تاب آوری تحصیلی

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش جوّ آموزش سازمانی و فرهنگ سازمانی با یادگیری غیررسمی معلمان انجام شده است. روش پژوهش، از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، همه معلمان ابتدایی شهر جاسک در سال تحصیلی 94-95 به تعداد 449 نفر است که 251 نفر معلم با روش نمونه گیری تصادفی طبقه نسبتی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و از طریق روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافته ها نشان می دهد جوّ آموزش سازمانی (17/ 0=r) و فرهنگ سازمانی (28/0=r) با یادگیری غیررسمی دارای رابطه مثبت و معناداری هستند. بین ابعاد جوّ آموزشی با بعد حمایت شغلی (18/0=r) و بعد حمایت سازمانی (23/0=r) و بین مؤلفه های فرهنگ سازمانی، مشارکت سازمانی (21/0=r)، یکپارچگی (35/0=r)، انعطاف پذیری (20/0=r) و مدیریتی (23/0=r) با یادگیری غیررسمی در سطح 01/0 رابطه معناداری هست. از بین ابعاد جوّ آموزش سازمانی، تنها بعد حمایت سازمانی با 05/0=B و نیز از مؤلفه های فرهنگ سازمانی، مؤلفه ثبات و یکپارچگی با 11/0=B توانِ پیش بینی یادگیری غیررسمی را داشتند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که بهبود و توسعه جوّ آموزشی و فرهنگ سازمانی همراه با افزایش و ارتقای یادگیری غیررسمی معلمان خواهد بود.

هدف از پژوهش حاضر تدوین مدل علّی بهزیستی ذهنی بر پایه تاب آوری تحصیلی و نقش واسطه ای تعامل معلم دانش آموز، سازگاری هیجانی و ادراک از جو مدرسه است. بهزیستی ذهنی به عنوان یکی از شاخص های مهم کیفیت زندگی مطرح شده است و متغیرهای زیادی از قبیل متغیرهای زیستی، اجتماعی، شخصیتی، شغلی و... در میزان بهزیستی ذهنی افراد نقش دارند. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل همه دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر ارومیه بود و شرکت کنندگان 350 نفر بودند که با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسش نامه های سازه های موجود در مدل پاسخ دادند. برای برازش مدل از روش حداقل مربعات جزئی (نسل دوم مدل های ساختاری) استفاده شد.از یافته های قابل توجه پژوهش حاضر می توان به تأثیر مستقیم تاب آوری بر تعامل معلم -دانش آموز، سازگاری هیجانی و ادراک از جو مدرسه و همچنین تأثیر مستقیم سازگاری هیجانی و تعامل معلم -دانش آموز بر بهزیستی ذهنی اشاره کرد. در مجموع مدل اصلاح شده پژوهش حاضر توانست 30 درصد از واریانس بهزیستی ذهنی را تبیین کند که این امر نشان دهنده اهمیت متغیرهای موجود در مدل است.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی بسته آموزشی تاب آوری تحصیلی، دلبستگی به مدرسه، خودپنداره تحصیلی و درگیری تحصیلی بر سازگاری تحصیلی انجام شد. روش تحقیق پژوهش، جزء تحقیقات کاربردی و از نظر اجرا جزء پژوهش های شبه آزمایشی بود. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر سردشت بودند که حجم نمونه 80 نفر تعیین و به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد شده سازگاری تحصیلی بیکر و سریاک (1984) استفاده شد. فرضیه ها با استفاده از نرم افزار SPSS به کمک آنالیزکواریانس یک راهه آزمون شدند و نتایج تحقیق نشان داد بسته آموزشی تاب آوری تحصیلی، دلبستگی به مدرسه، خودپنداره تحصیلی و درگیری تحصیلی تأثیر معناداری بر سازگاری تحصیلی دانش آموزان دارد (001/0P=). پژوهش حاضر دارای محدودیت هایی بود من جمله جامعه آماری دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر سردشت در نظر گرفته شده و از ابزار خود گزارش دهی پرسشنامه استاندارد استفاده شده است، در نهایت پیشنهاد می گردد که در مطالعات آینده دیگر مقاطع تحصیلی در نظر گرفته شده و از ابزارهای دیگری جهت بررسی بیشتر استفاده شود.

