مطالب مرتبط با کلیدواژه

تنیدگی


۶۱.

رابطه بین سرسختی و سبک های مقابله: نقش واسطه ای حرمت خود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 251-262

کلیدواژه‌ها: تنیدگی سرسخت حرمت خود سبک های مقابله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۳۴۷
هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه ای حرمت خود در رابطه بین سرسختی و سبک های مقابله بود. بر مبنای یک طرح همبستگی، 200 نفر از معلمان چهار منطقه آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب شدند و به زمینه یاب دیدگاه های شخصی (مؤسسه سرسختی، 1985)، سیاهه مقابله با موقعیت تنیدگی زا (اندلر و پارکر، 1994) و سیاهه چندبعدی حرمت خود (اوبراین، 1988) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که حرمت خود با سرسختی و سبک مقابله مسئله محور همبستگی مثبت و با سبک مقابله هیجان محور همبستگی منفی دارد اما با سبک مقابله اجتنابی همبستگی معنادار ندارد. همچنین سرسختی با هر سه سبک مقابله همبستگی منفی داشت. نتایج آزمون تحلیل مسیر نیز نشان داد حرمت خود در رابطه بین سرسختی با مقابله مسئله محور و اجتنابی نقش واسطه ای دارد اما در رابطه بین سرسختی و مقابله هیجان محور نقش واسطه ای ندارد. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت اگرچه سرسختی به طور مستقیم با نوع مقابله رابطه ندارد، اما از طریق تأثیر بر حرمت خود، انگیزش لازم برای متوسل شدن به سبک مقابله مسئله محور را فراهم می سازد.
۶۲.

ابریشم در برابر فولاد: تبیین تجربه پرستاران از تنیدگی و تاب آوری در قالب روش نظریه وابسته به زمینه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره نوزدهم پاییز (مهر) ۱۳۹۹ شماره ۹۱ 799-810

کلیدواژه‌ها: تاب آوری تنیدگی نظریه وابسته به زمینه پرستاران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۴۵۴
زمینه: مطالعات متعددی به بررسی تجربه پرستاران، تنیدگی و تاب آوری پرستاران پرداخته اند، اما پژوهشی که به تبیین تجربه پرستاران از تنیدگی و تاب آوری در قالب روش نظریه وابسته به زمینه پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: تبیین تجربه پرستاران از تنیدگی و تاب آوری در قالب روش نظریه وابسته به زمینه بود. روش: پژوهش مطالعه کیفی از نوع نظریه وابسته به زمینه به روش گلیزر بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه سرپرستاران بیمارستان شهدای تجریش تهران در سال 1398 تشکیل دادند. 15 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته تا رسیدن به اشباع نظری، جمع آوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از کد گذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. یافته ها: از دیدگاه مشارکت کنندگان، 5 عامل اصلی پیرامون تنش زایی پرستاران در محیط بیمارستان پدیدار شد که می توانند درک پرستاران را از عوامل تنش زایی و تاب آوری نمایان سازند. این عوامل شامل عدالت سازمانی ادراک شده، عوامل بین فردی، عوامل محیطی، عوامل مربوط به بیمار، و عوامل خانوادگی است. نتیجه گیری: طبق نتایج، عوامل مؤثر بر ارتقاء تاب آوری پرستاران شامل راهبردهای مقابله ای، راهبردهای کنار آمدن با تعارضات، روش های کنار آمدن با اشتباهات، منابع شخصی ادراک شده، و عوامل مربوط به شغل می باشند.
۶۳.

پیش بینی وابستگی به نیکوتین بر اساس افسردگی، اضطراب و تنیدگی؛ بررسی اثر تعدیلی ابعاد شخصیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره نوزدهم پاییز (آبان) ۱۳۹۹ شماره ۹۲ 935-944

کلیدواژه‌ها: وابستگی به نیکوتین شخصیت اضطراب افسردگی تنیدگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۴۰۰
زمینه: مطالعات متعددی به پیش بینی افسردگی، اضطراب ، تنیدگی و بررسی ابعاد شخصیت در افراد وابسته به مواد پرداخته اند. اما پیش بینی وابستگی به نیکوتین بر اساس افسردگی، اضطراب و تنیدگی؛ بررسی اثر تعدیلی ابعاد شخصیت مغفول مانده است. هدف: تبیین وابستگی به نیکوتین بر اساس نقش اضطراب، افسردگی و تنیدگی، و ارزیابی اثر تعدیلی ابعاد شخصیت بود. روش: پژوهش از نوع توصیفی مقطعی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان پسر دانشگاه تهران در سال 1398 بود که از میان آنان، ۲۰۰ نفر به صورت در دسترس به عنوان انتخاب شده و در دو گروه سیگاری و غیرسیگاری مورد بررسی قرار گرفتند. ابزارهای سنجش، عبارت بودند از: مقیاس نشانگان وابستگی به نیکوتین ( NDSS )(شیفمن و همکارا، 2004)، پرسشنامه افسردگی، اضطراب و تنیدگی ( DASS-21 )(لاویبوند، 1995) و پرسشنامه سرشت و منش کلونینجر TCI-56) )(کلونینجر، 1987). داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری و تحلیل رگرسیون لجستیک بررسی شدند. یافته ها: اثر میانجی ابعاد شخصیت معنادار بود (0/001 p< ). تفاوت تنیدگی بین دو گروه، با مؤلفه های شخصیتی خودهدایت مندی، پشتکار و آسیب گریزی تعدیل می شود، و تفاوت افسردگی، با خودهدایت مندی و پاداش وابستگی؛ و تفاوت اضطراب با خودهدایت مندی نیز معنادار بود (0/01 p< ). نتیجه گیری: کسانی که دارای ابعاد شخصیتی خودهدایت مندی پایین، پشتکار و آسیب گریزی بالا هستند، بیش از دیگران به مصرف سیگار گرایش و وابستگی پیدا می کنند.
۶۴.

