مطالب

در این مقاله به مطالعه سیاست زبانی کمپانی هند شرقی درباره زبان فارسی بین سال های 1780 تا 1838 براساس منابع تاریخی پرداخته ایم. در این مقطع زمانی، فارسی زبان تثبیت شده در محاکم قضایی، اداری و آفرینش های ادبی بود و بیشتر دانش استعماری مورد نیاز بریتانیا بر پایه مطالعه و بررسی منابع فارسی شکل می گرفت. در پژوهش حاضر این نظریه را که دانش استعماری به موجب روندی از گفتگو بین استعمارگران و محیط ادبی/فکری بومی حاصل شده، به بحث می گذاریم. منشیان فارسی نویس هندی ازجمله کسانی بودند که مهارت های لازم را در علم فارسی و همچنین دانش هایی به ویژه تاریخ نگاری داشتند که استفاده از آن زمینه های مورد نیاز شکل دهی نظریه های انگلیسی ها درباره تاریخ و تمدن هند را فراهم آورد. علاوه بر اینها بحث های گوناگون میان تصمیم گیرنده های سیاست های استعماری اعم از شرق گرایان و انگلیسی گرایان در باب موضوع انتخاب یا جایگزینی زبان رسمی واحد را مطالعه می کنیم که در نهایت به جایگزینی زبان های بومی بخوانید انگلیسی به منزله زبان رسمی محاکم قضایی و اداری به سال 1837 منتهی شده است. با این همه زبان فارسی توانست همچنان به مثابه زبان خلاقیت های ادبی و مهمتر از همه به منزله بخشی از زندگی فرهنگی مردم هند به حیات خود ادامه دهد. اگرچه از رسمیت افتادن زبان فارسی، ضربه محکمی بر پیکر آن بود، علت اصلی افول زبان فارسی را باید در فضای تدریجی رشد و نمو زبان های بومی در دوره های آتی جست؛ نه در تقابل آن با زبان انگلیسی. در این مقاله کوشیده ایم نگاهی به غنای تاریخی زبان و ادبیات فارسی در هند و در بافت موقعیت استعماری، به ویژه در دوره های آغازین آن بیندازیم و ردپای این روند تاریخی را که به موجب آن، زبانی که در آغاز یکی از زبان های قدیمی هند به شمار می رفت، بعدها از جانب انگلیسی ها زبانی بیگانه نامیده شد و لغو آن در دستور کار استعمار قرار گرفت دنبال نمائیم.

انقلاب اسلامی به عنوان پدیده ای مهم در تاریخ معاصر، تأثیر زیادی بر ذهن و زبان شاعران در خصوص هدف و رسالت ادبیات داشته است. تحولات سال های آغازین انقلاب، شعر فارسی را به طور خیره کننده ای به سوی تعهد هنری و پرهیز از اندیشه هنر برای هنر پیش برد؛ به طوری که شعر محتوامدار و متعهّد، گفتمان غالب در دهه اول بود. اما در دهه دوم، به دلایلی مختلف شرایط تغییر کرد. هدف از این پژوهش، بررسی جامعه شناختی این عوامل و نشان دادن شاخصه های این تغییر در دهه دوم پس از انقلاب است. پایان یافتن جنگ تحمیلی، رحلت امام خمینی(ره)، تغییر در سیاست های داخلی و خارجی دولت پس از جنگ، تحول در جریان روشنفکری دینی و تغییر در ساختار جمعیتی ایران از جمله عواملی هستند که شعر فارسی را از محتوامداری به سمت فرم گرایی پیش برد و آن را در قالب گرایش هایی نظیر شعر حرکت (پست مدرن)، شعر گفتار، شعر رمانتیک و... عرضه کرد. ضمن این که در شعر متعهد نیز در دهه دوم، تغییرات محسوسی ایجاد شد و احساس تعهد اجتماعی پررنگ تر شد.

