درخت حوزه‌های تخصصی

هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه هشتم براساس میزان توجه به ارتباط بین دانش مفهومی و دانش رویه ای است، که برای انجام این پژوهش از شیوه تحلیل محتوا استفاده گردیده است. جامعه آماری، کتاب ریاضی پایه هشتم چاپ 1397 و کل محتوای این کتاب، تحلیل شد. ابزار پژوهش، فرم های تحلیل محتوای محقق ساخته است که به منظور اعتباریابی و روایی صوری و محتوایی ابزار از نظرات و دیدگاه های صاحب نظران، استادان آموزش ریاضی و معلمان باسابقه ریاضی استفاده شد. همچنین، جهت اعتبار نتایج، ضریب توافق 81% از فرمول پایایی ویلیام اسکات به دست آمد. نتایج نشان داد که در تهیه محتوای کتاب توجه کمی به برقراری ارتباط بین دانش مفهومی و رویه ای شده و در این بین بیشترین توجه به ارتباط بین دانش مفهومی و رویه ها در فعالیت ها و کاردرکلاس ها است، که البته این تعداد نیز چندان درخور توجه نیستند. بیشترین بخش مسائل کتاب نیز به دانش رویه ای اختصاص یافته است. در مجموع می توان گفت که محتوای کتاب نگاهی افراطی به آموزش رویه ها دارد. لازم است که مؤلفان و دست اندرکاران آموزشی در ارائه محتوا با توجه به نیازهای جامعه و دانش آموزان، فرصت هایی برای رشد و پرورش همه جانبه آنان فراهم نمایند.

هدف این مقاله جستار گشایش درخصوص استانداردسازی منابع انسانی در آموزش و پرورش است امروزه حرکت کیفی به سمت آموزش های بهینه و کار آمد در نظام های تعلیم و تربیت امری بدیهی و ضروری به شمار می رود زیرا یکی از عوامل مهم پیشرفت و توسعه هر جامعه ای اساسا منابع و نیروی انسانی و چگونگی تربیت آنهاست نوشتار حاضر با نگاهی به آ موزش و پرورش به عنوان نظام اساسی در تربیت منابع انسانی سعی در طرح مسئله دارد زیرا ما در شرایط هستیم که سیاستگذاران و رهبران آموزشی دغدغه اطمینان از آموزش های استاندارد را دارند و این اطمینان زمانی میسر است که معلم و منابع انسانی استاندارد شوند لذا در این مقاله سعی شده است با استفاده از معتبر ترین منابع و سایت ها در مخورد مفهوم استاندارد و سابقه تاریخی آن در جهان و ایران بحث شود و سپس استاندارد های آموزشی و اصول هفت گانه استاندارد مورد مطالعه قرار گیرد این بحث با تبیین نهضت استاندارد های آموزشی و شرایط اقلیمی دنبال می شود و به خوشه های فرهنگی در سطح آمایش سرزمین اشاره می گردد در ادامه بحث به پنج مسئله در خصوص ضرورت آموزش مبتنی بر استاندارد در کشور پرداخته می شود و سپس صلاحیت های حرفه ای و چهار مدخل عمده در مقوله استاندارد سازی مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند سرانجام به هشت مدل مفهومی به عنوان در آمدی جهت ادامه بحث در آینده اشاره شده است.

هدف پژوهش حاضر فراتحلیل پژوهش های انجام شده در زمینه تاثیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر وضعیت معلمان، جهت برآورد اندازه اثر واقعی فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد حرفه ای معلمان بود. جامعه پژوهش را کلیه پژوهش های انجام شده، تا پایان سال 1389 در زمینه تاثیر فاوا بر رشد حرفه ای معلمان در ایران تشکیل دادند. از طریق نمونه گیری هدفمند تعداد 9 پژوهش که دارای ویژگی های مناسب برای ورود به فراتحلیل بودند، انتخاب شدند. ابزار پژوهش، چک لیست گزینش پژوهش ها از نظر فنی و روش شناختی بود. مدل فراتحلیل ترجیحی در این پژوهش رویکرد ترکیب نتایج هانتر و اشمیت بود. ضمناً برای تفسیر نتایج از رویکرد کوهن استفاده شد. یافته های پژوهش نشان دادند که کاربرد فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد حرفه ای معلمان به طور معناداری تاثیر دارد. همچنین اندازه اثر فن آوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد حرفه ای معلمان معادل 387/0 می باشد که برمبنای شاخص های تفسیری، بالاتر از حد متوسط است.