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب و تنیدگی مادران داری کودک با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سلامت روان کودک دوره هفتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۳) ۳۱۲-۳۲۱

کلیدواژه‌ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد تنیدگی اضطراب اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۳۵۰
زمینه و هدف: نارسایی توجه/ فزون کنشی یکی از شایع ترین اختلال ها در بین کودکان است که با نشانه هایی مانند فزون کنشی،بیش برانگیختگی، حواس پرتی، و نارسایی توجه همراه است. به دلیل مشکلاتی که این کودکان در خانواده ایجاد می کنند، والدین آنها به خصوص مادران از هیجان های منفی بسیاری مانند اضطراب و تنیدگی رنج می برند. بنابراین، هدف این پژوهش بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برکاهش تنیدگی و اضطراب مادران دارای فرزند با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی بود. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این مطالعه شامل تمامی مادران کودکان با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان در سال تحصیلی 1396 بود که نمونه ای به حجم 30 مادر بر اساس ملاک های ورود و خروج از پژوهش و با روش نمونه گیری در دسترس، انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه گواه جایدهی شدند (15 مادر در هر گروه). هر دو گروه در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از فرم کوتاه پرسشنامه اضطراب و تنیدگی (لوی باند، 1995) مورد ارزیابی قرار گرفتند. افراد گروه آزمایش طی 8 جلسه 90 دقیقه ای، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد دریافت کردند؛ این در حالی بود که گروه گواه هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکردند. داده های به دست آمده با آزمون تحلیل کواریانس مورد وارسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که پس از مداخله، میانگین نمرات اضطراب (0/01P< ، 22/13F=) و تنیدگی گروه آزمایش (0/01P< ، 18/17F=) به طور معناداری کمتر از گروه گواه بود. نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان دهنده سودمندی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنیدگی و اضطراب مادران دارای کودک با اختلال نارسایی توجه/ فزون کنشی بود. این درمان به مادران آموزش داد تا بتوانند از افکار آزاردهنده رهایی یابند و به جای فاصله گرفتن، رویدادها را بپذیرند. پذیرش در مادران هنگامی رخ می دهد که هیجانات در حیطه آگاهی باشند و به همان صورت که هستند، تجربه شوند؛ بدون آنکه تلاشی برای تغییر فراوانی یا شکل آنها انجام شود.
۶۵.

اثربخشی آموزش مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد بر افسردگی، اضطراب و تنیدگی مادران دارای فرزند با نشانه های تضادورزی گستاخانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۵ 87 - 94

کلیدواژه‌ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد افسردگی اضطراب تنیدگی نشانه های تضادورزی گستاخانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۸۲۸
هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش گروهی با روش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش افسردگی، اضطراب و تنیدگی مادران دارای فرزند با نشانه های تضادورزی گستاخانه بود. روش این پژوهش شبه تجربی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. 4 مدرسه ابتدایی پسرانه دولتی با روش خوشه ای مرحله ای انتخاب شدند، سپس با روش غربالگری بر اساس سیاهه نشانه های مرضی کودک فرم های معلم و والدین (اسپرافکین، گادو، سالیسبری، اشنایدر و لانی، 2002)، 40 مادر دارای فرزند با نشانه های تضادورزی گستاخانه، نمونه پژوهش را تشکیل دادند و به صورت تصادفی در دو گروه 20 نفری جایگزین شدند. گروه ها به تصادف به دو گروه مداخله و گواه نامگذاری شدند. گروه مداخله، آموزش مدل شش وجهی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت کرد. شرکت کنندگان در سه مرحله سیاهه نشانه های مرضی کودک (اسپرافکین و دیگران، 2002) و مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی (لاویباند و لاویباند، 1995) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که در گروه مداخله، نشانه های افسردگی، اضطراب، و تنیدگی به طور معناداری کاهش یافته است. نتایج تحلیل کواریانس برای نشانه های تضادورزی گستاخانه فرزندان نیز نشان دهنده کاهش این نشانه ها در فرزندان بود. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که آموزش مدل شش وجهی درمانگری مبتنی بر پذیرش و تعهد، افسردگی، اضطراب و تنیدگی مادران و نشانه های تضادورزی گستاخانه فرزندان را کاهش می دهد. بنابراین، درمانگری مبتنی بر پذیرش و تعهد بر متغیرهای مرتبط با سلامت مادران و فرزندان آن ها تأثیرگذار است.
۶۶.

