تاب آوری روان شناختی

هدف از پژوهش حاضر پیش بینی تاب آوری روان شناختی زنان متأهل منطقه ی 9 شهر تهران بر اساس میزان پایبندی مذهبی، ناپایبندی مذهبی و دوسوگرایی مذهبی در آنان است. نمونه ای مشتمل بر 150 نفر از زنان متأهل که به مراکز فرهنگی و مشاوره ی منطقه ی 9 در سال 1393 مراجعه کرده بودند به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و دو پرسشنامه ی پایبندی مذهبی جان بزرگی (1388) و تاب آوری روان شناختی کانِر و دیویدسون (2003) را تکمیل کردند. داده های پژوهش با روش های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که تاب آوری با پایبندی مذهبی (165/0) در سطح P<0/01 همبستگی مثبت داشت. این در حالی است که تاب آوری با دوسوگرایی مذهبی (37/0-) در سطح 01/P<0، ناپایبندی مذهبی (17/0-) و پایبندی کل (22/0-) در سطح P<0/05 همبستگی منفی داشت. هم چنین نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که دوسوگرایی مذهبی و پایبندی مذهبی مشترکاً 18 درصد و پایبندی مذهبی کل 48 درصد از واریانس تاب آوری روان شناختی را در سطح معناداری P<0/01 تبیین می کنند. در این میان ناپایبندی مذهبی به دلیل اینکه قدرت تبیین در پیش بینی تاب آوری را نداشته، از معادله ی رگرسیون حذف شده است.

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدلی برای تبیین شادکامی بر اساس سبک های مقابله با استرس و تاب آوری در دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان همدان انجام شده است. بدین منظور از بین کلیه ی دانشجویان، 330 نفر (165 دختر و 165 پسر)  انتخاب شدند و سه پرسشنامه شادکامی، مقابله با موقعیت های فشارزا و تاب آوری را تکمیل نمودند. سپس داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS21 و lisrel8.8 به روش تحلیل مسیر، تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که مدل اولیه ی فرضی با برازش مناسبی مورد تأیید قرار گرفت. بر این اساس، بین تاب آوری و شادکامی رابطه مثبت وجود داشت. از بین سبک های مقابله با استرس، سبک مقابله ی مسأله مدار به واسطه ی تاب آوری، شادکامی دانشجویان را تبیین می کرد و دو سبک مقابله ی هیجان مدار و اجتنابی، رابطه ی منفی با شادکامی داشتند. به طورکلی، همه شاخص های برازش مدل در وضعیت مطلوبی قرار داشتند. در این پژوهش، نقش متغیرهای سبک مقابله با استرس و تاب آوری در شادکامی دانشجویان تأیید شد که این امر نشان دهنده ی اهمیت توجه به این دو مؤلفه و تقویت و پرورش آن ها در افزایش شادکامی دانشجویان می باشد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف آزمون نقش واسطه ای تاب آوری روان شناختی در رابطه فرایندهای ارزیابی شناختی و حمایت اجتماعی ادراک شده با رفتارهای سلامت و بهزیستی هیجانی انجام شد. روش: 409 نوجوان پسر به مقیاس چندبُعدی حمایت اجتماعی ادراک شده (MSPSS)، نسخه تجدید نظر شده مقیاس ارزیابی تنیدگی (SAM-R)، مقیاس تاب آوری نوجوان (ARS)، نیمرخ سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت نسخه تجدید نظر شده دوم (HPLP-II) و فهرست عواطف مثبت و منفی (PANAS) پاسخ دادند. در مطالعه همبستگی حاضر، به منظور آزمون روابط ساختاری در مدل مفروض، از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که الگوی مفروض واسطه مندی کامل تاب آوری روان شناختی در رابطه فرایندهای ارزیابی شناختی و حمایت اجتماعی ادراک شده با رفتارهای سبک زندگی سالم و بهزیستی هیجانی با داده ها برازش مطلوبی داشت. علاوه بر این، نتایج نشان داد که در مدل مفروض، تمامی وزن های رگرسیونی از لحاظ آماری معنادار بودند و در این مدل به ترتیب 25، 12 و 11 درصد از پراکندگی نمرات رفتارهای سلامت، عاطفه مثبت و عاطفه منفی از طریق متغیر مکنون تاب آوری روان شناختی تبیین شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که بخشی از پراکندگی مشترک بین دوایر مفهومی ارزیابی های شناختی و حمایت اجتماعی ادراک شده با رفتارهای سلامت و بهزیستی هیجانی از طریق تاب آوری روان شناختی قابل تبیین است.

