاقی پرداخته می شود.
۲۱۴.

سنجش تأثیر شاخصهای روانی و عملکردی بر تمایل دانشجویان به استفاده از شبکه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ در دانشگاه اسلامی سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 231 - 250
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۲۴۷
این واقعیت که کاربران و به ویژه جوانان هر روز وقت بیشتری را در فضای مجازی می گذرانند، اهمیت بررسی عوامل مؤثر بر گرایش به شبکه های اجتماعی را نشان می دهد. هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش تأثیر شاخصهای روانی و عملکردی دانشجویان بر تمایل آنان به استفاده از شبکه های اجتماعی و ارائه راهکار برای ارتقای فرهنگ استفاده از این شبکه ها انجام شده است. روش: این پژوهش از این لحاظ که نتایج آن می تواند مورد استفاده قرار بگیرد،کاربردی و از لحاظ روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، دانشجویان دانشگاه پیام نور خوی با2800 دانشجو و ابزار سنجش داده ها، دو پرسشنامه استاندارد «میزان استفاده از شبکه های مجازی» و «شاخصهای عوامل روانی و عملکردی» است. برای پردازش و تحلیل داده ها از نرم افزارهای اس.پی.اس.اس. پی.ال.اس استفاده شده است. یافته ها: نتایج تحقیق، تأثیر سه شاخص را بر تمایل دانشجویان به شبکه های اجتماعی تأیید کرد. نتیجه گیری: از بین شاخصهای عملکردی، دو شاخص «ارزش» و «اعتماد» و از بین شاخصهای روانی، شاخص «منافع و باورهای مشترک» بر میزان استفاده دانشجویان از شبکه های اجتماعی تأثیر معناداری دارد؛ ولی تأثیر سایر شاخصها معنادار نبود.
۲۱۵.

بررسی فقهی وقوع طلاق در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۹ 411-427

کلیدواژه‌ها: اراده صیغه طلاق طلاق کتبی فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۱ تعداد دانلود : ۵۰۴
هدف پژوهش حاضر بررسی وقوع یا عدم وقوع طلاق در فضای مجازی، از طریق ایمیل، پیامک و یا سایر وسایل ارتباط جمعی است، که به روش توصیفی تحلیلی از نوع تحلیل محتوا می باشد. داده های پژوهش بر پایه روش کتابخانه ای و اسنادی گردآوری شده است. طلاق مجازی یعنی این که زوج با استفاده از یک نامه اینترنتی(ایمیل) یا یک پیامک و امثال این ها، همسرش را طلاق دهد. فقها درباره وقوع، یا عدم وقوع چنین طلاقی اختلاف نظر دارند. گروهی معتقدند هرچند طلاق کتبی تحت شرایطی واقع می شود؛ اما طلاق به این شیوه، به دلیل مخالفت با عرف شرع، عدم همخوانی با سبک زندگی اسلامی، وجود فریب و نیرنگ، عدم احراز اراده زوج، ترویج هرج و مرج در جامعه، و تخریب بنیان خانواده جایز نبوده و واقع نمی شود. در مقابل موافقان با استناد به اطلاق و عموم آیات و احادیث وارده در بحث طلاق، قیاس به طلاق کتبی و طلاق هازل، اقرار زوج در حضور قاضی و احراز اراده او بر ایقاع طلاق و ارائه ایمیل حاوی امضای الکترونیکی ثبت شده و رعایت شروط طلاق، وقوع آن را جایز می دانند. براساس پژوهش انجام شده، نظریه موافقان با رعایت شروط مقرّر، به دلیل قوت ادله، سنخیت با مطالبات عمومی و اقتضائات عصر حاضر راجح به نظر می رسد.
۲۱۶.

