مطالب مرتبط با کلیدواژه

جرایم رایانه ای


۱.

چارچوبی برای آموزش دروس دانشگاهی اخلاق در فناوری اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق در علوم و فن آوری ۱۳۸۷ شماره۳-۴

کلیدواژه‌ها: اخلاق فناوری اطلاعات گردش آزاد اطلاعات حقوق تکثیر و تالیف رایانه ای جرایم رایانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۶ تعداد دانلود : ۱۰۳۰
پس از گذشت نیم قرن از زمان شروع ارایه دروسی در زمینه اخلاق و آداب کاری، حرفه ای و فناوری در دانشگاههای جهان، با گسترش به کارگیری فناوری اطلاعات در ایران و ضرورت تدوین چارچوبی برای دروس آموزش دانشگاهی آداب فناوری اطلاعات، دلیل نگارش این مقاله است.روش کار: در این مقاله ابعاد گوناگون مضامین اخلاقی مرتبط با فناوری اطلاعات بررسی شده است.نتیجه گیری: با الگوی نوآورانه از طریق تعمیم چارچوب راهبردی زکمن، حوزه های مفهومی آموزشی برای همه گروه های ذینفع پیشنهاد شده است. سپس، به عنوان نمونه با بهره گیری از الگوی تدوین محتوای درس دانش پایه (بر پایه حوزه ها و واحدهای دانشی)، طرح درسی برای آموزش دانشگاهی آداب فناوری اطلاعات برای تدریس در دوره های کارشناسی مهندسی رایانه و فناوری اطلاعات ارایه گردیده است.
۲.

بررسی فقهی سرقت رایانه ای (اینترنتی) با رویکردی بر نظر امام خمینی(س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامة متین سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۶۰

کلیدواژه‌ها: جرایم رایانه ای سرقت اینترنتی حرز درءالحد حد سرقت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۱۷۷
چکیده: همه گیر شدن استفاده از رایانه و شبکه جهانی اینترنت در کمتر از نیم قرن، جهان را با پدیده ای به نام جرایم رایانه ای به طور عام و سرقت رایانه ای به طور خاص مواجه نموده که از لحاظ امنیتی می تواند بسیار خطرآفرین باشد. لذا ما در این مقاله از نظر فقهی به این بزه پرداختیم و بعد از تشریح عمل مجرمان به مقایسة آن و سرقت حدی پرداخته و به این نتیجه رسیدیم که علی رغم اینکه حد قطع انگشتان سارق از لحاظ بازدارندگی، می تواند ایدة خوبی برای مجازات دزدان اینترنتی باشد؛ امّا از آنجایی که در موارد زیادی در این نوع از دزدی شبهاتی وجود دارد از باب قاعدة درءالحد نمی توان این حد را در مورد این مجرمان جاری نمود.
۳.

گونه شناسی باندهای جرم و فساد در فضای مجازی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات فضای مجازی جرایم رایانه ای گروه سازمان یافته مجرمانه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی
تعداد بازدید : ۱۷۷۸ تعداد دانلود : ۶۵۷
توسعه پدیده جهانی فناوری اطلاعات و ارتباطات، تحولی شگرف در ابعاد گوناگون حیات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و سیاسی ایجاد نموده است. این گسترش رو به رشد فضای مجازی با توجه به ناشناخته بودن بسیاری از اجزای آن برای عامه مردم به عاملی برای افزایش فرصت های جنایی بدل گشته است. این ویژگی توسط مجرمان مجازی مورد سوء استفاده قرار گرفته و شکل گیری گروه های فساد و جرم در این فضا را به دنبال داشته است. مقاله حاضر شناخت و طبقه بندی جرایم مجازی سازمان یافته و موانعی که باعث عدم شناخت این جرایم می باشند را به روش کتابخانه ای مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. سه دسته از گروه های جرایم سازمان یافته که از پیشرفت تکنولوژی های ارتباطی و اطلاعاتی به منظور نقض کنترل های نظم بخش و قانونی بهره می برند عبارتند از: 1) گروه های جرایم سازمان یافته سنتی که از تکنولوژی های ارتباطی و اطلاعاتی استفاده می کنند تا فعالیت های مجرمانه خود را تسهیل کنند. 2) گروه های سازمان یافته مجازی مجرمانه که به طور اختصاصی به صورت آنلاین عمل می کنند. 3) دسته سوم، از فعالیت هایی تشکیل شده است که مقصود و هدف از آن به خطر انداختن درستی، مقبولیت و اعتماد به رایانه ها و سیستم هایی است که به اینترنت متصل می شوند و اطلاعات بر روی آنها پردازش می شود. در پایان با توجه به شناخت حاصل شده به منظور کاهش آسیب های ناشی از باندهای جرم و فساد پیشنهاد می شود که بهترین شیوه در جلوگیری از وقوع جرایم رایانه ای، آموزش عموم جامعه از یک سو و ایجاد پلیس سایبر و تقویت آن به منظور گشت زنی در فضای مجازی از سویی دیگر می تواند به افزایش امنیت در این عرصه کمک شایان توجهی نماید.
۴.