بررسی رابطه کارکردهایی اجرایی و سبک های مقابله با تنیدگی با اضطراب امتحان دانش آموزان

نویسنده:
منبع: راهبردهای نو در روانشناسی و علوم تربیتی دوره سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۹ 38 - 48

کلیدواژه‌ها: اضطراب امتحان کارکردهای اجرایی سبک های مقابله تنیدگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۲۶۱
پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه کارکردهایی اجرایی و سبک های مقابله با تنیدگی با اضطراب امتحان دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهرستان بافق انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری آن تمامی دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهرستان بافق در سال تحصیلی 96-1395 بود که از این جامعه آماری 270 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و بر مبنای فرمول کوکران با درصد خطای 0/05 از تعداد 700 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اضطراب امتحان ساراسون، مقیاس نارسایی ها در کنش وری اجرایی و پرسشنامه سبک های مقابله با موقعیت های استرس زا استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه در spss-18 انجام شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که ارتباط معناداری بین همه مؤلفه های کارکردهای اجرایی و سبک های مقابله با تنیدگی (سبک هیجان مدار و سبک اجتناب مدار) با اضطراب امتحان دانش آموزان وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که مؤلفه های خودسازمان دهی/ حل مسئله و خود مدیریتی زمان به ترتیب 0/24 و 0/12 درصد واریانس نمرات اضطراب امتحان دانش آموزان را پیش بینی می کند؛ نتایج همچنین نشان داد که 0/27 و 0/06- درصد واریانس نمرات اضطراب امتحان دانش آموزان از طریق سبک هیجان مدار و سبک مسئله مدار، قابل تبیین است. طبق یافته های به دست آمده می توان گفت که کارکردهایی اجرایی و سبک های مقابله با تنیدگی، پیش بینی کننده های مهمی برای اضطراب امتحان دانش آموزان هستند، بنابراین باید با آموزش های مناسب، کارکردهایی اجرایی و سبک های مقابله با تنیدگی را در دانش آموزان بهبود بخشید تا اضطراب امتحان کمتری مشاهده شود.
۶۷.

بررسی اثر ویژگی های آزمودنی های پژوهش بر رابطه تنیدگی و رفتار شهروندی سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت دولتی دوره ۵ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 97 - 124

کلیدواژه‌ها: آزمودنی های پژوهش تنیدگی رفتار شهروندی فراتحلیل متغیرهای تعدیل گر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۰۱
یکی از مسائل مهم در همه سازمان ها، ارتقای عملکرد نیروی انسانی برای دست یابی به اهداف آن سازمان است. در همین راستا، تدوین راهکارهایی برای کاهش تنیدگی و در ادامه آن افزایش رضایت مندی کارکنان، از مهم ترین اقدامات برنامه ریزان و تصمیم گیران سازمانی است. شناخت رفتارهای شهروندی سازمانی و عوامل مؤثر بر آنها برای حفظ، افزایش و تقویت این رفتارها، امروزه مورد توجه مدیران قرار گرفته است. این پژوهشِ فراتحلیلی، ضمن تأیید رابطه منفی معنادار تنیدگی و رفتار شهروندی، اثر عوامل تعدیل گر مربوط به ویژگی های آزمودنی های پژوهش (جنسیت، سن، سابقه خدمت، تحصیلات، درآمد، مذهب و....) را بر این رابطه بررسی کرده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه مطالعات منتشرشده در نشریه های معتبر داخلی و بین المللی است که رابطه تنیدگی و رفتار شهروندی را بررسی کرده اند. درمجموع، 169مطالعه با 845 اندازه اثر تحلیل شد. نتایج نشان می دهد بین تنیدگی و رفتارهای شهروندی سازمانی رابطه معکوس معنادار وجود دارد (21/0-ρ = ) و این رابطه، به وسیله متغیرهای جنسیت، سابقه خدمت، میزان درآمد و نوع مذهب آزمودنی ها، تعدیل شده است.
۶۸.

نسخه کوتاه فهرست مقابله با موقعیت های تنیدگی زا: بررسی روان سنجی در بین پرستاران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی سلامت سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۳۹) 105 - 120

کلیدواژه‌ها: سبک های مقابله ساختار عاملی تنیدگی پرستاران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۱۹۴
مقدمه: پرستاری یک حرفه پرتنش است که می تواند مسائلی را در قلمرو سلامت روان شناختی و جسمانی و همچنین مشکلات رفتاری موجب شود. در بخش انکولوژی، اضافه بار کاری پرستاران و روند صعودی افزایش مبتلایان به سرطان، ضرورت مطالعه کیفیت فشار کاری پرستاران این بخش را سبب می شود. مطالعه حاضر با هدف آزمون ساختار عاملی نسخه کوتاه فهرست مقابله با موقعیت های تنیدگی زا در بین گروهی از پرستاران ایرانی انجام شد. روش: در پژوهش همبستگی حاضر، 151 نفر از پرستاران شاغل در بخش های اونکولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران، به نسخه کوتاه فهرست مقابله با موقعیت های تنیدگی زا پاسخ دادند. به منظور آزمون ساختار عاملی نسخه کوتاه فهرست مقابله با موقعیت های تنیدگی زا در بین پرستاران از روش های آماری تحلیل مؤلفه های اصلی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها: نتایج روش آماری تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش وریمکس نشان داد که ساختار عاملی نسخه کوتاه فهرست مقابله با موقعیت های تنیدگی زا در بین پرستاران از چهار عامل هیجان مداری، مسئله مداری، تمرکززدایی و حواس پرتی تشکیل شده است. نتایج در این بخش نشان داد که چهار عامل استخراج شده حدود 18/55 درصد از واریانس نمرات عامل مکنون زیربنایی مقاله را تبیین کردند. علاوه بر این، شاخص های برازش تحلیل عاملی تأییدی بر پایه نرم افزار AMOS نیز وجود عوامل چهار گانه را تأیید کرد. ضرایب آلفای کرانباخ برای چهار عامل هیجان مداری، مسئله مداری، تمرکززدایی و حواس پرتی در بین پرستاران به ترتیب برابر با 83/0، 78/0، 77/0 و 77/0 به دست آمد. نتیجه گیری: درمجموع، نتایج پژوهش حاضر، بر ثبات ساختار عاملی نسخه کوتاه فهرست مقابله با موقعیت های تنیدگی زا و همچنین اعتبار این فهرست برای سنجش سبک ترجیحی پرستاران ایرانی در مواجهه با تجارب تنیدگی زا، تأکید کرد.
۶۹.

