مطالب
فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۵٬۹۸۱ تا ۵۶٬۰۰۰ مورد از کل ۵۲۴٬۵۹۵ مورد.
حوزههای تخصصی:
دوران حکومت امیرمؤمنان(ع) نماد تجسم اداره جامعه به وسیله صالح ترین انسان است. اما با مرور تاریخ این دوران، درمی یابیم که شیوه مدیریتی برخی از کارگزاران، مرضی آن حضرت نبود و زمینه ناکارآمدی حکومت اسلامی را فراهم کرد. شناسایی جلوه های ناکارآمدی و شیوه پیشگیری از ناکارآمدی مدیران، براساس نهج البلاغه و اسناد تاریخی، هدف اصلی این مقاله است که با روش «فقه الحدیث» انجام شده است. در این مطالعه جلوه های ناکارآمدی شناسایی شده عبارتند از: انحراف از دین، استفاده ناروا از بیت المال، خیانت به بیت المال، خوشگذرانی و دنیاطلبی، اختلاف دیدگاه سیاسی، کوتاهی از انجام وظیفه، خیانت و پیوستن به دشمن، و بدرفتاری با مردم. همچنین براساس منابع روایی مشاهده شده، حضرت از چهار شیوه برای مقابله با ناکارآمدی مدیران استفاده می کردند که عبارتند از: الف) ارائه برنامه کاری برای مدیران؛ ب) نصیحت مکرر به مدیران؛ ج) سفارش به ساده زیستی مدیران؛ د) تأکید بر اخلاق مدیریتی. این مطالعه می تواند شیوه مناسبی برای نظارت و هدایت مدیران جامعه اسلامی باشد.
قرآن کریم و چگونگی ارتباط جهان کثرت با جهان وحدت در نظام هستی شناسی عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
حکمت معاصر سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۵)
165-190
حوزههای تخصصی:
مساله «وجود شناسی» عموما و چگونگی تحقق جهان کثرت و رابطه آن با جهان وحدت خصوصا از بنیادی ترین مسائلی است که بر دیگر مباحث نظام هستی شناختی در فلسفه و عرفان اثر می گذارد. برخی رابطه جهان کثرت با جهان وحدت را از نوع وحدت سنخی وجود می دانند، برخی دیگر نیز وحدت حقه سریانی را مطرح می کنند و عده ای دیگر از جمله عارفان مسلمان، رابطه جهان کثرت با واجب متعال را از نوع وحدت شخصی وجود دانسته و آن را برگرفته از عقل و وحی می دانند. هدف این تحقیق، بررسی استنادی وحدت شخصی وجود در قرآن کریم است. با کنکاش بر روی این مساله، بر اساس روش تحقیق کتابخانه ای، به دست آمد که آیات زیادی برای اثبات رویکرد عرفانی در ارتباط جهان کثرت با جهان وحدت وجود دارد. با تحلیل عرفانی صورت گرفته بر روی آیات مرتبط، گزاره راهبردی«وجود در واجب متعال منحصر است و عالم ممکنات به منزله تجلیات، ظهورات و شئونات او هستند»، استخراج شد که می تواند مبنای پژوهش های بعدی پیرامون نظام مسائل عرفان قرآنی باشد.