مطالعه تطبیقی سازکارهای حمایت از بزه دیدگان جرایم رایانه ای در حقوق کیفری ایران و اسناد بین المللی با تأکید بر کنوانسیون بوداپست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه حقوق کیفری سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: بزه دیده حمایت فضای مجازی سیاست جنایی جرایم رایانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۰ تعداد دانلود : ۱۰۹۲
جرایمِ رایانه ای از جمله جرایم نوظهوری است که مبارزه مؤثر با آن در پرتو راهبردهای پیش گیری از وقوع آن، حمایت از بزه دیده آن و تعقیب کیفری مرتکب آن است. ضرورتِ  حمایت از بزه دیدگان به ویژه در جرایم رایانه ای و نقش آن در تحقق عدالت اجتماعی  بر کسی پوشیده نیست. سازوکارهای حمایت از بزه دیدگانِ جرایمِ رایانه ای در سیاستِ جناییِ ایران واسنادِ  بین المللی از مباحث نوظهور در علوم جنایی است که رویکردهایِ حمایت از بزه دیدگانِ جرایمِ رایانه ای را بیان می کند. این نوشتار که با رویکرد توصیفی و تحلیلی و با هدف بررسی سازوکارهای حمایت از بزه دیدگان جرایم رایانه ای در حقوق کیفری ایران و اسناد بین المللی به ویژه کنوانسیون بوداپست نگاشته شده است، به دنبال پاسخ به این سوال های اصلی است که آیا در حقوق کیفری ایران حمایت های خاصی از بزه دیدگان جرایم رایانه ای صورت گرفته است؟ موضع اسنادِ بین المللی به ویژه کنوانسیون جرایم سایبر در این زمینه چگونه است؟ سیاستِ جنایی ایران در قبالِ جرایم رایانه ای چگونه است؟ با بررسی قوانینِ کیفری ایران واسنادِ  بین المللی به ویژه کنوانسیونِ بوداپست وبا لحاظ گونه شناسیِ حمایت ها مشخص می شود که سیاستِ جناییِ ایران در قبالِ حمایت از بزه دیدگانِ جرایم رایانه ای افتراقی نبوده و سیاستِ پاسخ دهی غیر حمایتی وغیر اختصاصی اعمال شده است وحتی نسبت به به بزه دیدگانِ خاص که در اسنادِ  بین المللی توجه مضاعفی شده است در سیاست جنایی ایران  چتر حمایتی از این گروه هم برداشته شده است
۵.

بررسی عناصرتشکیل دهنده مادی و معنوی مصادیق جرایم رایانه ای

نویسنده:
منبع: قانون یار دوره دوم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: جرایم رایانه ای رایانه فضای سایبر داده مجازات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳۴ تعداد دانلود : ۳۹۳۷
قانون جرایم رایانه ای مصوب 1388یکی از کامل ترین قوانین در زمینه جرایم مربوط به فضای مجازی و رایانه ای می باشد. در این قانون در فصل اول: جرائم علیه محرمانگی داده ها و سیستم های رایانه ای و مخابراتی، شامل؛ دسترسی غیرمجاز، شنود غیرمجاز، جاسوسی رایانه ای، در فصل دوم: جرائم علیه صحت و تمامیت داده ها و سیستم های رایانه ای و مخابراتی، شامل؛ جعل رایانه ای، تخریب و اخلال در داده ها یا سیستم های رایانه ای و مخابراتی در فصل سوم سرقت و کلاهبرداری مرتبط با رایانه، در فصل چهارم: جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی، در فصل پنجم: هتک حیثیت و نشر اکاذیب و در فصل هفتم سایر جرایم جرم انگاری شده اند.
۶.