مقایسه تنیدگی و تاب آوری در کودکان بیش فعال وعادی

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات در علوم رفتاری سال سوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۷ 124 - 114

کلیدواژه‌ها: تنیدگی تاب آوری کودکان بیش فعال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۱۸۰
هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه تنیدگی و تاب آوری در کودکان بیش فعال بود. طرح این پژوهش علی-مقایسه ای بود و جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه کودکان بیش فعال مراجعه کننده به مراکز روانپزشکی منطقه دو تهران بود. در این مطالعه 50 کودک بیش فعال به روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. پرسشنامه های تنیدگی و تاب آوری را تکمیل کردند. برای تجزیه تحلیل داده ها از نرم افزارspssاستفاده شد. برای توصیف اطلاعات از شاخص های آمار توصیفی شامل فراوانی، میانگین و انحراف معیار و برای آزمون فرضیه ها از تحلیل واریانس چند متغیره(مانوا)استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که بین کودکان بیش فعال و عادی در تنیدگی و تاب آوری تفاوت وجود دارد.
۷۰.

نقش تعدیل کننده دین و ویژگی های جمعیت شناختی آزمودنی ها بر رابطه تنیدگی و رفتار شهروندی سازمانی: رویکردی فراتحلیلی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های روانشناختی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۷) 7 - 28

کلیدواژه‌ها: تنیدگی دین رفتار شهروندی سازمانی فراتحلیل متغیر تعدیل گر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۸۸
در دنیای پر رقابت کنونی، سازمان ها پیوسته در جست وجوی شیوه های جدیدی برای حداکثر رساندن عمکرد و تلاش کارکنان خود هستند. ازآنجاکه جامعه ما یک جامعه اسلامی مبتنی بر دین مبین اسلام است، بررسی تأثیر دین بر ابعاد مختلف زندگی و نیز مقایسه با سایر ادیان، امری ضروری به نظر می رسد. هدف این پژوهش، بررسی فراتحلیلی رابطه بین تنیدگی و رفتار شهروندی سازمانی و توجه به نقش تعدیل کنندگی دین و مشخصات فردی در این رابطه است. رویکرد فراتحلیلی این پژوهش، دین و مشخصات فردی را به عنوان یک عامل مؤثر بر رابطه تنیدگی و رفتارهای شهروندی سازمانی را مورد شناسایی و بررسی قرار می دهد. جامعه آماری، کلیه مطالعات منتشر شده در مجلات معتبر داخلی و بین المللی است که رابطه تنیدگی و رفتار شهروندی را بررسی نموده اند. در مجموع، بیش از 750 اندازه اثر در 153 پژوهش مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفت و اثر تعدیل کنندگی ادیان اسلام، مسیحیت، یهود و سایر ادیان مورد بررسی و آزمون قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که بین تنیدگی و رفتار شهروندی رابطه معکوس و معنادار وجود دارد و نوع دین آزمودنی ها بر این رابطه، اثر تعدیل کنندگی دارد. بدین ترتیب، در ادیان اسلام و مسیحیت تأثیر منفی تنیدگی بر رفتار شهروندی ضعیف تر نشان داده شده است. در حالی که در دین یهود و سایر ادیان این تأثیر قوی تر بوده است. همچنین، از سایر عوامل تعدیل گر مربوط به ویژگی های آزمودنی ها جنسیت و تجربه نیز رابطه تنیدگی و رفتار شهروندی را تحت تأثیر قرار داده اند.
۷۱.

اثربخشی الگوی خودیاریگری بر تنیدگی و سلامت روانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۷۱ 145-159

کلیدواژه‌ها: خودیاریگری ارزیابی مجدد تنیدگی سلامت روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۱۶
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی الگوی خودیاری گری به روش ارزیابی مجدد بر کاهش تنیدگی و افزایش سلامت روانی بود. بدین منظور در یک طرح شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پیش آزمون، 60 نفر از والدین مهدکودک فرشته آسمانی به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. هر دو گروه مقیاس تنیدگی درک شده کوهن و همکاران (1983) و همچنین پرسشنامه سلامت روانی را به عنوان پیش آزمون پاسخ دادند. سپس گروه آزمایش در معرض 8 جلسه آموزش خودیاری گری به روش ارزیابی مجدد قرار گرفت و گروه گواه هیچ آموزشی را دریافت نکرد. سپس هر دو گروه به پس آزمون پاسخ دادند و داده های پژوهش به کمک تحلیل کوواریانس تحلیل شد. نتایج نشان دادند که الگوی خودیاری گری به روش ارزیابی مجدد بر کاهش تنیدگی و ارتقای سلامت روانی اثر دارد و درمان گران و مشاوران می توانند از این شیوه برای کاهش تنیدگی و افزایش سلامت روانی مراجعان استفاده کنند.
۷۲.