رسانه های اجتماعی و تغییر الگوهای ارتباطی

نویسنده:
منبع: روزنامه نگاری الکترونیک سال سوم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی شبکه های اجتماعی سایبر تروریسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۹ تعداد دانلود : ۳۳۱
رسانه ها و تکنولوژی های نوین ارتباطی؛ باعث افزایش سطح بینش و آگاهی مردم شده و بر کلیه فعالیت های اجتماعی افراد اثرگذاشته است. با ظهور فن آوری های نوین؛ شاهد انقلاب جدیدی در زمینه اطلاع یابی، اطلاع رسانی و ارتباطات در فضای مجازی هستیم. فناوری های جدید؛ زندگی و محیط کار ما را تحت تأثیر قرار داده و بشر بدون فن آوری و بهره گیری از آن امکان عملی برای ادامه حیات خود ندارد. امروزه دهکده جهانی به ذهنیت جهانی و انقلاب اطلاعات به انقلاب ارتباطات تبدیل شده و شاهد تغییر الگوهای ارتباطی در جامعه هستیم. در گذشته؛ رسانه های سنتی، ارتباطی یک سویه با مخاطب آن هم به صورت جمعی، اما امروزه در فضای جدید با وضعیت جدیدی مواجه ایم و الگوهای ارتباطی به فرایندی پیچیده، زنده و تعاملی از طریق کانال های ارتباطی متعدد تبدیل شده است. در این مقاله به موضوعاتی از قبیل: اینترنت و فضای مجازی، برخی از ویژگی ها و کارکردهای شبکه های اجتماعی مجازی، پیامدهای منفی فضای مجازی، سایبر تروریسم، سپس راهکارها و تدابیری که می تواند آسیب ناپذیری امنیت کشورها را در برابر تهدیدات سایبر تروریسم تقویت کند؛ بیان می شود.
۲۱۷.

حق مؤلف در فضای مجازی با تاکید بر کتابخانه های دیجیتال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 87-107

کلیدواژه‌ها: حق مولف فضای مجازی کتابخانه های دیجیتال محتوای دیجیتال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۲ تعداد دانلود : ۴۹۴
همواره استفاده از منابع اطلاعاتی و آثار علمی، هنری و فرهنگی در فضاهای مجازی و رعایت مسائل حق مولف درگیر با آنها چالش برانگیز بوده است. در این میان هم باید صاحبان محتوای دیجیتالی را راضی نگه داشت و هم متقاضیان آنها را در بهره گیری مناسب از منابع منتفع ساخت. در میان انواع رسانه ها و وب سایت های حاوی منابع و آثار مشمول قوانین حق مولف، شاید کتابخانه های دیجیتال بیشترین چالش را داشته باشند، چراکه هم حاوی منابع فراوانی هستند که قوانین حق مولف را در پیش روی خود دارند و هم مشتریانی که انتظار دارند بهترین منابع را در راستای رفع نیازهای اطلاعاتی آنها در اختیارشان قرار دهند. لذا راهکارهایی که این کتابخانه ها برای مواجهه با این چالش در پیش می گیرند می تواند مناسب برای سایر موراد و موسسات ارائه دهنده محتوای دیجیتال باشد. در این مقاله به روش مروری ابتدا به مطالعه و بررسی موضوع حق مولف در فضای مجازی و مسائل مربوط به آن پرداخته شده و سپس روش ها و راهکارهای ممکن برای حمایت از حقوق مؤلف برای منابع دیجیتالی که کتابخانه های دیجیتال و سایر مراکز مشابه می توانند از آنها بهره گیرند مورد اشاره قرار گرفته اند.
۲۱۸.

فضای مجازی و پست مدرن شدن عرصه پزشکی (مطالعه موردی: موسیقی درمانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 227-254

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی طب مکمل طب جایگزین پزشکی مدرن پست مدرنیسم پزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۵ تعداد دانلود : ۵۱۲
با ظهور پسامدرنیسم در حوزه پزشکی، تفسیرهای جدیدی از مفاهیم سلامت و رویکردهای آن پدید آمد. یکی از روش های درمانیکه با تفسیرهای پست مدرنیستی تناسب دارد، طب مکمل و جایگزین است.با نقصان حضور انواع مختلف طب مکمل به خصوص موسیقی درمانی در دانشگاه ها و کمبود کلینیک های موسیقی درمانی در فضای اجتماعی ایران، در فضای مجازی شاهد ظهور سایت ها و وبلاگ هایی با موضوع موسیقی درمانی هستیم. با توجه به این محدودیت ها، آنچه قابل تأمل است نقش فضای مجازی در ایجاد فرصتی برای حضور گفتمانی است که به حاشیه رانده شده است. این امکان حضور در فضای مجازی در شرایط محدود حضور در فضای فیزیکی نمودی از پست مدرن شدن است. مسلما محدودیت های فضای واقعی بر کیفیت حضور موسیقی درمانی در فضای مجازی ایران هم تأثیر می گذارد. لذا این پرسش ها مطرح می شود که چگونه موسیقی درمانی در فضای مجازی معرفی می شود؟ در معرفی موسیقی درمانی - به عنوان یکی از انواع طب مکمل- در فضای مجازی بر چه ابعادی تاکید می شود؟ و چگونه این ابعاد در تقابل با پزشکی مدرن قرار می گیرند؟ روش تحقیق در این مطالعه، تحلیل محتوای کیفی است. جامعه هدف پژوهش عبارت است از وب سایت های ایرانی فعال در رابطه با موسیقی درمانی. روشنمونهگیری،نمونهگیرینظری (هدفمند) است و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته است. مطالعه و تجزیه و تحلیل 11 سایت مورد بررسی، نشان داد این سایت ها بر هفت بعد (مقوله) کلان از موسیقی درمانی تأکید می کنند تا آن را به مخاطبان معرفی کنند که عبارتند از: «بعد علمی»، «بعد تاریخی»، «کارکرد درمانگری»، «بعد توانمندسازی»، «مزیت بهداشتی سلامت»، «جامعیت کاربرد» و «جهانی بودن موسیقی درمانی». از این میان، موسیقی درمانی با تأکید بر برخی ابعاد تلاش می کند تا با نزدیک کردن خود به پزشکی مدرن بر اعتبار خود افزوده و در مقابل با تأکید بر برخی ابعاد دیگر، به رقابت با پزشکی مدرن می پردازد. هرچند پزشکی مدرن در فضای مجازی با گفتمان های رقیب مواجه شده و گفتمان های خاموش پزشکی مانند موسیقی درمانی توانسته اند از این فضا برای رقابت با پزشکی مدرن و حضور در عرصه سلامت استفاده کنند، اما آنچه به عنوان طب مکمل می شناختیم نیز دچار تحول شده و از پزشکی مدرن تأثیر یافته است.
۲۱۹.