پیامدهای آسیب فردی، خانوادگی، اجتماعی و تحصیلی ناشی از شکست های عاطفی دانشجویان در جامعه بسیار چشم گیر است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی مداخله یکپارچه نگر شکست عاطفی بر بهبود نشانگان ضربه عشق، تاب آوری تحصیلی، بهزیستی تحصیلی و تمایزیافتگی خود در دانشجویان انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری با گروه کنترل برابر بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه دولتی شهرستان نیشابور در سال تحصیلی 1398-1397بودند (2215 N= ). از بین دانشجویان دچار شکست عاطفی (کسب نمره بالاتر از 16 در سیاهه نشانگان ضربه عشق راس، 1999)  که 89 نفر بودند با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده و سپس در دو گروه آزمایش (18 نفر) و کنترل (18 نفر) به صورت تصادفی گمارده شدند. به گروه آزمایش، برنامه مداخله یکپارچه نگر شکست عاطفی اکبری، طالع پسند، رحیمیان بوگر و امین بیدختی (1397) طی 8 جلسه 70 دقیقه ای آموزش داده شد و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. این برنامه درمانی تلفیقی یکپارچه از نظریه روان درمانی مثبت نگر و نظریه انتخاب بود که در 6 واحد درمانی و 27 مضمون تنظیم شد. شرکت کنندگان پرسشنامه های نشانگان ضربه عشق (راس، 1999)، تاب آوری تحصیلی (ساموئلز، 2004)، بهزیستی تحصیلی (پیترینن، سوینی و پیهالتو، 2014) و تمایزیافتگی خود (اسکورون و فریدلندر، 2003) را تکمیل کردند داده ها با تحلیل اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی LSD به کمک نرم افزار SPSS-25 تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که مداخله یکپارچه نگر شکست عاطفی با ضریب توافقی بالای 90/0 که توسط 9 نفر از داوران متخصص سنجیده شد، توانست در بهبود نشانگان ضربه عشق (79/0=Eta)، مهارت های ارتباطی (67/0=Eta)، جهت گیری آینده (38/0=Eta)، مسأله محوری و مثبت نگری (95/0=Eta)، بهزیستی تحصیلی (23/0=Eta)، آمیختگی با دیگران (11/0=Eta)، بریدگی عاطفی(14/0=Eta) و جایگاه من(78/0=Eta) دارای اثرات مثبتی در مرحله پس آزمون داشته باشد و این اثر تنها در ارتباط با بُعد واکنش هیجانی در مرحله پس آزمون معنادار نبود. در مرحله پیگیری نیز در تمام متغیرها به جز مسأله محوری و مثبت نگری (بُعد تاب آوری تحصیلی) و تمام ابعاد تمایزیافتگی خود اثربخشی مداخله معنادار بود (01/0>p). مداخله یکپارچه نگر شکست عاطفی می تواند برنامه ای مؤثر و کارآمد در حوزه ارتقای سلامت روان و پیشگیری از بروز مشکلات هیجانی و تحصیلی در دانشجویان باشد. لذا از این برنامه می توان جهت ایمن سازی دانشجویان در برابر مشکلات مختلف روانی، اجتماعی و تحصیلی استفاده نمود و پیشنهاد می شود مراکز مشاوره دانشگاه ها به طور گسترده از این مداخله بهره گیرند.  