در اقتصاد ایران تقریباً تمام عوامل تولید (کار، زمین و سرمایه) در اشتغال ناقص قرار دارند. در این میان، بخش زمین با شرایط ویژه ای روبه روست که آن را از تعادل خارج کرده است. از یک سوی، تقاضا برای زمین به منظور کار، تولید و مسکن وجود داشته و از سوی دیگر، عرضه زمین و املاک خالی قابل استفاده در حد بالایی قرار دارد. به نظر می رسد که اصلاح بخش زمین در اقتصاد ایران اثرات مستقیم مثبتی بر کارایی اقتصادی دارد. در این مطالعه، مالیات بر زمین را درچارچوب یک الگوی ساده تعادل عمومی پویای قابل محاسبه به عنوان یک سیاست اقتصادی مبتنی بر نظریه اقتصادی، در افق بلندمدت مورد ارزیابی قرار داده ایم. براساس نتایج این بررسی، وضع مالیات بر زمین به عنوان یک مالیات خنثی، فاقد اثرات منحرف کننده است و باعث خواهد شد، در یک افق بلندمدت، تولید ناخالص ملی، کالای خصوصی سرانه، پس انداز سرانه و شاخص رفاه سرانه نسبت به حالتی که این نوع مالیات وضع نشود به ترتیب 32/0، 33/0، 647/0 و 2/0 درصد به صورت سالانه رشد بیشتری داشته باشند.

مقاله حاضر به موضوع سرنوشت شغلی فارغ التحصیلان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد و عوامل مرتبط با آن پرداخته است. در پژوهش مربوط، از دو پرسشنامه تلفنی و پستی استفاده شد.157 نفر به پرسشنامه تلفنی و 129 نفر به پرسشنامه پستی پاسخ دادند. نتایج حاکی از شاغل بودن حدود64 % و شاغل نبودن حدود 36% از افراد است. نکته مهم آن است که بیش از 50% افراد از طریق آزمون های استخدامی دولتی، مشغول به کار شده اند.این مسأله نشان می دهد که سیاست های اقتصادی و تصمیم سازی های مجلس و دولت تا چه حدی می تواند سرنوشت شغلی فارغ التحصیلان دانشکده علوم تربیتی را تحت تأثیر قرار دهد. برحسب جنسیت، رشته تحصیلی، داشتن کار دانشجویی و عضویت در تشکل های دانشجویی، تفاوت هایی در فارغ التحصیلان از نظر میزان اشتغال، احساس ثبات شغلی و دارا بودن شغل ثابت به نفع پسران رشته روان شناسی ، افراد دارای کار دانشجویی و افراد فعال در تشکل های دانشجویی وجود دارد (و برخی متغیرها مانند نوع دیپلم، انگیزه ورود به دوره کارشناسی و ... تفاوتی را ایجاد نکرده اند). فارغ التحصیلان دانشکده علوم تربیتی از شرایط اجتماعی مرتبط با کار، ارزیابی خوبی نداشته اند. به طوری که از نظر اکثریت مطلق این افراد، شانس و داشتن ارتباطات اجتماعی، مهمتر از ""مهارت داشتن"" ارزیابی شده است. فارغ التحصیلان مذکور زمینه سازی دانشگاه، در جهت اشتغال را کاملاً منفی ترسیم می نمایند. به گونه ای که اکثریت مطلق افراد ابراز می دارند که در دانشگاه مقدمات آشنایی با نیازهای بازار کار و سایر موارد لازم، ابداً فراهم نبوده است. تحلیل پاسخ های فارغ التحصیلان در مقوله های ""تناسب برنامه های درسی و آموزش اساتید با اشتغال"" و ""نقش فضای دانشگاه در پرورش مهارت های کارآفرینی"" نشان می دهد که از نظر پاسخ دهندگان، شرایط در این دو مقوله تا حدی مثبت تر از دو مقوله پیشین است و در مورد ""تصویر مثبت فارغ التحصیلان از توانایی های خود"" نشانه های امید آفرینی وجود دارد. به نظر می رسد فعال سازی هسته کارآفرینی و ایجاد تعامل بسیار فعال با بخش-های غیرمتشکل اقتصادی، آشناسازی دانشجویان با بازار کار، برگزاری کارگاه های مهارت های کارآفرینی و فعالیت هایی از این دست، یکی از عمده ترین راه های خروج از بحران است.