هدف مقاله حاضر، مقایسه انگیزه های درمانی اعتیاد و سرمایه اجتماعی بین معتادان در حال بهبود شهر اصفهان بود. در این پیمایش، جامعه آماری شامل کلیه معتادان شهر اصفهان است که اقدام به درمان به صورت عضویت در انجمن معتادان گمنام [1] ( NA )، درمان اجتماع مدار [2] ( TC )، درمان نگهدارنده با متادون [3] ( MMT ) و کمپ کرده بودند. نمونه پژوهش شامل300 نفر از معتادین در حال بهبودی بود که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر اساس نوع درمان در مکان ها و مراکز ترک اعتیاد اصفهان در سال 1388، انتخاب شده بودند. از پرسشنامه محقق ساخته در سه قسمت سرمایه اجتماعی درون گروهی و بین گروهی، انگیزه های فردی/اجتماعی استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل مانکوا با SPSS16 نشان داد که بین نمونه های درمانی در شاخص های اعتماد رسمی، اعتماد غیر رسمی( 05/0 ≥ P )، اعتماد تعمیم یافته، احساس تصصعلق و سرمایه اجتماعی بین گروهی (01/0 ≥ P ) تفاوت معناداری وجود دارد، لیکن در اعتماد کلی، مشارکت، سرمایه اجتماعی درون گروهی تفاوت معناداری بین نمونه های درمانی وجود ندارد. یافته ها نشان داد که در انگیزه های اجتماعی ترک بین نمونه های درمانی تفاوت معناداری وجود ندارد، لیکن در انگیزه های فردی ترک و انگیزه های فردی و اجتماعی عدم عود تفاوت معناداری بین گروه های درمانی وجود دارد( 01/0 ≥ P ). در شاخص های اعتماد رسمی، اعتماد غیر رسمی، سرمایه اجتماعی بین گروهی، انگیزه فردی ترک و عدم عود، MM ، در شاخص های اعتماد تعمیم یافته و اعتماد کلی و انگیزه اجتماعی ترک، کمپ، در شاخص های مشارکت، احساس تعلق و انگیزه اجتماعی عدم عود، NA و در سرمایه اجتماعی درون گروهی، TC دارای بیشترین میانگین بود. در این پژوهش، سوابق ترک اعتیاد و نوع درمان های احتمالی گذشته معتادان بررسی نشده است، اما به نظر می رسد، به طور کلی سیستم درمانی کشور بیشتر فردی است. بر این پایه، روحیه فردگرایی در جامعه رواج یافته است، و از میزان مشارکت افراد در عرصه های اجتماعی کاسته شده و سرمایه اجتماعی در درمان اعتیاد به گونه کاربردی استفاده نشده است. از این رو، به برنامه ریزی ها و همکاری های اصولی سازمان های و ارگان های مختلف جامعه و توجه بیشتر به ابعاد اجتماعی سلامتی و درمان نیاز است. این مقاله بر نقش سازمان های مردم نهاد در گسترش سرمایه اجتماعی و تاثیر بر کاهش عود و راهکارهای پیشگیرانه با رویکردهای اجتماعی تاکید می کند.