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش مثبت نگری گروهی بر کفایت اجتماعی و تاب آوری تحصیلی در دانش آموزان دختر صورت گرفت. روش: روش تحقیق شبه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم دبیرستان های دولتی و نمونه دولتی شهر زاهدان بود از میان آن ها 45 نفر به مطالعه وارد شدند بودند، که از طریق روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل (هر کدام 15 نفر) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه مقیاس کفایت اجتماعی فلنر و همکاران (1990) و پرسشنامه تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004) استفاده شد. گروه آزمایش آموزش مثبت نگری در طی 8 هفته متوالی در دو ماه دریافت کردند و گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد، داده ها توسط نرم افزار اس پی اس اس از طریق آزمون اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شده اند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر نشان داد که آموزش مثبت نگری گروهی در کفایت اجتماعی و تاب آوری تحصیلی تأثیر معنی داری داشته اند، و میانگین نمره مهارت های شناختی و آمایه های انگیزشی گروه آزمایشی مثبت نگر تفاوت معناداری (05/0>p) گزارش شده است و همچنین مداخله مثبت نگر در افزایش نمره کلی تاب آوری تحصیلی و خرده مقیاس های مهارت های ارتباطی، جهت گیری آینده و مسئله محوری اثربخشی موثری داشته است. نتیجه گیری: بنابراین، می توان نتیجه گرفت که آموزش مثبت نگری گروهی در کفایت اجتماعی و تاب آوری نوجوانان دختر و کارآمدی تحصیلی آنها تاثیر چشمگیری می تواند داشته باشد.

هدف پژوهش حاضر «رابطه هیجانات مثبت و منفی و تاب آوری تحصیلی با فرسودگی تحصیلی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر منوجان در سال تحصیلی 1400-1399» جامعه آماری تحقیق، 535 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر منوجان بودند که تعداد 224 نفر از آنها به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها، از سه پرسشنامه هیجانات مثبت و منفی پکران و همکاران (2002)، تاب آوری تحصیلی ساموئلز (۲۰۰۴)، و فرسودگی تحصیلی ماسلاچ (2003) استفاده شد. که پایایی آنها از طریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 85/0، 89/0 و 81/0 بدست آمد. جهت تحلیل داده ها از آزمون های آماری رگرسیون چند متغیره گام به گام و نرم افزار SPSS مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها نشان داد که هیجانات مثبت و منفی و تاب آوری با فرسودگی تحصیلی رابطه معناداری دارد. و سه بعد هیجانات مثبت(لذت، امیدواری و غرور) با فرسودگی تحصیلی رابطه منفی و معناداری دارد. و هیجانات منفی(اضطراب نسبت به یادگیری؛ ناامیدی نسبت به یادگیری؛ شرم نسبت به یادگیری و خستگی از یادگیری) با فرسودگی تحصیلی رابطه مثبت و معناداری دارد. همچنین یافته ها نشان داد که مهارت های ارتباطی با فرسودگی تحصیلی رابطه منفی و معناداری دارد اما جهت گیری آینده؛ و مساله محور و مثبت نگری رابطه معناداری با فرسودگی تحصیلی ندارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت افزایش تاب آوری تحصیلی به همراه ابعاد هیجانات مثبت در کاهش فرسودگی تحصیلی نقش تعیین کننده ای خواهند داشت. و سبب دستیابی به موفقیت و بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان می شود.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی اثر پیش بینی کنندگی خودتنظیمی تحصیلی بر اعتیاد به اینترنت جهت کمک به طراحی مداخلات موثر پیش گیری کننده از آن، از طریق میانجی گری تاب آوری تحصیلی انجام شد. روش پژوهش توصیفی- همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. تعداد 300 نفر از دانشجویان دانشجویان دانشگاه فرهنگیان خراسان شمالی که در سال تحصیلی 99-1398 مشغول به تحصیل بودند، به صورت نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند و به پرسشنامه های اعتیاد اینترنت یانگ (1998)، خود تنظیمی تحصیلی ماگنو (2010) و تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004) پاسخ دادند. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه ها مورد تایید اساتید قرار گرفت و پایایی به کمک روش ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب مقادیر ( 91/0، 91/0 و 79/0 ) به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی، تحلیل رگرسیون و معادلات ساختاری استفاده شد. ارزیابی مدل فرضی پژوهش با استفاده از شاخص های برازندگی (GFI=.92, PCFI=.74, CFI=.91, RMSEA=.075) نشان داد که مدل از برازش خوبی برخوردار است و تاب آوری تحصیلی در رابطه بین خودتنظیمی تحصیلی و اعتیاد به اینترنت نقش میانجی دارد. هم چنین خودتنظیمی تحصیلی و تاب آوری تحصیلی با اعتیاد به اینترنت به ترتیب با ضرایب (38/0- و 25/0 -) رابطه منفی و معنادار دارد.