بررسی پیامدهای روانشناختی ناشی از اپیدمی کووید-19 در بین دانشجویان دانشگاه های سراسر ایران: یک مطالعه مقطعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بازیابی دانش و نظام های معنایی سال نهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۱ 167 - 187

کلیدواژه‌ها: اضطراب فراگیر اضطراب کرونا افسردگی تنیدگی دانشجویان کووید - 19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۶۰
بیماری کووید-19 به عنوان یک بیماری ناتوان کننده، به عنوان ششمین بحران سلامت عمومی اعلام شده است. این بیماری علاوه بر پتانسیل کشنده بودن و عوارض جسمانی، پیامدهای روانی متعددی نیز دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی پیامدهای روانشناختی ناشی از اپیدمی کروناویروس در بین دانشجویان بود. این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. نمونه پژوهش شامل 801  نفر از دانشجویان سراسر کشور در سال 1399 بود که به صورت آنلاین به پرسشنامه استرس، اضطراب و افسردگی (DASS-21)، پرسشنامه اختلال اضطراب فراگیر، پرسشنامه اضطراب ناشی از کروناویروس و اطلاعات جمعیت شناختی پاسخ دادند. از آزمون مجذور خی، آزمون تی مستقل و تحلیل واریانس برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین اضطراب کرونا ویروس آزمودنی ها برابر با 77/13، میانگین اضطراب برابر با 83/6، میانگین تنیدگی برابر با 68/6، میانگین اضطراب فراگیر برابر با 85/4 و میانگین افسردگی برابر با 54/5 بود. نتایج همچنین نشان داد که اضطراب عمومی و اضطراب فراگیر قادر به پیش بینی اضطراب کرونا ویروس در بین شرکت کنندگان پژوهش بودند. نتایج آزمون t و آنووا نیز بیانگر آن بود افرادی که سابقه بیماری کرونا داشتند، در مقایسه با افرادی که این بیماری را نداشتند، اضطراب کرونا بیشتری داشتند؛ همچنین در افرادی که یکی از اعضای خانواده آن ها بیماری کرونا داشته، اضطراب کرونا ویروس بیشتری مشاهده شد؛ افزون بر این، افرادی که با دوستان زندگی می کردند، اضطراب کرونا ویروس بیشتری داشتند (001/0p < ). یافته های پژوهش نشان می دهد که بیماری کویید-19 مشکلات روانشناختی زیادی برای افراد بوجود آورده است که این مشکلات در افرادی که خود یا یک نفر از نزدیکانش مبتلا به کرونا ویروس شده است و با دوستان زندگی می کنند، بیشتر است.
۷۳.

تأثیر برنامه والدگری مبتنی بر ذهن تمام عیار در افسردگی، اضطراب و تنیدگی مادران دارای فرزند دچار اختلال ناخشنودی جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشاوره و روان درمانی خانواده سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 207 - 230

کلیدواژه‌ها: افسردگی اضطراب تنیدگی والدگری ذهن تمام عیار ناخشنودی جنسیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۹۱
نظر به موضوعیت دو گروه جنسیتی در جوامع، جای شگفتی نیست که برخی والدین به مجرد آگاه شدن  از انتخاب جنسیت ناهمخوان با جنس فرزندان، به دلیل تنش برآمده از شرم و سرافکندگی دچار مشکلات روانی شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه والدگری مبتنی بر ذهن تمام عیار بر افسردگی، اضطراب و تنیدگی در مادران دارای فرزند با اختلال ناخشنودی جنسیتی انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی با گروه آزمایش و گروه کنترل بود که در آن از طرح پیش آزمون-پس آزمون با دوره پیگیری سه ماهه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را همه مادران دارای فرزند دچار ناخشنودی جنسیتی و مراجعه کننده به مرکز بهزیستی و انستیتو روان پزشکی شهر تهران در سال 1401 تشکیل می دادند که از میان آن ها بر پایه پرسشنامه هویت جنسیتی (Deogracias et al, 2007) و مصاحبه بالینی ساختاریافته طبق معیارهای DSM-5 با فرزندانشان،30 نفر به شیوه در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. آزمودنی های انتخاب شده در هر دو گروه به وسیله پیش آزمون و توسط پرسشنامه افسردگی، اضطراب و تنیدگی (Lovibond & Lovibond, 1996) مورداندازه گیری قرار گرفتند، پس ازآن برنامه والدگری مبتنی بر ذهن تمام عیار (Bögels & Restifo, 2014) به گروه آزمایش آموزش داده شد ولی گروه کنترل هیچ آموزشی را دریافت نکردند. پس از آموزش در هر دو گروه پس آزمون اجراشده و همچنین پس از سه ماه آزمون پیگیری از هر دو گروه به عمل آمد. داده های به دست آمده با به کارگیری روش آماری واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که برنامه والدگری مبتنی بر ذهن تمام عیار مایه بهبود سطح افسردگی، اضطراب و تنیدگی در مادران دارای فرزند دچار ناخشنودی جنسیتی شده که این بهبودی تا مرحله پیگیری برقرار بوده است (05/0 P<). بر این بنیاد پیشنهاد می شود که مشاوران و روان شناسان از این روش در مراکز مشاوره برای این گروه از مادران استفاده کنند.
۷۴.

نقش میانجی پریشانی روان شناختی در رابطه آشفتگی استنتاج با علائم وسواسی- اجباری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی سال ۲۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷) 332 - 342

