درخت حوزه‌های تخصصی

شرکتها در قرن 21، دچار تغییرات بسیار شده اند. امروزه دیگر هیچ موسسه ای که برحسب تصادف و شانس منتظر فروش کالاهای خود باشد، عملا در صحنه تجارت باقی نخواهندماند. بی گمان امروزه مهمترین دغدغه ذهنی هر تولید کننده ای یافتن مشتری و در نهایت حفظ و ایجاد وفاداری در مشتریان است...

بررسی کارایی بخشهای مختلف اقتصادی به خصوص بخش صنعت از مهمترین مباحث اقتصادی است. روشهای مختلفی برای اندازه گیری کارایی به کار می رود. یکی از این روشها، برنامه ریزی خطی است که خود به دو دسته تحلیل مرزی معین (DFA) و تحلیل پوششی داده ها (DEA) تقسیم می شود. در روش (DEA)، ابتدا مرزی به عنوان مرز کارایی تولید در نظر گرفته شده، عملکرد بالاتر از مرز به عنوان عملکرد کارا و عملکرد پایین تر از مرز به عنوان ناکارایی تلقی می شود. این مقاله، عملکرد نسبی واحدهای بخش صنعت را در ایران با استفاده از روش تحلیل پوشش داده ها مورد بررسی قرار می دهد. کارایی تکنیکی کل، خالص کارایی تکنیکی و نیز کارایی مقیاس برای زیر بخشهای صنعت در سال 1380 محاسبه شده است. رشد بهره وری مجموع عوامل با استفاده از «شاخص بهره وری مالم کوئیست» برای زیر بخشهای مزبور در دوره زمانی 1380-1376 محاسبه گردیده است. همچنین عوامل موثر بر بهره وری با روش پانل دیتا مطالعه و تحلیل شده است.

ردیابی حرکات چشم (Eye Tracking) ابزاری است که در ""رویکرد"" یا روش نورومارکتینگ، اطلاع مطلوبی برای مدیران دارد؛ اطلاعاتی که برگرفته از واکنش حرکات چشم خریدار یا مصرف کننده است. در سالهای اخیر برخی تصور می کنند که ""ردیابی حرکات چشم"" صرفاً برای فروشگاههای خرده فروشی نظیر شهروند، رفاه، و سایر هایپرمارکت ها کاربرد دارد؛ چرا که می توان دریافت که مشتری یا خریدار کدامیک از کالاها را بیشتر می بیند، کدام قفسه ها را کمتر نگاه می کند و... اثر حاضر افزون بر این نوع از کاربرد رایج و متداول ""ردیابی حرکات چشم""، به سایر کاربردهای اصلی تر نیز اشاره دارد نظیر ارزش ویژه ی برند، قیمت و...

