رفتار حرکتی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر هفت هفته تمرینات ثبات مرکزی و تعادلی بر عملکرد حرکتی و نارسایی های شناختی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس بود. بدین منظور، 18 نفر از زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (با مقیاس وضعیت ناتوانی گستردة 0 تا 5/4 و میانگین سنی 62/8 ± 66/36 سال) براساس شرایط ورود به پژوهش به طور هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و تجربی جای گرفتند (گروه کنترل 10 نفر و گروه تجربی هشت نفر). جهت ارزیابی عملکرد حرکتی از آزمون 25 فوت راه رفتن و آزمون برخاستن و حرکت کردن زماندار استفاده شد و به منظور بررسی نارسایی های شناختی از پرسش نامه نارسایی های شناختی بهر ه گرفته شد. درادامه، گروه تجربی به مدت هفت هفته و به صورت سه جلسه در هفته تمرینات را انجام داد. این تمرینات شامل: تمرینات ثبات مرکزی روی توپ سوییسی و زمین و تمرینات تعادلی بود. شایان ذکر است که طی این مدت گروه کنترل هیچ برنامة ورزشی را انجام نداد. جهت تحلیل نتایج از تحلیل کواریانس استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که عملکرد حرکتی گروه تجربی در مقایسه با گروه کنترل پس از هفت هفته بهبود یافته است (P=0.002 برای آزمون 25 فوت راه رفتن و P=0.001 برای آزمون برخاستن و حرکت کردن زماندار)؛ اما نمرة کلی نارسایی های شناختی (P=0.001)، نمرة خرده مقیاس حواس پرتی (P=0.001)، مشکلات حافظه (P=0.001) و مشکلات سهوی گروه تجربی کاهش داشته است (P=0.001)؛ بنابراین، می توان تمرینات ثبات مرکزی و تعادلی را برای بهبود عملکرد حرکتی و کاهش نارسایی های شناختی از قبیل حواس پرتی، مشکلات حافظه و مشکلات سهوی در زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس به کار برد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی الگودهی ویدئویی و زنده بر مهارت حرکتی در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم بود. بد ین منظور، 22 کودک مبتلا به اوتیسم در دامنه سنی هفت تا 13 سال در این پژوهش شرکت نمودند. شرکت کنندگان به صورت تصادفی به سه گروه الگوی ویدئویی، الگوی زنده و کنترل تقسیم شدند و تکلیف مورد نظر را در سه جلسه متوالی تمرین کردند. شایان ذکر است که تکلیف به کار رفته در این پژوهش، پرتاب کیسه لوبیا به وزن 100 گرم توسط شرکت کنندگان با دست غیر برتر به سمت هدفی بود که روی زمین قرار داشت. 10 دقیقه پس از آخرین بلوک اکتساب، شرکت کنندگان آزمون یادداری فوری را انجام دادند و 24 ساعت بعد نیز در آزمون یادداری تأخیری و انتقال شرکت نمودند. نمرات دقت افراد به عنوان متغیر وابسته در آزمون تحلیل واریانس مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که هر دو نوع روش ارائه الگو (ویدئویی و زنده) در یادگیری مهارت حرکتی مؤثر می باشد و تفاوتی بین این دو نوع روش وجود ندارد. دلیل احتمالی این نتایج می تواند وجود قید هدف تکلیف باشد.