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر تاب آوری روان شناختی و توانمندی اجتماعی دانش آموزان با نشانه های افسردگی بود. طرح تحقیق نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه پژوهش 28 دانش آموز مبتلا به نشانه های افسردگی پایه ده تا دوازده دوره متوسطه شهرستان رشت در سال تحصیلی 98- 1397 بودند که به طور در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 14 نفر) جایدهی شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس تاب آوری روان شناختی کانر و دیویدسون و پرسشنامه توانمندی اجتماعی گرشام و الیوت در مراحل قبل و بعد از درمان استفاده شد. طرحواره درمانی به صورت گروهی در 10 جلسه برای گروه آزمایش ارایه شد ولی گروه کنترل هیچ گونه درمانی دریافت نکرد. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که اثربخشی طرحواره درمانی بر بهبود تاب آوری روان شناختی و توانمندی اجتماعی دانش آموزان با نشانه های افسردگی تأثیر دارد. لذا، طرحواره درمانی به عنوان یک تکنیک می تواند در بهبود تاب آوری و تعاملات اجتماعی این دانش آموزان مؤثر باشد.

پژوهش حاضر با هدف آزمون روان سنجی نسخه کوتاه پرسش نامه هوش هیجانی صفت محور برای نوجوانان (TEI-ASF، پتریدس، سانگاریو، فرنهام و فردریکسون، 2006) در بین گروهی از نوجوانان سرآمد ایرانی انجام شد. در مطالعه همبستگی حاضر، 347 نوجوان سرآمد (148 پسر و 199 دختر) به نسخه کوتاه پرسش نامه هوش هیجانی صفت محور برای نوجوانان و مقیاس تاب آوری نوجوان (ARS، اُشیو، ناکایا، کانیکو و ناگامنی، 2002) پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی نسخه کوتاه پرسش نامه هوش هیجانی صفت محور برای نوجوانان از روش  آماری تحلیل عاملی تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی پرسش نامه از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین، به منظور مطالعه روایی سازه نسخه کوتاه پرسش نامه هوش هیجانی صفت محور برای نوجوانان، ضرایب همبستگی بین عوامل اصلی نسخه کوتاه پرسش نامه هوش هیجانی صفت محور برای نوجوانان با ابعاد مختلف تاب آوری روان شناختی نوجوانان گزارش شد. نتایج تحلیل عاملی تاییدی بر پایه نرم افزار AMOS نشان داد که نسخه چهار عاملی پرسش نامه هوش هیجانی صفت محور شامل بهزیستی، اجتماعی بودن، خودکنترلی و احساساتی بودن، با داده ها برازش مطلوبی داشت. نتایج مربوط به همبستگی بین عامل های هوش هیجانی با مؤلفه های تاب آوری روان شناختی نوجوانان شامل نوجویی، نظم بخشی هیجانی و جهت گیری مثبت نسبت به آینده، به طور تجربی از روایی سازه نسخه کوتاه پرسش نامه هوش هیجانی صفت محور برای نوجوانان حمایت کرد. مقادیر ضرایب همسانی درونی عامل های بهزیستی، اجتماعی بودن، خودکنترلی و احساساتی بودن به ترتیب برابر با 82/0، 73/0، 73/0 و 70/0 به دست آمد. در مجموع،نتایج مطالعه حاضر نشان داد که نسخه کوتاه پرسش نامه هوش هیجانی صفت محور برای سنجش سازه هوش هیجانی صفت محور در بین نوجوانان سرآمد ایرانی ابزاری روا و پایا است.

