رفتار حرکتی

هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین روایی و پایایی نیم رخ خود ادراکی جسمانی دانش-آموزان مقطع متوسطه شهر مشهد است. شرکت کننده ها شامل 920 نفر (460 دانش آموز پسر و 460 دانش آموز دختر مقطع متوسطه در دامنه سنی 15 تا 18 سال) بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از نیم رخ خود ادراکی جسمانی فوکس و کوربین (1989) استفاده شد. برای تعیین اعتبار عاملی اکتشافی، از روش تحلیل عاملی مؤلفه های اصلی، برای تعیین اعتبار عاملی تأییدی از الگوی معادلات ساختاری و برای تعیین ثبات درونی و پایایی زمانی از روش های ضریب آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد نیم رخ خود ادراکی جسمانی با تعیین پنج مؤلفه (شاخص نیکویی برازش86/0) و عامل اصلی شایستگی ورزشی، وضعیت جسمانی، جذابیت بدنی، قدرت جسمانی و خود ارزشی جسمانی اعتبار سازه مطلوبی دارد. همچنین نتایج نشان داد ثبات درونی(87/0) و پایایی زمانی(82 /0) نیم رخ و خرده-مقیاس های آن در حد مطلوبی است. در نهایت، یافته های این پژوهش نشان داد نسخه فارسی نیم رخ خود ادراکی جسمانی برای استفاده مربیان و معلمان به منظور مطالعه ادراک و خودپنداره بدنی دانش آموران مقطع متوسطه در محیط های آموزشی- ورزشی روایی و پایایی لازم را دارد.

یکی از اهداف مهم تربیت بدنی مدارس، ترغیب دانش آموزان به شرکت در فعالیت های بدنی و حفظ آن در سبک زندگی فعال است. تحقیقات نشان می دهد لذت از تربیت بدنی، عاملی کلیدی در تحقق این هدف است و از آن جا که پژوهش در هر زمینه، نیازمند ابزار معتبر و مناسب است؛ هدف از تحقیق حاضر، اعتباریابی پرسشنامة فرآیندهای لذت از تربیت بدنی است. 488 دانش آموز مقطع دبیرستان (375 دختر و 113 پسر) با دامنة سنی 15 تا 18 سال پرسشنامة فرآیندهای لذت از تربیت بدنی را تکمیل کردند. از تحلیل عاملی تأییدی برای آزمون روایی سازة پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون پایایی درونی سؤالات هر عامل و ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی همبستگی بین عوامل استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی، شش عامل شایستگی دگرمرجع (4 سؤال)، هیجان ایجاد شده توسط مربی (4 سؤال)، تعامل با هم تیمی (5 سؤال)، مشارکت والدین (4 سؤال)، شایستگی خودمرجع (4 سؤال) و هیجان برخاسته از فعالیت (5 سؤال) در پرسشنامه لذت از تربیت بدنی را تأیید کرد. تحلیل همبستگی ها نشان داد که تمام عوامل، همبستگی مثبت بالایی با لذت از تربیت بدنی دارند (65/0≤rs، 01/0>p). نتایج آزمون آلفای کرونباخ نشان دهندة همسانی درونی مناسب سؤالات هر خرده مقیاس بود (68/0≤αs). نتایج این تحلیل نشان می دهد این پرسشنامه ابزار مناسبی برای مطالعه لذت از تربیت بدنی در میان دانش آموزان دبیرستان است.

هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر تداخل زمینه ای و بازداری پیش گستر و پس گستر بر یادگیری مهارت کراس اور اسکیت است. به منظور اجرای تحقیق، 75 دختر مقطع راهنمایی که هیچ گونه آشنایی با مهارت کراس اور اسکیت نداشتند، به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب و به پنج گروه تقسیم شدند. این گروه ها شامل: گروه تمرین ثابت، گروه تمرین مسدود دارای بازداری پیش گستر، گروه تمرین مسدود دارای بازداری پیش گستر و پس گستر ،گروه تمرین مسدود دارای بازداری پس گستر و گروه تمرین تصادفی بود. هر گروه در مرحلة اکتساب، 45 کوشش تمرینی مربوط به سه مهارت را با ترتیب خاصی انجام داد و در آزمون یادداری تنها از مهارت کراس اور استفاده شد. ترتیب انجام مهارت ها در مرحلة اکتساب برای گروه تمرین مسدود دارای بازداری پیش گستر شامل 15 کوشش کراس بک، 15 کوشش اسلالوم و 15 کوشش کراس اور بود، در حالی که این ترتیب برای گروه تمرین مسدود دارای بازداری پیش گستر و پس گستر شامل 15 کوشش کراس بک، 15 کوشش کراس اور و 15 کوشش اسلالوم بود. گروه تمرین مسدود دارای بازداری پس گستر این مهارت ها را به ترتیب 15 کوشش کراس اور، 15 کوشش کراس بک و 15 کوشش اسلالوم انجام دادند. گروه تمرین تصادفی 45 کوشش از سه مهارت را به طور تصادفی و گروه تمرین ثابت تنها 45 کوشش از مهارت کراس اور را انجام دادند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، t مستقل و آزمون تعقیبی توکی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد در مرحلة اکتساب، عملکرد گروه های دارای تمرین مسدود بهتر از گروه تمرین تصادفی عمل کردند، اما نتیجة آزمون یادداری عکس این بود .همچنین نتایج نشان داد بازداری پیش گستر و پس گستر در مرحلة اکتساب تأثیر منفی، اما در مرحله یادداری تأثیر مثبت بر عملکرد دارند.

این پژوهش با هدف بررسی نقش قرارداد روانی ورزشکاران در رابطه بین عدالت ادراک شده با پاسخ های مخرب آن ها اجرا شد. جامعه آماری پژوهش را حدود 450 نفر از ورزشکاران حرفه ای لیگ برتر کشور در رشته های فوتبال، والیبال و بسکتبال تشکیل می-دادند که از میان آن ها، 198 نفر به شیوه سهل الوصول برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، پرسش نامه های قرارداد روانی روسو (2001) با 28 سؤال، پرسش-نامه های عدالت ادراک شده (توزیعی، رویه ای و تعاملی) از ون یپرن و همکاران (2000) با 15 سؤال و پرسش نامه پاسخ های مخرب ورزشکاران از هاگدورن و همکاران (1999) با 9 سؤال بودند. داده های حاصل از پرسشنامه های پژوهش، با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون میانجی تحلیل شدند. نتایج نشان داد تعهد کوتاه مدت، عملکرد حمایت گرانه از ابعاد قرارداد روانی و میانجی رابطه عدالت توزیعی با تلاش برای خروج یا تغییر باشگاه از ابعاد رفتار مخرب ورزشکاران است، امّا محدود کردن عملکرد، عملکرد حمایت گرانه، بازارپذیری بیرونی و ثبات چهار بُعد قرارداد روانی، میانجی رابطه عدالت توزیعی با غفلت و اعتراض پرخاشگرانه بُعد دوم رفتارهای مخرب ورزشکاران بودند. برای رابطه عدالت رویه ای با غفلت و اعتراض پرخاشگرانه نیز عملکرد حمایت گرانه، بازارپذیری بیرونی و ثبات از ابعاد قرارداد درونی نقش متغیر میانجی داشتند، امّا برای رابطه عدالت تعاملی با تلاش برای خروج یا تغییر باشگاه فقط عملکرد حمایت گرانه و برای رابطه عدالت تعاملی با غفلت و اعتراض پرخاشگرانه، عملکرد حمایت گرانه، بازارپذیری بیرونی و ثبات نقش میانجی داشتند. شواهد حاصل از پژوهش گویای آن است که ابعادی از قرارداد روانی نقش عدالت را بر پاسخ های مخرب ورزشکاران واسطه گری (میانجی گری) می کنند.