تدوین مدل شش ضلعی تقلب مالی با رویکرد اسلامی: بررسی اهمیت و تعامل اجزا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اسلام و مدیریت سال ۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۷
5 - 31
حوزههای تخصصی:
تقلب با توجه به اثرهای زیان بار آن، از دیرباز مورد توجه جوامع مختلف بوده است. در این زمینه، مدل هایی مانند مثلث تقلب، لوزی تقلب و پنج ضلعی تقلب نیز در مباحث حسابداری و مالی مشاهده می شود که هر یک عواملی را در راستای شناسایی بهتر تقلب های مالی در نظر گرفته اند؛ اما تاکنون دین داری موردتوجه شایسته قرار نگرفته است. این پژوهش به صورت ترکیبی از روش های کمی و کیفی است. در پژوهش حاضر با بررسی و تحلیل محتوای مدل های تقلب، مدل جدیدی تحت عنوان «شش ضلعی تقلب» ارائه شد که با رویکرد اسلامی، سازه دین داری را به مدل های تقلب های مالی می افزاید. در بخش کیفی با تحلیل محتوای منابع مرتبط با تقلب، 14 عامل مؤثر در تقلب شناسایی شد. در بخش کمی نیز با استفاده از روش دلفی و کسب نظر 14 نفر از خبرگان، 6 عامل دارای اهمیت بالاتر از متوسط شناسایی و «شش ضلعی تقلب» ایجاد شد. یافته های پژوهش با کسب نظر خبرگان نشان داد که به ترتیب سازه های دین داری، توجیه، فرصت، فشار، استعداد فردی و راهبری شرکتی در کنترل تقلب های مالی دارای اهمیت است. در ادامه نیز با استفاده از فن دیمتل تعامل سازه های «شش ضلعی تقلب» مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این بخش نیز با کسب نظر 10 خبره نیز نشان داد که مدل «شش ضلعی تقلب» یک «فرایند تعاملی است» یعنی اجزای آن بر روی یکدیگر تأثیر داشته و با هم تعامل دارند. سازه دین داری در مدل «شش ضلعی تقلب» نیز بیشترین تأثیرگذاری و تعامل را نسبت به سایر سازه ها دارد و سازه فرصت، دارای بیشترین تأثیرپذیری است. درنتیجه، در راستای کنترل تقلب های مالی شایسته است که توجه بیشتری به دین داری صورت گیرد.
بازسازی معنایی انرژی کارکنان در سازمان های دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت سازمان های دولتی سال ۱۱ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)
109 - 130
حوزههای تخصصی:
افکار و احساسات کارکنان که از آن به عنوان انرژی کارکنان یاد می شود نقش مهمی در شکل دادن به عملکرد کارمندان در محیط کار دارند. ازاین رو این مفهوم به هدفی جدید درزمینه دانش سازمانی تبدیل شده است. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف طراحی الگویی برای بازسازی معنایی انرژی کارکنان در سازمان های دولتی انجام شد. روش پژوهش به عنوان نظریه داده بنیاد اتخاذ شد که در آن شناسه گذاری باز، محوری و انتخابی براساس رویکرد اشتراوس و کوربین انجام شد. داده ها از مصاحبه های نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. با استفاده از نمونه گیری هدفمند، شرکت کنندگان شامل 20 نفر از کارشناسان و مدیران سازمان های دولتی بودند و مصاحبه ها تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت. داده های به دست آمده در قالب 283 شناسه اولیه، 97 مفهوم اساسی، 18 طبقه فرعی و 6 طبقه اصلی استخراج شد. تجزیه وتحلیل این پژوهش نشان داد که پدیده اصلی یعنی انرژی کارکنان در فرایندی از شرایط علّی (ویژگی های روان شناختی، سبک زندگی سالم، ژنتیک، ارتباطات اثربخش، سبک رهبری مدیریتی، ویژگی های شغلی، کیفیت زندگی کاری)؛ شرایط زمینه ای (پویایی نظام اقتصادی، پویایی نظام سیاسی، پویایی نظام اجتماعی، پویایی نظام فرهنگی، تحولات فناوری)؛ شرایط مداخله گر (سن، جنسیت، تحصیلات، سابقه کار، نوع استخدام)؛ راهبردها (توسعه روانی، بهبود سلامت، توسعه شبکه اجتماعی) و پیامدها (ابزاری، غایی) شناسایی شد.