دادرسی الکترونیکی در رویارویی با جرایم رایانه ای: چالش ها و بایسته ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حقوقی دادگستری سال هشتاد و یکم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۰۰ 169 - 195

کلیدواژه‌ها: دادرسی الکترونیکی جرایم رایانه ای دادرسی کیفری افتراقی فرآیند کیفری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۹ تعداد دانلود : ۴۶۷
دادرسی الکترونیکی به معنای ابتنای فرآیند رسیدگی کیفری بر تجهیزات الکترونیکی، ثبت، پردازش و تبادل اطلاعات است که به عنوان پدیده ای جدید به همراه رایانه ای شدن امور مطرح شده و فرض بر آن است که نقش به سزایی در روزآمد، کم هزینه و عادلانه کردن رسیدگی کیفری دارد.<br /> از منظر تقنینی، «دادرسی الکترونیکی» عنوان مبهمی در بخش نهم قانون آیین دادرسی کیفری است که صرفاً به پشتوانه پیش بینی در قانون مطرح شده است و با دادرسی جرایم رایانه ای یکی نیست. میان این دو رابطه عموم و خصوص من وجه برقرار است؛ چنان که در دادرسی الکترونیکی تلاش می شود تا فرآیند رسیدگی کیفری نسبت به عموم جرایم با استفاده تجهیزات الکترونیکی و در فضای سایبر انجام شود. ولی در دادرسی جرایم رایانه ای، از امکانات و فرآیندها برای کشف، اثبات و پیگیری جرایم رایانه ای استفاده می شود که ممکن است بعضاً با فرآیند کیفری سنتی انجام شود. با این حال چون دادرسی جرایم رایانه ای، یکی از صورت های دادرسی کیفری افتراقی است و در قانون آیین دادرسی کیفری نیز از همین وجه مورد تأکید قرار گرفته است، وجه افتراق استفاده از رایانه برای رسیدگی به جرم رایانه ای است. به سخن دیگر، همچنان که مرتکب با استفاده از رایانه، مرتکب جرم رایانه ای شده است؛ با بهره گیری از امکانات و ظرفیت های محیط رایانه، به اتهام وی رسیدگی شود. در این صورت دادرسی جرایم رایانه ای در بطن دادرسی الکترونیکی قرار می گیرد و با آن رابطه عموم و خصوص مطلق برقرار می کند.
۷.

بررسی مفهوم هتک حرز در سرقت های اینترنتی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: فقه سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۸۵) 119 - 142

کلیدواژه‌ها: سرقت اینترنتی هتک حرز فضای مجازی هک جرایم رایانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۲ تعداد دانلود : ۵۹۶
یکی از مسائلی که در سرقت های اینترنتی به بررسی دقیق جهت تطبیق با احکام فقهی نیاز دارد، مسئله حد در سرقت های اینترنتی است. این مسئله درصورت امکان اجرا، احراز همه شرایط لازم برای اجرای حدّ قطع را می طلبد. یکی از این شرایط، تحقق هتک حرز در سرقت اینترنتی است. با بررسی مفهوم هک و شیوه های انجام آن در وب سایت ها و دستگاه های رایانه ای و همچنین توجه به تعریف فقهی و حقوقی حرز، و اینکه تشخیص حرز متناسب برای هر مال از طرف شارع، به عرف و رویه جاری در هر جامعه محول شده است، هک را از مصادیق هتک حرز در فضای مجازی می توان به شمار آورد. این رفتار از طریق شکستن قفل نرم افزاری وب سایت ها و یا دستگاه های رایانه ای رخ می دهد و دلیل آن نیز قضاوت و نظر عرف، و رویه موجود در میان کاربران اینترنت و متخصصان حوزه فنّاوری اطلاعات و ارتباطات است.
۸.

سیاست تقنینی جمهوری اسلامی ایران در زمینه جرایم رایانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۶, Issue ۱۹, Autumn ۲۰۱۹ 163 - 198

کلیدواژه‌ها: جرایم رایانه ای سیاست تقنینی مجازات جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۹ تعداد دانلود : ۴۶۳
با پیشرفت فناوری و استفاده از رایانه در تمامی امور اقتصادی، نظامی و اجتماعی، جرایم مختلفی می تواند در حوزه رایانه حادث شود؛ لذا قانونگذار برای پیشگیری و مبارزه با این جرایم- در سال 1388- اقدام به تصویب قانون جرایم رایانه ای در 56 ماده و 25 تبصره نمود که از کامل ترین قوانین در زمینه جرایم مربوط به فضای مجازی و رایانه به شمار می رود؛ البته در قانون تجارت الکترونیک و قانون جرایم رایانه ای جمهوری اسلامی ایران، تعریفی از جریم رایانه ای ارائه نشده است که احتمال می رود دلیل آن، اختلافات مبنایی میان حقوقدانان از این مفهوم باشد. به طور کلی، آن دسته از جرایمی که با سوء استفاده از یک سامانه رایانه ای و برخلاف قانون واقع می شود، جرایم رایانه ای نام دارند؛ هر چند این دسته از جرایم را می توان شامل جرایم سنتی که به واسطه رایانه صورت می گیرد- از قبیل کلاهبرداری و سرقت- و نیز جرایم نوظهوری که با تولد رایانه پا به عرصه حیات گذاشته اند- مانند جرایم علیه صحت و تمامیت داده ها- دانست. در این پژوهش، مصادیق، ارکان قانونی، مادی و روانی و نیز مجازات هر یک از جرایم رایانه ای مورد بررسی قرار گرفته است.
۹.