هدف پژوهش پیش رو، مقایسه انگیزش پیشرفت، تاب آوری روان شناختی و تحمل ناکامی در بازیکنان حرفه ای، بازیکنان آماتور و غیر بازیکنان بازی های رایانه ای بود. روش این پژوهش، توصیفی و از نوع علّی-مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی دانش آموزان پایه دهم، یازدهم و دوازدهم شهرستان اردبیل تشکیل دادند. از این جامعه آماری، به شیوه نمونه گیری احتمالی، ازنوع خوشه ای چندمرحله ای، 90 نفر انتخاب شدند؛ تعداد 30 نفر بازیکن حرفه ای، 30 نفر بازیکن آماتور و 30 نفر غیر بازیکن. داده های پژوهش، ازطریق پرسشنامه تحمل ناکامی هارینگتون، مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون و پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس جمع آوری شد. تحلیل داده ها نشان داد که بین گروه ها ازلحاظ متغیر تاب آوری روان شناختی (01/0P <) و تحمل ناکامی (01/0P <)، تفاوت معنی دار وجود دارد، اما ازلحاظ متغیر انگیزش پیشرفت (05/0P >)، تفاوت معنی دار وجود ندارد. بنابراین، درمورد مؤلفه تاب آوری، بازیکنان حرفه ای نسبت به بازیکنان آماتور و به طور معنی داری بازیکنان حرفه ای و آماتور نسبت به غیر بازیکنان تاب آوری بیشتری داشتند. علاوه بر این، درمورد مؤلفه تحمل ناکامی، بازیکنان حرفه ای نسبت به بازیکنان آماتور، بازیکنان آماتور نسبت به غیر بازیکنان و به طور معنی داری بازیکنان حرفه ای نسبت به غیر بازیکنان، از تحمل ناکامی بیشتری برخوردار بودند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان شیوع افکار خودکشی در دانشجویان در دوره کووید- با تأکید بر نقش دلبستگی به خدا، بهزیستی معنوی و تاب آوری روان شناختی انجام شد. روش: روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. از میان دانشجویان دانشگاه ملایر و دانشگاه پیام نور سمنان، 311 دانشجو از طریق نمونه گیری در دسترس در پژوهش شرکت کردند. برای گردآوری داده ها از مقیاسهای افکار خودکشی بک، فرم کوتاه پرسشنامه دلبستگی به خداوند، مقیاس بهزیستی معنوی و مقیاس کوتاه تاب آوری استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیّری با روش گام به گام استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که 51/13 درصد دانشجویان در دوره کووید-19 دارای افکار خودکشی و 96/0 درصد آمادگی برای خودکشی داشتند. دانشجویان مجرد میانگین افکار خودکشی بیشتری نسبت به دانشجویان متأهل داشتند. میانگین افکار خودکشی در دانشجویان سال دوم و سال چهارم بیشتر از سال اول و سال سوم بود. بین دلبستگی به خدا، بهزیستی معنوی و تاب آوری روان شناختی با افکار خودکشی رابطه منفی وجود داشت؛ بر اساس نتایج رگرسیون چندمتغیّری به روش گام به گام تاب آوری روان شناختی، دلبستگی به خدا و بهزیستی معنوی به ترتیب در پیش بینی افکار خودکشی دانشجویان در دوره کووید-19 نقش منفی معنادار داشتند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، توجه به دلبستگی به خدا، بهزیستی معنوی و تاب آوری روان شناختی و آموزشهای مبتنی بر این متغیّرها می تواند کاهش افکار خودکشی در دانشجویان را در دوره بیماری های همه گیر مانند کووید-19به دنبال داشته باشد.

 هدف پژوهش حاضر تعیین نقش واسطه ای تاب آوری روان شناختی در ارتباط بین ذهن آگاهی و خودکارآمدی خلاق معلمان مدارس استثنایی شهرستان 1400-1399 یزد بود. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات همبستگی است که در آن روابط میان متغیرهای پژوهش در قالب بررسی مسیرهای یک مدل علّی مورد تحلیل قرار گرفت. جامعه مورد پژوهش تمامی معلمان مدارس استثنایی شهر یزد بود، از این جامعه تعداد 200 معلم به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون CD-RISC، پرسشنامه ذهن آگاهی لانگر برای معلمان و پرسشنامه خودکارآمدی خلاق (CSEQ) بود. جهت بررسی مدل پیشنهادی پژوهش، از نسخه 22 نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده گردید. نتایج نشان داد که تاب آوری روان شناختی در ارتباط بین ذهن آگاهی و خودکارآمدی خلاق معلمان مدارس استثنایی نقش واسطه ای دارد. ذهن آگاهی هم به صورت مستقیم و غیرمستقیم و با نقش واسطه گری تاب آوری خودکارآمدی خلاق را در معلمان مدارس استثنایی پیش بینی می کند. همچنین، ذهن آگاهی به صورت مستقیم تاب آوری را در معلمان مدارس استثنایی پیش بینی کرده و تاب آوری نیز مستقیم خودکارآمدی خلاق را در معلمان مدارس استثنایی پیش بینی می کند. می توان نتیجه گرفت که تاب آوری روان شناختی در ارتباط بین ذهن آگاهی و خودکارآمدی خلاق معلمان مدارس استثنایی شهرستان یزد نقش واسطه ای را دارد.  