ارزیابی جامع مطلوبیت برنامه های تربیتی-آموزشی نظامی: بر اساس رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره آنتروپی شانون(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت نظامی سال ۲۲ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۸۸
105 - 144
حوزههای تخصصی:
ارزیابی جامع مطلوبیت برنامه های تربیتی-آموزشی، یکی از راهکارهای اصلی در آسیب شناسی سیستماتیک و ارتقای کیفیت این برنامه هاست. نتایج بررسی های میدانی حاکی از وجود دو چالش عمده «شناسایی ذی نفعان اصلی» و «نحوه وزن دهی به تک تک ابعاد، عوامل و سنجه هایِ ارزیابی از منظر تک تک این ذی نفعان» در فرآیند ارزیابی جامع مطلوبیت برنامه های تربیتی-آموزشی است. این در حالیست که نتایج بررسی های علمی بیانگر کاربرد مناسب تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره در حل این قبیل چالش هاست. هدف مقاله حاضر، شناسایی ذی نفعان اصلی و تعیین اوزان تک تک ابعاد، عوامل و سنجه های ارزیابی مطلوبیت اردو های تربیتی-آموزشی یک مرکز آموزش نظامی با بهره مندی از تکنیک تصمیم گیری چندمعیاره آنتروپی شانون است. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی-پیمایشی-مقطعی انجام شد. جامعه پژوهش شامل خبرگان علمی-نظامی هستند. نمونه آماری شامل 43 نفر از این خبرگان است که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و اطلاعات پرسش نامه شماره یک جمع آوری شد. برای وزن دهی شاخص ها از مدل میانگین وزنی و برای وزن دهی عوامل و ابعاد ارزیابی مطلوبیت، از رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره آنتروپی شانون استفاده شد. نتایج نشان داد میانگین نظرات آموزش گیرندگانی که اردو را با موفقیت به اتمام رسانده اند با وزن 28.1%، و میانگین نظرات فرماندهان گروهان با وزن 12.8%، بترتیب دارای بیشترین و کمترین تأثیر نسبی در فرآیند ارزیابی مطلوبیت اردو های تابستانی در مقایسه با سایر ذی نفعان اصلی است. بر اساس دست آوردهای این پژوهش و اِعمال آن بر روی نتایج پرسش نامه شماره دو، امتیازات فعالیت های تربیتی-آموزشی نظامی دو اردوی «رزم در کویر» و «رزم در کوهستان» و بر اساس میانگین نظرات تمامی ذی نفعان اصلی مقادیر 80.34%، و 94.84%، حاصل شد.
Introducing an Original Method in Evaluating the Scientific Miracle of the Qur’an(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Proving the miraculous nature of the Qur’an as one of the methods to believe in the Qur’an as a divine text has always attracted the attention of the researchers of the Qur’an; nevertheless, the published efforts on this subject are facing numerous methodological challenges. This research attempts to introduce a new and original method exempt from the challenges of the present methods by utilizing some of the techniques in mathematical sciences, logic and statistics. This scientific case-based method rates the effective parameters in the recognition of scientific miracle for one case. Accordingly, it will calculate the certainty of each case and proceeds to combine the ratings of various cases of scientific miracle to calculate the degree of certainty of the divine nature of the book based on those results. In combining the ratings, a threshold will be determined based on human belief behavior. An advantage of this method is that it is extra-religious, data driven, quantitative, applicable to all texts, and generalizable to the entire content.
Rethinking the word faraḍa: An Inquiry to the Earliest Commentaries and Its contextual relevance(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
Interdisciplinary Qur'anic Studies, Volume ۱, Issue ۱, June ۲۰۲۲
201 - 212
حوزههای تخصصی:
Some exegetic comments narrated from early scholars do not relate neither to the Quranic context, nor to lexicographical and linguistic evidences. As a case, such irrelevance can be observed for the verb faraḍa in the verse (Q.24:1), as well as the verse (Q.28:85). Regarding methodology, this research used both traditional lexicographical and linguistic etymological inquiries. The result of the research is the fact that both verses are speaking of the philosophy of the Quranic surahs being revealed gradually in separate parts appropriate to social occasions and the challenges in prophetic era.
Qur’anic Identity Building: A Discourse Analysis of Asmā’ al-Qur’an(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
This paper seeks to explains the way in which the Qur’ān historically established its identity through its use of asmā’ al-Qur’ān ( al-qur’ān, al-kitāb, al-furqān, and al-dhikr ). In doing so, it combines the analysis of the literary feature and the historical chronology of every single use of asmā’ al-qur’ān terminologies during its formative period. This analysis requires the use of al-tartīb al-nuzūl approach—that of al-Jābiri—integrated with discourse analysis to understand the process of identity building of the Qur’an. According to this study, the Qur’ān language was the tool through which the Qur’ān distributed its power, both explicitly and implicitly. The implicit mechanism manifesting itself as the Qur’ān’s positional play between the traditional shi‘r and earlier scripture in order to influence the Quraish’s psychological state. The explicit mechanism is that it clearly declares itself to be the Arabic scripture ( Qur’ānan arabiyya ). Asmā’ al-Qur’ān plays an important role in both strategies. There would be no better way to gain influence for the Arab community, which valued language and had a strong emotional attachment to it. Even though few believed in it, the identity of the Qur’an had been successfully established through both strategies in its first seven years.