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه تأثیر تمرینات یوگا، پیلاتس و یوگالتس (ترکیبی) بر تعادل زنان سالمند غیرفعال تحت تکالیف دوگانه بود. بدین منظور، 30 نفر از سالمندان 75-65 ساله مرکز کهریزک کرج که در معرض خطر زمین خوردن بودند، پس از غربال گری توسط آزمون تعادلی برگ به صورت در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها در سه گروه یوگا ( 10 نفر)، پیلاتس ( 10 نفر) و ترکیبی ( 10 نفر) قرار گرفتند و به مدت 12 هفته و هفته ای سه جلسه در تمرین شرکت نمودند. قبل و بعد از اجرای پروتکل تمرینی، آزمون برخاستن و راه رفتن زمان دار تحت سه شرایط مجرد (خود آزمون)، شناختی تعادلی (اجرای آزمون همراه با شمارش معکوس اعداد) و حرکتی تعادلی (اجرای آزمون همراه با نگه داشتن فنجان آب) برای بررسی تغییرات تعادلی سالمندان اجرا گردید. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها نیز از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر جهت تعیین تفاوت های درون گروهی و تحلیل واریانس چند متغیره به منظور تعیین تفاوت های بین گروهی استفاده شد. نتایج نشان می دهد که 12 هفته تمرین یوگا، تأثیری بر تعادل زنان سالمندان به صورت مجرد ( P=0.205 ) ، تحت تکلیف شناختی ( P=0.362 ) و تحت تکلیف حرکتی ( P= 0.565 ) ندارد، اما در مقابل، تمرینات پیلاتس و یوگالتس به صورت معنا داری بر آن اثرگذار می باشند ( P <0.05 ) . همچنین میزان تأثیر تمرینات یوگالتس بر تعادل تحت عملکرد شناختی، به طور معناداری بیشتر بوده است؛ بنابراین، با استفاده از تمرینات یوگالتس طی 12 هفته می توان هم گام با افزایش سن، تعادل کارکردی را در زنان سالمندی که در معرض زمین خوردن هستند توسعه داد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر ارتفاع حلقه و سطح مهارت بر ظهور مهارت ویژه در پرتاب آزاد بسکتبال بود. بدین منظور، 10 نفر از بازیکنان ماهر (58/2 ± 23) و 10 نفر از بازیکنان کم تجربه (18/2 ± 90/21) بسکتبال ۱۵۰ شوت ثابت را از پنج فاصله مختلف نسبت به حلقه (شامل فاصله پرتاب آزاد بسکتبال) انجام دادند. لازم به ذکر است که پرتاب ها در ارتفاع های بلند، استاندارد و کوتاه حلقه انجام گرفت و داده ها بر اساس تحلیل بیزی و با استفاده از مدل تعمیم پذیری تحلیل گردید. نتایج نشان می دهد که پارامتر نویز بینایی در مدل تقریباً ثابت است (ثابت بینایی= 03/0). پارامتر مهارت ویژه نیز تنها در افراد ماهر و ارتفاع حلقه استاندارد وجود مهارت ویژه را نشان می دهد (پارامتر مهارت ویژه= 13/0)؛ درحالی که پارامتر مهارت ویژه در افراد ماهر با تغییر ارتفاع حلقه نشان دهنده وجود مهارت ویژه نمی باشد. ذکر این نکته ضرورت دارد که پارامتر مهارت ویژه در افراد کم تجربه نشان دهندة وجود مهارت ویژه نیست. این یافته ها پیشنهاد می دهد که در کنار میزان انبوه تمرین، اطلاعات زمینه بینایی در ظهور مهارت ویژه نقش مهمی داشته و از فرضیه زمینه بینایی حمایت می کند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تعامل فرد (مؤلفة استحکام ذهنی)، محیط (فضای رقابتی) و تکلیف (دو مهارت ساده و پیچیده ورزشی) در یادگیری حرکتی بود. شرکت کنندگان این پژوهش 104 نفر از دانشجویان پسر مقطع کارشناسی بودند که بر اساس نمرات پرسش نامه استحکام ذهنی 48 در دو گروه استحکام ذهنی بالا و پایین قرار گرفتند. سپس، بر اساس امتیازات پیش آزمون در مهارت های پاس و شوت جفت بسکتبال در هشت زیر گروه 13 نفره هم سان سازی شدند که چهار گروه در شرایط رقابتی و چهار گروه در شرایط غیررقابتی به تمرین مهارت های ملاک پرداختند. شرکت کنندگان تمامی گروه ها به مدت 15 جلسه یک روز در میان مهارت مربوط به گروه خود را همراه با دریافت آموزش کلامی تمرین نمودند. آزمون یادداری یک هفته پس از آخرین جلسه تمرین اجرا گردید. جهت تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس برای اندازه گیری های مکرر و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. نتایج نشان می دهد که گروه های دارای استحکام ذهنی بالا در شرایط رقابتی و غیررقابتی نسبت به گروه های دارای استحکام ذهنی پایین، اکتساب و یادداری بهتری داشته اند. همچنین، مقایسه گروه ها در شرایط رقابتی و غیررقابتی بیانگر آن است که تفاوت معناداری در مهارت پاس مشاهده نمی شود؛ اما در اکتساب و یادداری شوت جفت بسکتبال، گروهی که در فضای رقابتی تمرین کرده بودند به طور معناداری عملکرد بهتری داشته اند. نتایج پژوهش حاضر دیدگاه تعاملی در رفتار حرکتی و روان شناسی ورزش را تأیید می کند.