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر نظم جویی شناختی هیجان و تاب آوری روان شناختی همسران جانبازان انجام گرفت. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. دوره پیگیری نیز دوماهه اجرا شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل همسران جانبازان مرد اعصاب و روان شهر تهران در فاصله زمانی خردادماه تا مهرماه سال 1399 بود. در این پژوهش تعداد 30 همسر جانباز با روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند (هر گروه 15 زن). پس از ریزش تعداد 27 نفر در پژوهش باقی ماندند (13 نفر در گروه آزمایش و 14 نفر در گروه گواه). گروه آزمایش طرحواره درمانی (یانگ و همکاران، 1391) را طی دو ماه در 8 جلسه 90 دقیقه ای دریافت نمودند. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان (گروس و جان، 2003) و پرسشنامه تاب آوری روان شناختی (کانر و دیویدسون، 2003) بود. داده های جمع آوری شده به شیوه تحلیل واریانس آمیخته با استفاده از نرم افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که طرحواره درمانی بر نظم جویی شناختی هیجان و تاب آوری روان شناختی همسران جانبازان تأثیر معنادار داشته (p<0/001) و توانسته منجر به بهبود نظم جویی شناختی هیجان و تاب آوری روان شناختی آنان شود. بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که طرحواره درمانی با بهره گیری از فنونی همانند تکنیک های شناختی چالش با طرحواره ها، تکنیک های هیجانی و تمرین رفتارهای مقابله ای کارآمد می تواند به عنوان یک درمان کارآمد جهت بهبود نظم جویی شناختی هیجان و تاب آوری روان شناختی همسران جانبازان مورد استفاده قرار گیرد.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی هیجانی و تاب آوری روان شناختی بر بهزیستی روان شناختی و کنترل خشم دانشجویان انجام شد. این پژوهش آزمایشی با پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری دانشجویان سال اول دانشگاه بوند. نمونه آماری شامل 21 نفر برای هر یک از گروه های آزمایشی و 20 نفر برای گروه کنترل بود که به روش تصادفی انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. آموزش های مهارت اجتماعی- هیجانی و تاب آوری روان شناختی به گروه های آزمایشی داده شد ولی به گروه کنترل هیچ گونه آموزشی داده نشد. ابزار گرداوری داده ها شامل پرسشنامه ی 84 سؤالی بهزیستی روان شناختی ریف و پرسشنامه 57 سؤالی کنترل خشم اسپیلبرگر بود. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه وتحلیل شد. نتایج حاکی از آن بود که هم آموزش مهارت های اجتماعی- هیجانی و هم آموزش مهارت تاب آوری روان شناختی باعث ارتقاء بهزیستی روان شناختی و بهبود کنترل خشم در دانشجویان شده و در مقایسه بین دو نوع مداخله نیز به غیر از دو مؤلفه تفاوت معنادار در بین مداخله ها مشاهده نشد. در پیگیری سه ماهه نیز نتایج تقریباً تکرار شد؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که می توان از این مداخله ها در بهبود و ارتقاء بهزیستی روان شناختی و کنترل خشم بهره جست.

این پژوهش با هدف بررسی الگو یابی روابط ساختاری مهارت های ارتباطی و کیفیت زندگی اسلامی با تاب آوری روان شناختی در پرستاران زن انجام شد. پژوهش «توصیفی» و از نوع همبستگی مبتنی بر روش الگو یابی معادلات ساختاری (به طور خاص معادلات رگرسیونی) بود. جامعه آماری پژوهش شامل پرستاران بیمارستان است که با توجه به تعداد متغیرهای مشاهده شده و تخصیص ضریب 25 برای هر متغیر آشکار در الگو 217 پرستار به روش «نمونه گیری هدفمند» به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسشنامه های «مهارت ارتباطی» بارتون (1990)، پرسشنامه «کیفیت زندگی اسلامی» نژادمحمد نامقی و همکاران (1394) و پرسشنامه «تاب آوری» کونر و دیویدسون (2003) بوده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از الگو یابی معادلات رگرسیونی ساختاری و نرم افزار SPSS 18 و Amos 23 استفاده شد. یافته ها نشان داد: مهارت های ارتباطی و کیفیت زندگی اسلامی اثر مستقیمی بر تاب آوری روان شناختی دارند، و مهارت های ارتباطی با میانجیگری کیفیت زندگی اسلامی بر تاب آوری روان شناختی اثری غیرمستقیم دارند. همچنین الگوی پژوهش تأیید شد و 69 درصد از تاب آوری روان شناختی توسط مهارت های ارتباطی و کیفیت زندگی اسلامی قابل تبیین است. نتایج این پژوهش با توجه به نقش اثرگذار مهارت های ارتباطی و کیفیت زندگی اسلامی می تواند در محیط های اجتماعی و شغلی، تاب آوری روان شناختی را در شغل های دارای فشار روانی زیاد افزایش دهد.