Scientific explanation of mountains movement on verse 88 of Surah al-Naml from the Noble Qur'an(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Verse 88 of Surah al-Naml has likened mountains to moving clouds. Although in the previous centuries, most exegetes considered the movement of mountains as one of the pre-resurrection events, new scientific findings in geology and meteorology have brought new aspects of this similarity to scholars. this study aims to present a new understanding about verse 88 of Surah al-Namal and identify the similarities between the movement of mountains and clouds, according to the reference scientific texts in geology and meteorology. The results showed that the similarity of mountains to clouds, in addition to the direction and speed of movement previously specified, is in the mechanism of motion, layers and constituents. Earlier, many exegetes considered the movement of the mountains to be related to the resurrection and did not see it as compatible with the current conditions of the mountains but today, scientific findings show that the movement of mountains in several aspects is like clouds: 1. Mountain movements are influenced by the movement of earth's twenty plates, in different directions including orbital, meridian, combination of the two and ascending. Clouds also show all four side of movement in the atmosphere. 2. The movement of mountains is slow and at a speed of several millimeters or a few centimeters per year, and the movement of clouds is also slow in the sky. 3. The mountains move on the edge of the plates in an upward motion on the edge of the opposite plate, and this phenomenon can be seen in the front clouds of the warm air mass, i.e. the cold air mass creeps upwards at the front. 4. The mountains continue to evolve even as they move with tectonics forces from below and erosion forces from above. Clouds also evolve from above while moving, by converging currents from below and diverging from above.
ارتباط سرمایه اجتماعی پلیس با تمایل عمومی برای همکاری با پلیس پیشگیری جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات مدیریت انتظامی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۱شماره ۴
119 - 155
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: یکی از عوامل مهم جهت همکاری شهروندان با پلیس در سرمایه اجتماعی پلیس نهفته است که موجب بهبود مشروعیت و اعتماد شهروندان به پلیس می شود؛ ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط سرمایه اجتماعی پلیس با تمایل عمومی برای همکاری با پلیس پیشگیری جمهوری اسلامی ایران انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت کیفی است که با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته با هجده نفر خبره بود که به صورت هدفمند انتخاب شدند. مصاحبه ها تا زمان اشباع نظری ادامه یافت. برای اعتبارسنجی از دو راهبرد بازبینی خارجی و تکثرگرایی استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، سه مضمون اصلی و یازده مضمون فرعی به دست آمد که مضامین اصلی تعامل شهروندان با پلیس بر اساس سرمایه اجتماعی عبارت اند از: اعتماد میان پلیس و مردم (ظرفیت سازی برای مشارکت مردم، فعالیت های داوطلبانه پلیس، تعامل اجتماعی و بهره گیری از شبکه های اجتماعی)، انصاف در رفتار پلیس (صداقت پلیس، عدالت رفتاری، قانون گرایی و استانداردهای اخلاقی) و توانمندسازی پلیس (ظرفیت سازی کارکنان، شایستگی پلیس، جامعه پذیری پلیس) که موجب تمایل شهروندان به همکاری با پلیس پیشگیری و درنهایت ارتقای عملکرد می شود. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که پلیس پیشگیری به عنوان بزرگ ترین واحد پلیسی، برای دستیابی به اهداف خود نیازمند تعامل با شهروندان است که با استفاده از مضامین اعتماد، انصاف و توانمندسازی می توان موجب تعامل و همکاری با پلیس شده و حمایت اجتماعی بیشتری را در پی داشته باشد.