بررسی فقهی- حقوقی امکان اجرای حدّ در سرقت رایانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و مبانی حقوق اسلامی سال پنجاه و دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 253 - 269

کلیدواژه‌ها: جرایم رایانه ای حد سرقت رایانه ای قطع ید قوانین موضوعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۵ تعداد دانلود : ۳۶۳
سرقت رایانه ای جرمی است که از طریق رایانه انجام می شود و تنوع و پیچیدگی نحوه ارتکاب آن موجب شده تا این سؤال مطرح شود که اگر تمامی شرایط سرقت مستوجب حدّ در یک سرقت رایانه ای وجود داشته باشد، آیا می توان حدّ سرقت را بر سارق رایانه ای نیز همچون سارقان فضای فیزیکی جاری نمود؟ در صورتی که در قانون جرایم رایانه ای ایران تنها ماده 12 به مسئله سرقت رایانه ای پرداخته است و این در حالی است که علاوه بر آن که مجازات های تعیین شده در این ماده از بازدارندگی لازم برخوردار نمی باشند، در مورد مسئله حدّ سرقت نیز سکوت شده است. اما بررسی های انجام شده در این مقاله نشان می دهد که این مجازات در این گونه سرقت ها قابل اجرا می باشد زیرا عناصر مادی، قانونی و معنوی تشکیل دهنده جرم سرقت در این گونه سرقت ها نیز موجود بوده و در نتیجه ماهیت سرقت های رایانه ای متفاوت با سرقت های سنتی نمی باشد و تنها تفاوت در محیط ارتکاب جرم، موجب تمایز این دو نوع سرقت شده است. لذا در این تحقیق که به شیوه کتابخانه ای و با بررسی منابع موجود انجام شده است چنین نتیجه به دست آمد که اگر تمامی شرایط اجرای حدّ محقّق شود، می توان نسبت به مرتکب جرم سرقت رایانه ای نیز حدّ سرقت را جاری نمود.
۱۰.

جرم انگاری دیپ فیک ها از منظر تعهدات حقوق بشری دولت ها

نویسنده:
منبع: تحقیقات حقوق قضایی دوره دوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳ 355-384

کلیدواژه‌ها: دیپ فیک حقوق بشر جعل حق به حریم خصوصی جرایم رایانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۲۳۳
دیپ فیک ها یکی از محصولات تحولات در جامعه انسانی در دهه های اخیر محسوب می شوند. این فناوری به افراد این اجازه را می دهد تا اقدام به تولید فیلم ، تصویر یا صوت هایی نمایند که واقعی نیستند. با توسعه فناوری کیفیت این محصول نیز ارتقا می یابد. با این وجود این فناوری می تواند چالش زا باشد. این فناوری می تواند در تشخیص واقعی یا جعلی بودن اثر ایجاد تردیدهای جدی نماید. بنابراین این سوال مطرح می شود که سیاست جزایی دولت ها در قبال این فنامری باید چگونه باشد. دولت ها در چارچوب تعهدات حقوق بشری خود موظفند تا احترام به این حقوق را در اتخاذ هر اقدام محدود کننده ای مورد توجه قرار دهند. این مساله در رابطه با هرگونه سیاست کیفری نسبت به دیپ فیک ها نیز به همین صورت است. این مقاله در صدد بررسی این امر است که با در نظر گرفتن تعهدات حقوق بشری دولت ها ، چه واکنشی نسبت به فناوری مذکور و تولیدات آن باید اتخاذ شود. این تحقیق نتیجه می گیرد ، در مواردی که دیپ فیک ها تعرض به حقوق اشخاص و جامعه محسوب می شوند ، با در نظر گرفتن اصول و استانداردهای حقوق بشری، دولت ها می توانند و در مواردی موظفند که آنها را جرم انگای نمایند.
۱۱.