این مقاله، نخست مشکلات نظام های رفاه و تأمین اجتماعی در کشورهای توسعه یافته را بررسی می کند و در همین راستا، عدم تعادل منابع و مصارف نظام های رفاه وتأمین اجتماعی مورد توجه قرار می گیرد. برخی از عوامل ایجاد مشکلات نیز تبیین می گردد که پدیده سالمندی و افزایش نرخ امید به زندگی، کاهش نرخ زاد و ولد، سوءاستفاده از مقررات رفاهی، جهانی سازی و نابرابری درون نسلی، از جمله عوامل مورد بررسی است.در بخش دوم مقاله، راهکارهای حل مشکلات نظام های رفاه و تأمین اجتماعی در کشورهای توسعه یافته – که به تصریح مقاله به شدت تحت تأثیر افکار عمومی، برنامه ریزی و اجرا می شوند- به اجمال عنوان می شود. برخی از این راه حل ها عبارتند از: افزایش سهم حق بیمه کارفرما و بیمه شده، پیش بینی مالیات جدید برای برخی از برنامه ها (برای مثال مالیات بر الکل و سیگار)، افزایش کارایی و کاهش مخارج، تغییر ساختار در ماهیت حمایت های اجتماعی (از جمله افزایش سن بازنشستگی، افزایش سابقه پرداخت حق بیمه برای دریافت مستمری کامل، تغییر در فرمول محاسبه مزایا و حذف سقف پیش بینی شده در مورد درآمد مشمول کسر حق بیمه)، خصوصی سازی وکاهش نقش دولت، تأسیس صندوق های ذخیره و مقررات زدایی از بازار کار.در بخش سوم مقاله، مشکلات بخش بهزیستی و تأمین اجتماعی در ایران به تفصیل بررسی می شود که از جمله مهم ترین و اساسی ترین این مشکلات- در بخش بیمه ای – موارد زیر است: ضعف رویکرد علمی به ویژه به اصول بیمه گری در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها، ضعف و نارسایی های قانونی به منظور تحرک بیش تر نظام تأمین اجتماعی در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها، ضعف و نبود انسجام ساختاری نظام تأمینی اجتماعی و تعدد مراکز تصمیم گیری و برنامه ریزی، ضعف مدیریت منابع، و....از جمله مهم ترین و اساسی ترین مشکلات – در بخش حمایتی – نیز موارد زیر عنوان شده است: نارسایی نظام آماری و ضعف اطلاعات مورد نیاز، ضعف در بهره گیری از مشارکت بخش غیر دولتی، ضعف مدیریت اجتماعی و برنامه ریزی و سیاستگذاری واحد و هماهنگ، ضعف ارزشیابی و نظارت بر فعالیت ها، تعدد مراکز و مؤسسات مسئول، و... .در بخش چهارم این پژوهش ، راهکارهای پیش بینی شده در لایحه نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی برای حل مشکلات موجود این بخش به تفصیل تشریح شده است.در ادامه، راه حل های پیش بینی شده در لایحه مزبور برای حل مشکلات مورد بحث قرار می گیرد.«چشم انداز آینده» تأمین اجتماعی، بخش پایانی این نوشتار است که در آن تأکید می شود، تصویب لایحه نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی را می توان گامی در راستای اصلاح وضع موجود بخش بهزیستی و تأمین اجتماعی قلمداد کرد و صد البته، نه آخرین گام.

پروژه‌های بزرگ و پیچیده صنعتی همواره در معرض بروز ریسک‌های مختلف قرار دارد که موفقیت انجام آنها در گرو مدیریت صحیح این ریسک‌ها است. شناخت ریسک و ارزیابی آن از مهمترین فازهای مدیریت ریسک و زمینه‌ساز موفقیت سایر فعالیت‌های آن است چنانچه ریسک‌ها به درستی تعیین نشوند موجب گمراهی تیم مدیریت ریسک و اتلاف منابع سازمان خواهد شد. این مقاله مروری بر روش‌های شناسایی و انواع ریسک‌های تهدیدکننده پروژه‌های بزرگ صنعتی دارد و با استفاده از نتایج مطالعات گذشته و مطالعه موردی ساخت چند نیروگاه، ریسک‌های تهدیدکننده پروژه‌های نیروگاهی شناسایی و دسته‌بندی نموده است.