فضای مجازی رخنه ای در تئوری صدق تارسکی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: ذهن پاییز ۱۳۹۸ شماره ۷۹ 95 - 117

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی صدق تارسکی نظریه مطابقت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۲۸۳
بررسی صدق جملات فضای مجازی، دارای اهمیت ویژه ای است. برای بسیاری، فضای مجازی یکی از مهم ترین ابزارهای حصول اطلاعات است. این امر به علت گستردگی دامنه اطلاعات و در دسترس بودن آن است. با همه مزایا، اگر شیوه و روشی برای سنجش صحت اطلاعات در فضای مجازی نباشد، این اطلاعات کارایی لازم را نخواهند داشت و قابل اطمینان نخواهند بود. با توجه به ویژگی در دسترس بودن و سهل الوصول بودن اطلاعات، با جملاتی روبرو می شویم که این قابلیت را دارند که واقعیت را بر اساس محتوای خود تغییر دهند. چنین جملاتی را جملات واقعیت ساز می نامیم. چنین جملاتی بر خلاف دیگر جملات- که منعکس کننده واقعیت های خارجی هستند- خودشان منجر به بروز و ظهور واقعیت می شوند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی صدق این گونه جملات بر اساس نظریه مطابقت صدق و نظریه صدق تارسکی است. با عرضه نمونه هایی از جملات واقعیت ساز بر این نظریات، مشخص می شود که هر دو نظریه دچار مشکل دور خواهند شد. 
۲۲۰.

چالش های فراروی دادرسی الکترونیک در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دیدگاه های حقوق قضایی پاییز ۱۳۹۸ شماره ۸۷ 29-59

کلیدواژه‌ها: دادرسی الکترونیکی فضای مجازی فناوری اطلاعات نظارت الکترونیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۵ تعداد دانلود : ۴۳۹
با توسعه فناوریِ اطلاعات و ارتباطات، لزومِ حضورِاصحاب دعوی و استفاده از کاغذ در بخشی از فرایند دادرسی کاهش یافته است. با اینکه دادرسی الکترونیکی دسترسی آسان همگان به عدالت و کوتاه شدن مسیر دادرسی را میسر می سازد اما این نوع دادرسی با چالش های متعددی روبرو است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است درصدد بررسی چالش های حقوقی و اجرایی فراروی دادرسی الکترونیکی در ایران. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که کاهش هزینه ها و تسریع دادرسی، رهاورد ظاهری ورود فناوری اطلاعات به مراجع قضایی بوده است همچنین میزان فناوری نوین با اصول دادرسی عادلانه، ازجمله اصل برابری اصحاب دعوی، اصل مواجهه، علنی بودن دادرسی و ... مورد بررسی قرار می گیرد. در کنار این ها چالش های اجرایی نظیر: فقدان امنیت سایبری، پایین بودن فرهنگِ الکترونیکِ قضایی و ... ملاحظه می شود که البته می توان با ارتقاء امنیت سایبری لازم، توسعه دادرسی الکترونیک (بدون محدودیت زمان و مکان) و نیز ارتقاء آموزش و فرهنگ سازی نسبت به رفع چالش های مذکور اقدام کرد.