عکس العمل های قانونی نسبت به جرائم رایانه ای در حقوق موضوعه

نویسنده:
منبع: قانون یار دوره پنجم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: جرایم رایانه ای فضای مجازی داده های اینترنتی رایانه سایبر حامل های داده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۹
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و گسترش فضای مجازی شکل و ابزار ارتکاب جرم نیز تغییر کرده است. از سوی دیگر، نمی توان تاثیر استفاده از اینترنت و وسایل الکترونیکی از جمله رایانه و موبایل بر زندگی افراد را نادیده گرفت، به همین دلیل در سال های اخیر جرایم رایانه ای به مراتب افزایش پیدا کرده است. از این رو قانون گذار به منظور جلوگیری از ایجاد اختلال در این فضا، قوانینی را در این زمینه وضع کرده است. امروزه نمی توان تاثیر استفاده از اینترنت و وسایل الکترونیکی از جمله کامپیوتر ها و موبایل ها بر زندگی افراد نادیده گرفت. حضور افراد در فضای مجازی، ایجاد کسب و کار در این فضا، شکل گیری روابط اجتماعی در آن و همچنین انجام معاملات تجاری از طریق آن باعث شده است این فضا به عنوان یک محیط مجازی درآید که برخی از افراد از آن سود جویی می کنند. از این رو قانون گذار برای جلوگیری از ایجاد اختلال در این فضا و مشخص کردن قواعد استفاده کنندگان، قوانینی را در این زمینه وضع کرده است. در ایران سابقه جرم رایانه ای به جعل اسکناس توسط یک کارگر چاپخانه و یک دانشجو در سال 1378 بر می گردد. جرم رایانه ای نظیر جاسوسی رایانه ای و مجازات آن یعنی جرمی که با استفاده از فناری کامپیوتری رخ دهد. یعنی کسی با استفاده از کامپیوتر اقدام به انجام اعمال مجرمانه ای مانند بدست آوردن اطلاعات شخصی دیگران کند. در این مقاله قصد داریم به بررسی و شناخت عکس العمل های قانونی نسبت به جرائم رایانه ای در حقوق موضوعه بپردازیم و در این راستا خلاء تحقیقاتی موجود را رفع نماییم.
۱۲.

بررسی مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی

نویسنده:
منبع: قانون یار دوره پنجم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی قانون مجازات جزای نقدی انحلال جرایم رایانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۴ تعداد دانلود : ۲۵۲
در نظام کیفری کشور ما تا قبل از تصویب قانون جرائم رایانه ای به معنای اخص و قانون مجازات اسلامی 92 به معنای اعم، هیچ گاه به صراحت مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی را پیش بینی نکرده بود. پیش بینی مجازات های اشخاص حقوقی یکی از بارزترین دستاوردهای قانون مجازات اسلامی 1392 می باشد. بعد از قانون جرایم رایانه ای، این قانون دومین قانونی است که به پیش بینی مجازات اشخاص حقوقی پرداخته است. براساس مقررات قوانین سابق عده ای معتقد بودند که «در موارد سکوت مقررات قانونی می توان گفت: «تنها اشخاص طبیعی که نماینده اشخاص حقوقی بوده و به نام آنها فعالیت می کنند (رئیس، مدیر، مدیرعامل، نماینده، مأمور و مستخدم) ممکن است مرتکب جرم شده و مسئولیت جزایی شخصی آنان مطرح شود، ولی خود شخص حقوقی نه می تواند مجرم شناخته شود و نه قابلیت تحمل کیفر را دارد» لیکن با تصویب قانون حاضر، صراحتاً اشخاص حقوقی نیز واجد مسئولیت شناخته شده اند. البته طبق صراحت ماده 20 قانون جدید اعمال مجازات برای اشخاص حقوقی مانع از مجازات شخص حقیقی نیست. در خصوص جزای نقدی ماده 21 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نیز که از ماده 38-131 قانون جزای فرانسه اقتباس گردیده است: «حداکثر جزای نقدی قابل اعمال بر اشخاص حقوقی معادل پنج برابر مبلغی است که به وسیله قانون سرکوب کننده جرم برای اشخاص حقیقی پیش بینی شده است». با تصویب قانون حاضر، صراحتاً اشخاص حقوقی نیز واجد مسئولیت شناخته شده اند که نگارنده سعی نموده، تا با توجه به مراتب مذکور، و ضرورت موضوع مقاله حاضر بطور مستقل به بررسی این امر بپردازد.
۱۳.