بررسی نقش هویت اسلامی در ساخت مسکن و محلات مسکونی
حوزههای تخصصی:
تاریخ معماری و شهرسازی اسلامی مبین این مطلب است که مسکن و محلات مسکونی علاوه بر ساختار کالبدی خود، مفاهیم و معانی والایی را به همراه داشته است. در شهر اسلامی ضمن پاسخگویی به نیازهای مادی، بستر آرامش معنوی و توجه به نیازهای روحی انسان چون امنیت، عبادت و حیات جمعی نیز فراهم شده و رفتارهای فردی در بطن رفتارهای اجتماعی تعریف و تبیین می شد. اما به تبع پیامدهای زندگی مدرن و تغییر در ساختار رفتارهای انسانی، آسیب ها و عوامل مخربی مفاهیم زندگی جاری در مسکن و محله را تحت تاثیر و تنزل قرار داد. مقاله ی حاضر ضمن مرور مفاهیم ارزشمند زندگی در خانه و محله ی اسلامی، آثار و نتایج بی توجهی به هویت اسلامی در شهرسازی معاصر را بررسی و تحلیل کرده و دستمایه ای برای تقویت مفاهیم والای سکونت ارائه خواهد داد. روش تحقیق، ترکیبی از روش های تفسیری- تاریخی و علی و معلولی بوده که با توصیف و تحلیل بیان گردیده است. نتیجه اینکه عوامل مختلفی سبب تنزل کیفیت سکونت در شهرسازی سال های اخیر گردیده که از آن جمله می توان به کمرنگ شدن اصالت و احساس تعلق به خانه و محله، بی توجهی به مفهوم حریم در سکونت و تضعیف امنیت در محلات و فقدان آرامش روحی در مسکن اشاره کرد.
نقش مدیریت سود واقعی بر رابطه بین میزان افشا و عملکرد مالی با تاکید بر استقلال هیئت مدیره شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
حوزههای تخصصی:
در این پژوهش به بررسی رابطه معناداری بین سطح افشا با بازده دارایی و بازده حقوق صاحبان سهام عادی و بازده دارایی و بازده حقوق صاحبان سهام تعدیل شده پرداخته شده است. همچنین به تبیین تاثیر استقلال هیئت مدیره روی رابطه بین سطح افشا و بازده دارایی ها و بازده حقوق صاحبان سهام عادی و تعدیل شده اقدام شده است. برای تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش، داده های 80 شرکت از صنایع پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در دوره زمانی 6 ساله بین بازه زمانی 1395 الی 1400 مورد بررسی قرار گرفته اند (بر اساس نوع داده های پانلی تعداد مشاهدات 480 سال/ شرکت بوده است). محقق برای جواب به سوال اصلی و به دنبال رسیدن به اهداف، به تفسیر یافته ها پرداخته ، سپس در مورد آزمون فرضیه ها با استفاده از مدل های رگرسیون چندمتغیره مبتنی بر داده های پانلی به قضاوت و تصریح مدل پرداخته است. در ادامه پس از توصیف آماری داده ها، به بررسی نرمال بودن متغیرها، تعیین نوع الگوهای رگرسیونی مدل ها، بررسی پیش فرض های رگرسیون و سپس به تخمین مدل های فرضیه ها پرداخته شده است. یافته ها حاکی از این است که بین سطح افشا و بازده دارایی و بازده حقوق صاحبان سهام عادی و بازده دارایی و بازده حقوق صاحبان سهام تعدیل شده رابطه معناداری وجود ندارد. همچنیناستقلال هیئت مدیره نمی تواند در رابطه میان سطح افشا و بازده حقوق صاحبان سهام تعدیل شده نقش تعدیل گری ایفا نماید.