تداعی بین الگویی از محرک ها و پاسخ صحیح، در نتیجة تنها یک بار همایندی این دو و به حداکثر رسیدن نیرومندی این ارتباط، با عنوان «یادگیری بینشی» یا «تک کوششی» شناخته می شود. هدف از انجام این پژوهش مقایسة اثر پیچیدگی و سازمان بر مشاهدة پدیدة یادگیری تک کوششی در چهار تکلیف حرکتی با زمان بندی متوالی متفاوت بود. پیچیدگی، با افزودن یک بخش به تکلیف ساده و سازمان، با افزایش ارتباط زمانی بین قطعات تغییر کرد. شرکت کنندگان داوطلب (75N=) موظف بودند الگوهای ارائه شده را با حفظ زمان بندی مطلق و نسبی تولید کنند. در مرحلة اکتساب، چهار دسته کوشش دوازده تایی همراه با بازخورد تمرین شد. آزمون یادداری شامل یک دسته کوشش دوازده تایی بدون بازخورد بود که 10 دقیقه بعد گرفته شد. تحلیل نتایج آزمون یادداری نشان داد پیچیدگی و سازمان تکلیف بر تعداد کوشش ها و میزان خطایی که در مورد زمان بندی مطلق یادگیری تک کوششی در آن مشاهده شده اثر معنیداری نگذاشت، در حالی که تنها وقتی سازمان تکلیف کم بود، پیچیده تر شدن تکلیف باعث شد میزان خطای زمان بندی نسبی افزایش یابد. نتایج، جدایی سازوکارهای کنترلی درگیر در زمان بندی نسبی و مطلق را تأیید کرد.

هدف این پژوهش بررسی رابطة فشار اجتماعی و تصویر بدنی با اختلالات خوردن در دانشجویان دختر ورزشکار و غیرورزشکار بوده است. 195 دانشجوی دختر (92 ورزشکار و 103 غیر ورزشکار) از میان دانشجویان غرب کشور انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از پرسش نامة تصویر بدنی، پرسش نامة فشار اجتماعی و پرسش نامة اختلالات خوردن استفاده شد. نتایج نشان می دهد بین فشار اجتماعی و اختلالات خوردن در گروه ورزشکار (49/0=r) و همچنین بین این دو متغیر در گروه غیرورزشکار (46/0=r) رابطة مثبت و معنی داری وجود دارد (05/0p<). بین تصویر بدنی و اختلالات خوردن در گروه ورزشکار (32/0-=r) و نیز بین این دو متغیر در گروه غیرورزشکار (29/0-=r) رابطة منفی و معنی داری وجود دارد (05/0p<). مقایسة میانگین نمرات ورزشکاران و غیرورزشکاران نشان میدهد میانگین نمرات اختلالات خوردن در ورزشکاران بیشتر از غیرورزشکاران است. همچنین، میانگین نمرات تصویر بدنی دانشجویان ورزشکار بیشتر از دانشجویان غیرورزشکار است (05/0p<)، اما میانگین نمرات فشارهای اجتماعی دانشجویان دختر ورزشکار کمتر از دانشجویان دختر غیرورزشکار است (05/0p<). در این پژوهش، بیشتر دانشجویان با تصویر بدنی متوسط ضعیف، دارای اختلال خوردن بوده اند و از لحاظ آماری، فشار اجتماعی و تصویر بدنی با اختلالات خوردن رابطة معنی داری دارند. نتایج تحقیق حاضر نشان دهندة این است که تصویر بدنی ضعیف و فشار اجتماعی زیاد اختلالات خوردن را افزایش می دهد.

هدف تحقیق حاضر بررسی اثر بارافزایی شناختی و دست کاری های حسی (بینایی و حس پیکری) بر کنترل قامت کشتی گیران با سطوح مهارتی مختلف است. آزمودنی های تحقیق را نمونه های در دسترس تشکیل می دادند که شامل چهار گروه 10 نفره (18- 25 سال) از کشتی گیران ماهر، نیمه ماهر، مبتدی و گروه کنترل (غیرورزشکار) بودند. آزمودنی ها هشت تکلیف تعادلی را روی دستگاه تعادل سنج بایودکس در شرایط دست کاری شدة حس بینایی، حس پیکری و شناختی و تکلیف های حاصل از ترکیب این دست کاری ها انجام دادند. طرح تحقیق، ترکیبی دو عاملی به شکل 8(حالت اجرا) × 4(گروه) و روش آماری استفاده شده، تحلیل واریانس بین گروهی با اندازه های تکراری بود. نتایج نشان داد اثر اصلی شرایط اجرا، گروه و همچنین اثر تعاملی معنیدار است (05/0P). بررسی تفاوت های درون گروهی نشان داد بین میانگین نمره های تعادل گروه ها در هشت حالت اجرا تفاوت معنی داری وجود دارد (000/0= P). همچنین، بررسی تفاوت های بین گروهی نشان داد بین میانگین نمره های تعادل چهار گروه نیز تفاوت معنی داری وجود دارد (018/0P=). بر اساس نتایج، در چهار تکلیف تعادلی بدون دست کاری/ دست کاری بینایی/ شناختی/ بینایی - شناختی تفاوتی در تعادل گروه ها وجود ندارد (05/0P)، اما تعادل گروه ها در چهار تکلیف تعادلی دست کاری حس پیکری/ حس پیکری - شناختی/ حس پیکری - بینایی و در نهایت، حس پیکری - بینایی - شناختی به طور معنی داری به نفع گروه ماهر و نیمه ماهر متفاوت بود (05/0P) که در این میان، تعادل کلی افراد ماهر هنگام دست کاری حس پیکری – بینایی - شناختی بهتر از گروه نیمه ماهر بود (032/0= P). نتیجه اینکه، احتمالاً شرکت طولانی مدت در ورزش کشتی انطباقی در سیستم های حسی و شناختی درگیر در کشتی گیران ایجاد میکند که این انطباق های کسب شده با دشوارتر شدن شرایط تکلیف و نزدیک شدن به شرایط پویای کشتی مشخص تر می شود. در این میان، ایجاد چالش شناختی همراه با دست کاری های حسی می تواند در شناسایی تواناییهای کنترل قامت ورزشکاران با سطوح رقابتی مختلف سودمند باشد.