کلیدواژه‌ها: آشفتگی استنتاج اضطراب تنیدگی افسردگی علائم وسواسی - اجباری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۹۶
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی پریشانی روان شناختی (افسردگی، اضطراب و تنیدگی) در رابطه بین آشفتگی استنتاج و علائم وسواسی- اجباری بود. روش پژوهش توصیفی- همبستگی (تحلیل مسیر) و جامعه آماری کلیه کاربران شبکه های اجتماعی (بین 20 تا 50 سال) در شهر مشهد در سال 1401 بود. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 345 نفر در پژوهش شرکت کردند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل سیاهه وسواسی- اجباری فوآ و همکاران (2002)، پرسشنامه افسردگی، اضطراب و تنیدگی لاویبوند و لاویبوند (1995) و مقیاس آشفتگی استنتاج آردما و همکاران (2010) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها نشان داد که آشفتگی استنتاج با علائم وسواسی- اجباری ، آشفتگی استنتاج با پریشانی روان شناختی و پریشانی روان شناختی با علائم وسواسی- اجباری رابطه مستقیم و معناداری دارد. همچنین پریشانی روان شناختی در رابطه بین آشفتگی استنتاج و علائم وسواسی- اجباری نقش میانجی دارد و مدل از برازش خوبی برخوردار بود. با توجه به نتایج پژوهش و نقش میانجی پریشانی روان شناختی در رابطه آشفتگی استنتاج و علائم وسواسی- اجباری، در شرایط بالا بودن پریشانی روان شناختی، رابطه آشفتگی استنتاج با علائم وسواسی- اجباری قوی تر از زمانی است که مؤلفه های افسردگی، اضطراب و تنیدگی کم است. همچنین، برنامه ریزی جهت کاهش پریشانی روان شناختی می تواند در کاهش اثر آشفتگی استنتاج بر علائم وسواسی- اجباری مؤثر باشد.
۷۵.

الگوی نظری «مقابله با تنیدگی بر اساس منابع اسلامی» و اعتبارسنجی آن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۶۲) 31-52

کلیدواژه‌ها: الگوی نظری مقابله تنیدگی مقابله دینی اعتبار سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۵۴
هدف این پژوهش، تدوین الگوی نظری «مقابله با تنیدگی براساس منابع اسلامی» و اعتبارسنجی آن است. برای دستیابی به این هدف، در آغاز به منابع دست اول اسلامی، از جمله قرآن کریم (به صورت بررسی تمام متن)، نهج البلاغه، میزان الحکمه، تفسیرهای مرتبط و برخی منابع دست دوم مراجعه شد. مفاهیم مرتبط با مقابله با تنیدگی به روش «داده بنیاد» استخراج گردید و بر پایه آن مؤلفه های اولیه الگو تدوین شد. سپس به منظور اعتباریابی الگو، مؤلفه ها در اختیار نُه کارشناس اسلامی و همچنین صاحب نظر در روان شناسی برای اظهارنظر درباره مطابقت مؤلفه ها و نحوه ارتباط آنها با مستندات قرار گرفت. یافته های کمّی نشان داد میزان شاخص CVI در دامنه 88/0 تا 1 و میزان شاخص CVR در دامنه 78/0 تا 1 قرار دارد. با توجه به مقدار به دست آمده برای این دو شاخص، معلوم شد الگوی پیشنهادی برای مقابله با تنیدگی براساس منابع اسلامی، از روایی محتوایی مناسبی برخوردار است. بنابراین ساختار مؤلفه ای و فرایندی آن تأیید گردید. در نهایت، چهار مقوله شامل شرایط زمینه ای (پذیرش مبانی خداشناختی، هستی شناختی و انسان شناختی اسلام)، عوامل علّی (اصلاح اسناد و شناخت ویژگی های دنیا و آخرت)، راهبردها (راهبردهای استحکام بخشی درونی، راهبردهای ایجاد تغییر در عامل تنش زا)، و پیامد ها (معنادهی درست به حوادث تنش زا، کاستن از تنش ها) استخراج شد و نحوه هریک از مؤلفه ها به شکل فرایندی تبیین گردید و بر پایه آن الگوی «مقابله با تنیدگی براساس منابع اسلامی» به شکل نموداری ترسیم شد.
۷۶.

رابطه ساختاری حساسیت به تقویت، باورهای فراشناختی، تنیدگی، و روان بی اشتهایی، با میانجی گری خودپنداشت بدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سلامت روان کودک دوره ۱۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۵) ۳۲-۱۶

کلیدواژه‌ها: روان بی اشتهایی حساسیت به تقویت باورهای فراشناخت تنیدگی خودپنداشت بدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۱۶
زمینه و هدف: نقش عوامل مختلف در بروز اختلال روان بی اشتهایی، مورد توجه قرار گرفته است. از جمله این عوامل، حساسیت به تقویت، باورهای فراشناختی، تنیدگی و خودپنداشت بدنی به عنوان عوامل مؤثر در بروز و تداوم این اختلال مورد بررسی قرار گرفته اند. هدف از انجام این پژوهش، تعیین نقش میانجی خودپنداشت بدنی در رابطه ساختاری حساسیت به تقویت، باورهای فراشناختی، و تنیدگی با روان بی اشتهایی بود. روش: این پژوهش، مطالعه ای توصیفی از نوع همبستگی و پژوهش های مدل یابی است؛ جامعه آماری مطالعه حاضر شامل دانش آموزان دختر مقطع متوسطه یکم شهر تهران در سال 1401-1400 بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه های روان بی اشتهایی (استیس و همکاران، 2004)، خودانگاره بدنی (روو و همکاران، 1999)، حساسیت به تقویت (جکسون، 2009)، اضطراب، افسردگی، تنیدگی (لویبند و لویبند، 1995)، و باورهای فراشناختی (کارت رایت و همکاران، 2004) را به صورت آنلاین تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها از روش حداقل مربعات جزئی با نرم افزار SPSS26 و SmartPLS3 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل اصلاح شده رابطه ساختاری حساسیت به تقویت، باورهای فراشناختی، تنیدگی با روان بی اشتهایی و با میانجی گری خودپنداشت بدنی از برازش لازم برخوردار است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده می توان نتیجه گیری کرد که خودپنداشت بدنی نقشی میانجی در رابطه حساسیت به تقویت، باورهای فراشناختی و تنیدگی با روان بی اشتهایی داشته است. درواقع درک و پنداشت افراد از بدن خود و نیز نوع احساس آنها از درکی که از بدن خود دارند دو بعد تشکیل دهنده تصور از بدن است و درصورتی که این خودپنداشت بدنی به صورت تصور منفی از بدن باشد به نارضایتی از بدن منجر می شود.
۷۷.