کارکنان صف در سازمان های خدماتی منبع مهمی برای ایجاد تمایز و مزیت رقابتی هستند.کیفیت خدمات،رضایت مشتری و برند سازمان ها تحت تأثیر اعمال و رفتار کارکنان خط اول می باشد. بانک ها به عنوان واحدهای تحت نظارت بانک مرکزی ملزم به رعایت کلیه قوانین و ضوابط ابلاغ شده از سوی بانک مرکزی می باشند این امر بیانگر عدم اختیار بانک ها به تعیین نرخ سود سپرده ها و تسهیلات می باشد، در چنین شرایطی رقابت در حوزه های مالی و پولی(سخت) معنای واقعی خود را از دست داده و بانک ها ناگزیر به استفاده از ابزارهای دیگری جهت حفظ و ارتقاء مزیت رقابتی خود می باشند.هدف از انجام این پژوهش بررسی این موضوع بوده که آیا عوامل نرم و مرتبط با حوزه رفتار هم چون رفتارهای شهروندی سازمانی باعث ایجاد مزیت رقابتی در سازمان می شود. پژوهش حاضرمطالعه ای کاربردی ـ توسعه ای است که در میان نمونه ای شامل کارکنان و مشتریان 76 شعبه بانک تجارت و 73 شعبه بانک ملت انجام شد. به منظور تعیین سازه های شکل دهنده متغیرهای چارچوب مفهومی تحقیق از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار PLS با هدف اعتبار یابی مدل و بررسی شاخص ها با رویکرد تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بانک ها می بایست نسبت به ارتقاء وضعیت عوامل سازمانی شامل فرهنگ سازمانی، عدالت سازمانی و حمایت سازمانی کارکنان استراتژی ها و برنامه های مناسبی تدوین نمایند. هم چنین بانک ملت می بایست نسبت به ارتقا برخی مولفه های رفتار شهروندی سازمانی به ویژه توجه و احترام، اقدامات موثری به عمل آورد.

مناطق روستایی حوزه تاسیسات پارس جنوبی در استان بوشهر مطالعاتی عمیق و جدی را می طلبد تا بر اساس آن، برنامه هایی متناسب با امکانات و توانمندی های بالقوه و بالفعل نقاط روستایی در این منطقه تنظیم و اجرا شود. در این راستا، مقاله حاضر به منظور سنجش سطح نسبی توسعه یافتگی و تعیین شکاف توسعه بین دهستان های منطقه از لحاظ برخورداری از شاخص های اقتصادی و اجتماعی در این حوزه تدوین شده است. برای این منظور، با بهره گیری از مدل های موریس و تاکسونومی، 65 شاخص اقتصادی و اجتماعی در سطح دهستان برای سال 1385 انتخاب شد؛ و برای تحلیل نابرابری های توسعه روستایی و تعیین میزان پراکندگی این شاخص ها، از روش ضریب تغییرات استفاده شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که 4/15 درصد دهستان ها در گروه دهستان های برخوردار، 5/38 درصد در گروه نیمه برخوردار، و 1/46 درصد درگروه محروم طبقه بندی شده اند.

در حال حاضر، سازمانها با تعدد و تنوع ذینفعان و به تبع آن، خواسته‌ها و انتظارات روبه‌رو بوده، به علت عقلانیت اقتصادی و یا عدم توانمندی در تأمین امکانات و تجهیزات لازم، قادر به پاسخگویی مطلوب نیستند. برقراری و توسعه ارتباطات بین سازمانی به عنوان راهکاری برای این امر مطرح است که در حال حاضر، بیش از پیش مصداق یافته‌‌‌است. در واقع، سازمانها، خواسته یا ناخواسته مجموعه‌ای از ارتباطات را با سایر سازمانها انجام می‌دهند که علی‌القاعده بخشی از مشکلات و چالشها و در نقطه مقابل بخشی از مزیتهای رقابتی و کارامدی آنها در این حوزه قابل‌‌طرح و بررسی است. با عنایت به این موضوع، مقاله حاضر به ارائه مدلی مبتنی بر شبیه‌سازی جهت بررسی و تحلیل ارتباطات بین سازمانی پرداخته‌‌‌است. در این مدل، ارتباطات بین سازمانی با نگرش فرایندی، شناسایی و مستندسازی شده و از لحاظ حجم، زمان، نیروی انسانی درگیر، شبکه وابستگی متقابل و تصمیم‌گیریها مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرند و بر اساس نتایج حاصل، اقدام به طراحی مجدد یا بهبود فرایندهای مربوط می‌‌شود. مطلوبیت این تغییرات بار دیگر به کمک شبیه‌سازی بررسی و در صورت تأیید، اقدام به پیاده‌سازی‌ آنها می‌شود. این مدل در دفتر امور صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی اجرا شده‌‌‌است.