چهارچوب ارزیابی عملکرد بازاریابی رسانه های اجتماعی در شرکت های کوچک و متوسط؛ رویکردی ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
با وجود اهمیت به کارگیری بازاریابی رسانه های اجتماعی در بسیاری از سازمان ها ازجمله کسب وکارهای کوچک و متوسط، پژوهش های پراکنده و محدودی برای ارزیابی عملکرد آن صورت گرفته است. به همین منظور، در این پژوهش تلاش می شود تا با استفاده از رویکرد مدیریتی شناخته شده کارت امتیازی متوازن، به توسعه چهارچوبی جامع برای ارزیابی عملکرد بازاریابی رسانه های اجتماعی در شرکت های کوچک و متوسط پرداخته شود. این مطالعه براساس هدف، کاربردی توسعه ای و از نوع ترکیبی است. برای دست یابی به هدف پژوهش، در مرحله اول به روش کیفی و مصاحبه با خبرگان این حوزه و همچنین مرور جامع پیشینه پژوهش، شاخص های چهارچوب پیشنهادی شناسایی و استخراج شده است. در مرحله دوم، به منظور اعتبارسنجی و وزن دهی ابعاد و شاخص ها، پرسشنامه ای پژوهشگرساخته توسعه یافت و به ارزیابی خبرگان دانشگاهی، مدیران بازاریابی باتجربه در حوزه بازاریابی رسانه های اجتماعی و مدیران ارشد بازاریابی شرکت های کوچک و متوسط پرداخته شد. یافته ها نشان داده است که بُعد مالی با وزن 257/0 در اولویت اول، بُعد مشتری با وزن 255/0 در اولویت دوم، بُعد یادگیری و رشد با وزن 250/0 در اولویت سوم و بُعد فرایندهای داخلی کسب وکار با وزن 236/0 در آخرین اولویت قرار دارند. چهارچوب توسعه یافته می تواند به عنوان ابزاری کاربردی برای سنجش نقاط قوت و ضعف و ارزیابی پروژه های عملکرد بازاریابی رسانه های اجتماعی در سازمان ها، به ویژه کسب وکارهای کوچک و متوسط به کار برده شود.
تبیین نظام اندیشه اصولی شهید صدر در تعارض انگاری تزاحم امتثالی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
پژوهش های اصولی سال نهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۱
125 - 138
حوزههای تخصصی:
بسیار اتفاق می افتد که مکلف در زندگی روزمره خود دچار تزاحم امتثالی می شود. این چالش وقتی عمیق تر می شود که تزاحم امتثالی در ورطه تعارض گرفتار شود. در این هنگام است که اندیشمندان اصولی در صدد بر می آیند، چالش پیش رو را با ارائه راهکارهایی مرتفع سازند تا مکلف را از حیرت در تکلیف برهانند. این نوشته سعی دارد نظام اندیشه اصولی شهید صدر را در پاسخ به بازگشت مسئله تزاحم امتثالی به تعارض، مورد بررسی و واکاوی قرار دهد. تمرکز نوشته حاضر علاوه بر پاسخ نهایی شهید به مسئله اصلی، بر روی نظم منطقی و مرحله وار شهید از مواجهه با مسئله و سیر طی شده ایشان تا حل مسئله نیز می باشد. تحلیل آثار شهید صدر با رویکرد مسئله فوق به خوبی مشخص می کند که چهار مبنا در حل مسئله پیش رو دخیل است. در ابتدا مبانی انحلال شخصی در جعل و مراحل حکم شهید که جزء مبانی عام ایشان است، تزاحم امتثالی را به وادی تعارض می کشاند. اما در ادامه، دو مبنای امکان ترتب و قدرت بالمعنی الأعم(تحقق ترتب)، مبحث تزاحم امتثالی را از دامان تعارض خارج می کند. نتیجتاً تزاحم امتثالی از مبحث تعارض جدا می شود و صرفاً مشکلی در ناحیه امتثال مکلف باقی می ماند.