فعالیت های ورزشی معمولاً در شرایط فشار روانی اجرا می شوند، به ویژه اگر تکلیف ورزشکار از نوعی باشد که فرصت جبران در آنها محدود است؛ بنابراین هدایت توجه به بهترین نشانه ها و صرف نظر کردن از نشانه های نامناسب از عواملی است که می تواند تا حدودی بر موفقیت فرد اثرگذار باشد. هدف این تحقیق، بررسی تأثیر کانون توجه و سطح مهارت بر دقت پرتاب آزاد بسکتبال، در شرایط فشار روانی است. 32 دانشجوی مرد راست دست با دامنة سنی 20 تا 30 سال که در درس تربیت بدنی 2 شرکت داشتند، به روش نمونه گیری در دسترس برای شرکت در این تحقیق انتخاب شدند. ابتدا، اضطراب صفتی آزمودنیها، با استفاده از سیاهة SCAT مشخص شد و افراد دارای اضطراب صفتی زیاد و کم از پژوهش حذف شدند. سپس، آزمودنیها، به منظور متجانس شدن، با توجه به سطح مهارت در پیش آزمون، در دو گروه 16 نفری سطح مهارت بالا و پایین و هر گروه نیز به صورت تصادفی به دو زیر گروه هشت نفری کانون توجه درونی و بیرونی تقسیم شدند. دقت پرتاب آزمودنی ها در شرایط فشار روانی به روش ارلنشپیل اندازه گیری و مقایسة مجازی افراد شرکت کننده، با استفاده از مقیاس پنج ارزشی انجام شد. نتایج تحلیل واریانس دو عاملی و آزمون تعقیبی نشان داد که اثر مهارت بر دقت پرتاب آزاد تحت فشار روانی معنی دار نیست (05/0p≥ )، ولی اثر کانون توجه (05/0 p≤) معنی دار است و اجرا در حالت اتخاذ کانون توجه درونی بهتر است. حاصل تعامل کانون توجه و سطح مهارت بر دقت پرتاب آزاد نیز معنی دار است (008/0P= ,(28 ,1)F). در حالت کانون توجه بیرونی، در افراد مبتدی (73/0 ±05/3 M=) و ماهر (60/0± 843/1M=) تفاوت معنیداری وجود دارد (003/0p= ,610/3- t=) همچنین در افراد ماهر، در حالت کانون توجه درونی (43/0±3M=) و بیرونی (6/0± 843/1 M=) تفاوت معنیداری وجود دارد (0005/0, p= 954/10t= -). با توجه به نتایج می توان گفت اجرا تحت شرایط فشار روانی در افرادی با مهارت کم، باعث تسهیل و در افراد ماهر باعث تخریب عملکرد شد. این امر احتمالاً نشان میدهد اجرا در شرایط فشار روانی به روش های متفاوتی که در بحث آمده بر فرایندهای عملکرد حرکتی و دقت پرتاب آزاد اثرگذار بوده است.