این مقاله به تجزیه و تحلیل نقش چارچوب های نظری در بهبود کیفیت استانداردهای گزارشگری مالی[i]از منظر اقتصاد اطلاعات پرداخته است.اقتصاداطلاعات به تحلیل گر اجازه می دهد عواملی مانند عدم اطمینان، چند نمایندگی[ii]، تقاضا برای اطلاعات ،منابع اطلاعاتی چندگانه و اطلاعات محرمانه را در تحلیل خود لحاظ کند.نتیجه تحلیل، رهنمودی به سوی مجموعه ای از ویژگی های پایه ای اطلاعات حسابداری است.به علاوه، این مقاله به بحث در مورد این موضوع می پردازد، که ویژگی های کیفی گنجانده شده در چارچوب نظری به طور مناسب پاسخگوی استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری نیست. برای مثال،چارچوب نظری هیات استانداردهای حسابداری بین المللی راهنمایی برای مصالحه بین مربوط بودن و قابل اتکا بودن اطلاعات حسابداری ندارد؛ بی طرفی می تواند بخشی از مقررات بهینه نباشد؛ جانبداری آماری ناشی از استفاده مباشرتی از اطلاعات حسابداری ضرورتاً نامطلوب نیست و همیشه وجود دارد.اطلاعات حسابداری نسبت به سایر منابع اطلاعاتی با تاخیر ارائه می شود، اما تاثیر گذار است و مانند منابع به موقع دارای محتوای اطلاعاتی است؛ در نهایت صورت های مالی توسط حسابرسان مستقل بررسی می شود، در نتیجه دستکاری اطلاعات حسابداری مشکل است

تغییرات سازمانی بسیار سخت، پیچیده، مبهم و در عین حال گریزناپذیرند. تحقیقات نشان داده اند که برنامه-ریزی، هدایت و حفظ تغییرات سازمانی بسیار مشکل و احتمال موفقیت آنها اندک است. برخورداری از مدل یکپارچه برای مدیریت تغییرات می تواند اتفاقات پیچیده – که ماهیت ذاتی هر تغییری است- را با تشخیص روابط بین عناصر حیاتی، ساده کند. به خصوص آنکه نیروهای نهادی و زمینه فرهنگی سازمان در شرف تغییر در آن الگو در نظر گرفته شود که این امر در زمینه سازمان های ایرانی به دلیل تفاوت چشمگیر با سازمان های غربی که مهد شکل گیری نظریات تغییر هستند، از اهمیتی ویژه برخوردار است. در این پژوهش با 21 مدیر و عامل تغییر که تغییراتی موفقیت آمیز در سازمان هایی با مالکیت، اندازه و در صنایع مختلف ایجاد کرده بودند، مصاحبه شد و نتایج مصاحبه ها، اسناد و مدارک سازمانی، پس از تحلیل محتوی و سنجش اعتبار کدگذاری انجام شده با تکینک آنتروپی شانون تحلیل شد. یافته ها حاکی از اهمیت توجه همه جانبه به ابعاد گوناگون محتوایی، زمینه ای و فرآیندی تغییر است و اینکه در هر گام از فرآیند تغییر - از زمان شکل گیری ایده تغییر تا تثبیت آن در سازمان - لازم است عوامل خاصی در هر بعد به تناسب سایر عوامل، مورد مداقه مدیران قرار گیرد.