بررسی عوامل و آثار نگاه کلامی علامه مجلسی به برخی از فرق و ادیان با تأکید بر «بحارالانوار»(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه کلام سال ۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۷
101 - 130
حوزههای تخصصی:
درباره علامه مجلسی و تألیفات او، مطالعات گوناگونی صورت گرفته است، اما این پژوهش تلاش می کند ضمن مراجعه به آثار ایشان و با تأکید بر بحار الانوار، نگاه کلامی علامه را به مباحث ادیان و فرق با ملاحظه روایات، فهم و منعکس کند. از آنجا که عواملی چون مقام شیخ الاسلامی، کرسی علمی، کثرت اصحاب و ملازمان درسی، پیشینه خانوادگی مذهبی و نیز زمینه و زمانه ای که وی در آن زیسته است جملگی مجلسی را احاطه کرده و احتمالاً در اندیشه کلامی او تأثیراتی برجای نهاده است. جستار پیش رو شواهدی از حضور موارد مذکور را در مطالعات او جویا شده و کوشیده است تا با استفاده از روش اسنادی و بهره مندی از شیوه ی توصیفی تحلیلی، ضمن دستیابی به نوع عملکرد مجلسی در فرق و ادیان، به بررسی تأثیرات عوامل پیش گفته بر رویکرد کلامی وی بپردازد. نتیجه ای که از پژوهش پیش رو حاصل آمده این است که این عوامل در نوع خوانشی که مجلسی در روایات مربوطه برگزیده، تأثیر نهاده است و ظهور آن را می توان در مواضع گوناگون از کتاب مزبور مشاهده کرد.
تاب آوری جوامع در برابر اثرات رخدادهای اقلیمی؛ نه به مهاجرت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
رخداد مخاطرات اقلیمی در مناطق مختلف جهان، همه ساله منجر به آسیب پذیری افراد زیادی در سراسر جهان می شود که بر امنیت آب و غذا و جان افراد اثر گذار است. در برخی موارد این امر منجر به جابه جایی و مهاجرت افراد در جست و جوی محیط امن برای زندگی می شود. از این رو برای کاهش آسیب پذیری جوامع و افراد، تاب آوری به عنوان یکی از رویکردهای سازگاری در برابر مخاطرات محیطی و به منظور کاهش آسیب پذیری به کار گرفته می شود. در این مقاله با رویکرد توصیفی-تحلیلی به ارائه ی مفاهیم، اصول و دیدگاه ها در زمینه تاب آوری اقلیمی پرداخته شده است. سپس تجربه کشورهای مختلف از جمله ایران در زمینه به کارگیری دانش بومی و فناوری در افزایش تاب آوری اقلیمی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. بررسی تجارب کشورهای مختلف نشان می دهد که برخی کشورها با تکیه بر دانش بومی و امکانات در دسترس توانسته اند جوامع خود را تاب آور کنند و برخی دیگر با سرمایه گذاری در بخش آموزش، مشارکت مدنی و تقویت زیر ساخت ها، تاب آوری اقلیمی جوامع و افراد را تقویت کرده اند. همچنین افراد زیادی توانسته اند با حمایت دولت و سازمان های خصوصی با به کا ر گیری فناوری سیستم هشدار زودهنگام، هوش مصنوعی، خودسازماندهی و تنوع اقتصادی محیط زندگی خود را در برابر مخاطرات محیطی تاب آور کنند و در محل زندگی خود ماندگار شوند. بررسی تجارب ایران نشان می دهد از دیرباز تاب آوری جوامع بر مبنای دانش بومی بوده است و به کارگیری فناوری مدرن به دلیل دانش پایین افراد، هزینه بالا و عدم دسترسی آسان کاربرد گسترده ای ندارد. از اینرو برای تاب آور کردن مناطق مختلف ایران افزایش آگاهی جامعه در مواجه با مخاطرات محیطی، تقویت زیرساخت ها، ادغام دانش بومی با فناوری و ارائه سیاست های تاب آوری با توجه به ویژگی های هر منطقه به منظور تقویت جنبه های کاربردی دانش و تجربه در کنار فناوری ضروری است.
بررسی توصیفی تطبیقی آیه 42 آل عمران با هدف رفع اختلاف ظاهری درنگاه مفسران فریقین(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
آیه 42 سوره آل عمران « وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَهُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلى نِساءِ الْعالَمِین » از جمله آیاتی است که مقاماتی را برای حضرت مریمc بیان می کند. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا به شیوه توصیفی- تطبیقی به بررسی مقام «اصطفاء، تطهیر و اصطفاک علی نساءالعالمین» با هدف رفع اختلاف ظاهری از آرای مفسرین فریقین در آیه 42 آل عمران بپردازد. در همین راستا با مبنا قرار دادن تفاسیر و روایات مشخص می شود، مفسران فریقین بر این باورند که اصطفاء اول در معنای «برگزیدگی به صورت مطلق، گوهر ذات حضرت مریم، عبادت و کسب توفیقات جهت خشنودی حق تعالی» آمده است و اصطفاء دوم در وجوهی چون «نوع ولادت حضرت عیسی، خطاب فرشتگان، فرمانبرداری و اطاعت کامل» به کار رفته است. در وجه طهارت آیه به «طهارت از تمام آلودگی ها و رذایل اخلاقی، مثل کفر و ناپاکی های جسمی» اشاره شده است. هم چنین نساءالعالمین به معنای «برگزیدگی بر تمام زنان جهان و بر زنان معاصر ایشان» است. درنتیجه می توان بر مشابهت، عدم تهافت و هم سویی نظر مفسران در این باره تأکید ورزید.