مبانی و مستندات فقهی و حقوقی شروع به جرم سرقت سایبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حقوق اسلامی سال هجدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۷۰ 29 - 51

کلیدواژه‌ها: سرقت رایانه ای جرایم رایانه ای شروع به جرم قانون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۱۵۰
با گسترش فضای مجازی و جرایم ارتکابی در این حوزه، تدوین قوانین جزایی اختصاصی برای این حوزه ضرورت یافت و قانونگذار ایران در سال ۱۳۸۸ قانون جرایم رایانه ای را به تصویب رساند که دو ماده آن به طور نامعین به سرقت و کلاهبرداری اختصاص پیدا کرد. در قانون مزبور شروع به جرم سرقت سایبری جرم محسوب نشده بود ولی با رویکرد قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در گسترش قلمرو شروع به جرم، این موضوع قابل بررسی است که آیا شروع به سرقت سایبری، جرم محسوب می شود؟ مبانی و مستندات فقهی و حقوقی آن چیست؟ و در صورت جرم بودن شروع به سرقت سایبری مجازات آن چیست؟ در این مقاله ضمن طرح دیدگاه های حقوقی، مستندات و مبانی فقهی و حقوقی شروع به جرم در سرقت سایبری مورد مطالعه و آسیب شناسی قرار گرفته است و این نتیجه حاصل شده است قانون در مجازات شروع به جرم در سرقت سایبری دارای ابهام است و نیاز به بازنگری در موضوع دارد.
۱۴.

بررسی جرایم رایانه ای در حقوق ایران و بین الملل

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سمنان سال دوم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۴ 47 - 66

کلیدواژه‌ها: جرایم رایانه ای فناوری اطلاعات قانون جرایم رایانه ای فضای سایبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۷۶
با ظهور رایانه و به تبع آن شبکه های اطلاعاتی و ارتباطی جهانی، یکی از تاثیر گذارترین عناصر بشر بوده است. در کنار این فناوری نوین در میان جوامع سوء استفاده هایی رخ داده که منجر به آسیب های اجتماعی شده است. لذا با توجه به ویژگی فضای جدید، محدودیت هایی همچون مرز، ملیت، مسافت، زمان، مکان و ... معنا ندارد. وقتی در خصوص فناوری بحث می شود، نمی توان رایانه را نادیده گرفت. رایانه، خود بزرگ ترین فناوری عصر حاضر است و سایر فناوری های نوین یا به وسیله آن و یا بر بستر آن شکل می گیرند. امروزه همه عرصه های نوین جامعه از تأثیر و مداخله رایانه مصون نیست در جهان حاضر، هر کسی کار با رایانه را آموزش ندیده باشد یک بی سواد نوین است. البته فناوری ها در کنار مزایای خود می توانند بسترساز سوء استفاده هایی نیز باشند. و دامنه خطرهای آن افزایش می یابد. این نوشتار در صدد است با توجه به این که حجم مقاله محدود می باشد، به بررسی تطبیقی اجمالی به جرم رایانه ای در حقوق ایران و حقوق بین الملل پرداخته و در پایان، به بیان راه کارهای مناسب در پیشگیری از جرم بپردازد.
۱۵.

جرایم رایانه ای در پرتو حقوق بین الملل

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سمنان سال دوم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۵ 121 - 140

کلیدواژه‌ها: جرایم رایانه ای قانون جرایم رایانه ای فضای سایبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۲۰
در عصر تکنولوژی به کمک فناوری و اطلاعات، ما دائما در حال ورود به عرصه جدیدی از علوم و فناوری هستیم که تاثیر گزافی بر تمام جنبه های زندگی ما گذاشته است. هیچ شکی وجود ندارد که سیستم های رایانه ای نقش اساسی در بازی دارند. با ظهور اینترنت در این عرصه، که نقش بسزایی را در فرصت ها و بازارهای جدید، برای بسیاری از افراد کسب و کار ایفا نموده است. در مقابل انقلابی در اطلاعات ایجاد شده که پرتو آن سراسر دنیا را احاطه کرده است. با افزایش استفاده از شبکه های کامپیوتری به عنوان ابزار به اشتراک گذاری داده ها، نیاز به حفاظت و حفظ یکپارچگی داده ها مطرح می شود. به دلیل افزایش دسترسی غیر مجاز از سیستم های کامپیوتری و سوء استفاده های افراد از این ابزارها در عرصه بین المللی نیازمند همکاری بین المللی هستیم. در این نوشتار تلاش گردید با مطالعه کتابخانه ای نقش سازمان های بین المللی و همچنین رویکرد جرم رایانه ای در عرصه ی بین الملل مورد توجه قرار گیرد .لازم به ذکر است که حجم مقاله محدود می باشد و سعی گردیده به بررسی اجمالی مورد بحث بپردازیم.
۱۶.