اثربخشی آموزش برنامه بخشایش گری بر کاهش تنیدگی مادران دارای فرزند با لکنت زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت استثنایی سال ۲۳ مهر و آبان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۷۶) ۴۰-۲۶

کلیدواژه‌ها: برنامه بخشایش گری تنیدگی فرزند با لکنت زبان مادران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۱۰۶
زمینه و هدف: لکنت زبان یکی از رایج ترین اختلالات گویایی است. والدین دارای فرزند با لکنت زبان اغلب نگران وا کنش های جامعه، بستگان و نزدیکان هستند. درنتیجه، با تنیدگی و اضطراب بیشتری روبه رو هستند. این وضعیت منبع افزایش تنیدگی بوده و بر سلامت روانی آنها تأثیر می گذارد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر، تعیین تأثیر آموزش برنامه بخشایش گری بر کاهش تنیدگی مادران دارای فرزند با لکنت زبان بود. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه آزمایشی و گواه انجام گرفت. جامعه ی آماری مطالعه ی حاضر، شامل مادران دارای فرزند با لکنت زبان شهر کرج در سال 1401 - 1400 بود. 30 نفر از افراد واجد شرایط به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه گواه ) 15 نفر ( و آزمایشی ) 15 نفر ( جایگزین شدند. گروه آزمایشی 13 جلسه برنامه بخشایش گری را به صورت گروهی دریافت نمودند و گروه گواه، مداخله ای دریافت نکردند. در این پژوهش، برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه تنیدگی والدینی آبیدین ) 1983 ( استفاده شد. برای تحلیل داده های پژوهش از تحلیل کواریانس تک متغیره و چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج داده های پژوهش نشان داد که برنامه بخشایش گری در کاهش آشفتگی والدینی، تعامل نا کارآمد والد-کودک، ویژگی های فرزند مشکل آفرین و نمره کلی تنیدگی مؤثر است ) ۰۰۱/ .)p>0 نتیجه گیری: نتایج تحلیل نشان داد که تنیدگی، آشفتگی والدینی، تعامل نا کارآمد بین والد-کودک و ویژگی های فرزند مشکل آفرین مادران دارای فرزند با لکنت زبان در گروهی که برنامه بخشایش گری را دریافت کرده بودند، به صورت معناداری پایین تر از گروهی بودند که برنامه بخشایش گری را دریافت نکرده بودند.
۷۸.

الگوی روابط ساختاری پیش بینی نشانه های اضطراب جدایی کودکان بر اساس سبک های فرزندپروری با میانجی گری تنیدگی مادران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره ۲۳ بهار (فروردین) ۱۴۰۳ شماره ۱۳۳ ۱۴۴-۱۲۹

کلیدواژه‌ها: اضطراب جدایی کودکان سبک های فرزندپروری تنیدگی رشد کودک مادر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵ تعداد دانلود : ۲۴۸
زمینه: همه کودکان در طول زندگی خود ترس و اضطراب را به عنوان دو هیجان طبیعی تجربه می کنند و این اضطراب بیشتر زمانی است که از مراقبان اصلی خود دور می شوند. پس از بررسی پیشینه پژوهشی مشخص شد هر کدام از مطالعات انجام شده صرفاً یکی از مؤلفه های این پژوهش را مطالعه کرده اند. بنابراین عدم وجود پژوهشی که تمام مؤلفه های ذکر شده را در ارتباط با یکدیگر مورد بررسی قرار دهد، نشان دهنده وجود خلاء پژوهشی در این زمینه بود. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوی روابط ساختاری پیش بینی نشانه های اضطراب جدایی کودکان بر اساس سبک های فرزندپروری با میانجی گری تنیدگی انجام شد. روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی و معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 500 نفر از مادران کودکان 6 تا 8 ساله مبتلا به اختلال اضطراب جدایی در 4 منطقه شمال، جنوب، شرق و غرب شهر تهران بود، که 217 نفر از آن ها بر اساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری در دسترس، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. همچنین ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، نسخه والدین مقیاس سنجش اضطراب جدایی (هان و همکاران، ۲۰۰۳)، پرسش نامه سبک های فرزندپروری (بامریند، ۱۹۷۱)، و پرسشنامه استاندارد شاخص تنیدگی والدینی (آبیدین، 1983) بود و برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش معادلات ساختاری و نرم افزارهای Spss22. و AMOS22 استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که نشانه های اضطراب جدایی کودکان بر اساس سبک های فرزندپروری با میانجی گری تنیدگی قابل پیش بینی است (0/001 P<) و همین طور تنیدگی مادران در پیش بینی نشانه های اضطراب جدایی کودکان بر اساس سبک های فرزندپروری نقش میانجی دارد. همچنین یافته های به دست آمده حاکی از آن است که الگوی روابط ساختاری پیش بینی نشانه های اضطراب جدایی کودکان بر اساس سبک های فرزندپروری با میانجی گری تنیدگی مادران دارای برازش مناسب است (0/05P>. نتیجه گیری: با توجه به برازش مطلوب مدل ساختاری پژوهش، نشانه های اضطراب جدایی کودکان را می توان براساس سبک های فرزندپروری با میانجی گری تنیدگی مادران پیش بینی نمود. طبق نتیجه بدست آمده می توان گفت اضطراب جدایی کودکان ابعاد مختلفی از زندگی شخصی و اجتماعی کودکان را دچار درگونی های عمیق می کند. استفاده از مقوله های شناسایی شده در پژوهش حاضر می تواند راهنمایی برای متخصصان در ارزیابی این مورد باشد که کودکان دچار اضطراب جدایی در کدام یک از مقوله ها دچار مشکلات جدی تری هستند و در نتیجه می تواند متخصصان را در طراحی و اجرای مداخلات متناسب با همان مقوله یاری کند.
۷۹.