مقدمه: هدف از این پژوهش مدل یابی تاب آوری تحصیلی بر اساس سبک های دلبستگی، جو روانی- اجتماعی مدرسه با میانجی گری سبک های هویت بوده است.  روش: جامعه آماری این پژوهش شامل همه دانش آموزان دختر و پسر متوسطه اول در شهرستان مرودشت که تعداد آن ها در سال تحصیلی 1399- 1398 بالغ بر 2280 نفر بود. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 357 نفر از دانش آموزان انتخاب و از روش پرسش نامه تاب آوری تحصیلی ساموئلز، سبک های دلبستگی بزرگسالان کولینز و رید، جو مدرسه دلاویر و سبک های هویت برزونسکی مورد سنجش قرار گرفتند.  یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه هم زمان و هم چنین، رگرسیون سلسله مراتبی به شیوه بارون - کنی نشان داد که سبک هویت اطلاعاتی در رابطه بین سبک های دلبستگی اضطرابی با جهت گیری آینده، هم چنین، سبک دلبستگی (اضطرابی و وابستگی) با مهارت ارتباطی، هم چنین، با امنیت و مثبت نگری نقش واسطه ای سهمی ایفا می کند. سبک هویت هنجاری نیز در رابطه بین سبک های دلبستگی (وابستگی و اضطراب) با مهارت ارتباطی، هم چنین، اضطراب وجهت گیری آینده، امنیت و مثبت نگری دارای نقش واسطه گری سهمی و واسطه گری کامل آن با امنیت وجهت گیری آینده تایید می شود .سبک هویت سردرگم نیز در رابطه بین سبک دلبستگی اضطرابی با مهارت ارتباطی، امنیت ومثبت نگری دارای  نقش واسطه ای جزیی وباجهت گیری آینده نقش واسطه ای کامل ایفا می کند. نتیجه گیری: باتوجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که مدل تاب آوری تحصیلی بر اساس سبک های دلبستگی، جو روانی- اجتماعی مدرسه با میانجی گری سبک های هویت دانش آموزان متوسطه اول شهر مرودشت از برازش مطلوبی برخوردار است. 

آموزش معکوس با به کارگیری فن آوری های نوین و از طریق تغییر تدریجی پارادایم معلم محوری به دانش آموز محوری، اهمیت نقش فراگیران در پذیرش مسئولیت یادگیری خود و توانایی سازگاری مثبت و موفقیت آمیز با شرایط ناگوار را دو چندان کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر آموزش معکوس برخط بر خودراهبری و تاب آوری تحصیلی در طول همه گیری COVID-19 بود. جامعه آماری در این مطالعه شبه آزمایشی به شیوه قبل و بعد، شامل 90 نفر (سه کلاس) از دانشجویان ترم چهار دوره کارشناسی نیمسال اول سال تحصیلی 1401-1400 در درس زبان تخصصی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 60 نفر (دو کلاس) به روش تصادفی ساده در گروه های آزمون و کنترل (هر گروه 30 نفر) به عنوان نمونه تحقیق تخصیص یافتند. ابزارهای مورد استفاده عبارت بودند از مقیاس استاندارد خودراهبری تحصیلی فیشر و همکاران (2001) و تاب آوری تحصیلی ساموئلز و وو (2009) که به عنوان پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. پس از تایید روایی صوری و محتوایی ابزارها توسط اساتید حوزه علوم تربیتی، نتایج حاصل از اعتبارسنجی به شیوه همسانی درونی پرسش نامه ها براساس آلفای کرونباخ، به ترتیب 74./. و 89./. بدست آمد که نشان از پایایی مطلوب پرسش نامه ها داشت. برای تحلیل داده های آماری، از تحلیل کوواریانس چند متغیره و نرم افزار SPSS نسخه 24 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش معکوس برخط، تاثیر مثبت و معناداری بر خودراهبری و تاب آوری تحصیلی دانشجویان در طول همه گیری COVID-19 در درس زبان تخصصی داشته است؛ بدین معنا که آموزش معکوس برخط، سبب افزایش خودراهبری و تاب آوری تحصیلی دانشجویان می گردد.