زمینه و هدف: مشاغل نظامی و انتظامی دارای تنیدگی بالا و پیچیدگی های خاصی هستند که در سرتاسر دنیا توأم با ناسازگاری، مخاطرات جسمانی، دوری از خانواده و زندگی در شرایط سخت است؛ بنابراین افراد مشاغل پرخطر مانند ارتش و پلیس، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های روان شناختی قرار دارند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش تاب آوری روان شناختی و مثبت اندیشی بر بهزیستی روان شناختی و سازگاری دانشجویان دانشگاه امام علی (ع) انجام شد. روش: این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازلحاظ روش، آزمایشی با پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانشجویان سال اوّل دانشگاه بود. نمونه آماری شامل 21 نفر برای هر یک از گروه های آزمایشی و 20 نفر برای گروه کنترل که به روش تصادفی انتخاب و در گروه ها جایگزین شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه های 84 سؤالی بهزیستی روان شناختی ریف و 160 سؤالی سازگاری بل بود. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که هم آموزش تاب آوری روان شناختی و هم آموزش مثبت اندیشی موجب بهبود بهزیستی روان شناختی و سازگاری در سطح 01/0P< شده و در مقایسه بین دو نوع مداخله نیز آموزش مهارت تاب آوری روان شناختی مؤثرتر بود. در پیگیری سه ماهه نیز نتایج تکرار شد. نتیجه گیری: دانشجویان دانشگاه امام علی (ع) در آینده نزدیک به عنوان فرماندهان و رؤسای سازمان ارتش انجام وظیفه خواهند نمود. با توجه به نقش کلیدی نیروی انسانی در سازمان های نظامی و انتظامی و ضرورت برخورداری این کارکنان از سلامت روان بالا، بدیهی است که معاونت آموزش آن دانشگاه می تواند از طریق برنامه ریزی دقیق جهت انجام آموزش های تاب آوری روان شناختی و مثبت اندیشی، در بهبود بهزیستی روان شناختی و سازگاری این دانشجویان نقش آفرینی نماید.

پژوهش حاضر با هدف آزمون نقش واسطه ای پرطاقتی روانی در رابطه ی والدگری توانمندساز و تاب آوری روان شناختی در دانشجویان دختر و پسر انجام شد. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری پژوهش شامل دانشجویان کارشناسی دانشگاه مازندران در سال تحصیلی 1401 بودند. نمونه ی آماری نیز شامل 313 دانشجو بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به مقیاس والدگری توانمندساز (جک، سان، لاتن، چین و واترز، 2016)، نسخه ی کوتاه پرسشنامه ی پرطاقتی روانی (مک گیوئن، استیکلایر تامپسون و کلاگ، 2016) و مقیاس تاب آوری کانر دیویدسون (کانر و دیویدسون، 2003). پاسخ دادند. در این پژوهش، به منظور آزمون روابط ساختاری در مدل مفروض، از روش آماری مدل یابی معادله ی ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که در نمونه ی دانشجویان، مدل مفروض واسطه مندی نسبی پرطاقتی روانی در رابطه ی بین والدگری توانمندساز و تاب آوری روان شناختی با داده ها برازش مطلوبی داشت. هم چنین، نتایج نشان داد که در مدل مفروض، تمامی وزن های رگرسیونی از لحاظ آماری معنادار بودند و در این مدل 21 درصد از پراکندگی نمرات تاب آوری روان شناختی از طریق متغیرهای مکنون والدگری توانمندساز و پرطاقتی روانی، تبیین شد. در مجموع، نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بافت والدگری توانمندساز در تجهیز ذخایر مقابله ای و سرمایه روان شناختی نوجوانان، مؤثر است.

