روانشناسی تحولی روانشناسان ایرانی

" چکیده این پژوهش به‌منظـور بررسی اثربخشی آموزش تنش‌زدایی تدریجی در ارزیابی تنیدگی رویدادهای زندگی روزمره انجام شد. 100 دانشجوی دختر رشته مشاوره به‌طـور تصادفی انتخاب و براساس زمینه‌یابی دیدگاههای شخصی (PVS؛ مؤسسه سرسختی، 1985)، فهرست حرمت خود (کوپر اسمیت، 1967) و مقیاس اضطراب کتل (کتل، 1958) ارزیابی ‎شدند. پس از جایگزینی تصادفی آزمودنیها در دو گروه آزمایشی و کنترل، گروه آزمـایشی به‌مدت 10 هفتـه در معـرض آموزش تنـش‎زدایی تدریـجی (جاکوبسون،1934) قرار گرفت. سپس مقیـاس رویدادهای دردسرآفرین و خشنودکننده (دلانگیس و دیگران،1982) در دو گـروه اجرا شد. یافته‎ها نشان دادند که با کنترل سطوح سرسختی، حرمت‎ خود و میزان ‎تنش، گـروه آزمایشی پس از‌آموزش توانسـت رویدادهـای زندگی روزمـره را نسبت به گروه کنترل کمتر تنیدگی‌زا ارزیابی کند. "

" چکیده با هدف اندازه‌گیری مهارتهـای اجتماعی، مشکلات درونی‌سازی‌شده و مشکلات برونی‌سازی‌شده براساس تفاوتهای جنس در کودکان، والدین (1001 = n) و مربیان (284 = n) 518 دختر و 483 پسر (3 تا 5 ساله)، به فرمهای والد و مربی نظام رتبه‌گذاری مهارتهای اجتماعی (گرشام و الیوت، 1990) پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان دادند که برحسب رتبه‌گذاری والدین و مربیان، در زیرمقیاسهای مهارتهای اجتماعی (همیاری، خودمهارگری و مسئولیت‌پذیری) و مشکلات درونی‌‌ـ سازی‌‌‌شده (غمگینی، افسردگی و تنهایی) دختران رتبه‌های بالاتر از پسران به‌دست آوردند. پسران در مقایسه با دختران، رتبه‌های بالاتری در زیرمقیاس مشکلات برونی‌سازی‌شده (پرخاشگری، مهار ضعیف خلق و بحث با دیگران) کسب کردند. رتبه‌گذاری والدین برای نمره‌‌های جرئت‌ورزی در دختران و پسران تفاوت معناداری را نشان نداد. "

" سلامت روانی والدین دانش‌آموزان دارای اختلال نارسایی‌توجه/‌فزون‌ـ ‌کنشی (ADHD) با والدین دانش‌آموزان بهنجار مقایسه شد. معلمان 315 دختر و 315 پسر 7 تا 11 ساله فهرست نشانه مرضی کودک CSI-4 (گدو و اسپرافکین، 1994) را تکمیل کردند. دو گروه (در هر گروه 15 دختر و 23 پسر) از دانش‌آموزان واجد اختلال و فاقد اختلال ADHD انتخاب شدند. سپس والدین تمام 76 دانش‌آموز به پرسشنامه سلامت عمومی (گلدبرگ، 1972) پاسخ دادند. نتایج نشان دادند که سطح سلامت روانی والدین کودکان واجد اختلال ADHD به‌گونه‌ای معنادار (001/0 P <) پایین‌تر از والدین کودکان بهنجار بود. استلزامهای مرتبط با سیاستگذاری برنامه‌های پیشگیرانه با هدف ارتقای سطح سطح سلامت عمومی مورد بحث قرار گرفت. "

" به ‌منظور پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی براساس رگه‌های شخصیت، تعداد 200 دانش‌آموز (100 دختر و 100 پسر) سال اول دبیرستان با نمونه‌ـ ‌برداری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند و به پرسشنامه رگه‌های پنجگانه شخصیتی NEO-FFI )کاستا و مک‌کری، 1992) پاسخ دادند. برای اندازه‌گیری پیشرفت تحصیلی از معدل امتحانهای نهایی سال سوم راهنمایی استفاده شد. نتایج نشان دادند که پیشرفت تحصیلی بدون رابطه معنـادار با گشودگی، با رگه‌های برونـگردی، مقبولیت و وظیفه‌شنـاسی همبستگی مثبت و با نورزگرایی همبستگی منـفی دارد. نتایج رگرسیون گام به گـام مشخص کرد که تنها دو رگه نـورزگرایی و وظیفه‌شنـاسی توانست در دو گام حدود 9 درصد واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین کنند. نتایج بر پایه نظریه رگه‌های شخصیتی مورد بحث قرار گرفت. "

" با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری بر کاهش اضطراب سلامت و افسردگی بیمـاران مبتلا به نشانگـان روده تحریک‌پذیر (IBS)، 32 بیمار (با تشخیص پزشـک متخصص و براساس ملاکهای Rome II)، به‌صورت تصـادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی (12 نفر) و کنترل (12 نفر) قرار گرفتند. درمان شناختی ـ رفتاری در گروه آزمایشی طی هشت جلسه هفتگی به‌کار بسته شد. زیرمقیاس اضطراب سلامت از پرسشنامه کیفیت زندگی (پاتریک و دیگران، 1998) و فهرست افسردگی بک (BDI، 1961( در آغاز و پایان جلسه‌ها و پس از گذشت دو ماه تکمیل شدند. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری کاهش معنـاداری را در نمره‌های اضطراب سلامت و افسـردگی گروه آزمـایشی در پس‌آزمون نشان دادند. آزمـون پیگیری هشت هفته که بعد از پس‌آزمون اجرا شد، تغییری در نمره‌های اضطراب سلامت نشان نـداد، امـا در نمره‌های افسـردگی گـروه آزمایشی، افزایش معنـاداری (05/0 P <) دیده شد و ضرورت تدارک یک طرح درمانگری اختصاصی را مطرح کرد. براساس این نتایج، در بیماران روده تحریک‌‌پذیر، درمان شناختی ـ رفتاری می‌تواند یک درمان مؤثر باشد. "

" به‌منظور بررسی ساختار عاملی و ویژگیهای روان‌سنجی فهرست تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی (AESI؛ انگ و هوان، 2006)، 143 پسر و 182 دختر دبیرستانی فهرست تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی (AESI)‏ و فرم کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی (FNES-B؛ لری، 1983) را تکمیـل کردند. تحلیل عاملی اکتشـافی دو عامل انتظارهای والدیـن‌/ ‌معلمان و انتظارهای خود را تأیید کرد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی ضمن حمایت از ساختار عاملی به دست آمده از تحلیل عاملی اکتشافی، نشان دادند که الگوی دو عاملی AESI در مقایسه با الگوی تک عاملی برازش بهتری با داده‌ها دارد. همبستگی مثبـت معنادار بین نمره‌های مقیاس ترس از ارزیابی منفی با نمره‌های زیر مقیاسها و نمره کـل AESI مبین روایی همگرای این فهرست بود. همسانی درونی زیرمقیاسها و عامل کلی AESI مناسب بود. نتایج پژوهش حاضر، ثبات ساختار عاملی AESI و اعتبار این فهرست را برای سنجش تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی در دانش آموزان ایرانی نشان دادند. "