نکاتی درباره نسخه های فتوح البلدان، بلاذری و گیاه بلاذر
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۳ مرداد و شهریور ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۹۵)
165 - 172
حوزههای تخصصی:
فتو ح البلدان اثر احمدبن یحیی بلاذری، دانشمند ایرانی، کتابی است نا مآشنا برای مطالعه تاریخِ فتوحات صدر اسلام. ترجم هها و تصحیحات مختلفی از این اثر در دست است. با این حال، در شناخت نسخه ها و استفاده از آنها، پاره ای از کوتاه یها و لغز شها به چشم می خورد که در این نوشتار به صورت موجز به آنها اشاره خواهم کرد. ترجم ههای انگلیسی و فارسی اثر نیز از برخی کوتاه یها رنج م یبرد. برای نمونه، در ترجم ههای انگلیسی فتوح البلدان درباره روش کار و نسخه هایی که این ترجمه ها بر آن استوار است توضیحی ارائه نم یشود؛ در یکی از ترجمه های فارسی فتوح البلدان در بخش مقدمه کتاب درباره خاستگاه بلاذری مطالبی خلاف واقع ذکر می شود که آ گاهی از آن تواند مفید باشد.
چاپ نوشت (۴): مالیات گیلان پشتوانه باسمه خانه طهران
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۳ آذر و دی ۱۴۰۱ شماره ۵ (پیاپی ۱۹۷)
39 - 77
حوزههای تخصصی:
مؤلف در این مقاله با اشاره ای اجمالی به چگونگی سرآغاز ورود صنعت چاپ سنگی به ایران و در شهر تبریز ضمن بررسی منابع کتابخانه ای و آرشیوی به چگونگی شکل گیری باسمه خانه طهران به عنوان اولین چاپخانه سنگی واقع در طهران دوره پادشاهی محمدشاه قاجار پرداخته و ضمن معرفی حامیان و دست اندرکاران آن به معرفی آثار منتشره در این چاپخانه و همچنین چگونگی تأمین هزینه های راه اندازی این چاپخانه می پردازد. با ارائه این اسناد بخوبی مشخص می گردد که هزینه های تأسیس باسمه خانه طهران و انتشار روزنامه کاغذ به عنوان اولین روزنامه ایران از طریق مالیات مردم گیلان تأمین می گردیده است.
از «مونسِ» بد، نَعوذُ باللّه!: نقدی بر چاپ حروفی مونس نامه
منبع:
آینه پژوهش سال ۳۳ آذر و دی ۱۴۰۱ شماره ۵ (پیاپی ۱۹۷)
193 - 211
حوزههای تخصصی:
سال هاست متون کهن فارسی، که از جمله مواریث بیش بهای گذشتگان است، اغلب توسّط کسانی که اهلیّت پرداختن به این مقوله را ندارند، به گونه ای ناتندرست به چاپ حروفی می رسد و بر آن، نام «تصحیح» نهاده می شود. در این مقاله ضمن برشمردن برخی علل و اسباب این امر، به نقد یکی از همین آثار پرداخته ایم. «مونس نامه»، تألیف ابوبکر بن خسرو الاستاد،متنی متعلّق به قرن 6ه.ق است که اخیراً به شکلی بسیار مغلوط به چاپ حروفی رسیده است. مباشر چاپ این کتاب، در مواضع پرشمار، متن را غلط خوانده، غلط ضبط کرده، غلط فهمیده و غلط نیز توضیح داده است.