۱.
کلیدواژه‌ها:
الکافی تفسیر مأثور علیبن ابراهیم قمی تفسیر قمی محمدبن یعقوب کلینی تفسیر ابوالجارود
آچکیده
در این نوشتار ضمن ارجنهادن به شخصیت برجسته و وثاقت و مقام علمی علیبن ابراهیم قمی، اعتبار تفسیر منسوب به او مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
با توجه به این که تفسیر قمیِ موجود، تلفیقی از روایات ابوالفضلالعباس از علیبن ابراهیم و ابوالجارود و روایات سایر مشایخ میباشد؛ و از طرف دیگر مرحوم کلینی در کتاب شریف کافی روایات تفسیری متعددی از قول استاد خود علیبن ابراهیم آورده است؛ نویسنده به منظور بررسی میزان اعتبار تفسیر قمیِ موجود، روایات تفسیری علیبن ابراهیم در کتاب کافی را استخراج نموده و ضمن تطبیق تکتک آنها با روایات تفسیر قمی، فقط به یک موردِ انطباق برخورد نموده است. لذا در این مقاله به این نتیجه دست مییابد که تفسیری که در اختیار شیخ کلینی بوده، متفاوت از تفسیری است که هماکنون در دسترس ماست.
۲.
کلیدواژه‌ها:
زبان قرآن زبان گفتاری زبانشناسی قرآن زبان نوشتاری رسمالخط قرآن گفتاری بودن زبان قرآن
چکیده
زبان قرآن گفتاری است؛ به این معنا که پارهای از قراین فهم آیات که از آن به قراین حال و مقام تعبیر میشود، در متن قرآن نیامده است؛ لذا غفلت از آن، فهم کامل و صحیح آیات را دشوار میسازد. شواهدی که این نظر را تأیید میکند، عبارتند از: امّی بودن پیامبراسلام صلیاللهعلیهوآله و قوم او، از پیش نوشته نبودن متن قرآن، وجود جلوههای گفتاری در رسمالخط قرآن، تنوع مضامین و تعابیر سورهها، بهرهگیری قرآن از مفاهیم مأنوس مخاطبان و شورانگیز بودن آیات قرآن. این مطالب در مقاله حاضر به تفصیل آمده است.
۳.
کلیدواژه‌ها:
نفقه حضانت سرپرستی اطفال بدون سرپرست مؤسسه عامالمنفعه حرمت نکاح توارث قیمومت
چکیده
فرزندخواندگی در بین مسلمانان ایران تا اواخر سال 1353ش جایگاه قانونی نداشت. نیاز جامعه و خانوادهها و لزوم حمایت از اطفال بدون سرپرست سبب شد که در اسفندماه آن سال، قانونی با نام: «قانون حمایت از اطفال بدونسرپرست» به تصویب برسد. در این قانون ضوابطی در زمینه شرایط و خصوصیات زن و شوهری که مایل به پذیرش کودک بیسرپرست در خانواده هستند، مشخصات طفل بدونسرپرست، نحوه واگذاری طفل، مرجعی که صلاحیت واگذاری بچه به خانواده دارد و آثار حقوقی این نهاد حقوقی پیشبینی شده است.
در مقاله حاضر، به دنبال مباحث مطرحشده در شماره قبلی، وضع فرزندخواندگی در حقوق فعلی ایران در هفت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته؛ نظرات و پیشنهاداتی در جهت اصلاح و تکامل این نهاد ارائه شده است تا انگیزه نگرش جدید در این زمینه باشد.
۴.
کلیدواژه‌ها:
ارتداد مرتدّ ارتداد و مکاتب فقهی مجازات مرتد
چکیده
مقاله پیشرو بیانگر آرای گوناگون فرقههای مختلف فقهی در خصوص ارتداد است. محور اصلی بحث، تقسیم مرتد به فطری و ملّی، ارتداد قولی و فعلی، و نیز تشریح مجازاتهای عمده این جرم میباشد. این مباحث دستکم دو حقیقت مسلّم را آشکار میسازد:
الف) دستیابی به مصادیق بارز ارتداد و اثبات این جرم، طبق سلیقههای شخصی چنانکه در عصر حاضر رایج گشته، به سهولت امکانپذیر نیست. با توجه به شرایط گوناگونی که فقهای مذاهب مختلف برای ثبوت ارتداد و نیز اجرای مجازات آن در نظر گرفتهاند، مرتد واقعی به ندرت مصداق مییابد؛ زیرا تحقق انکار ضروریات دین، موضوع مورد انکار و نیز شرایط شخص منکر، نقش عمدهای را در این زمینه ایفا میکند.
ب) براساس قاعده کلی، در هر جرمی تشخیص مجرمیت و اجرای مجازات به عهده مراجع ذیصلاح گذاشته شده است. بنابراین، تصمیمگیریهای انفرادی و حکم راندن بر اجرای مجازات سنگین آن،قطعا خود گناهی نابخشودنی و جرمی غیر قابل انکار است.
۵.