مسئله مرگ همواره از مهم ترین دغدغه های بشر بوده و هرکسی قصد داشته در این زمینه به حقایقی دست پیدا کند و یا به دنبال توجیهاتی برای پذیرش این درد درمان ناپذیر باشد. بسیاری از حکما، عرفا و متشرّعان مسلمان، در این باب به بیان نظرات و تحقیقات خود پرداخته اند؛ یکی از آنان که در این موضوع، هم چون سایر موضوعات، داد سخن داده است، سنایی غزنوی است. در این پژوهش، برای تبیین عقاید عرفانی، دینی و حکیمانه سنایی، با استفاده از حدیقه الحقیقه، دیوان و نیز مثنوی های وی، ابتدا مطالبی از قبیل: تعریف، شمول و فواید مرگ مطرح و ضمن ارائه تصویری نامحبوب از دنیا، از آن به عنوان مزرعه و آزمایشگاه منزل آخرت یاد شده است؛ سپس برای تکمیل اثبات جاودانگی آدمی، مباحثی نظیر: نسبی بودن پدیده مرگ و نیز ضرورت آن در نظام احسن با تکیه بر قرآن و حدیث ذکر شده است. نتیجه آن که مرگ پایان حیات آدمی نیست؛ بلکه تحولی رو به رشد و در جهت کمال است که او را در مسیر دستیابی به سعادت ها و کمالات اُخروی قرار می دهد؛ مجموعه این عوامل سبب می گردد که یقینی به مرگ حاصل شود که ممکن است زندگی محدود دنیوی را در نزد انسان، کم ارزش تر از زندگی جاوید آخرت جلوه دهد.

ویرایش اول کتاب اقتصادکلان، حاصل درس های برانسون درمقطح فوق لیسانس در اواخر دهه 1960 در دانشگاه پرینستون بود. در ویرایش دوم، موضوعات جدید دهه 1970، مانند تورم و بیکاری این دهه ، نقش انتظارات قیمتی، نظریه های جست وجوی شغل، تحلیل سیاست درآمدی، تفسیر مجدد مدل تعادلی ایستا به عنوان یک مدل کوتاه مدت تعادل عمومی با انعطاف ناپذیری های دستمزد و قیمت، عدم تسویه بازارها و سهمیه بندی مقداری، مطرح شده است (مقدمه ویرایش دوم، ص xi-xiii ). موضوعات جدید ویرایش سوم، منعکس کننده افزایش اهمیت مسئله انتظارات عقلایی و بهینه یابی بین دوره ای در دهه 1980 است. در ویرایش سوم، اهداف، مطالب اصلی و روش شناسی دو ویرایش قبلی به قوت خود باقی مانده اند ولی دو فصل جدید اضافه شده است.

سرزمین ایران دارای زمینه های بالقوه محیطی گسترده،در جهت افزایش و توسعه حجم فعالیتهای گردشگری می باشد این جاذبه های توریستی و زمینه ها در دو دسته تقسیم می شوند : یکی جاذبه های طبیعی و دیگری جاذبه های یادمانی و تاریخی که از تنوع و گوناگونی زیادی برخوردارند. شرائط طبیعی ومرفولوژیکی ویژه روستاها،عدم یکنواختی ،خصوصیات متنوع طبیعی وانسانی منحصر به فرد روستاها، شاخصه های مهمی برای جلب و جذب گردشگران است.علاوه بر آن شیوه های معیشتی،غذا ها، پوشش، آداب ورسوم،جشن ها،سوگواریها،معماری، فضاها و سکونتگاها، خانه های خشت و گلی،سنگی و چوبی،آلاچیق،سرپناههای موقت،مزارع و باغات و مساجد وامامزاده ها و نیز صنایع متعدد و متنوع دستی همچنین محصولات لبنی،باغی،گیاهان دارویی،زینتی وچشمه ها وآبراهه ها،آثار قنوات و غیره همه از ویژگیهای محیط روستایی است که مشتاقان فراوان دارد. شهرستان سیاهکل و بخش دیلمان با دارا بودن قابلیتهای بالا به عنوان سرمایه ای عظیم دربخش گردشگری ایران است و به همین دلیل ارزش شناختی ویژه ای به جهت توسعه و گسترش صنعت گردشگری دارد. در این مقاله، تلاش شده است جلوه هایی از جاذبه های گردشگری منطقه را در حد توان نشان داده شود. در این راستا،منابع و مواد اطلاعاتی به روش کتابخانه ای و میدانی تهیه شده تا قابلیت های موجود منطقه را شناسایی کرده تا بدین وسیله گامی در جهت حفظ چشم اندازها و ذخایر میراث فرهنگی باشیم. و زمینه شکوفایی هرچه بیشتر این منطقه درجذب گردشگران داخلی و خارجی فراهم گردد.

