۱۳.
کلیدواژه‌ها:
تنیدگی ریخت A تفاوتهای فردی پاسخهای قلبی عروقی
پژوهش حاضر به منظور تبیین یافته های ضد و نقیضی که از اوایل دهه 1980 در مورد ارتباط اولیه بین الگوی رفتاری ریخت A و بیماریهای کرونری قلب مطرح شده است، با روی آوردی چند مولفه ای به بررسی مولفه های تشکیل دهنده این سازه پیچیده شخصیتی و ارتباط آن با فعالیت تشدید یافته سمپاتیکی پرداخته است. به دلیل اینکه بررس مفهوم ریخت A به عنوان یک سازه چند بعدی مستلزم داشتن یک ابزار ارزشیابی دقیق که بتواند تمام ابعاد این مفهوم را اندازه گیری کند می باشد، مقیاس چند بعدی الگوی رفتاری ریخت A تدوین و از لحاظ اعتبار و روایی سازه مورد تحلیل قرار گرفت. 108 دانشجوی پسر بعد از تکمیل این پرسشنامه یک تکلیف تنیدگی زا را تجربه کردند و پیش و پس از این تجربه، پاسخهای قلبی عروقی آنها مشتمل بر ضربان قلب و فشارخون سیستولیک و دیاستولیک اندازه گیری شد.
پاسخهای آزمودنیها از لحاظ بررسی اعتبار و روایی سازه پرسشنامه از طریق روش آلفای کرونباخ و تحلیل عوامل به شیوه مولفه های اساسی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحلیل نشان دهنده میزان دقت و اعتبار مطلوب پرسشنامه و استخراج چهار مولفه اساسی تشکیل دهنده سازه ریخت A به نامهای ناشکیبایی / احساس تنگنای زمانی، خشم خصومت، رقابت جویی و تلاش برای پیشرفت بود. بعد از مقایسه میانگین پاسخهای قلبی عروقی آزمودنیها قبل و بعد از تجربه تکلیف تنیدگی زا که نشان از تفاوت معنی دار میانگین پاسخها داشت، به بررسی ارتباط عوامل تشکیل دهنده ریخت A با تغییرات پاسخهای قلبی عروقی بعد از تجربه تکلیف تنیدگی زا در گروهی از آزمودنیها که نمرات بالایی در مقیاس ریخت A داشتند (n=73) پرداخته شد. نتایج تحلیل رگرسیون جهت بررسی این ارتباط نشان از سهم متفاوت عوامل تشکیل دهنده ریخت A در تبیین پاسخهای قلبی عروقی – ضربان قلب و فشارخون سیستولیک و دیاستولیک – به مولفه خشم / خصومت تعلق داشته و عوامل دیگر نیز هر یک در ترکیبی خطی با این عامل سهم متفاوتی در تبیین این تغییرات داشتند. در مجموع یافتهای پژوهش تاییدی بر ماهیت چند بعدی سازه شخصیتی ریخت A، تفاوتهای فردی افراد دارای این الگو و ارتباط متفاوت مولفه های تشکیل دهنده الگوی ریخت A با پاسخهای تشدید یافته سمپاتیکی (قلبی عروقی) می باشد و می تواند پاسخی برای مطالعات ضد و نقیض این حیطه محسوب شود.