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر هشت هفته تمرین ثبات مرکزی بر تعادل ایستا و پویای کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر هشت تا 10 سال بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی کم توانان ذهنی آموزش پذیر هشت تا 10 سال مدرسه مهر شهرستان مبارکه تشکیل دادند. بر اساس پرونده آموزشی، نمونه آماری شامل 24 دانش آموز کم توان ذهنی آموزش پذیر از این مدرسه بود که برحسب معاینات پزشکی از نظر جسمانی سالم بودند، محدودیتی در انجام حرکات نداشتند، به صورت داوطلبانه در پژوهش شرکت نموده و دارای میانگین و انحراف استاندارد سن (74/12 ± 0/9)، قد (6/1 ± 8 /121) و وزن (9/25 ± 6/23) بودند. در ابتدای پژوهش به منظور ارزیابی اولیه از وضعیت تعادل آزمودنی ها از آزمون شارپندرومبرگ برای تعادل ایستا با چشمان باز و بسته و آزمون برخاستن و رفتن برای تعادل پویا استفاده شد. سپس، آزمودنی ها به صورت تصادفی در دو گروه 12 نفره تجربی و کنترل جایگزین شدند. گروه تجربی (شامل پنج دختر و هفت پسر) به مدت هشت هفته تمرینات ثبات مرکزی را به صورت سه جلسه در هفته و هر جلسه به مدت 45 دقیقه اجرا کردند. تمرینات شامل: حرکات پل زدن ، نیمه درازونشست ، بالا آوردن دست ها و پاها در حالت دور و درازونشست با چرخش بود. در این مدت گروه کنترل (شامل سه دختر و نه پسر) هیچ گونه فعالیت تمرینی در ارتباط با ثبات مرکزی را انجام ندادند. پس از هشت هفته هر دو گروه از طریق آزمون های تعادل اجرا شده در ابتدای دوره (پیش آزمون) مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی استفاده شد و در بخش استنباطی، آزمون تحلیل کوواریانس در سطح (05/0) به کار رفت. نتایج نشان داد تعادل ایستا با چشمان باز ( 000 . 0 = P ) و بسته ( 000 . 0 = P ) و تعادل پویای ( 000 . 0 = P ) گروه تجربی با گروه کنترل پس از هشت هفته تمرینات ثبات مرکزی تفاوت معناداری داشت؛ بنابراین، تمرینات ثبات مرکزی می تواند تعادل ایستا و پویای کودکان کم توان ذهنی هشت تا 10 سال را بهبود بخشد و معلمان و مربیان می توانند از این تمرینات در راستای ارتقای عملکردهای حرکتی و بهزیستی آن ها استفاده نمایند.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین روایی و پایایی نسخة فارسی مقیاس لذت، خودکارآمدی و حمایت اجتماعی فعالیت جسمانی کودکان بود. بدین منظور، 300 کودک ورزشکار (135 پسر و 165 دختر) نسخه فارسی مقیاس لذت، خودکارآمدی و حمایت اجتماعی فعالیت جسمانی کودکان را تکمیل نمودند. نتایج با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل عاملی تأییدی، آلفای کرونباخ و ضریب هم بستگی درون طبقه ای) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی تأییدی حاکی از آن است که میزان شاخص نیکویی برازش و نیکویی برازش تطبیقی بالاتر از (90/0) می باشد که در این پرسش نامه هر چهار عامل تأیید شده است. علاوه براین، نتایج ضریب آلفای کرونباخ و ضریب هم بستگی درون طبقه ای نشان می دهد که مقیاس لذت، خودکارآمدی و حمایت اجتماعی فعالیت جسمانی کودکان دارای ثبات پاسخ درونی ( 0.75 < ɑ ) و زمانی ( 0.80 < ɑ ) مناسبی است؛ بنابراین، نسخه فارسی مقیاس لذت، خودکارآمدی و حمایت اجتماعی فعالیت جسمانی کودکان از روایی و پایایی قابل قبولی در کودکان ورزشکار ایرانی برخوردار است.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین تأثیر هشت هفته تمرین یوگا بر اضطراب والدین و کودکان دارای نقص توجه/ بیش فعالی بود. شرکت کنندگان در این پژوهش 20 کودک مبتلا به بیش فعالی/ نقص توجه در رده سنی 6 الی 11 سال و 40 نفر از والدین آن ها بودند که پس از یکسان سازی براساس متغیرهای سن، جنسیت و میزان اختلال بیش فعالی/ نقص توجه در کودکان در دو گروه تجربی و کنترل قرار گرفتند. پدران و مادران گروه تجربی به صورت جداگانه توسط یک مربی یوگا به مدت هشت هفته (دو روز در هفته و طی 16 جلسه) تحت آموزش تکنیک های یوگا قرار گرفتند. اضطراب کودکان و والدین، پیش و پس از مداخله با استفاده از پرسش نامه آخن باخ برای کودکان و اضطراب کتل برای والدین اندازه گیری گردید. به منظور تحلیل داده ها نیز از آزمون های آماری تحلیل واریانس مختلط دو عاملی استفاده گشت. نتایج نشان می دهد که تمرین یوگا توسط والدین کودکان مبتلا به نقص توجه/ بیش فعالی منجر به کاهش معنادار اضطراب کودکان و مادران شده است؛ اما در اضطراب پدران تغییری مشاهده نمی شود. بر مبنای یافته ها می توان گفت که یوگا می تواند به عنوان یک متغیر واسطه ای برای کاهش اضطراب کودکان مبتلا به نقص توجه/ بیش فعالی به کار رود.