این پژوهش با هدف بررسی استرس ادراک شده در دانشجویان دارای سبک های اسنادی مختلف و همچنین بررسی روابط بین این متغیرها انجام شده است. برای این منظور تعداد 414 دانشجو به روش خوشه ای انتخاب و به وسیله پرسشنامه سبک اسنادی (ASQ) و پرسشنامه استرس ادراک شده (Pss) به کمک آزمون آماری t و آزمون ANOVA مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که استرس ادراک شده در بین دانشجویانی که سبک اسناد درونی دارند با دانشجویانی که سبک اسناد بیرونی دارند در موقعیت های کلی و مثبت، تفاوت معنی داری وجود دارد و این میزان در بین افراد با سبک اسناد بیرونی بیشتر مشاهده می شود. همچنین استرس ادراک شده در دانشجویانی که سبک اسناد کنترل ناپذیر دارند با دانشجویانی که سبک اسناد کنترل پذیر دارند، در رویدادهای کلی، منفی و شخصی تفاوت معنی داری وجود دارد و این میزان در بین افراد با سبک اسناد کنترل ناپذیر بیشتر مشاهده می شود. یافته ها گویای آن بودند که در دو گروه دختران و پسران، استرس ادراک شده در بین دانشجویان دختر بیشتر از دانشجویان پسر است، همچنین نشان داده شد که تنها تفاوت معنی دار در بین سبک های اسنادی دانشجویان دختر و پسر در بعد عمومی- اختصاصی در رویدادهای منفی، بعد کنترل پذیر- کنترل ناپذیر در رویدادهای منفی، شخصی و کلی مشاهده می گردد.

ویژگیهای روان سنجی نسخه ترجمه شده پرسشنامه مهارتهای اجتماعی/ هیجانی کودکان پیش دبستانی (KIST ؛ میلر، مایشی و میلر، 1997) با روش رواسـازی متقاطع بررسی شد. یک نمونه 1435 نفری از کودکان 5 و 6 ساله (668 دختر، 767 پسر) مهدکودکهـا و مراکز پیش دبستانی شهر تهران انتخاب و به دو گروه (نمونه الف=725، نمونه ب=710) تقسیم شدند و مادران آنها پرسشنامه 50 گویه ای KIST را تکمیل کردند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش متمایل بر پایه نمره های فرم والد نشان داد با ادغام دو زیرمقیاس رفتارهای فزونکنشی/بیتوجهی و سازش نایافته و حذف زیرمقیاس رفتار خواب، نسخه فارسی متشکل از شش عامل 1) رفتارهای سازش نایافته/فزون کنش، 2) مهارتهای اجتـماعی، 3) مهارتهای ارتباطی، 4) مهارتهای زندگی روزمـره، 5) رفتار تغذیه، و 6) نشانه های اضطراب جدایی است و بـر روی هم تقریباً 2/40 درصـد واریانس را تبیین میکند. شاخصهای برازندگی تحلیل عاملی تاییدی در دو گروه روایی متقاطع پرسشنامه را تایید کرد. ضرایب همبستگی مثبـت و معنادار بین نمره کلKIST با نمره گروه مربیان (35/0=r) روایی همگرا و ضرایب منفی و معنادار آن با دو فرم فهرست رفتاری کودکان (32/0-=r) و گزارش مربی ـ معلم (33/0-) نظام سنجش مبتنی بر تجربه آشنباخ (آشنباخ، 1991) روایی واگرای پرسشنامه را تایید کرد. مبانی نظری عاملهای استخراج شده مورد بحث قرار گرفت.