زمینه: فراگیران در حین تحصیل با استرس ها و فشارهایی روبه رو می شوند که گاهی باعث نگرش و احساس منفی نسبت به درس و محیط تحصیل و در نهایت فرسودگی تحصیلی می شود. فرسودگی تحصیلی باعث ایجاد احساس خستگی جسمی، هیجانی، بی علاقگی و ناکارآمدی تحصیلی و در نهایت افت تحصیلی می شود. به همین جهت برای داشتن یک نظام آموزشی اثربخش، باید به وضعیت روانی و تحصیلی فراگیران و کاهش فرسودگی تحصیلی در آن ها توجه داشت. هدف: این مطالعه با هدف بررسی تعاریف و مبانی نظری سه متغیر فرسودگی تحصیلی، هوش معنوی و تاب آوری روان شناختی و ارتباط نظری و پژوهشی این سه متغیر با یکدیگر صورت پذیرفت. روش جمع آوری اطلاعات به صورت بررسی، مطالعه و جمع آوری اطلاعات از پایان نامه های در دسترس و مرتبط و پژوهش های شش اخیر ایران  و خارج با جستجو کلیدواژه های فرسودگی تحصیلی، تاب آوری روان شناختی و هوش معنوی  به فارسی و انگلیسی در مجلات پایگاه های معتبر صورت پذیرفت. روش: روش پژوهش به صورت مروری نظری بر پایان نامه های مرتبط و در دسترس در مورد تاب آوری روان شناختی، هوش معنوی و فرسودگی تحصیلی و پژوهش های شش سال اخیر انجام شده در مورد این متغیرها و ارتباط آن ها با یکدیگر صورت پذیرفت. پس از محدودسازی جست و جو با واژگان فراگیران، دانش آموزان و مقالات علمی مصوب حدود 600 پایان نامه و پژوهش به دست آمد که بعد از بررسی و مطالعه چکیده و متن آن ها، 32 پژوهش و پایان نامه جامع و جدیدتر انتخاب و برای انجام پژوهش حاضر به کار برده شد. یافته ها: پس از بررسی به این نتیجه دست یافتیم که مبانی نظری و پژوهشی فرسودگی تحصیلی با تاب آوری روان شناختی، فرسودگی تحصیلی با هوش معنوی و هوش معنوی با تاب آوری روان شناختی ارتباط دارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های به دست آمده، می توان با آموزش و افزایش مهارت تاب آوری روان شناختی و هوش معنوی فراگیران باعث پیشرفت تحصیلی و کاهش فرسودگی تحصیلی آنان گردید.

این پژوهش با هدف آزمون تعیین نقش واسطه ای تاب آوری روان شناختی در رابطه بین ارزیابی های شناختی و راهبردهای مقابله شناختی با رفتارهای سلامت و بهزیستی هیجانی بود روش این پژوهش همبستگی بود و برای این منظور از طریق روش نمونه برداری در دسترس 500 دانشجو (250 پسر و 250 دختر) انتخاب شدند و به پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان (گارنفسکی، کرایج و اسپیناون، 2001)، مقیاس ارزیابی تنیدگی (رویلی، رویسچ، جاریکا و واگن، 2005)، مقیاس تاب آوری نوجوان (اُشیو، ناکایا، کانیکو و ناگامنی، 2002)، نیمرخ سبک زندگی ارتقاءدهنده سلامت (والکر، سیچریست و پندر، 1995) و فهرست عواطف مثبت و منفی (واتسون، کلارک و تلگن، 1988) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که مدل مفروض واسطه مندی کامل تاب آوری روان شناختی در رابطه ارزیابی های شناختی و راهبردهای مقابله شناختی با رفتارهای سلامت و بهزیستی هیجانی در دانشجویان با داده ها برازندگی مطلوبی داشت. نتایج تخصیص جنسی روابط در مدل مفروض بر حسب مقادیر کواریانس های ساختاری، وزن های ساختاری و وزن های اندازه گیری در دانشجویان زن و مر هم ارز بودند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در بین دانشجویان بخشی از پراکندگی مشترک دوایر مفهومی ارزیابی های شناختی و راهبردهای مقابله با رفتارهای سلامت و بهزیستی هیجانی از طریق تاب آوری قابل تبیین است.