نظارت الکترونیک بر جرایم رایانه ای و نقش آن در قانون گرایی

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سمنان سال سوم بهار ۱۳۹۲ شماره ۷ 9 - 26

کلیدواژه‌ها: نظارت الکترونیک جرایم رایانه ای قانون گرایی کشف فساد و تخلف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۹۱
زمینه: نظارت الکترونیکی با هدف کاهش هزینه های نظارت سنتی و مراجعات حضوری و افزایش بهره وری و استفاده از ارتباطات الکترونیکی به دنبال سازوکارهای مناسب و کارآمد است. «نظارت الکترونیک» یکی از مفاهیم جدید مدیریتی و اصول قانون گرایی است که به عنوان مفهومی کارآمد در خدمت و تکمیل دولت الکترونیکی بسیار مورد استقبال واقع شده است. روش تحقیق: این مقاله، پژوهشی کتابخانه ای و مطالعاتی می باشد که با استفاده از منابع موجود به بررسی وضعیت و ضرورت نظارت الکترونیک بر جرایم رایانه ای و قانون گرایی پرداخته است. یافته ها: یکی از مشکلات اساسی امر نظارت در ایران، تعدد سازمان های نظارتی، استفاده از سیستم ها و روش های قدیمی و سنتی نظارتی و کشف جرایم می باشد. اجرای نظارت الکترونیک می تواند ابزاری مناسب و نظام مند برای پیشگیری، کشف و شناسایی جرایم رایانه ای در راستای تحقق دولت الکترونیک باشد. نتیجه گیری: در صورت استفاده از سیستم نظارت الکترونیک، نهادهای نظارتی، امنیتی و انتظامی می توانند به پیشگیری و کشف سریع و دقیق جرایم بپردازند که این امر موجب ارتقاء قانون گرایی و قانون مندی در جامعه خواهد شد.
۱۷.

مفهوم و ماهیت حرز با رویکردی به سرقت های اینترنتی

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سمنان سال سوم بهار ۱۳۹۲ شماره ۷ 43 - 54

کلیدواژه‌ها: سرقت جرایم رایانه ای سرقت رایانه ای حرز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۳۴
زمینه: پیشرفت فناوری و استفاده از رایانه و پیدایش دنیای سایبری در جهان امروز دارای پیامدهای مثبت و منفی فراوانی برای جهان بشری بوده است. از جمله پیامدهای منفی آن، پیدایش جرایم رایانه ای می باشد. این جرائم بر خلاف ظاهر آرام و بدون خون ریزی بسیار خطرناک بوده و مسبب جرایم بی شماری از جمله قتل و سرقت و... در سراسر جهان می شود. این جرائم همواره توسط گروهی از افراد متخصص به علم رایانه انجام می شود. یافته ها: در مورد جرایم رایانه ای تعاریف متعددی ذکر شده است ولی در متون حقوقی ایران، نه در قانون تجارت الکترونیک و نه در قانون جرایم رایانه ای هیچ تعریفی از این مفهوم ارایه نشده است. یکی از جرایم مهم حوزه مذکور، سرقت اینترنتی است. در تمامی ادیان و جوامع سرقت، امری نامشروع بوده و مورد مجازات و کیفر شدید قرار می گرفته است. سرقت همچون سایر جرایم با تحول و تغییر و پیشرفت جوامع بشری تحول یافته و از صورت ابتدایی و ساده ی خود به شکلی بسیار پیچیده درآمده است. نتیجه گیری: ماهیت جرم های کامپیوتری به مسئله ای پیچیده مبدل شده که در این مقاله سعی شده است ابتدا مفاهیم سرقت و حرز مورد توجه قرار گرفته و سپس مفهوم حرز در بستر جرایم رایانه ای با توجه به تعاریف انجام شده مورد بررسی قرار گیرد و امکان یا عدم هتک حدی در مورد حرزهای اینترنتی به بوته بحث گذاشته می شود.
۱۸.

شناخت وسیله جرم سایبری و خصوصیات آن

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سمنان سال سوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۸ 31 - 43

کلیدواژه‌ها: جرایم رایانه ای جرایم فناوری اطلاعات وسیله جرم سایبری فضای سایبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۹۷
زمینه: اطلاعات شخصی افراد مانند کالایی است که به گونه ای آسان در رایانه ها و دیگر وسایل ارتباطی از قبیل اینترنت و گوشی های همراه تبادل می شود. این گونه وسایل و ساختارها رفتار خصوصی افراد را تحت کنترل قرار داده و اطلاعات آن را در دسترس افراد فرصت طلب قرار داده است. این افراد فرصت طلب با استفاده از تکنولوژی برتر و وسایل کارآمدتر به اهداف پلیدشان دست پیدا می کنند که با ورود به اطلاعات خصوصی اشخاص منجر به وقوع جرایمی در محیط سایبر می گردد که در این نوشتار بطور مختصر وسایل جرم سایبری مورد ارزیابی و تجزیه تحلیل می گردد و در انتها به خصوصیات رفتاری این مجرمین پرداخته می شود.
۱۹.