مسأله چگونگی حصول علم و تعقّل (دانش و شناخت) در انسان از مسائلی است که همواره ذهن فلاسفه و دانشمندان را به خود مشغول داشته است.در میان فلاسفه روزگاران پیشین، شیخ شهاب الدین یحیی سهروردی (شیخ اشراق) به این مسأله توجّه خاصی داشته و در آثار متعدّد فلسفی فارسی و عربی خود تعاریف گوناگونی از این مقوله ارائه داده است. هدف از این مقاله پاسخ به این پرسش است که آیا این تعاریف گوناگون، برآمده از سردرگمی و رکود فکری شیخ در این گونه مسائل بوده است ویا بیانگر نوجویی و سیر تکامل اندیشه در فلسفه اوست؟ پاسخ به این پرسش در گرو بررسی دقیق این تعاریف و مقایسه آنها با همدیگر و تعیین تقریبی تقدّم و تاخّر زمانی آنهاست که این مقاله در پی آن است. نتیجه ای که از این جستار به دست آمده است، این است که چون شیخ اشراق در آثار آغازین خود تحت تاثیر فلسفه مشّاء بوده است، علم و تعقّل را نتیجه حصول صورت اشیاء در ذهن دانسته است، سپس در جریان تکامل فکری خود، تعاریف دیگری از این مقوله ارائه داده است تا سرانجام پس از رسیدن به جهان بینی نوری- اشراقی خود، علم و تعقّل را حاصل ماهیت نوری نفس و حضور و ظهور اشیاء برای نور اعلام داشته است. منابع مورد استفاده در این مقاله، در درجه نخست، آثار فلسفی فارسی و عربی در دسترس شیخ و دو شرح مشهور و معتبر شهرزوری و قطب شیرازی بر حکمهالاشراق است و دلیل این امرهم بهرمندی مستقیم و بدون واسطه از سخنان خود شیخ یا شارح نامدار حکمه الاشراق است و در درجه دوّم، دیگر منابع در دسترس مرتبط با این موضوع است. درضمن از آن جا که ملاصدرا از شیخ اشراق، بسیار متأثر بوده است ،به گونه ای گذرا به تفاوت اساسی نظر ملاصدرا با شیخ در این مسأله نیز اشاره خواهد شد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخله شناختی - رفتاری بر کاهش خود ناتوان سازی و افزایش خودکارآمدی در زنان ورزشکار است. این پژوهش مطالعه ای نیمه-تجربی همراه با گمارش تصادفی آزمودنی ها در گروه های آزمایش و کنترل، به همراه پیش-آزمون و پس آزمون و مطالعه پیگیری است. بدین منظور، 28 ورزشکار تیم های ورزشی دانشگاه الزهرا در محدوده سنی 19- 26 سال، با استفاده از نمونه گیری داوطلبانه در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند (14 نفر آزمایش و 14 نفر کنترل). برای سنجش خود ناتوان سازی از مقیاس خود ناتوان سازی جونز و رودوالت (1982) و برای سنجش خودکارآمدی، از مقیاس خودکارآمدی عمومی شرر و همکاران (1982) استفاده شد. گروه آزمایش به مدت هفت هفته در کارگاه آموزشی فشرده شناختی - رفتاری شرکت کردند. در پایان آموزش، هر دو گروه آزمایش و کنترل مجدداً آزمایش شدند. داده ها از طریق آزمون های t و اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد اجرای مداخله شناختی - رفتاری تفاوت معنی داری (01/0 (p<در کاهش خود ناتوان سازی و افزایش خودکارآمدی گروه آزمایش ایجاد می کند. این نتایج در اندازه گیری یک ماه بعد برای خودکارآمدی ماندگار بود، ولی برای خود ناتوان سازی ماندگار نبود. این پژوهش نشان داد از آموزش شناختی - رفتاری می توان به طور موفقیت آمیزی برای کاهش خود ناتوان سازی و مؤلفه های آن و افزایش خودکارآمدی ورزشکاران استفاده کرد.