ابوبکر بن خسرو الاستاد

در بررسی یکی از دست نویس های کهن ترجمه کلیله و دمنه ، مورّخ 594ق، استشهاد به کلامی از امام علی (ع) و ترجمه منظوم آن به فارسی دیده می شود که پس از بررسی منابع حدیثی و ادبی، روشن شد که از ترجمه منظومه وصیت امام علی (ع) به امام حسین (ع) سروده سیّد حسن غزنوی اخذ شده است. یکی از فواید این یافته آن است که قدمت نقل و استناد به منظومه سیّد حسن غزنوی، چندین سال از آنچه تصور می شده، عقب تر برده می شود. همچنین در کتابی از اواخر سده ششم یا اوایل سده هفتم هجری موسوم به «مونس نامه» که در قلمرو اتابکان آذربایجان، توسّط ادیبی به نام ابوبکر بن خسرو الاستاد، پدید آمده، بخش اعظم همین منظومه سیّد حسن غزنوی درج شده است. این یافته نیز نشان می دهد که در زمانی بسیار نزدیک به زمان پدید آمدن منظومه سیّد حسن، در یکی از مناطق بسیار دور از قلمرو غزنویان دوم، این اثر او از شهرتی بسزا برخوردار بوده و ادبای بزرگ آذربایجان به ترویج و تکثیر آن می پرداخته اند. 

 سال هاست متون کهن فارسی، که از جمله مواریث بیش بهای گذشتگان است، اغلب توسّط کسانی که اهلیّت پرداختن به این مقوله را ندارند، به گونه ای ناتندرست به چاپ حروفی می رسد و بر آن، نام «تصحیح» نهاده می شود. در این مقاله ضمن برشمردن برخی علل و اسباب این امر، به نقد یکی از همین آثار پرداخته ایم. «مونس نامه»، تألیف ابوبکر بن خسرو الاستاد،متنی متعلّق به قرن 6ه.ق است که اخیراً به شکلی بسیار مغلوط به چاپ حروفی رسیده است. مباشر چاپ این کتاب، در مواضع پرشمار، متن را غلط خوانده، غلط ضبط کرده، غلط فهمیده و غلط نیز توضیح داده است.