نگاهی حقوقی به پیدایش جرایم رایانه ای

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال پنجم آبان ۱۴۰۱ شماره ۵۴ 1 - 8
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۹۰
سایبر در لغت به معنی غیرواقعی و مجازی می باشد؛ و فعالیت های سایبری یا همان رایانه ای به زبان ساده یعنی: مجموعه ای از ارتباطات درونی انسان ها از طریق کامپیوتر و دستگاه های مخابراتی که بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی آن انجام می شود. این روزها فعالیت های رایانه ای جزء اصلی و جدا نشدنی از زندگی افراد در جهان محسوب می شود، و بدیهی است که با پیشرفت روز افزون دانش فناوری اطلاعات و پا گذاشتن اینترنت به زندگی بشر از اینگونه فعالیت ها سوءاستفاده هایی هم بشود، که آسیب هایی را هم به دنبال داشته باشد. در جرایم سنتی و قدیمی جرم عموماً بر روی اشخاص، اموال، امنیت و... واقع می گردید، ولی در جرایم رایانه ای نوع آلت جرم به نوعی ماشین (کامپیوتر) تبدیل شده است. در ایران جرایم رایانه ای جرم انگاری شده است و قانونی تحت عنوان قانون جرایم رایانه ای در سال 1388 تصویب شده که امروزه نیاز به اصلاح آن شدیدا احساس می شود. بطور کلی جرایم سایبری را می توان به سه دسته تقسیم کرد، دسته اول: جرایمی است که رایانه و تجهیزات جانبی آن موضوع جرم واقع می شود مانند سرقت، تخریب و نظایر آن؛ دسته دوم: جرایمی است که در آن رایانه به عنوان ابزار و وسیله توسط مجرم برای ارتکاب به جرم از آن استفاده می شود؛ و دسته سوم: جرایمی است که می توان آن ها را جرایم محض رایانه ای نامید. در این مقاله علمی سعی شده است تا نگاهی هر چند مختصر به چگونگی پیدایش جرایم رایانه ای داشته باشیم و برخی از جرایم مهم در این حوزه را هم به شما معرفی کنیم تا نسبت به این جرایم آگاه شوید؛ روش تحقیق در این مقاله بر اساس تحقیقات کتابخانه ای و میدانی در جامعه می باشد.
۲۰.

سازوکارهای تقنینی کشورها در قبال جرائم رایانه ای در اسناد بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم خبری سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۷ 11-30

کلیدواژه‌ها: فضای سایبری جرایم رایانه ای هک فیشینگ سایبراستالکینگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۴۵
بیشتر کشورھای دنیا جرایم اینترنتی بعنوان یک معضل حاد و بسیار مهم تلقی می گردد و دولتھا در صدد پیدا نمودن راه حل ھای مختلفی در جهت جلوگیری از وقوع آن می باشند.جرایم علیه محرمانگی داده ها و سامانه های رایانه ای به عنوان جرایمی که حریم خصوصی اشخاص را مورد تعرض قرار داده و سبب از بین رفتن محرمانگی داده ها و سامانه های رایانه ای می گردند، به موازات طرح در حقوق داخلی در قلمرو اسناد بین الملی نیز قابل بررسی می باشند.فضای سایبر، امکان ارتکاب جرایم مدرنی که در قوانین قبل جرم انگاری نشده بود را، برای مجرمان در اقصا نقاط جهان فارغ از مرزهای جغرافیایی بوجود آورد؛ لذا این موضوع توجه قانونگذاران در سطح ملی و بین المللی را به خود جلب کرد و حتی قانونگذاران دریافتند که محدود نمودن قلمرو جرایم رایانه ای به موارد مدون در اسناد و قوانین ملی یارای مقاومت در برابر این جرایم را ندارد. حال سوال این است که کشورهای مختلف در قبال جرائم رایانه ای در فضای سایبری چه سازوکارهای قانونی را بکار گرفته اند؟ یافته ها بیانگر این نکته است که در بیشتر کشورها جرایم رایانه ای بعنوان یک موضوع جدی مطرح است و کشورها با تصویب قوانینی متناسب با نوع جرایم در پیشگیری از آن تدابیر لازم را اندیشیده اند.