ریحانه مشهدی

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش مثبت نگری گروهی بر کفایت اجتماعی و تاب آوری تحصیلی در دانش آموزان دختر صورت گرفت. روش: روش تحقیق شبه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم دبیرستان های دولتی و نمونه دولتی شهر زاهدان بود از میان آن ها 45 نفر به مطالعه وارد شدند بودند، که از طریق روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل (هر کدام 15 نفر) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه مقیاس کفایت اجتماعی فلنر و همکاران (1990) و پرسشنامه تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004) استفاده شد. گروه آزمایش آموزش مثبت نگری در طی 8 هفته متوالی در دو ماه دریافت کردند و گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد، داده ها توسط نرم افزار اس پی اس اس از طریق آزمون اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شده اند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر نشان داد که آموزش مثبت نگری گروهی در کفایت اجتماعی و تاب آوری تحصیلی تأثیر معنی داری داشته اند، و میانگین نمره مهارت های شناختی و آمایه های انگیزشی گروه آزمایشی مثبت نگر تفاوت معناداری (05/0>p) گزارش شده است و همچنین مداخله مثبت نگر در افزایش نمره کلی تاب آوری تحصیلی و خرده مقیاس های مهارت های ارتباطی، جهت گیری آینده و مسئله محوری اثربخشی موثری داشته است. نتیجه گیری: بنابراین، می توان نتیجه گرفت که آموزش مثبت نگری گروهی در کفایت اجتماعی و تاب آوری نوجوانان دختر و کارآمدی تحصیلی آنها تاثیر چشمگیری می تواند داشته باشد.

نوجوانی همراه با تغییرات جسمی، شناختی و عاطفی است که با افزایش توانایی تفکر، تغییر در روابط با خانواده و همسالان و تلاش درجهت کسب نقش های عاطفی و اجتماعی جدید همراه است؛ ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی مداخله مثبت نگر و مداخله شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی بر بلوغ عاطفی در دانش آموزان بود. نمونه پژوهش 45 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم دبیرستان های دولتی و نمونه دولتی شهر زاهدان بود که ازطریق روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (30 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس اندازه گیری بلوغ عاطفی استفاده شد. گروه آزمایش مداخله مثبت نگر و مداخله شناخت درمانگری در طی 8 هفته متوالی در دو ماه دریافت کردند و داده ها توسط آزمون اندازه گیری مکرر تجزیه وتحلیل شدند. نتایج تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر نشان داد روان درمانی مثبت نگر و مداخله شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی بر بلوغ عاطفی تأثیر معنی داری داشته اند؛ اما براساس نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره، میانگین ثبات عاطفی، بازگشت عاطفی، ناسازگاری اجتماعی، فروپاشی شخصیت و فقدان استقلال گروه مداخله مثبت نگر در مرحله پس آزمون و پیگیری نسبت به گروه آزمایشی شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی و گروه کنترل کاهش معناداری نشان داد و اثربخشی مداخله مثبت نگر بر بلوغ عاطفی بیشتر از شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی بود (01/0>p)؛ بنابراین، می توان نتیجه گرفت که برخلاف اثربخشی هر دو مداخله، مداخله مثبت نگر در مقایسه با مداخله شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی در رشد هیجانی و بلوغ عاطفی نوجوانان دختر کارآمدی بیشتری داشت.