با توجه به اهمیت گرایش به تفکر نقادانه در حوزة علوم انسانی، پژوهش حاضر با هدف تعیین سهم رویکردهای برنامة درسی دانشجویان علوم انسانی در میزان تمایل آنان به تفکر انتقادی صورت گرفت. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعة آماری، تمامی دانشجویان رشته های علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 92-91 بوده اند. تعداد 366 نفر از این دانشجویان طبق جدول کرجسی و مورگان و به شیوة نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب و پرسش نامه های گرایش به تفکر انتقادی ریکتس (2003) و رویکردهای برنامة درسی ارنشتاین و هانکینز (2009) را تکمیل کردند. داده های حاصل نیز با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون تحلیل شدند. از بین رویکردهای شش گانه، رویکردهای رفتاری، سیستمی، مدیریتی و علمی قادر به پیش بینی تفکر انتقادی دانشجویان نبوده اند (05/0p>)؛ درحالی که دو رویکرد دیگر، یعنی رویکرد انسان گرایی و نومفهوم گرایی قادر به پیش بینی گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان علوم انسانی بوده و رویکرد نومفهوم گرایی، بیشترین میزان پیش بینی کنندگی را به خود اختصاص داده است (000/0p= ، 54/14=(1،364)F). با عنایت به نقش رویکردهای انسان گرایی و نومفهوم گرایی در توسعة گرایش به تفکر انتقادی، حرکت علوم انسانی به سمت رویکردهای غیر فنی در جهت تحول برنامه های درسی این حوزه پیشنهاد می گردد.

پژوهش حاضر، به بررسی روش های تدریس در آموزش علوم تجربی دوره ابتدایی بین دو کشور ایران و انگلستان و مقایسه تطبیقی آن ها پرداخته است. این پژوهش یک مطالعه کیفی است که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. داده های حاصل در پژوهش به صورت کیفی تجزیه و تحلیل شده اند. برای گردآوری داده ها، از اسناد و مدارک کتابخانه ای، مجلات، گزارش های تحقیقی، اسناد و مدارک برنامه درسی کشورهای موردمطالعه، جستجو در شبکه جهانی اینترنت و سایت های معتبر بخصوص سایت های وزارت آموزش وپرورش کشورهای مورد مطالعه (ایران و انگلستان) استفاده شده است. بر اساس یافته های این پژوهش، در کشور انگلستان از روش ها و الگوهای نوین تدریس به ویژه روش های اکتشافی و مشارکتی به صورت فعال همراه با فعالیت های عملی و آزمایشگاهی در تدریس علوم تجربی استفاده می شود. همچنین برخورداری از امکانات و تجهیزات مناسب آموزشی و بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات از نکات برجسته موفقیت در روش های تدریس آموزش علوم در کشور انگلستان است. اما در کشور ایران در بسیاری از مدارس همچنان از روش های سنتی در تدریس آموزش علوم استفاده می شود و کمبود امکانات و تجهیزات مناسب آموزشی و آزمایشگاهی در اکثر مدارس به چشم می خورد. همچنین این پژوهش در پایان با ارائه پیشنهادهای راهبردی و عملی جهت بهبود کیفیت آموزشی روش های تدریس آموزش علوم در ایران همراه است. 

هدف پژوهش حاضر، بررسی اهداف تربیت اجتماعی از منظر سه رویکرد جامعه شناختی کلان نگر، خُرد نگر و تلفیقی است. برای نیل به این هدف، از قیاس عملی بازسازی شده فرانکنا استفاده شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که اهداف غایی رویکرد کلان نگر عبارت اند از پرورش فضیلت های اجتماعی و ایجاد انسجام و یکپارچگی گروهی و اهداف واسطه ای آن نیز مشتمل بر حفظ میراث فرهنگی و ارزش های مشترک افراد جامعه و پرورش روحیه اجتماعی بودن متربیان است. همچنین، اهداف غایی رویکرد خُردنگر عبارت اند از پرورش متربیان مستقل و آزاد و پرورش قدرت عقلانی دانش آموزان و هدف واسطه ای آن نیز فراهم آوردن زمینه برای بروز همه ابعاد آزادی است. سرانجام، اهداف غایی رویکرد تلفیقی عبارت اند از پرورش روحیه مفاهمه در متربیان و تأکید بر علائق و نیازهای مشترک و اهداف واسطه ای آن نیز مشتمل بر پرورش عقلانیت ارتباطی در مناسبات آموزشی وکسب بینش و نگرش بین الاذهانی در متربیان و فراهم آوردن زمینه برای تعامل های همدلانه است.