هدف از این مطالعه تعیین اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی-هیجانی بر بهبود هیجانات تحصیلی و تاب آوری تحصیلی در دانش آموزان دختر بود. روش مطالعه حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون– پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر متوسطه ی دوره دوم شهر اردبیل در سال تحصیلی 1400-1399 بودند. نمونه پژوهشی شامل 40 نفر بودند که به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و در دو گروه 20 نفری (گروه آزمایش و گروه گواه) به صورت تصادفی ساده جایگذاری شدند. برای گروه آزمایش آموزش برنامه مهارت های اجتماعی-هیجانی در 10 جلسه 75 دقیقه ای (به صورت 1 جلسه در هفته) برگزار گردید. برای گروه گواه هیچ مداخله ای صورت نگرفت. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه تاب آوری تحصیلی (ARI) ساموئلز (2004) و هیجان های تحصیلی (AEQ) پکران و همکاران (2005) استفاده شد. برای تحلیل داده های از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره (MANCOVA) با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS نسخه ۲۲ استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش مهارت های اجتماعی-هیجانی تأثیر معنا داری بر افزایش هیجانات تحصیلی (01/0>p) و تاب آوری تحصیلی (01/0>p) در دانش آموزان گروه آزمایش داشت. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های اجتماعی-هیجانی بر بهبود تاب آوری تحصیلی و هیجانات تحصیلی در دانش آموزان مؤثر است؛ لذا مشاوران و روانشناسان مدارس می توانند از این روش آموزشی به منظور بهبود هیجانات تحصیلی و تاب آوری تحصیلی استفاده نمایند.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی رابطه اشتیاق تحصیلی، کمک طلبی تحصیلی و تاب آوری تحصیلی با سرزندگی تحصیلی انجام گرفت. روش ها: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری پژوهش را کلیه ی دانشجویان دانشکده علوم پزشکی رشت در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل می دادند که از میان آنها 200 دانشجو به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه ی سرزندگی تحصیلی حسین چاری و دهقانی زاده (1391)، پرسشنامه ی تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004)، پرسشنامه ی اشتیاق تحصیلی اسکاوفیلی و همکاران (2002) و پرسشنامه ی کمک طلبی آموزشی پیتریچ و همکاران (1991) پاسخ دادند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج: یافته ها نشان داد که بین اشتیاق تحصیلی، کمک طلبی تحصیلی و تاب آوری تحصیلی با سرزندگی تحصیلی دانشجویان رابطه ی مثبت معناداری وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون آشکار کرد که تقریباً 23 درصد از کل واریانس سرزندگی تحصیلی دانشجویان براساس متغیرهای اشتیاق تحصیلی، کمک طلبی تحصیلی و تاب آوری تحصیلی قابل پیش بینی است (01/0>p). نتیجه گیری: بنابراین، می توان نتیجه گرفت که اشتیاق تحصیلی، کمک طلبی تحصیلی و تاب آوری تحصیلی از متغیرهای مرتبط با سرزندگی تحصیلی دانشجویان می باشد که لزوم توجه مسئولین و دست اندرکاران نظام آموزشی را به سوی اینگونه متغیرها طلب می کند.