کلیدواژه‌ها:
وجود هستی مفهوم هستی از نظر راسل مجعول منطقی ساختار منطقی سور وجودی تعریف سیاقی تابع قضیهای
چکیده
نوشتار حاضر برگرفته از کتاب مبانی مابعدالطبیعه، نوشته بروس اونی، فیلسوف معاصر آمریکایی است. نویسنده در این کتاب میکوشد تا مبانی مابعدالطبیعه را تجزیه و تحلیل کند و آنگاه با طرح مسائلی دقیق و جدید به نتایجی شایسته و قابل تأمل نائل آید. در فصل دوم کتاب، مفهوم هستی را با عنایت خاص به آرای برتراند راسل به موشکافیهای منطقی میسپارد و از آنجا به نتایج و مباحثی نو دست مییازد.
در این مقاله، در زیر چهار عنوان فرعی به مسائلی پیرامون هستی پرداخته میشود: الف) هستی و توصیفهای معین؛ ب) مجعولات منطقی و ساختارهای منطقی؛ ج) تسویر وجودی؛ د) وجود و جهان.
۶.
کلیدواژه‌ها:
رئالیسم مکانیک کوانتومی علیت موجبیت (دترمینیسم) موضعیت عدم موضعیت آزمایش EPR قضیه بل تعبیر کپنهاگی نظریه متغیرهای نهانی
چکیده
مواردی برجسته از مناقشه بر سر توصیف کامل مکانیک کوانتومی از واقعیت فیزیکی مورد تحلیل قرار میگیرد. تعابیری که از نقض موضعیت - به عنوان نتیجهای از قضیه بِل - به عمل آمده مورد ارزیابی و بازنگری قرار خواهد گرفت. فلسفه کپنهاگی به عنوان تعبیری ضدّ رئالیستی مورد نقد قرار میگیرد و دیدگاه رئالیستی به عنوان دیدگاه مناسبی برای پیشرفت علم و نیز تبیین پیشرفت آن مورد تأکید قرار خواهد گرفت و در نهایت بر لزوم جستجوی تعابیر رئالیستی و ارزیابی نقّادانه نظریههای رقیب تأکید میشود و سعی در یافتن حدود اعتبار نظریه کوانتومی و نسبیت خاص میکنیم.
۷.
کلیدواژه‌ها:
امام خمینی عاشورا تأثیر نهضت عاشورا انقلاب اسلامی در شعر معاصر عرب امام حسین علیهالسلام
چکیده
این مقاله پس از نگاهی اجمالی به اصول و عوامل شکلگیری نهضت عاشورای حسینی، تأثیر و نقش آنها را در پیدایش و پیروزی انقلاب اسلامی ایران مورد بررسی قرار داده است.
شاعران عربی معاصر با الهام از بیانات و سیره عملی امام حسین علیهالسلام در قیام عاشورا که در نهضت امام خمینی(ره) و اندیشه عاشورایی او تبلور و تجلی یافته و در پیدایش و پیروزی انقلاب اسلامی نقش بسزایی ایفا کرده است، توانستهاند از نقش حسینگونه امام(ره) نسبت به شناخت عوامل یادشده، آشناکردن مردم به اوضاع و شرایط موجود در جامعه ایران، ایجاد شور و حماسه حسینی در دل مردم ایران جهت برپایی قیام عاشورایی و نهایتا پیروزی انقلاب اسلامی، تصویر گویا، زیبا و درخور تحسینی ارائه دهند.
۸.
کلیدواژه‌ها:
تعلیم و تربیت تربیت دینی تربیت اخلاقی دیدگاههای تربیتی روشهای تربیتی
چکیده
امروزه علیرغم تحولات چشمگیر در عرصههای مختلف تعلیم و تربیت، در زمینه روشها و رویکردهای تربیت اخلاقی و ارزشی تلاشهای لازم صورت نگرفته است. ضعف و نارسایی موجود در این زمینه ناشی از پارهای تردیدها و ابهامهایی است که از جمله آنهاست: ابهام در مبانی تربیت اخلاقی، تضاد موجود بین اهداف تربیت اخلاقی و روشهای آن، ابهام در نتایج آن که متضمن نوعی تلقین و یا رفتار مصنوعی است، ابهام در مورد اصول تحول اخلاقی، وجود مفاهیم و تعابیر متضاد و مختلف از تعلیم و تربیت اخلاقی، وجود مدلهای متعدد، مسئله تمایز بین تربیت اخلاقی و آموزش ارزشها، ضرورت و امکان تربیت اخلاقی، اعتبار مبانی معرفتشناختی آموزش اخلاقی و ارزشی و تردید نسبت به اثربخش بودن آنها. ارائه پاسخ مناسب برای همه این ابهامات مستلزم طرح مباحث مربوط به رویکردها و روشهای تربیت اخلاقی و ارزشی و تدوین و طراحی روشها و رویکردهای مناسب آن است. نویسنده در این نوشتار در پی بیان مسائل مربوط به تربیت اخلاقی و ارزشی، مفهومشناسی تربیت اخلاقی و ارزشی و طرح مختصر روشها و رویکردهای تربیت اخلاقی و ارزشی است و بر این باور است که طرح و تبیین و توصیف روشها و رویکردهای فوق در رفع ابهامات و مشکلات مطرحشده موثر خواهد بود.
