شبه آزمایشی

این مطالعه با هدف بررسی تأثیر استفاده از روش های معکوس، همیاری، کاوشگری و سخنرانی بر یادگیری علوم تجربی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی انجام شده است. این پژوهش کاربردی، با رویکرد کمی و به روش شبه آزمایشی با استفاده از سه گروه آزمایش و یک گروه گواه انجام شد. جامعه آماری، کلاس های پایه ششم مدارس ابتدایی پسرانه شهرستان نیشابور بودند که در این پژوهش، 40 دانش آموز از چهار کلاس در مدارس ابتدایی پسرانه در شهرستان نیشابور، که معلمان آن ها به صورت هدفمند انتخاب شده بودند، مشارکت داشتند. در هر مدرسه ده نفر از دانش آموزان پایه ششم که با نظر معلمان از هوش متوسطی برخوردار بودند، انتخاب شدند. گروه های آزمایش با استفاده از روش های تدریس کاوشگری، همیاری و معکوس و گروه گواه به روش سخنرانی در پنج جلسه 45 دقیقه ای با استفاده از پروتکل های طراحی شده آموزش دیدند. لازم به ذکر است دو جلسه هم به آموزش معلمان برای اجرای صحیح پروتکل های آموزشی اختصاص یافت. مدت این دوره پنج هفته و محتوای آن درس نهمِ کتاب علوم تجربی، مبحث انرژی بود. ابزار گردآوری اطلاعات، شامل پروتکل های طراحی شده تدریس در روش های همیاری، معکوس و کاوشگری و فرم های پیش آزمون و پس آزمون هر کدام با ده سوال بود؛ که روایی آن با استفاده از نظر معلمان مورد بررسی قرارگرفت. جهت تحلیل داده های آماری از شاخص های آمار توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی(تحلیل کواریانس تک متغیره، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی جهت بررسی معناداریِ تفاوت میانگین بین گروه ها) استفاده شد. در رابطه با سوالاتِ تحقیق، نتایج نشان داد؛ بین روش های تدریس معکوس، کاوشگری، همیاری و سخنرانی در یادگیری دانش آموزان پایه ششم ابتدایی در مبحث انرژی علوم تجربی تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج حاکی از آن بود که بین اثرِ روش معکوس با اثرِ سایر روش ها تفاوت معناداری وجود دارد. این پژوهش کاربرد روش تدریس معکوس را برای تدریس مباحث مختلف در کنار روش های دیگری همچون همیاری و کاوشگری برای درس علوم تجربی پیشنهاد می کند.

آموزش معکوس با به کارگیری فن آوری های نوین و از طریق تغییر تدریجی پارادایم معلم محوری به دانش آموز محوری، اهمیت نقش فراگیران در پذیرش مسئولیت یادگیری خود و توانایی سازگاری مثبت و موفقیت آمیز با شرایط ناگوار را دو چندان کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر آموزش معکوس برخط بر خودراهبری و تاب آوری تحصیلی در طول همه گیری COVID-19 بود. جامعه آماری در این مطالعه شبه آزمایشی به شیوه قبل و بعد، شامل 90 نفر (سه کلاس) از دانشجویان ترم چهار دوره کارشناسی نیمسال اول سال تحصیلی 1401-1400 در درس زبان تخصصی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 60 نفر (دو کلاس) به روش تصادفی ساده در گروه های آزمون و کنترل (هر گروه 30 نفر) به عنوان نمونه تحقیق تخصیص یافتند. ابزارهای مورد استفاده عبارت بودند از مقیاس استاندارد خودراهبری تحصیلی فیشر و همکاران (2001) و تاب آوری تحصیلی ساموئلز و وو (2009) که به عنوان پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. پس از تایید روایی صوری و محتوایی ابزارها توسط اساتید حوزه علوم تربیتی، نتایج حاصل از اعتبارسنجی به شیوه همسانی درونی پرسش نامه ها براساس آلفای کرونباخ، به ترتیب 74./. و 89./. بدست آمد که نشان از پایایی مطلوب پرسش نامه ها داشت. برای تحلیل داده های آماری، از تحلیل کوواریانس چند متغیره و نرم افزار SPSS نسخه 24 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که آموزش معکوس برخط، تاثیر مثبت و معناداری بر خودراهبری و تاب آوری تحصیلی دانشجویان در طول همه گیری COVID-19 در درس زبان تخصصی داشته است؛ بدین معنا که آموزش معکوس برخط، سبب افزایش خودراهبری و تاب آوری تحصیلی دانشجویان می گردد.