هدف پژوهش حاضر تبیین رابطه فرسودگی تحصیلی و درگیری تحصیلی با نقش میانجی تاب آوری تحصیلی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و از نوع مطالعات کاربردی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر بهشهر به تعداد 2110 نفر بود. نمونه آماری به تعداد 325 نفر و با استفاده از جدول کرجسی-مورگان و به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه فرسودگی تحصیلی برسو، سالانووا و اسچیوفلی (2007)، درگیری تحصیلی ریو (2013) و تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004) استفاده شد. به منظور تحلیل داده های حاصله، از مدل یابی معادلات ساختاری با کمک روش حداقل مربعات جزئی با استفاده از نرم افزار آماریPLS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بین فرسودگی تحصیلی و تاب آوری تحصیلی با درگیری تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد و مقدار 1/78 درصد از درگیری تحصیلی و 3/51 درصد از تاب آوری تحصیلی توسط فرسودگی تحصیلی تبیین می شود و متغیر تاب آوری تحصیلی اثر میانجی بر رابطه بین فرسودگی تحصیلی و درگیری تحصیلی را دارد. هم چنین شاخص های برازندگی مدل حاکی از آن است که مدل ارائه شده از برازش مناسبی برخوردار است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سرزندگی تحصیلی با تاب آوری تحصیلی با نقش میانجی استرس تحصیلی دانش آموزان متوسطه اول شهرستان دامغان بود. روش تحقیق همبستگی با رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانش آموزان متوسطه اول شهرستان دامغان تشکیل می دهند که تعداد آنها 3954 نفر می باشد. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان و به صورت تصادفی 351 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه سرزندگی تحصیلی حسین چاری و دهقانی زاده (۱۳۹۱)، استرس تحصیلی زاژاکووا و همکاران (2005) و پرسشنامه تاب آوری تحصیلی ساموئلز ( ۲۰۰۴)است. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزارهای SPSS 20 و Smart Pls به روش مدل سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. با توجه به نتایج یافته ها، متغیر میانجی استرس تحصیلی در رابطه ی بین سرزندگی تحصیلی با تاب آوری تحصیلی معنادار است و بیش از 54 درصد از اثر سرزندگی تحصیلی با تاب آوری تحصیلی از طریق غیرمستقیم توسط متغیر میانجی کاهش استرس تحصیلی دانش آموزان تبیین می شود. همچنین سرزندگی تحصیلی بر استرس تحصیلی تأثیر منفی و معناداری دارد. سرزندگی تحصیلی بر تاب آوری تحصیلی تأثیر مثبت و معناداری دارد. استرس تحصیلی بر تاب آوری تحصیلی تأثیر منفی و معناداری دارد.

در حال حاضر دانش آموزان دوره ابتدایی با شرایط غیرمعمول ناشی از شیوع بیماری کووید-19 در جامعه مواجه هستند. یکی از اصلی ترین آسیب های روانی ناشی از کرونا استرس و اضطراب است. تاب آوری ازجمله متغیرهایی است که افراد در زمان مواجهه با فشار روانی از آن استفاده می کنند. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی آموزش نظریه انتخاب برتاب آوری تحصیلی دانش آموزان صورت گرفت. روش این پژوهش از نوع شبه آزمایشی بود و با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل انجام پذیرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه ششم در سال تحصیلی 1400-1399 شهر مشهد است. نمونه شامل 30 نفر که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. در این تحقیق از پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون و پرسشنامه تاب آوری تحصیلی ساموئلز استفاده شد. به منظور اجرای پژوهش، گروه آزمایش طی هشت جلسه تحت آموزش نظریه انتخاب قرار گرفتند و گروه گواه در لیست انتظار باقی ماند. برای تجزیه وتحلیل داده های به دست آمده از تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. از نتایج به دست آمده می توان چنین نتیجه گرفت که آموزش نظریه انتخاب می تواند تاب آوری عمومی و تاب آوری تحصیلی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی را افزایش دهد. یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن بودند که آموزش نظریه انتخاب با تأکید مسئولیت پذیری و منبع کنترل درونی، می تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت افزایش تاب آوری تحصیلی دانش آموزان مورداستفاده قرار گیرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی تاب آوری تحصیلی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین حمایت اجتماعی والدین، معلمان و هم کلاسی ها با اهمال کاری تحصیلی به انجام رسید. جامعه آماری پژوهش، دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر بیرجند در سال تحصیلی1400-1399 بودند که 450 نفر از آن ها به روش خوشه ای چندمرحله ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسش نامه های اهمال کاری تحصیلی و تنظیم شناختی هیجان و نیز مقیاس های حمایت اجتماعی و تاب آوری تحصیلی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که راهبرد های انطباقی تنظیم شناختی هیجان نقش میانجیگری معنی داری در رابطه میان هر یک از انواع حمایت اجتماعی با اهمال کاری تحصیلی دارد. همچنین تاب آوری تحصیلی در رابطه میان حمایت اجتماعی والدین و حمایت اجتماعی معلمان با اهمال کاری تحصیلی به عنوان میانجی نقش آفرینی می کند. نقش میانجی راهبردهای غیر انطباقی تنظیم شناختی هیجان نیز تنها در رابطه میان حمایت اجتماعی والدین با اهمال کاری تحصیلی تایید شد. با توجه به یافته های به دست آمده، پیشنهاد می شود در محیط های آموزشی به منظور کاهش اهمال کاری تحصیلی، نسبت به فراهم سازی حمایت اجتماعی به عنوان یک عامل موثر بر اهمال کاری تحصیلی، برنامه ریزی و اقدام گردد.