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثر تمرینات انفرادی، زوجی و گروهی بر اکتساب و یادداری مهارت طناب زنی دانش آموزان مقطع چهارم ابتدایی بود. نمونه آماری پژوهش را 180 دختر و پسر (با دامنه سنی 65/0 ± 10 سال) تشکیل دادند که به صورت تصادفی خوشه ای از بین دانش آموزان مقطع چهارم ابتدایی شهرستان نهاوند انتخاب گردیده و برحسب مقادیر نمرات پیش آزمون در سه گروه انفردی، زوجی و گروهی گزینش شدند و در مدارس جداگانه تحت آموزش طناب زنی بر اساس شیوه نامه طرح ملی طناورز (سال 1390) قرار گرفتند. مرحله اکتساب شامل 12 جلسه تمرین تحت نظر مربی بود که عملکرد افراد در جلسات چهار، هشت و 12 ثبت شده و آزمون یادداری با شش روز تأخیر به عمل آمد. تحلیل داده های مرحله اکتساب با استفاده از تحلیل واریانس مرکب (سه آرایش مکانی * سه دفعات اندازه گیری * دو جنسیت) نشان داد که آرایش مکانی بر اجرای مهارت طناب زنی تأثیر دارد ( P=0.001 ) و عملکرد در آرایش مکانی زوجی و گروهی بهتر است؛ اما اثر جنسیت معنادار نمی باشد. نتایج تحلیل واریانس دوطرفه (دو جنسیت * سه آرایش مکانی) در مرحله یادداری نیز نشان دهنده برتری آرایش مکانی زوجی و گروهی نسبت به انفرادی ( P=0.001 ) و عدم تفاوت بین آرایش زوجی و گروهی می باشد. لازم به ذکر است که اثر جنسیت معنادار نمی باشد. بر اساس نتایج و دشواری مهارت طناب زنی بهتر است که در آموزش این مهارت از تمرینات انفرادی استفاده نشود و از مزایای تمرین دو نفره و گروهی مانند یادگیری مشاهده ای، فعال سازی نرون های آینه ای و غیره بهره برداری گردد.

اگرچه تمرین به عنوان یکی از مهم ترین عوامل اثرگذار بر یادگیری در چارچوب نقطه چالش مطرح می باشد؛ اما عوامل دیگری نظیر موقعیت تمرینی، دشواری تکلیف و سطح مهارت آزمودنی می تواند بر یادگیری اثرگذار باشد؛ ازاین رو، هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی چارچوب نقطه چالش در بهبود توانایی حرکتی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (ام. اس) بود. در این پژوهش نیمه تجربی ، 22 فرد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس ( با میانگین سنی 5/4± 32 سال) از میان بیماران انجمن مبتلایان به ام. اس شهر اهواز به صورت تصادفی انتخاب شدند و به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم گردیدند. جهت انجام پژوهش، ابتدا، پیش آزمون 10 متر راه رفتن به عمل آمد. سپس، آزمودنی های گروه تجربی به مدت 12 جلسه (هفته ای سه جلسه 45 دقیقه ای) به انجام تمرینات پرداختند؛ اما گروه کنترل تحت مداخله قرار نگرفت . شایان ذکر است که داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس مرکب و تحلیل واریانس با اندازه گیری تکراری با سطح معنا داری (05 /0 ) تحلیل گردیدند. یافته ها نشان می دهند که توانایی حرکتی گروه تجربی در اثر مداخله مبتنی بر چارچوب نقطه چالش بهبود یافته است و آن ها نسبت به گروه کنترل از توانایی حرکتی بالاتری برخوردار بوده اند ( 0.001 ≥ P ) ؛  بنابراین، می توان گفت که انجام چهار هفته تمرینات واکنش گام برداری با استفاده از چارچوب نقطه چالش باعث بهبود معنادار سرعت راه رفتن در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس می شود.