تعیین اثربخشی برنامه والدگری تأملی تطبیق یافته بر تنیدگی مادران مضطرب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره ۲۳ بهار (اردیبهشت) ۱۴۰۳ شماره ۱۳۴ 323 - 338

کلیدواژه‌ها: برنامه والدگری تأملی تطبیق یافته تنیدگی مادران مضطرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۴۸
زمینه: یکی از متغیرهایی که با تنیدگی مادران رابطه دارد، کنش تأملی آنان است. کنش تأملی یا ذهنی سازی یک نمود آشکار از روایت ظرفیت ذهنی سازی در افراد است. نقش پراهمیت مادر به عنوان مراقب اولیه و اصلی کودک و به دنبال آن، تأثیر تنیدگی بر گستره وسیعی از عملکرد مادر از جمله در فرآیند ذهنی سازی بین او و کودک، ضرورت برنامه های والدگری تأملی انطباق یافته با ذهنی سازی مادر را جهت کاهش تنیدگی مادران مضطرب آشکار می سازد، ولی مرور مطالعات پیشین نشان می دهد در این زمینه شکاف پژوهشی وجود دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه والدگری تأملی تطبیق یافته بر تنیدگی مادران مضطرب انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر، شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مادران مضطرب ساکن شهر تهران در سال 1401 بود. نمونه گیری با اعلام فراخوان در سه مهدکودک و چهار کلینیک روانشناختی در شهر تهران و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از نوع هدفمند از بین مادران داوطلب دارای علائم اضطراب انجام شد. در نهایت، تعداد 20 نفر مادر مضطرب (با کسب حداقل نمره اضطراب متوسط در آزمون اضطراب بک) به عنوان نمونه آماری انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارش شدند. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات نیز شامل پرسشنامه تنیدگی والدینی - فرم کوتاه (آبیدین، 1995) بود. گروه آزمایش در طی 8 جلسه، برنامه آموزش والدگری تأملی تطبیق یافته با ذهنی سازی مادر را دریافت کردند، ولی اعضای گروه گواه هیچ گونه مداخله ای را دریافت نکردند. همچنین برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس و نرم افزار SPSS-20 استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل کواریانس در پژوهش حاضر نشان داد برنامه مداخله ای والدگری تأملی تطبیق یافته در بین خرده مقیاس های سه گانه تنیدگی والدینی به طور معناداری باعث کاهش آشفتگی والدین و تعاملات ناکارآمد والد - فرزند شد (0/001P<)، اما در کاهش نمرات خرده مقیاس ویژگی های کودک مشکل آفرین اثربخش نبود. نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی برنامه مداخله ای والدگری تأملی تطبیق یافته بر میزان تنیدگی مادران مضطرب در مطالعه حاضر، به نظر می رسد آموزش والدین در این زمینه می تواند یکی از مناسب ترین روش ها برای بهبود تعاملات مادر - کودک، شکل گیری دلبستگی ایمن در کودکان و متعاقب آن، کاهش سطح تنیدگی مادران مضطرب یاشد.
۸۰.

نقش زهد در کوچک سازی تنیدگی حاصل از سختی ها بر اساس آیات و روایات(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی اسلامی سال هشتم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۶ 61 - 86

کلیدواژه‌ها: زهد کوچک سازی تنیدگی رنج منابع اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۷
تنیدگی یکی از نخستین تنش های روانی است که افراد در معرض رنج های طبیعی و حوادث ناگوار، آن را تجربه می کنند. از جمله واکنش های شناختی منفی در مقابله با این رنج ها، «بزرگ سازی» آن است. هدف این پژوهش تبیین نقش زهد در کوچک سازی تنیدگی حاصل از رنج بر اساس آیات و روایات بود. بدین منظور، از دو روش فهم عمومی متون دینی با رویکرد روان شناختی و فهمِ روان شناختی متونِ دینی استفاده شد. بر این اساس، به ترتیب، خانواده حدیث، اطمینان از صدور و اعتبار احادیث، لغت شناسی زهد، مفهوم شناسی آن مبتنی بر آیات و منابع روایی، و سرانجام چرایی و چگونگی نقش زهد در کوچک سازی سختی ها با تأکید بر تنیدگی ناشی از این بلایا و رنج ها بررسی شد. یافته ها نشان داد روایات مورد استناد، از اعتبار سند و منبع مناسبی برخوردارند. نتایج مفهوم شناسی زهد حاکی از آن بود که زهد از 10 مؤلفه، شامل شناخت حقایق و باطن، باور به فناپذیری دنیا، ظرفیت تمایز و تشخیص، خودمهارگی، دلبستگی خداسو، آینده نگری آخرت سو، جهت دهی تمایلات و خواسته ها، آرامش، بردباری و روابط اجتماعی همدلانه تشکیل شده است. چگونگی تأثیر زهد در سبک سازی رنج، با الگوی «دلبستگی خداسو» تبیین شد که این مدل خود از دو خُرده سیستم «معرفت» و «مهار» تشکیل شده است.