یکی از دلایل اصلی سرعت پیشرفت توسعه تکنولوژی در کشورهای صنعتی توجه به فرایند تجاری سازی نتایج تحقیقات داخلی آن کشورها بوده است. علیرغم اینکه تجاری سازی بر عهده دانشگاه ها نیست، اما در سال های اخیر دانشگاه ها برای راه اندازی کسب وکارهای نوپا مشتاق بوده اند و از آن ها حمایت می کنند. باید توجه داشت که دانشگاه ها سال ها به عنوان پشتیبان صنایع مطرح بودند، در حال حاضر خود به تجاری سازی ایده ها و نوآوری می پردازند. هدف از انجام این تحقیق ارائه مؤلفه های علمی و تجربی مؤثر بر تجاری سازی ایده های کارآفرینانه است که منجر به موفقیت درفروش محصولات جدید به بازار می شود. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی، مصاحبه می باشد که برای افزایش اعتبار درونی از روش های کثرت گرائی و بررسی های اعضا استفاده شد. همچنین در بخش کمی، برای سنجش پایائی ابزار پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ باعدد 87/0  و برای سنجش روائی محتوا نیز از نظرات خبرگان استفاده شد. جامعه آماری تحقیق شرکت های فعال در مراکز رشد دانشگاهی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی می باشد که بر این اساس در بخش کیفی با روش نمونه گیری نظری از ده نفرکارآفرین در مرکز رشد دانشگاه آزاد قزوین مصاحبه به عمل آمد و پس از کدگذاری و تعیین مقوله ها مدل مفهومی تدوین شد. سپس در بخش کمّی گویه ها در قالب پرسشنامه، در نمونه ای متشکل از 153 نفر از کارآفرینان فعال در مراکز رشد واحدهای دانشگاهی تهران شمال، تهران جنوب و تهران غرب که با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند، توزیع و نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقوله های ویژگی های بنیانگذاران، وجود مشتریان اولیه، تمایل و هیجان نسبت به کارآفرینی و بازار مناسب تحت عنوان شرایط علّی با تأثیر بر مقوله اصلی و با بکارگیری راهبردهای توجه به نیاز و بازخورد مشتری، تبلیغات نوآورانه و گرایش به نوآوری در نهایت زمینه ساز موفقیت درفروش محصول تجاری سازی شده می شوند.

یکی از مهمترین عواملی که در جریان کسب دانش جدید ایجاد مشکل نموده و زمینه ساز شکست در پیاده سازی پروژه تغییر در سازمان می باشد، میزان وابستگی به دانش قدیمی در سطوح مختلف سازمانی است. برای غلبه بر این مشکل، سازمانها باید با استفاده از اقدامات و فعالیتهای مناسب، به کاهش و حذف میزان وابستگی به دانش قدیمی بپردازند. به این مجموعه اقدامات که منجر به کاهش اثرات منفی دانش منسوخ در سازمان می شوند، فرایند یادگیری زدایی گفته می شود. بدین منظور در این مقاله، به تدوین ابزاری مناسب جهت سنجش فرایند یادگیری زدایی در سازمان که از روایی و پایایی مناسبی برخوردار باشد پرداخته شده است. در ابتدا با استفاده از مطالعات میدانی، رویکردها و اقدامات مختلفی که سازمانها می توانند جهت یادگیری زدایی مورد استفاده قرار دهند، شناسایی و براساس آن پرسشنامه اولیه در قالب 36 عبارت تدوین شد. در مرحله بعد روایی محتوای پرسشنامه از منظر سه شاخص شفافیت، مناسبت و جامعیت توسط خبرگان ارزیابی شده و با اعمال نظرات آنها، پرسشنامه نهایی متشکل از 28 عبارت و در قالب 7 رویکرد تدوین گردید. در نهایت پرسشنامه در نمونه ای متشکل از 134 سازمان از جامعه آماری شرکتهای نرم افزاری مورد آزمون قرار گرفت و با استفاده از داده های جمع آوری شده، روایی سازه از طریق تحلیل عاملی، روایی همگرا و واگرا از طریق ضریب همبستگی پیرسون مورد ارزیابی قرار گرفت و شاخصهای برازش مدل نیز بررسی شد که نتایج حاکی از آن بود که مدل اندازه گیری از برازش مناسبی برخوردار است.