زمینه: با وجود این که پژوهش های بسیاری در ارتباط با تاب آوری عمومی یا روانشناختی تمرکز دارند اما پژوهش های اندکی در ایران به مسئله ی تاب آوری تحصیلی توجه کرده اند، همچنین مداخله ای که به صورت کاربردی تعلق به مدرسه دانش آموزان را افزایش دهد در پژوهش مورد توجه قرار نگرفته است، بر این اساس سؤال اصلی پژوهش این است که آیا آموزش ذهن آگاهی می تواند بر بهبود تاب آوری تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه دانش آموزان اثرگذار باشد؟ هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر تاب آوری تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه دانش آموزانِ دختر دوره اول متوسطه انجام شد. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون و گروه گواه و همراه با دوره پیگیری بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزانِ دختردوره اول متوسطه شهر تهران در سال 1397-1396 بودند. تعداد 30 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و با گمارش تصادفی در یک گروه آزمایش و یک گروه گواه هر گروه 15 نفر جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه تاب آوری تحصیلی (ساموئلز، 2004)، پرسشنامه احساس تعلق به مدرسه (بری و همکاران، 2004) و جلسات درمان آموزش ذهن آگاهی (سگال و همکاران، 2002) بودند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مختلط تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش ذهن آگاهی باعث افزایش معنادار تاب آوری تحصیلی (0/01 p<) و احساس تعلق به مدرسه (0/01 p<) دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به گروه گواه شده است. همچنین این تأثیر در مرحله پیگیری نیز پایدار مانده است. نتیجه گیری: از یافته های بالا می توان نتیجه گرفت که آموزش ذهن آگاهی به واسطه بالا بردن آگاهی دانش آموزان نسبت به زمان حال، منجر به افزایش تاب آوری تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه دانش آموزان گردید. تکرار تحقیقات با نمونه های بیشتر در مناطق مختلف مورد نیاز است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر تئوری انتخاب بر تاب آوری تحصیلی و نشاط ذهنی دانش آموزان دوره متوسطه انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بود. در این پژوهش تعداد 40 دانش آموز با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 20 دانش آموز). گروه آزمایش آموزش مبتنی بر تئوری انتخاب (گلاسر، 2013) را طی یک ماه دریافت نمودند. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه تاب آوری تحصیلی (ساموئلز، 2004) و نشاط ذهنی (رایان و فردریک، 1997) بود. داده ها به شیوه تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر تئوری انتخاب بر تاب آوری تحصیلی (0001≥P؛ 47/0=Eta؛ 64/33=F) و نشاط ذهنی (0001≥P؛ 56/0=Eta؛ 43/47=F) دانش آموزان دوره متوسطه تأثیر معنادار دارد (p<0/001). بدین صورت که این مداخله توانسته منجر به افزایش تاب آوری تحصیلی و نشاط ذهنی شود. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن بودند که آموزش مبتنی بر تئوری انتخاب با بهره گیری از فنونی همانند مسئولیت پذیری و زندگی تحصیلی مسئولانه می تواند به عنوان یک روش کارآمد جهت افزایش تاب آوری تحصیلی و نشاط ذهنی دانش آموزان مورد استفاده قرار گیرد

هدف: پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش گروهی مهارت های اجتماعی و ارتباطی با رویکرد شناختی - رفتاری بر سازگاری اجتماعی و تاب آوری تحصیلی دانشجویان دختر شاهد و ایثارگر دانشگاه های دولتی شهرستان شهرکرد در سال 97 انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دختر شاهد و ایثارگر دانشگاه های دولتی شهرکرد در سال 1397-98 بودند. روش : طرح پژوهش نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه کنترل بود. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه سازگاری اجتماعی کالیفرنیا (1939) و پرسشنامه تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004) بود. مداخلات طی 10 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر با استفاده از نرم افزار SPSS-22 تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین نمرات سازگاری اجتماعی و تاب آوری تحصیلی در گروه آزمایش، افزایش معناداری در مرحله پس آزمون نسبت به گروه کنترل داشته است. یافته های پژوهش حاکی از اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی و ارتباطی بر سازگاری اجتماعی و تاب آوری تحصیلی در دانشجویان شاهد و ایثارگر است و این تاثیر بعد از یک ماه و نیم ماندگار بود. نتیجه گیری : با توجه به افزایش سازگاری اجتماعی و تاب آوری تحصیلی دانشجویان باید به نقش آموزش مهارت های اجتماعی و ارتباطی به عنوان راهکاری برای بهبود سازگاری و تاب آوری تحصیلی بیشتر توجه شود.

هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین الگوهای ارتباطی و جو عاطفی خانواده با سرزندگی تحصیلی به میانجی گری تاب آوری تحصیلی دانش-آموزان بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان متوسطه دوم شهر قزوین در نیم سال تحصیلی 1399- 1400 بودند. نمونه آماری شامل 387 دانش آموز مقطع متوسطه دوم شهر قزوین بود که با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه الگوهای ارتباطی خانواده فیتزپاتریک و ریچی (1994)، پرسشنامه جو عاطفی خانواده هیل برن (1964)، پرسشنامه سرزندگی تحصیلی حسین چاری و دهقانی زاده (1393)، تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004)، استفاده شد. روش تحلیل داده مدل یابی معادلات ساختاری بود که کلیه تحلیل ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS26 و AMOS24 صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که رابطه ساختاری الگوهای ارتباطی و جو عاطفی خانواده با سرزندگی تحصیلی از طریق میانجی گری تاب آوری تحصیلی دانش آموزان برازش دارد. نتایج حاصل از روابط مستقیم متغیرهای پژوهش در مدل نهایی نشان می دهد که در کل نمونه تمامی ضرایب مسیر به غیر از جهت گیری هم نوایی با تاب آوری تحصیلی از لحاظ آماری معنادار بود. براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که رابطه الگوهای ارتباطی و جو عاطفی خانواده با سرزندگی تحصیلی به واسطه نقش تاب آوری تحصیلی برازش دارد.

مقدمه و هدف : هدف از پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی آموزش شناختی رفتاری بر تاب آوری تحصیلی و سلامت روان دانش آموزان دختر متوسطه دوم ناحیه دو شهر شیراز بود. روش شناسی پژوهش : طرح پژوهش تجربی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش آموزان دختر متوسطه دوم ناحیه دو شهر شیراز خواهد بود. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای مرحله انتخاب شد، به این نحو که از میان دبیرستان های آن ناحیه یک مدرسه انتخاب و از آن مدرسه به طور تصادفی دو کلاس تعیین و به طور تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش (30 نفر) و کنترل (۳۰ نفر) جایگزین شدند. این افراد از طریق توزیع پرسشنامه تاب آوری تحصیلی ساموئلز و پرسشنامه سنجش سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر مورد سنجش قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها جهت بررسی متغیرها و فرضیه های پژوهش از شاخص های آماری توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و شاخص های آمار استنباطی نظیر آزمون تحلیل کوواریانس استفاده گردید. یافته ها : بین تاب آوری تحصیلی گروه های آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون تفاوت معنادار وجود دارد و همچنین بین سلامت روان گروه های آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون تفاوت معنادار وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که آموزش شناختی رفتاری بر تاب آوری تحصیلی تاثیر مثبت معنادار دارد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل کوواریانس گویای آن است که آموزش شناختی رفتاری بر سلامت روان دانش آموزان موثر است.