در دنیای تعلیم و تربیت، اصطلاح «پودمان» یک متدولوژی است که به تعیین ساختار برنامه درسی یا برنامه آموزشی یک دوره دراز مدت در قسمت های جداگانه مشخص، یعنی در پودمان های شایستگی کمک می کند. «پودمان» به عنوان یک واحد یاددهی مستقل بدون ارتباط با سایر واحدها نگریسته نمی شود، بلکه به عنوان مرحله و جزء لاینفکی از یک صلاحیت گسترده تر یا گروهی از شایستگی های (یک حرف بزرگ) نگریسته می شود، برنامه یک «حرفه بزرگ» می تواند به تعدادی از «پودمان ها» تقسیم شود. هر پودمان ممکن است به تعریف کم و بیش واضحی از شایستگی ها در یک زمینه شغلی خاص اشاره داشته باشد که می تواند بسته به هر یک از نیازها از سایر پودمان ها به طرق مختلف تفکیک شود تا به شایستگی دست یابد به عبارت دیگر یک پودمان برخی قابلیت ها و دانش، مهارت های عملی و تجربه عملی مورد نیاز را به دست می دهد که می تواند به سنجش و اخذ گواهینامه منجر شود. در هر حال اصطلاح «ایجاد پودمان» تداعی کننده فرصت اصلاح نظام آموزش فنی حرفه ای برای افراد با نیازهای ویژه است که برنامه درسی آموزش های حرفه ای را با توجه به تقاضاهای بسیار متحول آموزش بینندگان، موسسات آموزشی و بازار کار بازسازی می کند. اصلاح طلبان آموزش فنی و حرفه ای ممکن است در ایران در رابطه با رویکرد پودمانی تنگناهایی پیش روی داشته باشند. تهیه برنامه آموزشی پودمانی مستلزم انطباق آن با نیاز گروه های هدف کارآموز و جامعه بومی و ملی است. تنگناهایی که اصلاح طلبان آموزش فنی و حرفه ای ممکن است در ایران در رابطه با رویکرد پودمانی پیش روی داشته باشند، مسائلی از این قبیل هستند: صلاحیت مورد نیاز تدوین کنندگان برنامه های درسی / انطباق موسسات آموزشی / انطباق فراگیران / انطباق مدرسان و مربیان / تهیه آزمون های عملکرد / ارتقای موسسات آموزشی که در سطور زیر به آن پرداخته شده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اهداف و محتوای برنامه درسی اجرا شده و مقایسه آن با برنامه درسی قصد شده در مراکز پیش دبستانی شهر کرمان انجام گرفته است. روش پژوهش حاضر کیفی و جامعه پژوهش کلیه مراکز پیش دبستانی و مهدکودک های شهر کرمان بودند. روش نمونه گیری با توجه به هدف و روش پژوهش به صورت هدفمند و 9مرکز پیش دبستانی انتخاب گردید. ابزار پژوهش شامل چک لیست مشاهده، مصاحبه نیمه ساختار یافته و بررسی اسناد بود. از روش مثلث سازی برای اعتماد پذیری پژوهش استفاده شد. نتایج نشان داد، بیشترین هدفی را که مراکز پیش دبستانی دنبال می کنند پرورش مهارت های ذهنی و پرورش مهارت های زبان فارسی است. تمامی مراکز از عناوین محتوایی فعالیت های قرآنی، شعر و سرود، بحث و گفت و گو، نقاشی، بازی و کاردستی استفاده می کنند. همچنین، اهداف در برنامه درسی اجرا شده تا حدود زیادی با برنامه درسی قصد شده مطابقت دارد اما در مورد محتوا بین برنامه درسی اجرا شده، با برنامه درسی قصد شده تفاوت وجود دارد. در واقع تمامی مراکز از عناوین محتوایی استفاده می کنند. اما نحوه استفاده آنها به صورت متعادل و درست و منطبق با برنامه درسی قصد شده نمی باشد.